Tỷ lệ bệnh nhân ung thư vòm họng đang trẻ hóa dần

Yếu tố nguy cơ gây ung thư vòm họng

Cho đến nay nguyên nhân thật sự của ung thư vòm mũi họng vẫn không được biết một cách chính xác. Tuy nhiên, những yếu tố nguy cơ gây ung thư vòm họng do ảnh hưởng từ cuộc sống hiện đại, đặc biệt là ảnh hưởng đến giới trẻ bao gồm:

• Hút thuốc lá và uống nhiều rượu (khoảng 20% trong số ca ung thư vòm mũi họng).
• Môi trường ô nhiễm.
• Sử dụng tràn lan thuốc kích thích tăng trưởng với thực vật và vật nuôi.
• Thực phẩm chế biến không an toàn vì có nhiều chất độc hại…

Triệu chứng của ung thư vòm họng

Đặc biệt, khi có các triệu chứng ung thư vòm họng dưới đây người dân cần đi khám tại các cơ sơ chuyên khoa để được điều trị kịp thời.

• Khó nuốt.
• Cổ họng có cảm giác khô rát.
• Khó nuốt, giọng nói có sự thay đổi.
• Ho kéo dài.
• Nhức đầu.
• Ù một bên tai.
• Nghẹt mũi một bên.
• Hạch nổi một bên vùng cổ.
• Chảy vài giọt máu mũi rồi tự ngưng…

Vì sao tỷ lệ Ung thư vòm họng đang ngày càng trẻ hóa

Ung thư vòm họng nói riêng và ung thư nói chung đang có xu hướng ngày một trẻ hóa rõ rệt. Nếu như trước đây, các trường hợp phát hiện ung thư thường ở độ tuổi sau 50 thì khoảng 10 năm trở lại đây, độ tuổi phát hiện ung thư hoặc tử vong do ung thư có xu hướng trẻ hơn tuổi 50, thậm chí dưới 30 tuổi. Vậy đâu là nguyên nhân thực sự của hiện tượng này?

Ung thư vòm họng trẻ hóa do thói quen sinh hoạt, môi trường

Thói quen sinh hoạt có hại cho sức khỏe như hút thuốc lá, uống rượu bia, sử dụng nhiều chất kích thích, môi trường ô nhiễm khói bụi… là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn tới tình trạng Ung thư vòm họng trẻ hóa. Các nhà khoa học cho rằng, những thói quen trên đây kết hợp với các chất độc hại trong môi trường thúc đẩy các tế bào trên đường hô hấp biến đổi, và đột biến gây ra tình trạng ung thư.

Ung thư vòm họng trẻ hóa do thực phẩm

Có một thực tế là xã hội càng phát triển, thực phẩm độc hại càng gia tăng. Chưa nói tới các vấn đề thực phẩm không đảm bảo, thực phẩm bẩn, ngay thực phẩm chế biến vẫn được sử dụng hàng ngày như đồ nướng, đồ chế biến sẵn cùng rất nhiều cất oxy hóa gây lão hóa nhanh, gây tổn hại các tế bào trong cơ thể và góp phần thúc đẩy các tế bào ung thư phát triển sớm.

Ung thư vòm họng trẻ hóa do thay đổi xu hướng nghề nghiệp

Ung thư vòm họng có xu hướng tập trung vào một số ngành nghề đặc thù. Các ngành nghề thường gặp ở bệnh nhân ung thư vòm họng như nghề MC, Ca sỹ, diễn viên, giáo viên, công nhân trong môi trường khói bụi độc hại… Đây là những ngành nghề có xu hướng gia tăng nhanh trong xã hội hiện đại và một số nghiên cứu trên thế giới cũng chỉ ra mối quan hệ giữa ngành nghề nhất định trên đây với tỷ lệ ung thư vòm họng gia tăng.

Ung thư vòm họng trẻ hóa do khả năng phát hiện Ung thư tiến bộ

Một trong những lý do khiến Ung thư vòm họng trẻ hóa đó là do khả năng tầm soát, phát hiện sớm ung thư. So với trước đây, ung thư vòm họng thường chỉ được phát hiện ở giai đoạn muộn thì thời gian gần đây, đã có rất nhiều ca ung thư vòm họng được phát hiện ở giai đoạn đầu và được điều trị sớm. Các phương pháp xét nghiệm và tầm soát ung thư hiện đại như xét nghiệm máu, nội soi, sinh thiết… giúp việc phát hiện ung thư trở nên dễ dàng hơn, sớm hơn.

Mặc dù có nhiều nguyên nhân khiến Ung thư vòm họng trẻ hóa trong những năm trở lại đây, tuy nhiên, thói quen sinh hoạt tốt vẫn là chìa khóa giúp giải quyết vấn đề. Trong bối cảnh ung thư vẫn là một bệnh nan y, rất khó điều trị, nhất là ở giai đoạn muộn, việc tầm soát ung thư và phát hiện sớm hết sức quan trọng và mỗi người nên có ý thức về điều đó.

Bài viết Vì sao tỷ lệ bệnh nhân ung thư vòm họng đang trẻ hóa dần đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Nguy cơ đến từ “kẻ giết người thầm lặng”

Không giống các bệnh lý đặc thù khác như bệnh tim mạch, da liễu hay viêm đường hô hấp, ung thư vòm họng thường khó phát hiện sớm do bệnh tiến triển âm thầm, hầu như không biểu hiện triệu chứng gì đáng kể ở những giai đoạn đầu và chỉ phát tác mạnh mẽ khi đến giai đoạn cuối, làm người bệnh không kịp trở tay.

Căn bệnh này được xếp hàng đầu trong số các loại ung thư thường gặp vùng đầu – cổ và cũng là một trong 10 loại ung thư phổ biến nhất ở Việt Nam với tỷ lệ người mắc khá cao, lên tới 12%. Đáng nói hơn, trong số những người mắc có đến 70% trường hợp phát hiện ra bệnh khi đã ở giai đoạn cuối, khiến cơ hội giành lại sự sống của họ bị rút ngắn đi rất nhiều.

Chảy máu mũi có thể là 1 trong các biểu hiện của ung thư vòm họng (Ảnh minh họa)

Do đó, việc tầm soát ung thư vòm họng định kỳ 6 tháng một lần là hướng đi sáng được các bác sĩ khuyến khích thực hiện, nhất là với nhóm đối tượng có nguy cơ mắc cao bao gồm nam giới tuổi đời từ 30-55; người hay hút thuốc lá hoặc uống rượu bia nhiều; người sống và làm việc ở môi trường ô nhiễm, khói bụi; người hay ăn mặn, hay dùng thực phẩm lên men, đồ ăn chế biến sẵn; các cặp đôi thích quan hệ tình dục qua đường miệng (oral sex)…

Chỉ có tầm soát ung thư đều đặn ngay trong những lần thăm khám sức khỏe định kỳ hàng năm mới giúp bạn phát hiện sớm nếu không may mắc phải căn bệnh nguy hiểm trên khi mà như đã nói, biểu hiện bệnh của nó gần như không có và không hề đặc thù.

Khi ảo tưởng “hổ lớn” là “mèo con”

Triệu chứng thông thường dễ gây nhầm lẫn

Ban đầu, lúc mới hình thành, ung thư vòm họng hoặc gần như không biểu hiện triệu chứng, hoặc sẽ “vay mượn” triệu chứng của một số bệnh thông thường liên quan đến đường hô hấp như cảm cúm, viêm họng hạt, viêm xoang hay bệnh nội khoa về thần kinh, mạch máu khiến người bệnh thường lơ là, chủ quan và bỏ qua.

Những triệu chứng giai đoạn đầu dễ gây nhầm lẫn có thể là ngứa rát cổ họng, nghẹt mũi, đôi khi chảy máu cam, ù tai, mắt mờ, đau nửa đầu, nổi hạch cổ.

Nếu cảm thấy đau họng, khó nuốt kèm theo nghẹt mũi, sổ mũi, bạn rất dễ lầm tưởng mình đang bị cảm cúm, viêm họng. Thêm biểu hiện nổi hạch ở cổ, chắc chỉ là viêm họng hạt thôi, uống thuốc vài ngày lại đâu vào đấy ngay?! Cho dù thi thoảng đột nhiên chảy máu cam, nhiều trường hợp vẫn chỉ xem đó là biểu hiện bình thường do nóng trong người hoặc làm việc quá sức…

Những điểm khác biệt

Tuy rằng các triệu chứng này dễ nhầm lẫn với những bệnh lý về tai – mũi – họng khác, song để ý cẩn thận, người bệnh vẫn có thể nhìn ra sự khác biệt vì điểm chung của ung thư vòm họng là các dấu hiệu bệnh thường phát sinh ở cùng một bên (ví dụ như đau nửa đầu, nghẹt một bên mũi), nặng dần theo thời gian (đơn cử như ban đầu chỉ bị nghẹt mũi, khó nuốt, về sau có thể chảy máu cam, nổi hạch cổ) và điều trị bằng thuốc không ăn thua (thuốc có thể nhất thời làm dịu triệu chứng bệnh nhưng sau 3-4 tuần điều trị vẫn không thể khỏi hẳn, hoặc khỏi một thời gian rồi bệnh lại tái phát).

Khi bệnh tới giai đoạn di căn (giai đoạn cuối), các triệu chứng sẽ phát tác nhanh và trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết: hạch to và lan sang các vị trí khác, mất cảm giác ở họng, chảy mủ mũi đi kèm máu, đau đầu dữ dội, thính lực giảm hẳn, rối loạn thị giác… Đây cũng là lúc báo hiệu khả năng khỏi bệnh hoặc kéo dài sự sống thêm 5 năm sau điều trị của bạn đang ngày càng ít đi, chỉ ở mức 10-40% trong khi nếu được phát hiện ngay từ giai đoạn đầu, tỷ lệ sống thêm 5 năm có thể đạt trên 90%.

Phòng tránh nguy cơ ung thư vòm họng

Thế nên, bạn cần quan sát kỹ mọi biểu hiện bất thường, dù là nhỏ nhất của cơ thể kết hợp tầm soát ung thư định kỳ để sớm phát hiện bệnh và chữa trị kịp thời, tránh tình trạng tưởng nhầm “hổ lớn” là “mèo con”, đẩy bản thân đến gần hơn với tử thần mà không hề hay biết.

Ngoài ra, việc áp dụng một lối sống khoa học không thuốc lá, rượu bia, tập thể dục thường xuyên, ăn uống hợp lý và quan hệ tình dục lành mạnh cũng giúp bạn và gia đình tránh được nguy cơ mắc ung thư vòm họng cùng nhiều bệnh lý nghiêm trọng khác.

Bài viết Ung thư vòm họng ‘đánh lừa’ bạn như thế nào? đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Dấu hiệu Ung thư vòm họng có thể giống như bệnh viêm họng đơn thuần

Giải phẫu bệnh lý Ung thư vòm họng

Vòm mũi họng là một khoang rỗng hình hộp chữ nhật, có kích thước trung bình 6x4x2 cm, nằm ngay dưới mảnh nền xương chẫm, trước các đốt sống cổ 1-2, ở phần trên của họng miệng, sau cửa mũi sau, và gồm có 6 thành: thành trên và thành sau liên tiếp với nhau còn được gọi là nóc vòm, thành trước liên quan với cửa mũi sau, thành dưới ngang qua mặt sau màn hầu và 2 thành bên (thành bên có hố Rosenmuller, thường là nơi khởi phát của ung thư).

Giải phẫu bệnh ung thư vòm họng đại thể

• Hình thái: Thể sùi 82%. Thâm nhiễm 10%. Loét 2%. Thể phối hợp 6%.
• Vị trí: Thành bên 50%. Thành trên sau 40%. Thành dưới 10%. Riêng ung thư ở thành trước của vòm được xếp vào ung thư mũi.

Mô bệnh học ung thư vòm họng

Về phương diện mô bệnh học, người ta chia ung thư vòm họng thành 2 thể như sau:

– K biểu mô (carcinome): chiếm 90-95%, gồm 2 loại:

• Loại 1: K biểu mô tế bào gai biệt hóa còn gọi là CS (Carcinome spinocellulaire), chiếm 10%.
• Loại 2: K biểu mô không biệt hóa (chiếm đa số) và kém biệt hóa còn được gọi chung là UCNT (Undifferentiated Carcinome of Nasopharyngeal Type), chiếm 90%. Trong loại nầy còn có u lai căng lympho-epithelioma, rất hiếm gặp.

– K liên kết (sarcome): chỉ chiếm có 5-10% và nay lại được xếp vào loại bệnh hệ thống.

Điều này giải thích:

• Ung thư vòm thường được gọi là ung thư biểu mô của vòm (NPC: naso-pharyngeal carcinoma).
• Ung thư vòm có tiên lượng khả quan vì u biểu mô không hoặc kém biệt hóa, rất đáp ứng với xạ trị và hóa trị nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng.
• Việt nam cần phát triển tuyến y tế cơ sở và tuyến điều trị chuyên sâu về u vòm họng.

Dịch tễ học Ung thư vòm họng

Ung thư vòm họng phân bố theo tuổi, giới: Gặp từ 3 – 84 tuổi, trong đó 40 – 60 tuổi chiếm trên 50%. Nam gặp nhiều hơn nữ với tỉ suất là 3/1. Sự phân bố theo địa lý và chủng tộc.

Phân bố Ung thư vòm họng trên thế giới

Ở Châu Âu, ung thư vòm rất hiếm gặp (ở người bản xứ), chiếm tỷ lệ khoảng 1% tổng số các loại ung thư toàn thân và khoảng 2% ung thư đường hô hấp và tiêu hóa trên.

Theo Hiệp Hội Quốc Tế Chống Ung Thư (UICC), ung thư vòm chiếm 10/100.000 dân số thế giới và hiện nay trên thế giới đã hình thành rõ ràng 3 khu vực địa lý khác nhau có tỷ lệ mắc bệnh ung thư vòm hoàn toàn khác nhau.

• Vùng có nguy cơ cao nhất là miền Nam Trung Quốc và phần lớn các nước Đông Nam Á với tỉ lệ 20 – 30/100.000 dân, tương ứng với dân da vàng.
• Vùng có nguy cơ trung bình ở quanh bờ biển Địa Trung Hải, ở Bắc Phi, Đông Phi với tỉ lệ 5 – 9/100.000 dân, tương ứng với dân da đen.
• Vùng có nguy cơ thấp nhất là Châu Âu, Châu Mỹ và ở các nước công nghiệp phát triển (Châu Âu, Bắc Mỹ, Nhật, Úc) với tỉ lệ 0,1- 0,5/100.000 dân, tương ứng với dân da trắng.

Ung thư vòm họng ở Việt Nam

Ở Việt Nam, ung thư vòm rất phổ biến, chiếm tỷ lệ khoảng 10-12% tổng số các loại ung thư toàn thân.

Ung thư vòm đứng hàng đầu trong các ung thư tai mũi họng và đầu mặt cổ; đứng hàng thứ 4-5 trong nhóm 6 loại ung thư hay gặp nhất ở VN (dạ dày, gan, vú, phổi, vòm họng, tử cung).

• Tỷ lệ giảm dần từ đồng bằng Bắc Bộ dọc theo miền biển vào miền Trung.
• Sự phân bố theo nghề nghiệp: Người mắc bệnh đa số là làm ruộng, nông thôn (53%), cán bộ 36%, thành thị 8%.

Nguyên nhân gây Ung thư vòm họng

Nguyên nhân chính xác gây ra Ung thư vòm họng hiện nay chưa rõ, chỉ có những giả thuyết về nguyên nhân như sau.

Yếu tố di truyền

Người ta cho rằng ung thư vòm có sự liên quan đến yếu tố kháng nguyên bạch cầu người (HLA).

Virus hướng lymphô Epstein Barr

Gần đây người ta nhận thấy EBV có mặt thường xuyên (100%) ở bệnh tích ung thư vòm, nên nhiều tác giả cho rằng cho đến hiện nay ung thư vòm là loại K duy nhất có nguồn gốc vi rút.

Yếu tố thuận lợi

• Môi trường: Tiếp xúc với hơi các hóa chất độc, thuốc trừ sâu, phóng xạ …
• Điều kiện sống thấp.
• Tập quán: Hút thuốc lá, uống rượu. Ăn các thức ăn làm dưa, làm mắm hư mục; chiên nướng, thức ăn có thầu dầu, thức ăn ẩm mốc … Thắp nhiều hương khói.

Triệu chứng bệnh Ung thư vòm họng

Các hội chứng chính của bệnh ung thư vòm họng

Các dấu hiệu về mũi

• Chảy máu mũi diễn ra mũi trước hoặc khịt khạc ra miệng.
• Tắc mũi từ từ và tăng dần.

Các dấu hiệu về tai: ù tai, nghe kém ở 1 bên, tăng dần, và thường nghe kém tiếng trầm.

Ù tai là một biểu hiện thường gặp của Ung thư vòm họng

Nhức đầu: Đây là dấu hiệu hay gặp nhất, thường nhức nửa đầu, âm ỉ suốt ngày.

Hạch cổ to: Là một dấu hiệu thường gặp, nhiều khi hạch cổ xuất hiện rất sớm. Đầu tiên, xuất hiện hạch ở dãy cảnh trên (hạch Kuttner) cùng bên với khối u hoặc hạch dưới bụng sau cơ nhị thân. Về sau, khi muộn mới lan sang bên đối diện hay nhiều dãy cùng một bên. Khi hạch đã xuống 1/3 dưới máng cảnh hay ở dãy cổ ngang thì thường đã có di căn xa.

Liệt các dây thần kinh sọ: Có khi khá sớm và chỉ liệt một bên.

• Liệt dây V thường bị đầu tiên.
• Liệt dây VI thường bị thứ hai.
• Liệt dây III, IV, VI, và V1 là hội chứng khe bướm.
• Liệt dây IX, X, XI là hội chứng lỗ rách sau (hội chứngVernet).
• Liệt dây IX, X, XI, XII là hội chứng lồi cầu – lỗ rách sau (Collet et Sicard)
• Liệt dây IX, X, XI, XII và hạch giao cảm cổ trên (Vilaret).
• Liệt cả 12 dây thần kinh sọ một bên (Garcin).

Triệu chứng toàn thân

Giai đoạn đầu, thể trạng chung gần như bình thường, chỉ có hơi mất ngủ vì nhức đầu. Về sau, khi u đã lan rộng, xâm lấn các cơ quan lân cận toàn trạng suy sụp, da vàng rơm, nhức đầu nhiều, bội nhiễm ở xoang, tai, phổi…

Khám thực thể ung thư vòm họng

Ung thư vòm thường biểu hiện sớm bằng các triệu chứng mượn của các cơ quan lân cận, cho nên phải khám kỹ các cơ quan đó.

• Soi mũi trước: Để đánh giá sự lan tràn của u vào hốc mũi.
• Soi mũi sau bằng gương: Đánh giá khối u về kích thước, vị trí, màu sắc, hình thái đại thể, sự lan tràn. Đánh giá sự biến dạng của các thành của vòm.
• Khám tai: Khám màng nhĩ, đo thính lực, đo nhĩ lượng.
• Khám mắt: Đo thị lực. Khám vận nhãn. Soi đáy mắt.
• Khám hạch: Các hạch vùng cổ nằm ở trên hố trên xương đòn trở lên gọi là hạch di căn vùng (Node). Các hạch ở hố dưới đòn trở xuống (nách, bẹn) gọi là hạch di căn xa (Metastasis). Các hạch ở 1/3 dưới dãy cảnh hoặc ở dãy cổ ngang thường nghi ngờ di căn xa.
• Khám 12 đôi dây thần kinh sọ não.
• Soi họng miệng: đôi khi thấy u lan xuống họng miệng.
• Sờ vòm: Để đánh giá mật độ khối u và tính chất dễ chảy máu của nó…
• Nội soi vòm: bằng ống soi quang học luồn qua mũi tới vòm.

Các xét nghiệm cận lâm sàng Ung thư vòm họng

Các xét nghiệm cần thiết tiến hành khi nghi ngờ ung thư vòm họng như sinh thiết khối u, chọc hạch, chụp x quang, cộng hưởng từ….

Về khối u

Sinh thiết u là có giá trị nhất. Có thể làm tế bào bong khối u ở vòm.

Về hạch

Chọc hạch làm hạch đồ. Mổ bóc toàn bộ hạch để sinh thiết.

Chẩn đoán hình ảnh

• Chụp CT scan là phương pháp chính xác nhất để đánh giá sự xâm lấn của khối u, qua đó xác định trường chiếu xạ hợp lý.
• Có thể chụp phim X quang Blondeau, Hirtz, Sọ nghiêng để đánh giá sự lan tràn của khối u vào các xoang, hốc mắt, hố chân bướm hàm, nền sọ, cột sống cổ…

Các xét nghiệm miễn dịch học

• Tỉ giá IgA/VCA dương tính ở nồng độ 1/10-1/40 dùng để chẩn đoán sàng lọc phát hiện trong điều tra hàng loạt.
• Tỉ giá IgA/EA dương tính ở nồng độ 1/5 dùng để chẩn đoán sàng lọc.
• Xác định type HLA.

Chẩn đoán bệnh Ung thư vòm họng

Để chẩn đoán Ung thư vòm họng cần chẩn đoán sàng lọc và chẩn đoán xác định.

Chẩn đoán sàng lọc trong cộng đồng

Để phát hiện bệnh sớm trong cộng đồng, ở các trung tâm y học lớn, người ta thường dùng 2 xét nghiệm về miễn dịch học là: tỉ giá IgA/VCA và tỉ giá IgA/EA.

Ở các nơi chưa có điều kiện trang thiết bị, có thể dùng phương pháp tế bào bong để phát hiện sớm.

Chẩn đoán xác định bệnh ung thư vòm họng

Dựa vào

• Hỏi bệnh về các triệu chứng lâm sàng.
• Khám lâm sàng: đặc biệt là soi mũi sau và sờ hạch cổ.
• Khám cận lâm sàng: Sinh thiết u để xét nghiệm giải phẫu bệnh là xét nghiệm chắc chắn nhất để khẳng định bệnh.

Chẩn đoán sự di căn vào hạch

Bằng hạch đồ hoặc mổ bóc hạch sinh thiết.

Chẩn đoán độ lan rộng

Bằng chụp CT scan là xét nghiệm đáng tin cậy nhất hiện nay.

Chẩn đoán giai đoạn theo TNM

T = Khối u ở vòm

• T1: Khối u ở 1 vị trí giải phẫu của vòm.
• T2: Khối u ở 2 vị trí giải phẫu của của vòm.
• T3: Khối u lan vào hốc mũi hoặc xuống họng miệng.
• T4: Khối u đã xâm lấn vào nền sọ hoặc thương tổn các dây thần kinh sọ não.

N = Hạch cổ di căn

• NX: Khám không thấy hạch cổ.
• N0: Không có di căn hạch cổ.
• N1: Hạch cổ di căn kích thước nhỏ hơn hoặc bằng 3 cm.
• N2: Hạch cổ di căn kích thước trên 3 cm và nhỏ hơn 6 cm.
• N2a: di căn một hạch cùng bên.
• N2b: di căn nhiều hạch cùng bên.
• N2c: di căn hạch hai bên hay bên đối diện.
• N3: Hạch cổ di căn kích thước lớn nhất trên 6 cm.

M = Di căn xa.

• M0: không có di căn xa
• M1: có di căn xa.

Chẩn đoán phân biệt

Với VA, u xơ vòm mũi họng, K sàng hàm, polype mũi sau.

Tiến triển và biến chứng Ung thư vòm họng

80% đến khám bệnh muộn khi đã ở vào giai đoạn III hoặc IV, khối U lan tràn rộng vào đáy sọ.

Sau đó liệt nhiều dây thần kinh sọ, đau nhức đầu dữ dội, bị nhiễm độc bởi ung thư và cuối cùng sẽ tử vong do suy kiệt, do di căn xa vào gan, xương, não, phổi …

Nguyên tắc điều trị Ung thư vòm họng

Cũng giống như nhiều bệnh lý ung thư khác, ung thư vòm họng có một số phương pháp điều trị như xạ trị, hóa trị, phẫu thuật.

Xạ trị

Là phương pháp chủ yếu để điều trị khối u và hạch cổ. Dùng tia Cobalt 60 với liều lượng 70 Gy cho khối u và 70 Gy cho hạch cổ.

Hóa chất

Đối với loại UCNT hóa trị phối hợp với xạ trị cho kết quả rất tốt. Hai hoá chất thường dùng là Cisplatine và 5 Fluoro-uracyl chuyền TM, 4-6 ngày / tuần / 3 tuần.

Phẫu thuật

Không áp dụng phẫu thuật bóc bỏ u nguyên phát vì ít có kết quả. Chỉ áp dụng phẫu thuật nạo vét hạch cổ nếu 6 tuần sau khi chiếu tia đủ liều mà hạch cổ vẫn chưa tan (còn sờ thấy được).

Miễn dịch

Hiện nay chỉ mới áp dụng miễn dịch không đặc hiệu, nhằm làm tăng sức đề kháng của cơ thể nói chung như tiêm BCG, Interferon…

Tiên lượng bệnh Ung thư vòm họng và phòng bệnh

Tiên lượng bệnh Ung thư  vòm họng phụ thuộc nhiều yếu tố, nhất là các bệnh lý kèm theo, giai đoạn mắc bệnh, thể trạng bệnh nhân… Để phòng bệnh, cần lưu ý lối sống, tầm soát bệnh tốt.

Tiên lượng bệnh Ung thư vòm họng

Tiên lượng Ung thư vòm họng phụ thuộc vào các yếu tố sau đây:

• Giải phẫu bệnh: UCNT tiên lượng khả quan nhất. CS xấu vừa. Sarcome xấu nhiều.
• Giai đoạn bệnh: ung thư vòm để càng muộn tiên lượng càng xấu. Tiên lượng của ung thư vòm là khả quan vì phần lớn là ung thư vòm rất nhạy cảm với tia xạ và hóa chất, do đó tỉ lệ sống trên 5 năm cao hơn nhiều loại ung thư khác. Nói chung tỉ lệ sống trên 5 năm sau điều trị là 30%, trong đó ở nước ngoài là 15-40%, nhưng ở Việt Nam chỉ là 5 – 10%.

Phòng bệnh ung thư vòm họng

• Đời sống kinh tế đầy đủ, bảo vệ môi trường trong sạch.
• Rèn luyện thể lực, dinh dưỡng hợp lý. Tuyên truyền giáo dục sức khỏe và phổ biến kiến thức cho nhân dân về bệnh ung thư vòm. Bỏ rượu và thuốc lá. Phòng hộ lao động tốt.
• Quan trọng nhất hiện nay vẫn là phát hiện bệnh sớm và chữa trị kịp thời.
• Theo dõi tốt các bệnh nhân đã điều trị bệnh ung thư vòm để tránh tái phát, hạn chế các di chứng.

Bài viết Bệnh ung thư vòm họng – Tổng quan bệnh lý đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Ung thư vòm họng có thể chữa khỏi nếu được phát hiện sớm

Bị ung thư nhưng nhầm với tiền đình

Anh Trần Vũ Huân – 31 tuổi, Phúc Thọ, Hà Nội tới bệnh viện kiểm tra vì đã hơn 1 tháng nay anh bị đau nửa đầu. Anh cũng từng đi khám, bác sĩ cho biết anh bị đau đầu vận mạch nên kê thuốc về nhà uống. Tuy nhiên tình trạng đau nửa đầu không dứt.

Anh Huân nghĩ có thể do stress nên anh thường xuyên bị đau đầu, một phần lý do cá nhân. Vợ chồng anh nghĩ chắc hết stress bệnh sẽ hết và những cơn đau đầu vẫn hành hạ. Anh Huân lại uống giảm đau. Hai tháng trời bệnh không đỡ nên anh đi kiểm tra.

Bác sĩ chụp cộng hưởng từ và nội soi tai mũi họng. Kết quả anh có khối u ở vòm mũi họng và sinh thiết đó là ung thư vòm mũi họng.

Trường hợp của chị Nguyễn Thị Nụ sinh năm 1981, Quỳnh Lưu, Nghệ An cũng bị đau nửa đầu, mờ mắt. Thời gian đầu, chị Nụ nghĩ có thể là bị tiền đình nên chủ quan chỉ uống thuốc rối loạn tiền đình. Đến khi bệnh nặng, dấu hiệu mắt mờ nhìn khó và chảy máu cam chị mới đi khám bác sĩ.

Tại Bệnh viện 108, chị Nụ được chẩn đoán ung thư vòm mũi họng và đã tiến hành xạ trị 29 mũi. Đến nay, chị Nụ thấy sức khỏe khá hơn, nhưng do tác dụng phụ của xạ trị việc ăn uống rất khó khăn. Chị Nụ đều ăn cơm nhão và mọi thứ phải xay nhừ. Chị Nụ vẫn thấy mình may mắn vì bệnh của chị vẫn ở giai đoạn điều trị ổn định.

Nội soi vòm mũi họng để phát hiện ung thư sớm nhất

Ung thư vòm họng là một trong 10 loại ung thư thường gặp nhất tại Việt Nam, bệnh thường gặp ở nam giới lứa tuổi 40 – 60. Nếu được phát hiện sớm bệnh có thể được điều trị khỏi bằng xạ trị đơn thuần hoặc kết hợp với hóa trị.

Tuy nhiên do bệnh phát triển thầm lặng với triệu chứng không điển hình nên do đó thường được phát hiện chẩn đoán ở giai đoạn đã tiến triển.

4 dấu hiệu ung thư vòm họng cần nhớ

Theo Thạc sĩ, BS. Bùi Quang Biểu Khoa Xạ trị – Xạ phẫu, Bệnh viện TƯQĐ 108, các dấu hiệu của ung thư vòm họng có thể khó xác định trong giai đoạn đầu của bệnh do nhiều triệu chứng liên quan với các bệnh lý tai mũi họng thông thường, nên người bệnh và thầy thuốc dễ chủ quan và bỏ qua.

Tuy nhiên, nếu chú ý kỹ một chút người bệnh có thể phân biệt được một đặc điểm chung của bệnh ung thư vòm họng là các dấu hiệu thường xuất hiện ở một bên và nặng dần theo thời gian, sử dụng điều trị thuốc vẫn không khỏi.

Các hạch dưới cổ nổi lên kéo dài có thể là dấu hiệu sớm của Ung thư vòm họng

Sau đây là các dấu hiệu của ung thư vòm giai đoạn sớm:

• Đau đầu: thường đau nửa đầu âm ỉ, có lúc đau thành cơn, dễ nhầm với các bệnh lý thần kinh và mạch máu não.
• Ù tai: khi ung thư vòm họng xâm lấn gây tắc vòi nhĩ, người bệnh thường xuyên bị ù tai một bên, có cảm giác như tiếng ve kêu bên trong tai.
• Ngạt mũi: dấu hiệu này xuất hiện tăng dần, ban đầu người bệnh sẽ bị ngạt một bên mũi, ngạt từng lúc một và kèm theo triệu chứng xì mũi ra máu, chảy máu cam.
• Nổi hạch cổ: hay gặp nhất là hạch góc hàm, đặc điểm nổi bật là hạch nhỏ, chắc, không đau thường tình cờ phát hiện.

Khi có các dấu hiệu này, người bệnh nên tới các cơ sở y tế để kiểm tra sức khỏe. Các bác sĩ sẽ tiến hành quan sát từ đầu tới cổ để kiểm tra xem có sự nổi lên bất thường của hạch hay không. Các vị trí quan trọng như cổ, cằm, vùng xương quai xanh… Sau đó tiến tới kiểm tra dưới xương lưỡi, vòm họng.

Phòng bệnh kịp thời

Để dự phòng ung thư vòm họng, bác sĩ Biểu cho biết mọi người cần duy trì một lối sống lành mạnh và chế độ ăn uống khoa học loại bỏ các yếu tố nguy cơ gây bệnh như không hút thuốc lá.

Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng việc không hút thuốc là có thể làm giảm được đáng kể nguy cơ gây lên ung thư vòm họng. Nếu như bạn có hút thuốc lá, lời khuyên tốt nhất là bỏ thuốc trong thời gian sớm nhất để đảm bảo sức khỏe.

• Hạn chế sử dụng bia, rượu và các loại đồ uống có chứa cồn trong sinh hoạt hàng ngày.
• Không nên ăn nhiều các thực phẩm được chế biến theo phương thức lên men như: thịt muối, dưa muối, cà muối… Không ăn thức ăn khi còn nóng tránh gây tổn thương đến vùng hầu họng.
• Luyện tập thể dục đều đặn để tăng cường sức khỏe.

Bài viết 4 dấu hiệu kinh điển của ung thư vòm họng đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.