Tìm hiều về bệnh quai bị

Quai bị là loại bệnh lý về các tuyến nước bọt bởi virus có tên là Paramyxovirus có ái tính với các tổ chức tuyến và thần kinh. Bệnh chủ yếu tác động lên trẻ em ở độ tuổi từ 5 đến 15 tuổi.

Bệnh thường xuất hiện vào mùa hè,mùa thu, đông và cũng có thể xảy ra quanh năm. Bệnh có nguy cơ phát triển thành dịch ở những nơi đông người như trường học, khu tập thể…

Bệnh quai bị thường xuất hiện ở trẻ từ 5 đến 15 tuổi

Triệu chứng của quai bị

• Người bị quai bị có thời gian ủ bệnh trong vòng 2 – 3 tuần (17 – 18 ngày). Trong thời gian này, người bệnh không có biểu hiện gì rõ rệt.
• Sau thời gian ủ bệnh, người bệnh có biểu hiện sốt 38 – 39oC, đau cổ họng, người mệt mỏi, chán ăn, tuyến mang tai to dần và đau nhức, có thể đau tuyến nước bọt dưới hàm hoặc dưới lưỡi, đau khi há miệng hoặc khi nuốt.
• Tuyến mang tai sưng to kèm đau nhức ở một bên, lan dần sang tuyến mang tai bên kia và sưng to đến khoảng 1 tuần thì từ từ nhỏ lại. Mặt da của tuyến mang tai thường đỏ, không nóng và ấn vào có cảm giác đàn hồi.

Biến chứng từ quai bị

• Sưng tinh hoàn và buồng trứng, có thể dẫn đến vô sinh (dù là rất hiếm). Dấu hiệu chủ yếu là tinh hoàn sưng to, đau. Nữ thấy tức bụng và đau khi sờ nắn.
• Viêm não hoặc viêm màng não: xuất hiện sau 7-10 ngày với triệu chứng nhức đầu nghiêm trọng và cứng cổ.

Biến chứng từ quai bị, gây sưng tinh hoàn và buồng trứng có thể dẫn đến vô sinh

Phương pháp chăm sóc trẻ đề phòng biến chứng

• Đưa trẻ đi khám để chẩn đoán xác định bệnh.
• Cho trẻ nghỉ ngơi tại chỗ, cách ly với các trẻ khác.
• Hạ nhiệt bằng cách lau mình trẻ bằng nước ấm và cho dùng Paracetamol để hạ sốt, giảm đau.
• Cho trẻ uống nhiều nước và súc miệng bằng nước muối sinh lý hoặc nước súc miệng (vệ sinh răng miệng, chống khô miệng).
• Cho trẻ ăn loãng, nếu không ăn được cho trẻ ăn bằng ống hút.
• Chườm nóng bên má đau (dùng chai nước nóng bọc trong khăn để áp vào bên má đau).
• Không cho trẻ nô đùa chạy nhảy vì những hoạt động này rất dễ dẫn đến biến chứng ở tinh hoàn.
• Đưa trẻ tới bệnh viện ngay khi có các biểu hiện biến chứng như: sốt cao, đau bụng dưới …

Không cho trẻ nô đùa, chạy nhảy vì rất dễ dẫn đến biến chứng ở tinh hoàn gây vô sinh

Phương pháp phòng ngừa quai bị

• Cách ly bệnh nhân cho đến khi bệnh khỏi hẳn.
• Tiêm vacxin cho trẻ trên 2 tuổi (tiêm một mũi duy nhất).

Lưu ý: nếu trẻ mới tiêm phòng sởi thì phải đợi một tháng sau mới được tiêm phòng quai bị vì vacxin phòng quai bị là vacxin phòng 3 bệnh (sởi, quai bị, rubella).

Lời kết

Quai bị là một loại bệnh do virus Paramyxoviridaegây ra nên chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Đây là loại bệnh lành tính và có thể tự khỏi trong vòng 10 ngày nhưng cũngcó thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm màng não, vô sinh…Vì vậy, để bảo vệ sức khỏe, phòng tránh các biến chứng do quai bị gây nên, cha mẹ nên đưa trẻ đi tiêm chủng quai bị đầy đủ khi trẻ đủ 12 tháng tuổi.

Ngoài ra, khi trẻ bị quai bị cần có chế độ chăm sóc đặc biệt: cho trẻ ăn loãng (hạn chế nhai gây đau đớn cho trẻ), cách ly với các trẻ khác, có thể cho trẻ dùng thuốc paracetamon để hạ sốt, giảm đau cho trẻ, đặc biệt không cho trẻ chạy nhảy để tránh các biến chứng ở tinh hoàn gây vô sinh sau này…

Bài viết Bệnh quai bị và các biến chứng thường gặp đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

webmd.com

Bài viết Người lớn có thể mắc quai bị không ? đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Bà bầu bị quai bị không chỉ ảnh hưởng tới sức khỏe của mẹ mà còn ảnh hưởng lớn tới thai nhi

Virut quai bị là virut có tính hòa tan tế bào, nó có thể gây viêm nhiễm buồng trứng, đồng thời làm cho tế bào trứng bị phá hủy, thậm chí có thể lây nhiễm sang thai nhi thông qua nhau thai.

Sau khi phụ nữ mang thai bị quai bị thường phát bệnh nhanh, triệu chứng giống như bị cảm cúm như: sốt, nhức đầu, mệt mỏi, đau cổ họng, amidan sưng to nhưng đặc trưng là một hoặc hai bên amidan sưng to, lấy tai làm trung tâm lan tỏa ra phía trước, sau và phía dưới, ấn thấy đau, đồng thời đạt mức cao điểm từ 2 – 3 ngày, kéo dài khoảng 5 – 7 ngày.

• Những phụ nữ bị quai bị trong 3 tháng đầu của thai kỳ có thể gây sẩy thai hoặc sinh con dị dạng.
• Bị quai bị trong 3 tháng cuối của thai kỳ có thể sinh non hoặc thai chết lưu.

Phòng tránh bệnh quai bị trong thai kỳ

Tốt nhất, trước khi lên kế hoạch mang bầu, bạn nên tiêm phòng quai bị. Bạn không nên đợi đến khi mang thai mới tiêm phòng quai bị. Bởi vì vacxin phòng quai bị có chứa virus sống, chúng có khả năng xâm nhập vào thai nhi. Tương tự, bạn cũng nên tránh mang thai ít nhất một tháng sau khi tiêm phòng chứng bệnh này.

Ngoài ra, bạn cũng nên tránh tiếp xúc với những người mắc (hoặc đang nghi mắc) quai bị để tránh lây nhiễm.

Những điều nên làm khi bị quai bị trong thai kỳ

Khi có dấu hiệu ốm sốt kèm với triệu chứng sưng viêm quai hàm, bạn nên nhanh chóng đi khám. Tuy chưa có loại thuốc nào chữa quai bị, nhưng bác sĩ sẽ giảm thiểu những triệu chứng khó chịu cho bạn như sốt, sưng quai hàm…

Bạn nên ăn đồ ăn mềm, lỏng như: soup, sữa bò, mì sợi, thực phẩm bột, uống nhiều nước và nghỉ ngơi hợp lý cũng giúp bạn dễ chịu nếu mắc phải quai bị.

Ngoài ra, bạn cần giữ gìn vệ sinh khoang miệng sạch sẽ, dự phòng vi khuẩn tiếp tục viêm nhiễm và nhớ súc miệng sau mỗi bữa ăn.

Một điều bạn cần hết sức lưu ý là khi mắc bệnh quai bị trong thai kỳ, bạn không nên tự ý dùng thuốc điều trị, đặc biệt là các loại thuốc kháng sinh, bạn cần đi khám và thực hiện theo phác đồ điều trị của bác sỹ. Nếu bạn bị quai bị trong giai đoạn đầu thai kỳ, bạn cần thông báo cho bác sỹ về tình trạng mang bầu của mình khi đi khám và điều trị bệnh quai bị. Sau khi bạn đã khỏi bệnh, bạn cần thường xuyên đi khám thai để xem bệnh có gây biến chứng gì cho thai nhi không và nhận được lời khuyên hợp lý của bác sĩ về tình trạng của bạn.

Benh.vn

Bài viết Bệnh quai bị với phụ nữ có thai đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Viêm tinh hoàn và mào tinh hoàn

Bệnh thường xảy ra sau đợt viêm tuyến mang tai khoảng 7-10 ngày nhưng cũng có thể xuất hiện trước hoặc đồng thời. Tinh hoàn sưng to, đau, mào tinh căng phù như một sợi dây thường.

Viêm và sốt kéo dài 3-7 ngày, sau đó tinh hoàn teo dần (50%) và có thể dẫn đến tình trạng giảm số lượng tinh trùng và vô sinh.

Viêm buồng trứng

Có tỷ lệ 7% ở nữ sau tuổi dậy thì, ít khi dẫn đến vô sinh.

Viêm tụy

Có tỷ lệ 3% – 7%, là một biểu hiện nặng của quai bị. Bệnh nhân bị đau bụng nhiều, nôn mửa, có khi tụt huyết áp.

Mất thính lực

Trường hợp này rất ít gặp trong 20 nghìn người mắc bệnh quai bị thì chỉ có 1 người mất thính lực nhưng thông thường mất thính lực 1 bên

Viêm cơ tim

Bệnh viêm cơ tim thường xảy ra sau 5-10 ngày sau khi mắc bệnh quai bị. Những triệu chứng cụ thể của viêm cơ tim là đau vùng ngực trước, mệt nhọc và tim đập chậm.Biến chứng này sẽ biến mất sau 35 ngày.

Xem video để cập nhật thêm các thông tin khác

Bài viết Những biến chứng của bệnh Quai bị cực kì nguy hiểm đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Bệnh quai bị là một bệnh nhiễm trùng cấp tính do virus gây nên. Bệnh dễ lan truyền từ người này sang người khác một cách dễ dàng và thường xảy ra vào mùa đông xuân.

Bệnh lây truyền như thế nào?

Bệnh lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp do tiếp xúc với nước bọt, hoặc các chất tiết ra từ mũi họng của người bệnh

Một người bị quai bị có khả năng lây truyền vi-rút 3 ngày trước khi có biểu hiện bệnh (trước khi tuyến nước bọt bị sưng) và khoảng 9 ngày sau khi khởi phát bệnh

Thời gian ủ bệnh (thời gian từ khi tiếp xúc với nguồn bệnh đến khi khởi phát bệnh) là 12 đến 25 ngày.

Đối tượng dễ mắc bệnh quai bị

Tất cả những ai chưa từng bị quai bị lúc còn bé hoặc chưa được tiêm phòng vắc-xin ngừa quai bị đều có khả năng bị nhiễm bệnh. Triệu chứng thường xuất hiện bắt đầu từ ngày thứ 14 đến ngày thứ 21 sau khi nhiễm trùng.

Đối tượng dễ nhiễm bệnh nhất là trẻ em tuổi từ 10 đến 15 tuổi

Các triệu chứng của bệnh

Những triệu chứng xuất hiện rất sớm ngay cả trước khi các tuyến nước bọt bắt đầu sưng lên. Bệnh nhân mắc bệnh quai bị sẽ cảm thấy mệt mỏi, ăn không ngon, mất vị giác, và thông thường nhất là sốt và chứng đau đầu.

– Dấu hiệu nhiễm trùng: Sốt cao, có thể lên đến 400C, khô miệng, nuốt đau, nhức đầu.

– Sưng to tuyến nước bọt vùng dưới hàm ở 1 bên hoặc cả 2 bên.

– Ở các trẻ vị thành niên có thể có sưng căng và đau tinh hoàn 1 bên hoặc 2 bên.

Bệnh tiến triển và tự khỏi trong vòng 10 ngày (nếu không có biến chứng).

Các xét nghiệm cần thiết

Các bác sĩ điều trị có thể cho làm các xét nghiệm bệnh quai bị thông qua mẫu quệt họng, mẫu nước tiểu, hoặc xét nghiệm trên da. Đôi khi có thể cho thử máu

Phương pháp điều trị bệnh quai bị

Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu đối với quai bị. Việc điều trị bệnh chủ yếu là điều trị triệu chứng và nâng cao thể trạng bệnh nhân.

– Cho bệnh nhân nằm nghỉ tuyệt đối (nhất là khi có biến chứng sưng tinh hoàn)

– Dùng thuốc hạ sốt giảm đau như Paracetamol, Aspirine.

– Súc miệng nước muối

– Cho bệnh nhân ăn chế độ ăn lỏng và nhẹ, uống nhiều nước, tránh sử dụng các thức ăn, nước uống có vị chua.

– Chườm ấm hoặc chườm mát vùng góc hàm để giảm đau và giảm sưng tuyến nước bọt. Có thể dùng bài thuốc nam sau đây để bôi tại chỗ: hạt gấc đập bỏ vỏ ngoài, giã nhuyễn, ngâm với rượu trắng bôi tại vùng má bị sưng 4 – 5 lần/ngày.

Vì quai bị là một bệnh nhiễm vi-rút nên không có chỉ định dùng kháng sinh nếu không có ý kiến của thầy thuốc.

Benh.vn

Bài viết Bệnh quai bị và các biểu hiện của bệnh đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

– Nên sử dụng thuốc acetaminophen. Không nên dùng Aspirin cho trẻ em mắc bệnh quai bị. Aspirin có thể làm cho bệnh nghiêm trọng hơn .

– Uống thật nhiều nước hoặc các loại nước trái cây để bù nước (bù dịch).

– Nên ở nhà để tránh lây nhiễm sang cho người khác.

– Nếu là bé trai bị mắc bệnh quai bị, thường sẽ bị đau nhức ở bìu. Để làm giảm đau nhức ở bìu nên để bé trai nằm thẳng để bìu được nâng lên. Trong tư thế nằm, tinh hoàn 2 bên sẽ được nâng và làm chỗ dựa nâng đỡ cho cả bìu.

– Có thể sử dụng túi lạnh chườm vào vùng bìu và cũng làm giảm cơn đau nhức.

– Nên đi khám bác sĩ nếu cơn đau nhức, sưng ở cổ , và sốt mà không thuyên giảm trong vòng 7 ngày.

– Nên đi đến Bác sĩ khi có các triệu chứng đặc biệt như nôn liên tục hoặc choáng.

Những việc nên tránh khi mắc bệnh quai bị

– Ho, hắt hơi, giao tiếp nhiều ở nơi công cộng

– Không chịu nghỉ ngơi và không tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ

– Không đến tham khám khi có biểu hiện cứng cổ hoặc đau đầu nặng.

Thời gian hồi phục

– Bệnh quai bị thông thường là bệnh rất nhẹ ở trẻ em

– Hầu hết các trường hợp đều hồi phục sau vài ngày. Cơn sốt sẽ giảm sau 3-4 ngày và các chỗ sưng và đau nhức sẽ giảm sau khoảng 1 tuần.

– Tuy nhiên có một vài trường hợp xảy ra ở người trưởng thành phức tạp hơn ở trẻ em

– Thỉnh thoảng đôi lúc mất thính giác tạm thời

– Trẻ nam ở độ tuổi dậy thì và những người lớn, tinh hoàn có thể sẽ bị sưng lên và viêm tinh hoàn. Kèm theo sự viêm tinh hoàn là cảm giác rát, khó chịu.

– Ở trẻ nữ ở độ tuổi dậy thì, buồng trứng có thể sẽ bị sưng lên và gây rát, gây khó chịu (chứng viêm buồng trứng), hoặc có thể bị sưng và đau ngực.

– Bệnh quai bị còn là nguyên nhân khiến cho các cơ quan khác bị sưng lên và có cảm giác khó chịu. Tuyến tụy, màng não, tim, các khớp cũng có thể bị sưng lên và gây cảm giác khó chịu.

Lưu ý

Những người đã bệnh quai bị là bệnh chỉ xảy ra 1 lần và không bao giờ mắc lại.

Benh.vn

Bài viết Những việc nên làm khi mắc bệnh quai bị đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Không ngờ 5 ngày trôi qua, bệnh chẳng những không thuyên giảm mà còn nặng hơn, mặc dù đã uống thuốc giảm đau, lo lắng quá nam bệnh nhân này đã đến bệnh viện kiểm tra, khi đó mới phát hiện mình mắc bệnh quai bị. Các bác sĩ đã cho vào khoa Truyền nhiễm, điều trị cách ly đồng thời tư vấn cho bệnh nhân này về những biến chứng mà bệnh có thể gây ra, đặc biệt là biến chứng vô sinh sau mắc bệnh.

Quá lo lắng, sau khi chữa khỏi bệnh vài ngày, nam thanh niên này đã đến Trung tâm Nam học (Bệnh viện Việt Đức) khám và làm các xét nghiệm theo chỉ định của bác sĩ. Rất may, kết quả cho thấy khả năng sinh tinh của nam thanh niên này vẫn còn, nhưng các bác sĩ cho biết, nếu không được điều trị kịp thời thì khả năng vô sinh của nam giới ở tuổi dậy thì khi mắc bệnh quai bị là rất cao.

Số lượng và sự di chuyển của tinh trùng sẽ quyết định khả năng có thụ tinh. Ảnh: Lê Phương

Liên quan đến vấn đề này, BS Nguyễn Thị Nhã – Trưởng Trung tâm Hỗ trợ sinh sản (Bệnh viện Bưu Điện) cho rằng, những trường hợp như nam thanh niên trên không phải là hiếm gặp. Về mối liên hệ giữa bệnh quai bị với vô sinh ở nam giới, BS Nhã cho biết, vô sinh do mắc bệnh quai bị chiếm khoảng 30-40%.

“Những trường hợp trẻ nhỏ mắc quai bị không chịu sự tác động nhiều đến vấn đề vô sinh như trẻ ở tuổi vị thành niên (tuổi dậy thì) và nam giới đã ở tuổi trưởng thành”, BS Nhã cho biết.

Tuy nhiên, BS Nhã cũng đặc biệt lưu ý đến các các mẹ nhằm tránh việc con mình mắc bệnh quai bị. Theo BS Nhã, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do khi mắc quai bị, virus sẽ tấn công và ăn những tế bào sinh tinh của nam giới. Vì thế cần phải tiêm phòng đầy đủ, hoặc đến cơ sở y tế để kiểm tra và điều trị.

Theo BS Nhã, rất nhiều người khi mắc quai bị xong thì không còn tế bào sinh tinh nữa. Bởi vậy, sau khi mắc bệnh cần phải đến các cơ sở chuyên khoa để khám, nhằm có phương pháp can thiệp và điều trị kịp thời.

Mắc bệnh quai bị, ngoài việc bị ảnh hưởng đến vấn đề sinh sản, các bác sĩ cho biết bệnh còn có nhiều biến chứng nguy hiểm khác như nhồi máu phổi. Đây là tình trạng một vùng phổi bị thiếu máu nuôi dưỡng, có thể tiến đến hoại tử mô phổi. Nhồi máu phổi là biến chứng có thể xảy ra sau viêm tinh hoàn do quai bị vì hậu quả của huyết khối từ tĩnh mạch tiền liệt tuyến.

Để phòng bệnh quai bị, các bác sĩ khuyến cáo nên tiêm phòng vắc xin đầy đủ theo quy định của Bộ Y tế. Theo đó, vaccin phòng bệnh quai bị có tác dụng kích thích cho trẻ em sản sinh kháng thể kháng quai bị, kháng thể đạt mức độ cao nhất sau khi tiêm chủng 6 – 7 tuần.

– Nếu trẻ bắt đầu tiêm từ 9 tháng tuổi: tiêm 3 lần, lần 1 lúc 9 tháng tuổi, lần 2 sau lần 1 sáu tháng, lần 3 khi trẻ từ 4-12 tuổi.

– Nếu bắt đầu tiêm từ 12 tháng tuổi: tiêm 2 lần, lần 1 lúc 12 tháng tuổi, lần 2 từ 4-12 tuổi.

Trong trường hợp tiêm chủng khẩn cấp được chỉ định cho trẻ từ 12 tháng tuổi, trẻ vị thành niên và người lớn nếu đã có tiếp xúc với bệnh nhân quai bị nhưng chưa có tiền sử mắc quai bị và chưa được tiêm chủng theo lịch phòng bệnh quai bị. Trong trường hợp không có chống chỉ định, vaccin cần được tiêm không muộn hơn 72 giờ kể từ khi có tiếp xúc với bệnh nhân.

Benh.vn ( Theo Khampha)

Bài viết Nam thanh niên suýt vô sinh vì bị virus ăn gần hết tinh trùng đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Thực trạng

Thời gian gần đây, tỷ lệ các bệnh nhân lứa tuổi phổ biến từ 20-35, trong đó nhiều trường hợp chưa lập gia đình, là công nhân, công chức, bác sĩ đến từ Hà Nội, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Dương, Thanh Hóa… “Bệnh nhân đến khám có biểu hiện teo tinh hoàn, giảm thể tích tinh hoàn (chỉ còn 10-14 ml, so với thể tích trung bình cần đạt 20-25 ml) đến khám tại Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn (Hà Nội) ngày càng gia tăng.

Bác sĩ Nguyễn Khắc Lợi, Giám đốc Bệnh viện (BV) Nam học và Hiếm muộn Hà Nội cho biết “một số trường hợp tinh hoàn teo rất nhỏ, chỉ còn dưới 10 ml, giống như tinh hoàn của bé trai”. Trong đó, chủ yếu các trường hợp này mắc bệnh quai bị do chưa từng tiêm phòng bệnh, chưa có miễn dịch với bệnh. Bệnh nhân đến khám từng mắc quai bị trong vòng 1 – 2 tháng gần đây nhưng cũng có những trường hợp mắc từ khi còn nhỏ.

Tương tự, thông tin từ Bệnh viện Bệnh nhiệt đới T.Ư cho biết, vừa qua cũng ghi nhận các ca nam giới bị viêm tinh hoàn do quai bị. Đây là hiện tượng khá bất thường so với các năm trước do bệnh này thường ghi nhận rải rác vào thời điểm các tháng đầu năm, thời tiết nồm ẩm mùa đông – xuân, rất ít gặp vào mùa nắng, nóng.

Kiểm tra tinh trùng sau khi lấy ra từ cơ thể ẢNH: KHÁNH VY

Nỗi niềm của bệnh nhân

Thống kê tại BV Nam học và Hiếm muộn Hà Nội cho thấy, số bệnh nhân nam đến khám vô sinh ghi nhận nhiều trong thời gian gần đây, mỗi ngày khoảng 2 – 3 ca. Lý do khám vô sinh sau 2 – 3 năm, thậm chí 5 năm kết hôn là vì không có con, tiền sử mắc quai bị.

Bệnh nhân Võ Việt T., 26 tuổi tâm sự đã kết hôn 2 năm nhưng chưa có con dù hai vợ chồng không dùng biện pháp tránh thai nên đã cùng nhau đi khám. Kết quả sau khi xét nghiệm “Vợ em thì bình thường nhưng với em, các bác sĩ cho biết bị teo tinh hoàn, chỉ còn 8 ml. Em có mắc quai bị từ khoảng 13 – 14 tuổi, nhưng không biết là mình bị vô sinh do quai bị”.

Đối với bệnh nhân Nguyễn Văn H., 27 tuổi (ở Bắc Ninh) đã có một con gái, chủ định sinh con thứ hai nến đến khám sau khi mắc quai bị. H chia sẻ “Em bị sốt, sưng mang tai bên phải rồi chuyển sang sưng, viêm tinh hoàn. Sau đợt ốm đó thấy tinh hoàn bị nhẽo, nhỏ nên đi khám”. Bác sĩ cho biết: “Kiểm tra cho bệnh nhân H., chúng tôi thấy tinh hoàn teo nhỏ, thể tích chỉ còn 14 ml”.

Ngoài người dân, một ca hiếm muộn khác cũng gặp ở  bác sĩ trẻ, 27 tuổi, đến khám ở BV chuyên khoa do “nghi ngờ” về bất thường cơ quan sinh sản của mình. Qua khám, bệnh nhân được xác định tinh hoàn bị teo nhỏ, thể tích chỉ còn 4 ml, kích thước này tương đương tinh hoàn của… bé trai 2 tuổi.

Các trường hợp khác là bệnh nhân 26 tuổi, ở Hải Dương, đến khám vì thấy muộn có con (kết hôn gần hai năm). Khi xét nghiệm xác định tinh trùng ít (3 triệu tinh trùng/ml, trong khi tối thiểu cần 15 triệu/ml), tinh hoàn nhỏ, cũng có tiền sử mắc quai bị khi 13 tuổi; bệnh nhân nam 31 tuổi từ Thanh Hóa đến khám cũng do chậm sinh con. Thể tích tinh hoàn nhỏ (15 ml), làm tinh dịch đồ không thấy tinh trùng, tiền sử có mắc quai bị hoặc một ông bố (39 tuổi, ở Vĩnh Phúc) mắc quai bị từ năm 2015, đã sinh một con. Lần này đi khám thì được phát hiện thể tích tinh hoàn còn 18 ml, không quá nhỏ nhưng tinh dịch đồ thấy tinh trùng giảm thấp, chỉ 2 triệu/ ml…và rất nhiều trường hợp khác chỉ sau một trận sốt, sưng mang tai bỗng nhiên trở nên hiếm muộn, thậm chí vô sinh.

Quai bị ở mọi lứa tuổi

Qua đó, các bác sĩ cảnh báo, quai bị thường xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng nhiều hơn ở tuổi học đường; nam mắc nhiều hơn nữ. Nguy hiểm với nam giới bởi gây viêm, teo tinh hoàn làm giảm sinh tinh cả về số lượng và chất lượng, dẫn đến hiếm muộn, vô sinh. Nguyên nhân do vi rút vào máu, đến tinh hoàn, vào tinh hoàn và gây viêm, teo. Tinh hoàn là tuyến nội tiết ở nam giới, nội tiết tố nam tác động đến toàn diện: xương khớp, thần kinh, cơ bắp, tim mạch… Đây cũng là “nhà máy sản xuất” ra tinh trùng. Khi bị teo, nội tiết tố sụt giảm cũng ảnh hưởng đến các cơ quan khác. Với nữ giới, quai bị gây vô sinh ít hơn, khoảng 2% ca mắc quai bị bị viêm buồng trứng.

Từ các trường hợp trên, bác sĩ Nguyễn Khắc Lợi lý giải bình thường thể tích tinh hoàn phải 25 ml, ít nhất 20 ml thì mới sinh tinh trùng được. Do đó, các bệnh nhân bị viêm teo tinh hoàn có thể bị hiếm muộn vô sinh. Khi khám, nếu bệnh nhân còn tinh trùng, bác sĩ khuyên lấy tinh trùng trữ lạnh để sau này làm hỗ trợ sinh sản. Nếu bệnh nhân không có tinh trùng, sẽ áp dụng kỹ thuật lấy tinh trùng từ mào tinh, bảo quản lạnh để thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm khi có yêu cầu.

Theo thống kê, tại BV Nam học và Hiếm muộn Hà Nội, nhiều trường hợp nam giới đã và chưa kết hôn sau khi phát hiện có trục trặc về sinh sản có nguy cơ hiếm muộn đã lấy tinh trùng gửi trữ lạnh tại BV. Tinh trùng có thể trữ lâu dài, không ảnh hưởng đến chất lượng. Chi phí khoảng 3-4 triệu đồng/năm/trường hợp.

Bài viết Báo động tình trạng vô sinh do biến chứng từ quai bị đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.