Bệnh trầm cảm

Một nghiên cứu cho thấy trầm cảm là một tình trạng phổ biến của phụ nữ khi mang thai. Trẻ sơ sinh được sinh ra từ bà mẹ mắc bệnh trầm cảm có nguy cơ mắc bệnh trầm cảm và các bệnh lý về thần kinh trước 18 tuổi cao gấp 1,5 lần so với những trẻ có mẹ bình thường. Ngoài ra, bệnh trầm cảm còn ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi trong tử cung. Nếu người mẹ khỏe mạnh khi mang thai nhưng bị trầm cảm sau sinh, điều này cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của bé.

Trầm cảm khi mang thai ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi (ảnh minh họa)

Căng thẳng

Đây là tình trạng đa số các mẹ bầu đều trải qua khi mang thai. Điều này hoàn toàn bình thường và không tác động lâu dài tới thai nhi. Tuy nhiên, nếu mẹ bầu bị căng thẳng kéo dài, đây thật sự là một điều đáng lo ngại. Trong quá trình phát triển của thai nhi, nếu mẹ bầu thường căng thẳng, thai nhi trong bụng sẽ có nguy cơ bị căng thẳng mạn tính.

Cảm xúc không tốt

Trong thai kỳ, thai phụ đều cảm thấy mệt mỏi đặc biệt là vào ba tháng cuối. Bạn đừng để những vấn đề này khiến bạn chán nản, buồn bã, than khóc… Việc chán nản lâu dài khi mang thai có thể ảnh hưởng đến tình cảm của bạn dành cho con sau khi chào đời. Có thể bạn nghĩ đứa bé là gánh nặng, là của nợ vì nó mà bạn khổ. Điều này rất tội nghiệp bé vì nó không có quyền lựa chọn để làm con của bạn. Do đó, bạn hãy xem việc mệt mỏi khi mang thai là bình thường và thai phụ nào cũng phải trải qua. Sau thời gian 9 tháng 10 ngày, bạn sẽ không có những triệu chứng khó chịu nữa.

Vì thế, nếu có bệnh về tâm lý làm cho tâm trạng không vui khi mang thai, bạn hãy chia sẻ với người thân. Khi bị nặng hơn, bạn nên đến bệnh viện khám để được bác sĩ tư vấn. Là mẹ, ai cũng mong con khi chào đời sẽ luôn tươi cười, dễ ăn dễ ngủ hơn là suốt ngày quấy khóc, nhõng nhẽo. Muốn vậy, bạn hãy đánh bay tâm trạng buồn chán, u uất, đặc biệt là khi mang thai.

Mẹ bầu không thích việc mang thai

Theo một nghiên cứu, nếu cảm thấy khó chịu với sự phát triển của thai nhi trong bụng, mẹ bầu dễ gặp những vấn đề về tâm lý và cảm xúc. Việc mang thai khiến mẹ bầu cảm thấy ngày càng tồi tệ hơn.

Lúc này, bạn không nên giữ trong lòng mà hãy chia sẻ về nguyên nhân mình không thích mang thai với người thân (chồng, mẹ chồng hay mẹ ruột, chị em gái), bạn bè để nhận được những lời khuyên hữu ích và cùng tìm ra giải pháp. Có thể do bạn mệt mỏi, lo lắng khi lần đầu làm mẹ, sợ những rủi ro có thể xảy ra trong thai kỳ… Tất cả đều có cách giải quyết, nếu không có cách, bạn hãy nhờ người khác giúp mình.

Bài viết Cảm xúc của mẹ trong thời gian mang thai ảnh hưởng đến thai nhi như nào? đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Bệnh trầm cảm sau sinh

Sau khi sinh, người phụ nữ có thể có một số rối loạn tâm thần xuất hiện sớm gồm bệnh lý trầm cảm không điển hình và trầm cảm điển hình với các biểu hiện mệt mỏi, chán chường, buồn bã, người bệnh cố gắng vượt qua, nếu không vượt qua được thì sẽ tìm đến cái chết sau khi giết con, giết chồng…

Trầm cảm sau sinh có thể gây ra nỗi đau rất lớn cho gia đình và xã hội

Trong đó, trầm cảm không điển hình thường xảy ra vào ngày thứ 3 sau khi sinh, người mẹ đang từ trạng thái vui vẻ, phấn chuyển sang tâm trạng lo buồn, sợ hãi cho khả năng nuôi con của mình, lo lắng cho sự hoàn thiện và an toàn của đứa con. Rối loạn có thể làm xuất hiện cơn chảy nước mắt không giải thích được nguyên nhân hoặc thay đổi nội tiết xảy ra nhanh chóng và sự thay đổi tâm lý làm cho người mẹ quá lo lắng, quá quan tâm đến số phận và cuộc sống của đứa con.

Ngoài ra cũng có người mẹ quá nhạy cảm với các nhu cầu được chăm sóc, bế ẵm, nuôi dưỡng, ăn uống của đứa con như thấy con cựa mình hơi mạnh, uốn rướn người, hay khóc là đã lo lắng sợ con mình bị đói, bị lạnh hoặc bị bệnh gì đó mà mình chưa biết.

Hội chứng này có thể tự biến mất sau vài ngày tùy thuộc vào sự quan tâm chăm sóc, nâng đỡ về mặt tình cảm của gia đình, người thân và những người ở chung quanh đối với người mẹ bởi trạng thái trầm cảm không điển hình thường xảy ra nhẹ và lành tính. Do đó, người mẹ cần được chăm sóc, hướng dẫn, giải thích, tư vấn rõ để có kiến thức chăm sóc và nuôi dạy con ngay từ những tháng cuối của thời kỳ mang thai và tiếp tục được nhân viên y tế, nữ hộ sinh giúp đỡ theo dõi, hướng dẫn chăm sóc và nuôi con sau khi sinh.

Bệnh loạn thần

Chứng loạn thần được đặc trưng bởi liên hệ sai lệch với thực tế và là một triệu chứng của những rối loạn tâm thần nghiêm trọng dẫn tới hoang tưởng hoặc ảo giác.

Loạn thần sau sinh đặc trưng bởi sự liên hệ sai lệch với thực tế, có thể xuất hiện hoang tưởng hoặc ảo giác

Ảo giác là những trải nghiệm cảm xúc xảy ra mặc dù không có những kích thích thực tế. Ví dụ, một người bị ảo thanh có thể nghe thấy tiếng la hét của mẹ trong khi mẹ của họ không ở xung quanh đó. Hoặc một người bị ảo giác có thể nhìn thấy thứ gì đó, ví dụ như một người ở trước mặt họ nhưng thực sự thì không có ai ở đó.

Người bị loạn thần có thể có những suy nghĩ trái ngược với thực tế. Những suy nghĩ này được gọi là hoang tưởng. Họ có thể bị mất đi động lực và xa rời xã hội.

Những gì mà họ trải qua có thể rất đáng sợ khiến những người bị loạn thần tự làm tổn thương chính họ hoặc người khác. Triệu chứng của loạn thần bao gồm khó tập trung, tinh thần giảm sút, ngủ quá nhiều hoặc không ngủ đủ, lo lắng, đa nghi, xa lánh gia đình và bạn bè, ảo giác, hoang tưởng…

Ý kiến của chuyên gia

TS-BS Dương Minh Tâm, Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội)

Sau vụ việc gây chấn động dư luận, người mẹ ở Thạch Thất, Hà Nội giết con 35 ngày tuổi, TS Minh Tâm đưa ra quan điểm cho rằng sản phụ trên có thể bị loạn thần chứ không phải bệnh trầm cảm “Bởi lẽ, trầm cảm sau sinh thường có biểu hiện mệt mỏi, chán chường, buồn bã, người bệnh cố gắng vượt qua, nếu không vượt qua được thì mới tìm đến cái chết và trước khi tự sát thường giết con, giết chồng…”.

Phân tích hành vi, sự việc có thể thấy sản phụ bị bệnh loạn thần sau sinh dẫn đến hoang tưởng, ảo giác liên quan đến tên người mà bệnh nhân viết ra trên cầu thang; hoặc là phản ứng tâm lý nhất thời sau sinh do mâu thuẫn, tức tối về việc gì đó khiến bệnh nhân bộc phát hành động dại dột. “Loạn thần sau sinh là bệnh lý liên quan trực tiếp đến quá trình thai sản, có thể là nguyên nhân trực tiếp, bệnh nhân có tổn thương, thay đổi về mặt hormone, nhiễm độc… cơ thể, ảnh hưởng đến chức năng não bộ, biểu hiện triệu chứng loạn thần.

Loạn thần có nhiều mức độ khác nhau nhưng cốt lõi phụ thuộc vào nội dung mà triệu chứng loạn thần mắc phải như người bệnh hoang tưởng là có ai đó rình rập theo dõi giết mình, nên họ sẽ tìm người đó, tiêu diệt người đó trước, trước khi người đó ra tay, hoặc trốn tránh.

Một loại khác nữa là ảo giác nghe có nhiều tiếng nói, nội dung xui khiến mình làm gì đó: giết con, ăn cắp, đốt nhà… Họ hành động theo ảo giác chi phối. Trong trường hợp này, phải thăm khám trực tiếp hay phải theo dõi giám định pháp y mới kết luận chính xác được, từ đó có điều trị phù hợp. Nếu bệnh nội sinh thì dùng thuốc loạn thần là chủ yếu, còn nếu do hậu quả của sinh đẻ, nhiễm độc, nhiễm trùng, viêm tắc tĩnh mạch sau xoang, tổn thương não bộ…, phải tìm nguyên nhân để điều trị phù hợp”.

Qua đó, để phòng bệnh, người thân trong gia đinh cần quan tâm, lưu ý đến sản phụ nhiều hơn “Những biểu hiện của bệnh loạn thần sau sinh thường dễ phát hiện khi bệnh nhân có sự thay đổi về tính cách, nếp sinh hoạt. Chẳng hạn: bệnh nhân thường ngủ ít hơn, có hành động, thái độ, ngôn ngữ và cảm xúc thay đổi nhiều so với trước. Phải chẩn đoán chính xác mới áp dụng phác đồ điều trị bệnh loạn thần sau sinh”.

ThS.BS Nguyễn Lan Hải (chuyên gia tâm lý – giới tính)

Trầm cảm ở phụ nữ có thể xuất hiện ngay ở thời gian đầu của thai kỳ và kéo dài tới sau sinh nếu không được phát hiện, chữa trị kịp thời. Nguy hiểm là nhiều người vẫn còn nhầm lẫn những triệu chứng thai nghén với trầm cảm do đó không điều trị.

Theo BS, 10% bệnh trầm cảm ở phụ nữ mang thai có thể trở thành một vấn đề quan trọng với khủng hoảng tiền sản. Một số liệu từ Trung tâm Nghiên cứu và đào tạo phát triển cộng đồng cho thấy tỉ lệ phụ nữ trầm cảm khi mang thai cao gấp đôi người bình thường và gần 40% thai phụ gặp các rối loạn tâm thần phổ biến ở giai đoạn đầu thai kỳ. Đến cuối thai kỳ, tỉ lệ này còn gần 29%. Ở vùng sâu, vùng xa càng có nguy cơ bị rối nhiễu tâm lý khi mang thai do chế độ dinh dưỡng kém, ốm yếu, thiếu vi chất, mâu thuẫn và bạo lực gia đình, áp lực kinh tế. Tỉ lệ rối nhiễu tâm lý chung của người VN là từ 12-15%.

Vai trò của người thân trong gia đình

Chuyên gia tâm lý Minh Huệ cho biết bà mẹ sau sinh thường rất nhạy cảm với bất kỳ sự không thấu hiểu, vô tình nào của chồng hoặc người thân. Khi người mẹ có những dấu hiệu bất thường như cảm thấy lo lắng, bồn chồn, mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều, ăn ít hoặc ăn quá nhiều, cảm thấy mình thừa thãi, không còn được làm những gì mình thích… thì chồng và người thân cần có sự chia sẻ, động viên ngay để tìm hiểu những suy nghĩ, khó khăn của người phụ nữ lúc ấy.

Sự động viên, chia sẻ của chồng sẽ giúp vợ vượt qua những khó khăn của giai đoạn sau sinh

Đặc biệt “Tuyệt đối không được phủ nhận cảm xúc của các bà mẹ sau sinh, dù đó là những cảm xúc mà chính người chồng hay người bên ngoài cảm thấy thật khó hiểu. Phải luôn đồng hành cùng họ trong giai đoạn nhạy cảm này”.

Ngoài ra chồng, gia đình cần động viên và đi cùng vợ đến gặp các bác sĩ về tâm thần, tâm lý để được tư vấn cách điều trị, tránh xảy ra những trường hợp đáng tiếc.

Theo các chuyên gia, trầm cảm không chỉ ảnh hưởng đến bà mẹ mà còn ảnh hưởng đến con. Thai nhi hoặc trẻ sinh ra có thể không cảm nhận được mối dây liên kết tình mẫu tử, khó chịu khi ở cùng mẹ, quấy khóc khi ngủ, chậm phát triển, không muốn giao tiếp, không “hóng chuyện” và trở nên thụ động. Trường hợp mẹ trầm cảm nặng có thể có hành vi nguy hiểm như ghét con, chối bỏ con, gây gổ với gia đình, tự sát hoặc giết con…

Benh.vn tổng hợp

Bài viết Đề phòng bệnh loạn thần, trầm cảm sau sinh đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Bánh nhau dày trên 4 cm được chẩn đoán là phù bánh nhau và khi bánh nhau bị bệnh thì chức năng của nhau thai sẽ không đảm bảo. Phù nhau (rau) thai là một bệnh lý. Nhau thai bị phù, độ dày có thể gấp đôi bình thường và sẽ dẫn đến những bất thường của thai hay nước ối.

Phù nhau thai là nguyên nhân hàng đầu khiến thai chết lưu

Nguyên nhân phù nhau thai

Nhau thai cũng giống như một miếng lá chắn, giúp bảo vệ bào thai trước nhiều loại vi khuẩn. Nhưng nó không đủ khả năng chống lại virut như virut cúm, virut gây bệnh Rubella vẫn có thể xâm nhập vào bào thai. Phòng tránh nhiễm trùng tốt thì sẽ tránh được nguy cơ phù nhau thai

Nguyên nhân phù nhau thai thường là do nhiễm trùng, có thể là vi trùng hay siêu vi trùng (virus), cũng có khi do bất thường về nhiễm sắc thể gây ra bất thường nhau và thai.

Phòng tránh cho lần mang thai tới

Cách phòng ngừa bệnh là tránh để bị các bệnh nhiễm trùng khi mang thai, đặc biệt trong 3 tháng đầu thai kỳ.

Thường xuyên thăm khám và theo dõi thai định kỳ. Hiện nay, không có cách điều trị khi đã mang bệnh. Khi phát hiện bánh nhau bị phù nếu không đình chỉ thai, thai vẫn tiến triển nhưng sẽ tự mất sau một thời gian do nhau không đảm nhiệm được chức năng dinh dưỡng cho thai.

Bài viết Nguyên nhân và cách phòng tránh phù bánh nhau đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Chiến lược đặt ra với ung thư vú ở phụ nữ có thai phụ thuộc chủ yếu vào giai đoạn nào của thai nghén: 3 tháng đầu, 3 tháng giữa hay 3 tháng cuối?

Chữa ung thư vú khi mang thai như thế nào

Tỷ lệ chẩn đoán ung thư vú khi mang thai ở Pháp khoảng 200-300 trường hợp mỗi năm. Tuy nhiên, ngày nay tuổi phụ nữ sinh con lần đầu đã cao hơn và việc quản lý ung thư khi đang mang thai cũng đã có chất lượng hơn.

Ung thư vú trong thời gian mang thai

Thai nghén không làm khó cho việc điều trị, với ung thư vú, ngày nay tiên lượng không có gì khác giữa phụ nữ có thai và không có thai. Điều này liên quan đến biểu hiện ban đầu: đó là loại ung thư của phụ nữ trẻ, nói chung xâm lấn hơn và chẩn đoán thường hơi chậm vì không ở trong môi trường phát hiện mà trong lúc sinh đẻ. Việc điều trị do thầy thuốc chuyên khoa ung thư và thầy thuốc phụ khoa cùng xây dựng và dựa trên giai đoạn mang thai, thể ung thư và kích thước khối u. Rất nhiều khi phải chỉ định hóa liệu pháp nhưng không phải thực hiện giống nhau mà theo từng giai đoạn. Thầy thuốc phải chấp nhận liệu pháp này với điều kiện phải theo dõi sát thai nghén.

Nói một cách giản lược, điều trị ung thư vú ở 3 tháng đầu của thai nghén khác hẳn với 3 tháng giữa và 3 tháng cuối. Trong trường hợp phát hiện ung thư vú khi mới có thai thì vấn đề đình chỉ thai nghén được đặt ra. Việc này có thể trở nên cần thiết nếu như cần phải chỉ định khẩn cấp hóa liệu pháp, chỉ định này có thể làm cho phôi thai bị nhiễm độc vì đang ở giai đoạn tạo thành các cơ quan và tỷ lệ dị dạng bẩm sinh cao. Nếu người mẹ vẫn muốn giữ thai thì có 2 lựa chọn:

1) Chờ đến khi thai đã ở 3 tháng giữa (ngoài 12 tuần thai nghén) mới bắt đầu dùng hóa liệu pháp.

2) Tạm thời bằng lòng với can thiệp ngoại khoa và chờ khi đẻ xong thì bắt đầu điều trị bổ sung. Khi đã ở giai đoạn giữa của thai nghén (ít nhất đã 4 tháng) thì thầy thuốc có thể yên tâm hơn vì đã có thể chỉ định hóa liệu pháp truyền thống. Ở 3 tháng cuối cũng vậy. Điều đáng ngạc nhiên là phụ nữ mang thai bị ung thư vú dung nạp liệu pháp hormon tốt hơn nhiều, không bị nôn, trạng thái sức khỏe tổng thể vẫn ít thay đổi. Hóa liệu pháp nên ngừng trước khi sinh 2-3 tuần và sau khi sinh 2-3 tuần mới lại tiếp tục. Ngày nay, gần như không cần phải làm cho cuộc đẻ diễn ra sớm, chỉ cần thai nghén đã vượt qua tuần 37 hay 38 kể từ khi mất kinh.

Phát hiện ung thư vú khi có thai

Khối u vú thường có thể phát hiện trên lâm sàng. Ngay từ lần khám thai đầu tiên đã có thể phát hiện thấy một u nhỏ và được xác định bằng chẩn đoán hình ảnh và chọc thăm dò. Không có kỹ thuật phát hiện có giá trị nào ở hoàn cảnh này. Nên thực hiện khám vú có hệ thống ngay từ khởi đầu của thai nghén, nếu cần thiết thì thêm cả siêu âm chẩn đoán.

Thuốc điều trị ung thư vú có độc hại cho thai

Cần lưu ý về mọi loại thuốc dùng trong khi đang mang thai, chưa có nghiên cứu nào về ảnh hưởng của hóa liệu pháp đến thai và trẻ sơ sinh. Vì vậy, các thầy thuốc đã sử dụng phương pháp hồi cứu để tiếp cận với những nguy cơ và lợi ích. Kết quả bước đầu cho thấy: Không có những vấn đề nghiêm trọng xét trong thời gian ngắn, chỉ có những tác dụng tạm thời đến tình trạng máu ở trẻ sơ sinh, chưa có nghiên cứu dài hạn ở những trẻ này và cần có nghiên cứu dài hơi hơn với những trẻ bị tác động của thuốc khi còn trong tử cung. Tất nhiên sẽ tốn kém, khó khăn nhưng khả thi.

Hiện cũng chưa có nhiều thông tin về taxane như là hóa liệu pháp khi có thai và cơ chế tác dụng, chưa rõ thuốc có vô hại với thai không cho nên không dùng cho phụ nữ mang thai. Với nhiều liệu pháp khác cũng vậy (herceptin, dùng kháng thể). Số lượng bệnh nhân ít cũng gây khó khăn cho nghiên cứu.

Trạng thái tâm lý khi ung thư vú kết hợp với thai nghén: Lo lắng làm cho cuộc sống bản thân nhưng mong muốn đem lại cuộc sống cho con là sức mạnh lớn với người bệnh, có ý nghĩa như một sự nâng đỡ tâm lý. Người bệnh quan tâm đến sự phát triển của con hơn cả bệnh của mình. Đôi khi cần phải đình chỉ thai nghén vì lý do liên quan đến ung thư thì đó là một khó khăn lớn về mặt tâm lý với cặp vợ chồng. Ngược lại cũng có một số người bệnh không lựa chọn giữ thai trong khi chính thầy thuốc lại không thấy có vấn đề gì. Sau đẻ cũng là một thách thức vì mẹ phải tiếp tục điều trị nên không thể cho con bú và một số bà mẹ có cảm tưởng như đã tước đoạt tuổi thơ đầu tiên của con họ.

Bài viết Những điều cần biết khi bị ung thư vú trong thời gian mang thai đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Chảy máu trong chuyển dạ và sau sinh là một biến chứng sản khoa cực kỳ nguy hiểm

Đây là bệnh lý vô cùng nguy hiểm đối với tính mạng của mẹ cũng như của thai, có thể dẫn đến tử vong nhanh chóng do mất máu. Do vậy cần có thái độ xử trí nhanh chóng và dứt khoát.

Có thể chia ra làm hai giai đoạn:

• Giai đoạn chuyển dạ khi thai chưa ra khỏi tử cung
• Giai đoạn sau đẻ khi thai hoặc cả rau thai đã ra khỏi tử cung

Triệu chứng bệnh

– Triệu chứng: Máu âm đạo thường đỏ tươi, có thể chảy máu nhiều, ồ ạt, khiến bệnh nhân choáng, ngất vì mất máu cấp. Có thể kèm theo các triệu chứng khác như rối loạn cơn co tử cung. Tim thai biến động, thậm chí có thể mất tim thai.

– Thăm âm đạo: thấy trong âm đạo có nhiều máu, cả máu loãng lẫn máu cục. Cổ tử cung xoá mở, ối có thể còn hoặc vỡ, qua cổ tử cung có thế sờ thấy một phần hay toàn bộ rau thai che ở cổ tử cung.

– Siêu âm xác định tình trạng thai, ối và rau thai. Chỉ làm khi thật cần thiết, nên làm tại chỗ tránh di chuyển bệnh nhân.

Các nguyên nhân gây chảy máu trong chuyển dạ

Rau tiền đạo

Chiếm khoảng 0,5-1% trong tổng số ca đẻ. Đó là tình trạng rau không bám hoàn toàn vào thân tử cung mà có một phần hay toàn bộ bánh rau bám vào đoạn dưới tử cung.

– Triệu chứng:

Chảy máu đỏ tươi, thường có chảy máu ồ ạt trong rau tiền đạo trung tâm hoàn toàn. Chính vì vậy với sự góp sức của siêu âm, hiện nay thường có chỉ định mổ lấy thai sớm khi thai đủ tháng, không đợị chuyển dạ đẻ, để tránh nguy cơ chảy máu.

• Toàn thân: nếu chảy máu nhiều, không kịp thời xử lý, thể trạng sản phụ có thể suy sụp nhanh, choáng, truỵ tim mạch.
• Khám: Nắn có thể thấy ngôi thai bất thường như ngôi ngang (14,3%), tim thai có thể biến đổi tuỳ lượng máu mất
• Thăm âm đạo: qua lỗ cổ tử cung có thể sờ thấy toàn bộ là rau trong rau tiền đạo trung tâm, hoặc thấy 1 phần là rau, 1 phần là ối trong rau tiền đạo bán trung tâm, hoặc chỉ sờ thấy mép bánh rau, thậm chí không sờ thấy gì mà chỉ thấy màng ối dày, cứng.

– Xử trí:

Chỉ định mổ tuyệt đối trong trường hợp rau tiền đạo trung tâm, bán trung tâm, càng nhanh càng tốt, ngay cả khi thai đã chết

• Bấm ối để hạ thấp ngôi thai, thử cầm máu trong các trường hợp khác. Nếu sau bấm ối máu cầm thì tiếp tục theo dõi cuộc chuyển dạ, nếu máu không cầm thì phải mổ lấy thai,
• Trong khi mổ nếu diện rau bám chảy máu máu thì phải khâu cầm máu bằng các mũi catgut chữ X hoặc U. Nếu không cầm máu được thì phải thắt động mạch tử cung hoặc động mạch hạ vị hoặc thậm chí cắt tử cung bán phần thấp để cứu mẹ

Nếu đẻ đường dưới, trong thời kỳ sổ rau nếu chảy máu phải bóc rau nhân tạo và kiểm soát tử cung, lưu ý đoạn dưới, cho các thuốc co hồi tử cung để cầm máu. Trong trường hợp không cầm được máu có khi phải mổ để cắt tử cung bán phần thấp hoặc thậm chí cắt tử cung hoàn toàn.

Mẹ cần được theo dõi và truyền máu nếu có thiếu máu

Rau bong non

Rau bong non là rau bám đúng vị trí nhưng bong trước khi sổ thai, thường hay gặp ở các bệnh nhân có tiền sản giật, nhưng đôi khi có thể gặp ở các trường hợp sau sang chấn.

– Triệu chứng:

• Do bệnh thường gặp trên bệnh nhân tiền sản giật, nên có các triệu chứng như phù, cao huyết áp, đau đầu, nhìn mờ….
• Tăng trương lực cơ bản của cơ tử cung, thậm chí cơ tử cung co cứng như gỗ trong trường hợp thể nặng. Chiều cao đáy tử cung cao dần lên. Tim thai biến động, thậm chí mất tim thai tuỳ theo thể của bệnh. Chảy máu âm đạo, có thể máu đỏ tuơi hoặc máu loãng, hồng do lẫn với nước ối.
• Thăm âm đạo, trong trường hợp ối chưa vỡ sẽ thấy đầu ối phồng và rất căng.

– Xét nghiệm:

• Siêu âm: Thấy khối máu tụ sau rau, có thể không thấy tim thai.
• Nước tiểu: có Albumin trong nước tiểu
• Sinh hoá: có thể có hiện tượng giảm Fibrinogen huyết thanh.

– Xử trí:

Nguyên tắc lấy thai ra càng nhanh càng tốt để tránh tổn thương nặng cho tử cung

Trong trường hợp thể nhẹ, nếu cổ tử cung mở hết, đầu lọt thì có thể cho bệnh nhân đẻ nhanh bằng can thiệp Forceps. Còn trong các trường hợp khác thì nên mổ lấy thai càng sớm càng tốt, thậm chí ngay cả khi đã mất tim thai, để cố gắng bảo tồn tử cung, vì trong rau bong non thì tổn thương tại tử cung nhiều khi không tương xứng với các triệu chứng lâm sàng.

Trong khi mổ lấy thai phải xác định tổn thương tại tử cung, nếu tử cung bị bầm tím nhiều, chảy máu thì nên cắt tử cung bán phần thấp. Trong các trường hợp muốn bảo tồn tử cung phải rất cẩn thận sau khi đã loại trừ chắc chắn nguy cơ chảy máu.

Vỡ tử cung

Thường gặp trên những bệnh nhân có dấu hiệu bất tương xứng giữa thai nhi và khung chậu, có bất thường tại khung chậu, có sẹo mổ cũ tại tử cung, dùng các thuốc tăng co trong khi chuyển dạ. Đây là một tai biến sản khoa, thường xảy ra do không được kiểm soát chặt chẽ trong quá trình chuyển dạ.

– Triệu chứng:

Bệnh nhân thường có dấu hiệu doạ vỡ tử cung trước đó, trừ các trường hợp có mổ cũ. Đó là cơn co tử cung mau, mạnh, cường tính, làm bệnh nhân đau nhiều, hốt hoảng, đoạn dưới tử cung kéo dài lên cao, dấu hiệu Bandl- Formelle. Nếu phát hiện được trong giai đoạn này để can thiệp kịp thời thì sẽ rất nhẹ nhàng và an toàn cho cả mẹ và con. Nhưng nếu không phát hiện ra thì sẽ dẫn đến vỡ tử cung thật sự:

• Bệnh nhân đột nhiên thấy đau chói lên rồi sau đó dịu đi, nhưng sau đó bệnh nhân sẽ dần dần đi vào choáng do mất máu
• Các dấu hiệu doạ vỡ tử cung biến mất, tim thai mất. Sờ có thể thấy các phần của thai nhi ở ngay dưới da bụng. Âm đạo chảy máu đỏ tươi
• Thăm âm đạo thấy ngôi tụt lên cao, thậm chí không xác định được ngôi nữa.

– Xử trí:

Mổ cấp cứu ngay càng nhanh càng tốt, cả khi mẹ bị choáng, tim thai đã mất. Có thể vừa mổ vừa hồi sức, truyền máu.

Tuỳ theo tổn thương và nhu cầu sinh đẻ của mẹ mà có thể khâu bảo tồn tử cung hoặc cắt tử cung.

Chảy máu do đứt mạch máu ở màng rau

Đây là trường hợp hiếm gặp nhưng có bệnh cảnh lâm sàng giống với các trường hợp rau tiền đạo.

– Triệu chứng:

• Chảy máu âm đạo đỏ tươi, không có các triệu chứng khác đi kèm.
• Thăm âm đạo: Bình thường, không thấy các dấu hiệu của rau tiền đạo.

– Xét nghiệm:

Bình thường

– Xử trí:

Trong trường hợp chưa vỡ ối có thể bấm ối, để cầm máu. Nếu không có kết quả thì mổ lấy thai.

Các nguyên nhân chảy máu trong thời kỳ sổ rau

Rau không bong

Là hiện tượng sau khi sổ thai được 30 phút trở lên, làm nghiệm pháp bong rau thấy rau vẫn chưa bong và xuống đoạn dưới. Thường rau bong không hoàn toàn sẽ gây chảy máu, còn loại rau không bong hoàn toàn thì sẽ không có hiện tượng này.

– Triệu chứng:

Sau khi sổ thai, thấy âm đạo ra máu đỏ tươi. Làm nghiệm pháp bong rau thấy thất bại. Toàn trạng mẹ thay đổi tuỳ theo tình trạng mất máu.

– Xử trí:

Hồi sức, giảm đau. Tiến hành bóc rau nhân tạo và kiểm soát tử cung.

Rau cài răng lược

Đây cũng là một trong những nguyên nhân gây ra hiện tượng rau không bong.

– Triệu chứng:

Thường chỉ phát hiện ra trong khi bóc rau nhân tạo, thấy rất khó bóc, bề mặt tử cung ở diện rau bám nham nhở, máu vẫn tiếp tục chảy.

– Xử trí:

Mổ cấp cứu và thường phải cắt tử cung bán phần.

Sót rau

Đây là một trong những nguyên nhân gây chảy máu thường hay gặp nhất  trong giai đoạn 3 của cuộc chuyển dạ. Có thể phát hiện dễ dàng qua kiểm tra rau.

– Triệu chứng:

• Sau khi sổ rau, máu âm đạo tiếp tục ra nhiều, hoặc ít một, máu đỏ tươi. Toàn trạng mẹ thay đổi tuỳ theo số lượng máu mất
• Tử cung co hồi kém
• Kiểm tra bánh rau thấy thiếu

– Xử trí:

Giảm đau. Kiểm soát tử cung. Các thước co hồi tử cung và kháng sinh.

Đờ tử cung

Thường hay gặp ở những sản phụ có thai nhiều lần, thai to, đa thai, hay chuyển dạ kéo dài.

• – Triệu chứng:
• Sau khi thai và rau ra, máu âm đạo vẫn tiếp tục chảy, máu đỏ tươi, mặc dù kiểm tra bánh rau đủ.
• Khám bụng không thấy có khối an toàn của tử cung.

– Xử trí:

Các thuốc co hồi tử cung, có thể tiến hành kiểm soát tử cung kết hợp với xoa bóp tại chỗ.

Vỡ tử cung

Đây là một trong những tai biến sản khoa nguy hiểm, nếu không được phát hiện kịp thời có thể nhanh chóng dẫn tới tử vong của mẹ. Thường hay gặp ở những trường hợp làm thủ thuật khó khăn như forcep khi ngôi còn lọt cao, nội xoay thai, hoặc ở sản phụ có sẹo mổ cũ.

– Triệu chứng:

• Ra máu âm đạo đỏ tươi, bụng có thể chướng nhẹ, nhưng triệu chứng này thường rất khó phát hiện. Toàn trạng mẹ thay đổi tuỳ theo tình trạng mất máu.
• Kiểm soát tử cung thấy buồng tử cung không toàn vẹn.

– Xử trí:

Vừa hồi sức vừa tiến hành mổ cấp cứu ngay, tuỳ tình trạng của mẹ, nhu cầu sinh đẻ, mức độ và vị trí của vết vỡ tử cung mà tiến hành cắt tử cung hay khâu bảo tồn.

Lộn tử cung

Rất hiếm gặp, thường gặp ở những sản phụ đẻ nhiều lần, tiến hành đỡ rau quá thô bạo

– Triệu chứng:

• Buồng tử cung bị lộn và tụt ra ngoài âm đạo, âm hộ, có màu đỏ như miếng thịt bò. Bệnh nhân đau, choáng.
• Khám ngoài không thấy khối an toàn trên thành bụng. Thăm âm đạo sờ thấy viền của mép cổ tử cung

– Xử trí:

Giảm đau, chống choáng cho bệnh nhân (chủ yếu do đau). Tiến hành đẩy cho buồng tử cung tụt trở lại vào trong. Các thuốc co hồi tử cung để tránh lộn trở lại.

Chảy máu phần mềm đường sinh dục

– Triệu chứng:

Chảy máu âm đạo đỏ tươi, ít một, rỉ rả. Mặc dù đã kiểm soát tử cung để loại trừ các nguyên nhân tại tử cung, nhưng tình trạng chảy máu âm đạo vẫn còn.

– Xử trí:

• Đặt 2 van âm đạo để kiểm tra sự toàn vẹn của cổ tử cung, thành âm đạo, âm hộ.
• Khâu cầm máu và phục hồi các vùng phần mềm bị tổn thương. Phải bảo đảm khâu hết vết rách và không để lại đường hầm.

Chảy máu do rối loạn đông máu

– Thai lưu: Thường ở những thai to, đã chết lưu lâu ngày.

• Xử trí: Để tránh nguy cơ chảy máu, tất cả các trường hợp thai lưu đều phải được xét nghiệm sinh sợi huyết trước khi thai ra. Trong trường hợp sinh sợi huyết thấp hoặc thậm chí không có thì phải được truyền bồi phục sinh sợi huyết hoặc máu tươi.

– Viêm gan siêu vi rút: Đây là hình thái bệnh lý vô cùng nguy hiểm ở các sản phụ chuyển dạ mà lại đang bị viêm gan tiến triển, do nguy cơ hôn mê và chảy máu sau đẻ vì  teo gan cấp.

• Triệu chứng: Bệnh nhân viêm gan tiến triển với tình trạng vàng da, củng mạc vàng.
• Xét nghiệm: Men gan tăng cao, sinh sợi huyết giảm.
• Xử trí: Chủ yếu là hồi sức cho mẹ và truyền bồi phục sinh sợi huyết.

– Các bệnh lý khác như xuất huyết giảm tiểu cầu…. thì tuỳ nguyên nhân mà sẽ xử trí và bồi phục lại các yếu tố đông máu bị thiếu hụt.

Về nguyên tắc, nên hạn chế tối đa can thiệp phẫu thuật trong các trường hợp chảy máu do rối loạn đông máu.

Bài viết Bệnh lý chảy máu trong chuyển dạ và sau đẻ đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Bánh nhau là bộ phận vô cùng quan trọng cho sự phát triển của thai nhi

Vị trí bám bất thường (Rau tiền đạo)

Nhau không bám ở đáy tử cung là nơi có nhiều mạch máu mà bám ở thành bên hay thấp hơn, thậm chí bám vào cổ hay gần cổ tử cung (nhau tiền đạo). Thai phụ thường hay bị xuất huyết bất thường trong thai kỳ và thai nhi dễ bị kém dinh dưỡng, sinh non, nhẹ ký.

Các nguyên nhân phát sinh có thể là: u xơ tử cung, sẹo tử cung (vết mổ cũ, nạo phá thai nhiều lần), người mẹ lớn tuổi, tử cung dị dạng… Khi người mẹ bị ra máu bất thường trong những tháng cuối, nên nghĩ đến khả năng có nhau tiền đạo và làm siêu âm chẩn đoán. Về trị liệu, chủ yếu là cầm máu, trì hoãn cho thai lớn thêm và mổ lấy thai; khi chảy máu quá nhiều, có thể phải chấp nhận bỏ thai để cứu mẹ hoặc phải cắt tử cung cầm máu khi mổ lấy thai.

Bất thường về mức độ bám (Cài răng lược)

Nhau có thể bám vào tử cung quá chặt (cài răng lược), khó bong ra sau sinh, có khi ăn thủng thành tử cung và ăn lan ra thành bàng quang hay trực tràng. Khi sổ thai, nhau thường không bong tự nhiên hay bong không đầy đủ, kèm theo chảy máu nhiều.

Bệnh lý này thường gặp trên các tử cung có vết sẹo (mổ sinh nhiều lần, mổ bóc nhân xơ, nạo phá thai nhiều lần) hay trong các trường hợp nhau tiền đạo.

Trước chuyển dạ, siêu âm đặc biệt sẽ cho biết độ bám của bánh nhau để có thể chủ động mổ lấy thai (mặc dù đây là một trường hợp mổ khó). Nếu không nắm biết trước, khi chuyển dạ sinh sẽ dễ bị băng huyết và phải mổ cấp cứu để cầm máu.

Phù nhau thai

Bánh nhau dày trên 4 cm, thường là do bệnh lý nhiễm trùng, bệnh về miễn dịch. Khi bánh nhau bị phù, chức năng của nó bị sụt giảm và thai cũng có thể bị phù, đưa đến thai chết lưu hay sinh non. Người ta có thể nghĩ đến phù nhau khi bụng to nhanh hơn so với tuổi thai. Trong đa số trường hợp, phải chấm dứt sớm thai kỳ vì thai thường hay bị chết trong bụng và người mẹ dễ bị băng huyết sau sinh.

Nhau bong non

Bình thường, sau sổ thai, bánh nhau sẽ bong ra. Vì một lý do nào đó (chấn thương, vỡ ối đột ngột trong đa ối), bánh nhau bong ra khi thai vẫn còn trong tử cung, khiến thai phụ lên cơn đau bụng giống như chuyển dạ và có thể bị ra máu âm đạo. Trong đa số trường hợp nếu không xử trí kịp thời,, thai sẽ yếu dần rồi chết.

Việc điều trị đòi hỏi làm phẫu thuật cấp cứu để cứu người mẹ.

ThS. Bs. Đặng Lê Dung Hạnh

Bài viết Các bệnh lý về bánh nhau đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Hiện tượng thai chết lưu vẫn chưa giải thích được

Khi thai bị chết nhưng vẫn nằm trong tử cung được gọi là thai chết lưu. Đến nay, khoa học chưa thể giải thích được hiện tượng thai chết lưu. Người ta đưa ra nhiều lý giải cho hiện tượng này. Cũng có ý kiến cho rằng nguyên nhân thai chết lưu bắt nguồn từ khi hình thành, phôi thai đã có bất thường. Do những bất thường này, thai nhi không thể phát triển hoàn thiện. Vì vậy, bị đào thải theo cơ chế tự nhiên. Tuy nhiên, nguyên nhân của thai chết lưu là gì thì vẫn chưa xác định được chính xác.

TS.Bs Huỳnh Thị Thu Thủy – PGS BV Tù Dũ cho biết:

“Nguyên nhân có thể do người mẹ có điều kiện kinh tế xã hội thấp kém, ăn uống thiếu chất, suy dinh dưỡng, hoặc do mẹ bị các bệnh lý nội khoa mạn tính hay cấp tính, bệnh nhiễm trùng, nghiện ma túy, nghiện thuốc hoặc sử dụng một số dược chất nguy hiểm cho sự phát triển và sự sống của thai nhi… Còn nguyên nhân do thai nhi thường gặp nhất là bất thường nhiễm sắc thể, xung khắc nhóm máu mẹ và con, dị dạng thai nhi hoặc do nhiễm trùng trong bụng mẹ”. Tỉ lệ thai chết lưu thường giảm dần theo tuổi thai. Tuy nhiên không phải không có trường hợp thai to chết lưu. Vì thế, phụ nữ mang thai cần cẩn trọng theo dõi và chú ý.

Có thể nhận biết triệu chứng thai chết lưu

Triệu chứng của thai lưu khá rõ rệt, người mẹ có thể tự nhận biết được như tự nhiên hết nghén. Hoặc cũng có thể bụng không to thêm hoặc nếu đã to rồi thì ngày một nhỏ đi. Nếu thai đã máy hoặc đạp thì thai phụ không thấy máy hoặc đạp nữa. Sau khi thai chết, vú căng to hơn và có sữa non.

Khi thăm khám, bác sĩ sẽ thấy tử cung nhỏ hơn tuổi thai; tim thai không nghe được, ra máu đen ở âm đạo. Nghe tim thai và siêu âm, bác sĩ có thể chẩn đoán được thai mới chết hay chết đã lâu. Thai chết lưu trong trường hợp quá non (1 – 2 tháng) có thể tự tiêu biến đi mà chính người mẹ cũng không biết mình đã có thai. Nếu thai đã lớn (3- 6 tháng) thì sẽ xẩy; hoặc đẻ nếu trên 6 tháng. Tuy vậy, thời hạn từ khi thai chết đến lúc sảy hoặc đẻ ở mỗi người một khác. Thông thường thai chết ở tuổi càng lớn thì thời gian lưu lại trong dạ con càng ngắn. Thai lưu trước hết gây lên cảm giác sợ hãi bởi việc đang mang một xác chết trong bụng.

Tuy nhiên, nếu thai chết lưu được phát hiện sớm để can thiệp thì không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và tính mạng người mẹ. Quá trình sảy hoặc đẻ của thai chết lưu diễn biến như các ca sảy hoặc đẻ bình thường. Tuy nhiên, nếu để muộn cũng có thể dẫn đến tình trạng bị nhiễm trùng, rối loạn đông máu. Có trường hợp gây nguy hiểm đến tính mạng người mẹ.

Thai lưu có thể dự phòng được trong một số trường hợp

TS Thủy khuyến cáo: “Biện pháp hữu hiệu nhất, an toàn nhất là chị em phụ nữ nên giữ cho mình sự ổn định về sức khỏe cả thể chất lẫn tinh thần khi mang thai, điều này sẽ giúp cả mẹ và con đều khỏe mạnh.

Điều đó có nghĩa là chị em phụ nữ phải điều trị cho thật ổn định các bệnh lý nội khoa, mạn tính của mình như thận, cao huyết áp, tiểu đường, tim mạch… và tầm soát một số bệnh lý nhiễm trùng qua các xét nghiệm huyết thanh học trước khi mang thai và nên đến bác sĩ để được khám tổng quát và tư vấn về việc mang thai, sinh con cũng như là việc mang thai nên là sự chủ động, có chuẩn bị trước của hai vợ chồng”.

Ngoài ra, đối với thai phụ có tiền sử thai chết lưu cần thiết phải khám tìm nguyên nhân trước khi mang thai lại. Khi có thai phải đi khám thai sớm, ngay khi trễ kinh. Hoặc muộn nhất là 3 tháng đầu thai kỳ. Sau đó cần khám thai đều đặn, theo dõi sát dấu hiệu khi có thai. Nhằm phát hiện kịp thời những trường hợp thai kỳ có nguy cơ cao, thai suy dinh dưỡng…

Người mẹ cũng cần có chế độ dinh dưỡng đúng mức và hợp lý trong khi mang thai, giữ vệ sinh thân thể vệ sinh thai nghén tốt. Không nên sử dụng bất kỳ một loại thuốc uống nào nếu chưa hỏi ý kiến bác sĩ. Đồng thời hãy đến bệnh viện ngay khi có các dấu hiệu bất thường như đau bụng, nhức đầu, mờ mắt, ra nước, ra huyết…

Bài viết Phòng ngừa thai chết lưu đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Từ đầu năm đến nay có rất nhiều thai phụ mắc Rubella ở khắp các địa phương trong cả nước. Đây là bệnh rất nguy hiểm cho phụ nữ mang thai, nhất là trong 3 tháng đầu của thai kỳ vì có thể gây sinh non, sẩy thai, thai chết lưu, suy dinh dưỡng bào thai và đặc biệt là Rubella bẩm sinh.

Trẻ bị nhiễm Rubella trước khi sinh có nguy cơ bị một hoặc nhiều dị tật, bệnh lý bẩm sinh như: Điếc, hở hẹp van tim, hẹp động mạch phổi, khuyết tật ở mắt: như đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp, bệnh lý vỡ võng mạc; Các dị tật về xương dài, tật đầu nhỏ, bại não, dị dạng ở não, phổi, cơ khớp; Chậm phát triển về tâm thần, thể lực; Các bất thường ở gan, lá lách…

Chỉ tính riêng tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương, từ đầu năm đến nay đã tiếp nhận khoảng 2.045 thai phụ mắc rubella. Các bác sĩ chẩn đoán bệnh chủ yếu dựa vào nguồn lây bệnh, dấu hiệu lâm sàng như sốt, phát ban… và xét nghiệm sinh hóa miễn dịch. Tuy nhiên, do thai phụ thường đến khám muộn, không rõ phát ban và một số dấu hiệu khác nên không xác định được thời điểm mắc rubella và nguy cơ ảnh hưởng đối với thai nhi. Do đó số thai phụ xin phá thai rất cao, trong đó có thể có trường hợp thai nhi không nhiễm Rubella.

Để hạn chế tối đa tỉ lệ phá thai do nghi nhiễm Rubella, từ cuối tháng 6/2011, Trung tâm Chẩn đoán trước sinh, Bệnh viện Phụ sản Trung ương đã thử nghiệm và triển khai phương pháp chọc dịch ối chẩn đoán thai nhi nhiễm vi rút rubella bằng kỹ thuật sử dụng Kit và máy PCR real – time, cho kết quả chính xác đến 95%. Các bác sĩ sẽ tiến hành lấy mẫu dịch ối (khoảng 1,5-2ml) của các bà mẹ mắc vi rút Rubella sau 5-7 tuần kể từ khi mẹ có biểu hiện sốt phát ban, sau đó tách chiết RNA của vi rút,  rồi chạy máy PCR real – time để phân tích kết quả thai nhi có nhiễm Rubella hay không.

Theo nghiên cứu đánh giá 5 ca chọc ối chẩn đoán thai nhi nhiễm rubella, có 3 trường hợp dương tính, 2 trường hợp âm tính. Tất cả các xét nghiệm PCR real-time chẩn đoán virus rubella trong nước ối đều phù hợp với kết quả xét nghiệm máu cuống rốn của thai nhi sau khi đình chỉ thai. Đến nay đã có khoảng 70 thai phụ đã được sử dụng xét nghiệm này để chẩn đoán thai nhi có nhiễm rubella hay không.

Phương pháp này được các bác sĩ tư vấn chỉ định ở các đối tượng mắc Rubella như: Phụ nữ mang thai hơn 3 tháng có nguy cơ, các ca mang thai ngoài 17 tuần nguy cơ thấp hơn nếu có yêu cầu, các ca mắc rubella hoặc đã tiêm phòng trong vòng 1 tháng đầu mang thai.

Bài viết Xét nghiệm chẩn đoán thai nhi nhiễm rubella đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Sẩy thai gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tinh thần của người mẹ

Cứ 7 trường hợp mang thai thì có 1 trường hợp bị sẩy thai, phần đa thường sẩy thai trong 13 tuần đầu nhưng cũng có một số trường hợp sẩy thai khá muộn khiến người mẹ thường bị sốc.

Nguyên nhân dẫn đến sảy thai

Hơn 60% trường hợp sảy thai tự nhiên là hậu quả của dị dạng nhiễm sắc thể do yếu tố người mẹ hoặc bố, khoảng 15% là do chấn thương, nhiễm khuẩn, thiếu dinh dưỡng, tiểu đường, nhược năng tuyến giáp hay dị dạng giải phẫu ở người mẹ, cổ tử cung bị hở, tử cung có vách ngăn, u xơ tử cung quá to. Những trường hợp sẩy thai muộn hơn có thể là do một trong số những nguyên nhân như: nhiễm trùng, sự bất thường của nhau thai hoặc tử cung, hoặc do cổ tử cung yếu. Tuy nhiên trong nhiều trường hợp, nguyên nhân sảy thai không xác định được.

Hai trong số các xét nghiệm được dùng để phát hiện những bất thường của bào thai (chọc dò nước ối và lấy mẫu lông nhung màng đệm (CVS) cũng có thể gây nguy hiểm. Nếu bạn được khuyên làm những xét nghiệm này, bác sĩ tư vấn cần giải thích rõ cho bạn những rủi ro nếu thực hiện hoặc không thực hiện những xét nghiệm này.

Triệu chứng nhận biết hiện tượng sẩy thai

Các triệu chứng báo hiệu sảy thai bao gồm: Đau quặn bụng có hoặc không có xuất huyết (ra máu) âm đạo kèm theo. Nếu xuất huyết âm đạo nhiều kèm theo đau quặn bụng là dấu hiệu thai sắp bị sảy. Những phụ nữ sẩy thai ngay trong những ngày đầu có thể “may mắn” vượt qua mà không hề biết họ đã mang thai. Sẩy thai sớm chỉ giống như kỳ kinh ra nhiều, đau ở vùng bụng dưới và ra máu nhiều hơn, đôi khi thấy cả những cục máu đông.

Người ta chia sảy thai thành 3 loại sau:

– Dọa sảy thai: Thường có xuất huyết âm đạo và đau bụng, tuy nhiên thai nhi vẫn còn sống và chưa bị đẩy ra khỏi buồng tử cung. Khám âm đạo thấy: cổ tử cung không bị giãn mở (đóng kín), cũng có thể cổ tử cung mở, nhưng các thành phần của thai chưa bị tụt ra. Nếu chảy máu và đau bụng vẫn tiếp tục và các thành phần của thai đã đi qua ống cổ tử cung (thập thò âm đạo) thì được coi là sảy thai không tránh được.

– Chắc chắn bị sảy thai: Thai nhi đã chết và đang được đẩy ra. Sảy thai chắc chắn có thể:

• Sảy thai hoàn toàn: Là toàn bộ thai nhi lẫn nhau thai cùng bị tống ra một lúc và sau đó hết đau quặn bụng, nhưng máu vẫn có thể tiếp tục rỉ ra như kinh nguyệt.
• Sảy thai không hoàn toàn: Là một phần của thai và nhau thai chưa được tống ra mà vẫn còn trong tử cung. Trường hợp này tuy đã bớt đau quặn bụng nhưng máu âm đạo vẫn chảy ra liên tục thậm chí băng huyết.

– Sảy thai lưu: Là trường hợp thai nhi đã chết nhưng còn lưu lại trong tử cung chưa bị đẩy ra ngoài. Thời gian lưu có thể lâu hàng tuần, hàng tháng những triệu chứng thai nghén biến mất, có máu đen ra ở âm đạo, không đau bụng. Khám thấy cổ tử cung hơi chắc và hơi to ra, thân tử cung trở nên nhỏ hơn so với tuổi thai và mềm không đều. Siêu âm không có tim thai.

Phương pháp xử trí khi bị sảy thai

Nếu có dấu hiệu dọa sảy thai cần nghỉ ngơi tại giường, người nhà mời thầy thuốc sản khoa đến khám và dùng thuốc theo chỉ dẫn (có thể dùng các thuốc giảm co bóp tử cung), nếu có dấu hiệu nhiễm khuẩn thì dùng kháng sinh. Khi có dấu hiệu dọa sảy phải kiêng lao động, giao hợp, ăn uống thức ăn mềm, dễ tiêu, tránh táo bón.

Nếu đã dùng thuốc và nghỉ ngơi nhưng máu ra vẫn tăng hoặc đau bụng tăng thì phải đi bệnh viện khám, siêu âm để xác định thai còn sống hay chết, từ đó bác sĩ có quyết định tiếp tục điều trị giữ thai hay bỏ thai.

Đối với thai lưu thì không nên chờ để sảy thai tự nhiên, mà cần đi khám để tùy theo tuổi thai và thời gian thai lưu mà bác sĩ sẽ có cách xử trí cụ thể:

• Nếu thai nhỏ dưới 3 tháng bác sĩ sẽ chỉ đạo nạo buồng tử cung hoặc dùng phương pháp phá thai nội khoa bằng thuốc đặt âm đạo, phối hợp dùng thuốc kháng sinh chống nhiễm khuẩn.
• Nếu thai to (thai lưu trên 4 tháng) cần làm xét nghiệm máu xem có bị rối loạn đông máu không, nếu có phải điều trị rồi mới phá thai.

Phương pháp phòng ngừa sảy thai

Cách phòng ngừa sảy thai quan trọng nhất là thăm khám thai định kỳ tại cơ sở y tế. Nếu phát hiện bất thường như hở eo tử cung thì bác sĩ sẽ có chỉ định khâu vòng cổ tử cung sớm để tránh sảy thai. Đây là thủ thuật đơn giản, bệnh nhân không phải nằm viện. Trường hợp có thai mà đau bụng lâm râm hoặc ít hoặc nhiều, có ra huyết dù là chút ít cũng cần đến khám tuy chưa đến hẹn.

• Khi mang thai cần có chế độ dinh dưỡng cân đối hợp lý, uống bổ sung viên sắt để tránh thiếu máu vì thiếu máu là nguyên nhân dẫn đến suy dinh dưỡng và gây sảy thai
• Bỏ thuốc là và tránh xa những đồ uống có cồn
• Tránh lao động nặng, hoặc tiếp xúc với các chất độc hại.
• Vệ sinh cá nhân và vệ sinh giao hợp vì nhiễm khuẩn âm đạo, tử cung cũng là nguyên nhân gây sảy thai

Bài viết Nguyên nhân và cách phòng ngừa sẩy thai đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Bóc tách túi thai trong 3 tháng đầu thai kỳ là thông tin khiến các bà bầu đứng ngồi không yên. Lo vì sợ ảnh hưởng đến sức khỏe thì ít mà thấp thóp vi sẽ không giữ được con là nhiều. Nếu tỉ lệ bóc tách dưới 50% ngoài những lời khuyên của bác sĩ mẹ cũng cần quan tâm tới vấn đề thai bị bóc tách nên ăn gì để phục hồi nhanh nhất.

Thai bị bóc tách là gì?

Bóc tách túi thai là hiện tượng có máu tụ quanh túi thai. Tình trạng này dẫn đến dọa sảy thai trong 3 tháng đầu của thai kỳ.

Bóc tách túi thai là hiện tượng có máu tụ quanh túi thai (ảnh minh họa)

Đối với hiện tượng bóc tách túi thai, kích thước của vùng bị bóc tách rất quan trọng. Nếu vùng bóc tách chiếm 1/2 túi thai, nó sẽ được gọi là bóc tách 50%, nếu chỉ là 1 góc của túi thai, bác sĩ sẽ đo và báo cho bà bầu biết cụ thể tỷ lệ bóc tách như 5%, 10%, 15%…Tỷ lệ bóc tách càng lớn, khả năng sống sót của phôi thai càng bị đe dọạ.

Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết

Ngay cả các bác sĩ chuyên khoa cũng có thể bị nhầm lần trong những tuần đầu thai kỳ về hiện tượng này. Do thai còn quá nhỏ nên chưa lấp đầy thể tích buồng tử cung nên khoảng trống giữa túi thai và lòng tử cung bị chẩn đoán nhầm là túi thai bị bóc tách. Một số bác sĩ đã nhầm lẫn giữa hiện tượng sinh lý bình thường và một bệnh lý khi siêu âm thai. Nhầm lẫn thường xảy ra vào những tuần đầu thai kỳ, nhất là từ 7-9 tuần.

Nguyên nhân bị bóc tác được lý giải có thể do thai bất thường, thai không thể tiếp tục sống trong bụng mẹ. Theo cơ chế tự nhiên, bào thai đó sẽ chết và bị đẩy ra khỏi tử cung. Bóc tách túi thai trên 50% rất khó giữ được thai. Ngoài ra, còn có thể do:

• Thai phụ có tử cung dị dạng, tử cung hai sừng, tử cung có vách ngăn…
• Mẹ bầu mắc phải như bệnh u xơ tử cung, thường là u xơ tử cung dưới niêm mạc, dính buồng tử cung, lạc nội mạc tử cung trong cơ.
• Do bà bầu nghiện rượu, cà phê, thuốc lá, các chất kích thích hoặc có những hoạt động quá mạnh.
• Thai phụ bị nhiễm trùng, nhiễm siêu vi, ký sinh trùng hay nấm, nhiễm chất độc (chì, thủy ngân).
• Thai phụ bị suy hoàng thể, bệnh lý tuyến giáp, tiểu đường,…

Dấu hiệu cơ bản của bóc tách túi thai là ra máu âm đạo. Tình trạng bong tách túi thai cũng thể gây ra hiện tượng đau bụng.

Cách điều trị tích cực

Nếu không may rơi vào trường hợp bị bóc tách túi thai, nếu tỷ lệ bóc tách thấp và được điều trị kịp thời, khả năng giữ được thai sẽ càng cao. Việc quan trọng mẹ cần làm là nghỉ ngơi và uống thuốc dưỡng thai theo đúng chỉ định của bác sĩ.

Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng điều trị được. Có trường hợp bóc tách túi thai, bong màng nuôi khi mang thai và vài ngày sau thai chết. Chính vì vậy, ngay khi phát hiện ra các triệu chứng mẹ nên đề nghị bác sĩ khám kỹ và cân nhắc xem thai có khả năng tiếp tục sống trong bụng mẹ hay không, đề phòng trường hợp thai chết lưu.

Bài viết Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết thai bị bóc tách mẹ bầu cần biết đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.