Vậy, nguyên nhân gây đầy hơi, chướng bụng? Đầy hơi chướng bụng do những bệnh lý nào? Cách khắc phục đầy hơi, chướng bụng?

Tìm hiểu về hệ tiêu hóa

Hệ tiêu hóa là một cơ quan quan trọng trong cơ thể con người. Hệ tiêu hóa gồm một ống dài khoảng 9m, kéo dài bắt đầu từ miệng, xuống thực quản, qua dạ dày, đến ruột non và cuối cùng là ruột già.

Trong đường ruột có rất nhiều vi khuẩn có lợi cũng như vi khuẩn gây hại nhưng chúng lại tạo ra một sự cân bằng. Điều này rất quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của đường ruột và toàn bộ cơ thể. Khi sự cân bằng này bị phá vỡ, hệ tiêu hóa cũng như đường ruột không còn làm tốt chức năng của nó nữa, từ đó nó gây ra những vấn đề với sức khỏe.

Thế nào là đầy hơi, chướng bụng

Hiện tượng đầy hơi, chướng bụng là do lượng hơi tăng lên trong đường tiêu hóa, do rối loạn chuyển hóa các chất tinh bột hoặc do sự rối loạn lên men của vi sinh vật mà chủ yếu là do vi khuẩn đường ruột.

Các biểu hiện đầy hơi, chướng bụng

• Ợ hơi.
• Ợ chua.
• Đau bụng âm ỉ.
• Có lúc buồn nôn hoặc nôn.
• Bụng chướng, ậm ạch, khó chịu.
• Táo bón…

Nguyên nhân gây đầy hơi, chướng bụng

Có 2 nguyên nhân chủ yếu dẫn tới đầy hơi chướng bụng là do lối sống và do bệnh lý với các lý giải cụ thể như sau.

1. Do lối sống

• Ăn nhiều chất tinh bột mà cơ thể không đủ hệ thống men để chuyển hóa hết.
• Ăn uống quá nhanh, nhai không kỹ, nuốt vội vàng.
• Ăn quá nhiều chất béo, gia vị.
• Uống chất kích thích như: rượu, bia, cà phê, thuốc lá…
• Ăn xong đi nằm nghỉ ngay.
• Do ứ phân lâu ngày (táo bón)…

2. Do bệnh lý

• Do rối loạn vận động nhu động ống tiêu hóa (dạ dày, ruột) làm cho dạ dày lúc nào cũng đầy thức ăn khiến thức ăn xuống ruột chậm gây cho việc tiêu hóa gặp khó khăn.
• Do rối loạn bài tiết dịch mật (viêm, tắc đường dẫn mật…).
• Do bệnh trào ngược thực quản.
• Do rối loạn hệ thống vi khuẩn chí trong đường tiêu hóa (loạn khuẩn) làm cho thức ăn không đủ men để chuyển hóa thức ăn gây ứ đọng, lên men và sinh hơi.
• Do bệnh thuộc đường tiêu hóa như bệnh về dạ dày: viêm, loét dạ dày – tá tràng, ung thư dạ dày…
• Do bệnh viêm đại tràng co thắt (hội chứng viêm đại tràng kích thích); bệnh giảm nhu động ruột do gây đầy hơi, trướng bụng bởi vi khuẩn lên men tinh bột tồn tại lâu ngày trong lòng đại tràng.

Đầy hơi, chướng bụng do viêm, tắc đường dẫn mật…(Ảnh minh họa)

• Sau phẫu thuật đường tiêu hóa: dạ dày, đại tràng…
• Do rối loạn hấp thu (thường gặp ở trẻ em bị rối loạn hấp thu sữa)
• Do bệnh thuộc về hệ thống tâm thần – thần kinh: những người hay lo âu, thần kinh căng thẳng, gặp nhiều stress cũng có thể gây đầy hơi, trướng bụng.
• Do sử dụng thuốc chữa bệnh làm ảnh hưởng đến chức năng sinh lý bình thường của hệ tiêu hóa (dạ dày, ruột).

Cách hạn chế hiện tượng đầy hơi, chướng bụng

Để hạn chế hiện tượng đầy hơi, chướng bụng, bạn cần điều chỉnh lại chế độ ăn uống và lối sống.

1. Chế độ ăn uống giúp giảm đầy hơi, chương bụng

Uống đủ nước

Uống từ 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày, giúp tống các độc tố gây tiêu hóa kém ra khỏi cơ thể.

Ăn trái cây và rau xanh

• Rau xanh và trái cây cung cấp một lượng chất xơ lớn cho cơ thể, có xu hướng thải nhanh qua đường tiêu hóa, loại bỏ các độc tố ra khỏi cơ thể.
• Bổ sung rau xanh, tinh bột như: các loại rau cải, xà lách, rau dền, khoai tây, khoai lang, ngũ cốc. Ưu tiên tỏi và một số loại hoa quả như cam, bưởi, táo, dứa, lê sau những bữa ăn nhiều đạm.

Ăn chậm

• Ăn chậm, nhai kỹ, ăn những miếng nhỏ để tránh nuốt không khí cùng thức ăn vào dạ dày (gây co rút dạ dày và các dạng khó tiêu khác)
• Hạn chế ăn thức ăn chua, cay, kẹo, bánh ngọt…

Chia nhỏ bữa ăn

Đối với những người bị ợ nóng hoặc trào ngược axit, để tránh các áp lực cho dạ dày nên chia bữa ăn thành 4-5 bữa nhỏ mỗi ngày.

Hạn chế nói chuyện khi ăn

• Nói chuyện trong khi ăn khiến cơ thể nuốt một lượng không khí vào bụng là một trong những nguyên nhân gây đầy hơi.
• Bỏ thói quen nhai kẹo cao su (nhai kẹo cao su sẽ làm cho bụng bị tích nhiều khí làm nặng thêm chứng đầy hơi).

2. Lối sống giúp giảm đầy hơi chướng bụng

Tập thể dục thường xuyên

• Nếu cơ thể không vận động sẽ tạo ra điểm xoắn trong quá trình tiêu hóa, cản trở việc tiêu hóa.
• Lựa chọn loại hình: đi bộ, chạy bộ, bơi lội  giúp đẩy các chất thải và hơi ra khỏi cơ thể.

Lưu ý: Ở người bình thường hơi chứa trong ruột có khoảng 200ml và được đưa ra ngoài bình quân khoảng từ 14 – 25 lần trong một ngày đêm theo đường hậu môn do trung tiện.

Tránh rượu, thuốc lá:

Uống rượu và hút thuốc nhiều có thể gây buồn nôn và làm tăng nồng độ axít trong bụng có thể dẫn đến trào ngược axít và ợ nóng. Vì vậy cần tránh xa thuốc lá và đồ uống có cồn.

Vệ sinh răng miệng hàng ngày

Vệ sinh răng miện tránh các chất cặn bã bám ở chân răng, trong khoang miệng

Ngoài ra có thể mát xa bụng để làm tăng nhu động của dạ dày, ruột giúp cho việc tiêu hóa thức ăn tốt hơn, tránh ứ đọng thức ăn nhiều ngày.

Mẹo chữa đầy hơi, chướng bụng đơn thuần

• Chườm nóng vùng sườn bên phải hoặc quanh rốn.
• Xoa đều vùng bụng theo chiều kim đồng hồ từ sườn bên phải sang trái, xuống dưới, sang phải, rồi trở về điểm xuất phát cho đến khi ợ hơi.
• Uống từng ngụm nước nóng có ít lát gừng tươi hay vài giọt dầu bạc hà.
• Uống một ngụm rượu vang trắng có ngâm thì là sau mỗi bữa ăn.
• Cúi gập người xuống trong 15 giây rồi lại ngồi thẳng dậy, lặp lại như vậy 5 lần.

Lời kết

Chướng bụng là một hiện tượng quen thuộc xảy ra trong cuộc sống hàng ngày. Đau bụng do đầy hơi khó tiêu thường xảy ra với những người bụng yếu, người thường xuyên ăn ngoài, ăn những thức nhiều dầu mỡ….

Tuy nhiên, nếu thường xuyên bị chướng bụng, đầy hơi thì người bệnh cần phải đi khám để xác định nguyên nhân xem đó là đầy hơi, chướng bụng đơn thuần hay bệnh lý để kịp thời điều trị.

Mặt khác, để bảo vệ sức khỏe, chúng ta cần ăn chậm, nhai kỹ, không nuốt vội vàng, không ăn quá no….ngoài ra hạn chế một số loại thức ăn có khả năng gây đầy hơi, chướng bụng như: đồ ngọt, chất béo, uống bia, rượu…

Bài viết Đầy hơi, chướng bụng có thể do bệnh lý đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Tuy nhiên, với những tuyệt chiêu dưới đây sẽ giúp bạn đọc đánh tan cảm giác ậm ạch, khó chịu khi đầy bụng, khó tiêu ngày tết.

Vì sao ngày lễ tết lại thường bị đầy bụng, khó tiêu?

Chướng bụng, khó tiêu, đầy hơi là biểu hiện của tình trạng thừa hơi trong khung ruột từ những phản ứng lên men dưới sự thúc đẩy của vi khuẩn trong lòng ruột.

Bên cạnh đó, việc sử dụng các loại thực phẩm không phù hợp cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng đầy bụng, khó tiêu.

Đầy bụng, khó tiêu, đầy hơi do sử dụng quá nhiều chất đạm, chất béo.

Phương pháp chữa đầy bụng, khó tiêu

Để chữa đầy bụng khó tiêu chúng ta có khá nhiều phương pháp không nhất thiết phải nghĩ tới việc dùng thuốc. Các biện pháp dễ áp dụng và ai cũng có thể làm tại nhà.

Massage bụng

Massage bụng, xoa bụng nhẹ nhàng là phương pháp người bệnh có thể chủ động xử lý chứng đầy bụng, khó tiêu ở bất kỳ hoàn cảnh nào.

Phương pháp: xoa bụng nhẹ nhàng, xoa đều theo chiều kim đồng hồ từ bẹ sườn bên phải sang trái, xuống dưới, sang phải rồi trở về điểm xuất phát.

Xoa cho đến khi ợ hơi (giảm triệu chứng đầy hơi). Lưu ý khi xoa bụng, có thể bôi thêm một chút dầu cho bụng nóng hơn khiến việc đầy hơi, khó tiêu bị đẩy lùi nhanh hơn.

Dùng túi chườm hoặc khăn nóng

Dùng túi chườm (túi để sưởi trong mùa đông) hoặc dùng khăn nóng để làm ấm vùng bụng và quanh rốn cũng là phương pháp làm hạn chế chứng đầy bụng, khó tiêu.

Phương pháp: cắm nóng túi sưởi sau đó đặt túi sưởi lên trên bụng (có lót một lớp khăn mỏng). Sau từ 5 đến 10 phút chúng ta sẽ thấy trung tiện (nhiều lần). Qua đó chứng đầy hơi, khó tiêu sẽ mất đi.

Dùng túi chườm hoặc khăn nóng sẽ hạn chế tình trạng đầy bụng, khó tiêu…

Gừng chấm muối

Khi bị đầy bụng, khó tiêu chỉ cần ăn một chút gừng (thái lát mỏng) chấm với muối sẽ có tác dụng ngay.

Phương pháp: ăn ngay một chút gừng chấm muối khi thấy có dấu hiệu đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu. Sau đó 10 phút lại nhấm nháp một chút gừng nữa, bệnh sẽ khỏi hẳn.

Uống trà gừng hoặc nước chanh ấm

Uống trà gừng hoặc nước chanh ấm sẽ giúp chúng ta giảm cảm giác đầy bụng.

Phương pháp: pha 2 thìa nước cốt chanh, 1 thìa mật ong và vài lát gừng vào cốc nước ấm chúng ta sẽ được hỗn hợp chữa đầy bụng, khó tiêu một cách hiệu quả.

Uống trà gừng, nước chanh ấm sẽ giảm thiểu hiện tượng đầy bụng, khó tiêu

Uống trà nóng pha tinh dầu bạc hà

Khi bị đầy bụng, khó tiêu chỉ cần uống một chút trà nóng pha với vài giọt tinh dầu bạc hà hoặc vài nhánh bạc hà tươi sẽ khiến bụng dễ chịu hơn.

Phương pháp: cho một vài giọt tinh dầu bạc hà vào chén trà nóng để uống khi bị đầy bụng, khó tiêu. Dưới tác dụng của tinh dầ bạc hà, chứng đầy bụng, khó tiêu sẽ tan biến.

Lời kết

Để hạn chế tình trạng đầy bụng, khó tiêu trong những ngày tết do thực đơn quá nhiều chất đạm, chất béo… chúng ta cần bổ sung nhiều loại rau xanh, hoa quả để tăng cường chất xơ như bắp cải, xu hào, cải xoong, cam, bưởi, táo…

Đặc biệt cần tăng cường tỏi trong các món ăn bởi trong tỏi có chứa chất allicin chống đầy hơi, sữa chua chứa vi khuẩn lactobacillus, giúp tiêu diệt các vi khuẩn có hại gây đầy hơi…

Bài viết Bật mí cách chữa đầy bụng, khó tiêu ngày Tết đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Theo lương y Đinh Công Bảy – Hội Dược liệu TP.HCM, những trái cây có chứa một số men như thơm, bưởi, cam, me… và các loại củ có công dụng ấm hệ tiêu hóa như gừng, riềng, sả, tiêu… đều có tác dụng tiêu thực.

Trái thơm (khóm, dứa) là nguyên liệu để làm nhiều món ngon như: lòng gà xào thơm, thịt bò xào thơm, canh chua nấu với các loại cá, bún cá Nha Trang… Những món này không chỉ cho vị rất ngon mà còn có tác dụng trợ giúp cho hệ tiêu hóa vì thơm có khả năng “thủ tiêu” nhanh chóng các loại đạm. Nếu sau khi ăn một món nào đó mà thấy cảm giác nặng bụng, khó tiêu, nhất là lỡ dùng quá nhiều các loại thịt nướng, hãy uống một ly nước ép thơm hoặc ăn một miếng thơm. Trong trường hợp muốn ăn thơm cho nhẹ bụng, nhưng đã quá ngán những món nêu trên, hãy đổi vị với một số món như tôm rim thơm. Khi làm món này, ngoài thơm, tôm, còn có các gia vị như gừng, bột cà ri, giúp cho món dậy màu và dậy mùi. Sự có mặt của gừng với công dụng làm ấm nóng cũng giúp hệ tiêu hóa hoạt động “sung” hơn. Món cơm trái thơm khá cầu kỳ cũng dùng gừng và thơm làm nguyên liệu, nhưng có kèm thêm các loại quả, hạt như: ớt chuông, cà rốt, hạt điều…

Trái cóc cũng là món hỗ trợ tiêu hóa tuyệt vời. Trong món gỏi cóc, cóc được chọn là những quả to dày cơm, đem bào mỏng sau đó trộn với tôm khô, đậu phộng, rau răm. Do cóc đã có vị chua, nên đôi khi chỉ cần nấu nước mắm đường cho kèo kẹo và đổ lên trên cùng. Khi ăn, trộn đều cho cóc thấm đẫm các vị chua, mặn, ngọt, bùi. Món này dân nhậu thường làm “mồi” nhắm, vừa ngon miệng vừa khỏe người. Tuy nhiên, để tiện làm nhẹ gánh cơ thể mỗi khi có cảm giác ăn không tiêu, nên ngâm sẵn một lọ cóc trong nhà. Món nước cóc ép cũng giúp ích khi bụng dạ lình xình “gây sự”.

Gỏi bưởi là món tiêu thực hữu hiệu. Tuy nhiên, các loại bưởi quá ngọt như bưởi da xanh không hiệu quả bằng các loại có vị hơi chua, gỏi ngon mà “thuốc” cũng hiệu quả hơn. Hiện, có nhiều món ngon ăn kèm với bưởi như tôm xốt bưởi, chỉ cần một múi bưởi để làm nước xốt cũng cho vị chua ngọt rất đặc biệt. Trong món salad bưởi chỉ cần khoảng nửa quả, trộn cùng thịt bò xắt hạt lựu xào chín tới, hành tây xắt mỏng, rau cải xoong. Món này không những dễ tiêu mà còn ngăn ngừa cảm mạo từ xa, nhờ sự hiện diện của hành tây và vitamin C trong rau cải xoong.

Cùng công dụng với bưởi có cam. Cam được dùng để chế biến nhiều món ngon, thông dụng nhất, nhiều người biết nấu nhất là món gà xốt cam. Có người cho nước cốt cam vào nấu với gà nhưng cũng có người làm nước xốt cam rưới lên gà đã tẩm ướp và chiên giòn. Trong món salad cam, ngoài “nhân vật chính” còn có các loại trái cây khác như: táo, lê, trái bơ. Tất cả xắt hạt lựu, riêng nước xốt trộn salad hơi đặc biệt một chút là dùng nước cam, mù tạt, đường, muối, tiêu. Để tăng phần hấp dẫn, không nên bỏ vỏ cam mà cắt đôi trái, lấy hết múi cam, dùng nửa vỏ cam để đựng salad…

Các món có chứa me đều có công dụng giúp cho hệ tiêu hóa “hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ”. Các loại canh chua nấu với me, tôm xốt me, cua rang me… đều thuộc các “mặt hàng” mà hệ tiêu hóa ưa thích. Me còn được dùng làm món ăn vặt như: me trộn muối ớt, me ngào đường, ô mai me. Trong giải khát, có món nước đá me rắc với đậu phộng, khiến vị nước me trộn lẫn chua, ngọt, bùi rất… ngon.

Món dân dã thường có mặt trong các hàng bán nghêu, sò, ốc, hến chốn Sài thành là hột vịt lộn xào me lại có cả hai nhân vật giúp hệ tiêu hóa đến đích nhanh chóng: me, rau răm. Theo Đông y, món này có khả năng trợ sức khỏe người yếu sinh lý, đau đầu, chóng mặt. Đó là nhờ hột vịt lộn có công dụng dưỡng huyết, ích trí, giúp cơ thể tăng trưởng; rau răm tiêu thực, chống đầy bụng, khó tiêu. Như vậy, các món gỏi khi trộn thêm rau răm vừa tăng hương thơm vừa giúp tiêu hóa các chất đạm động vật. Món thịt bò thuôn hành răm cũng giúp tăng cường khí huyết nhưng lại nhẹ bụng, dễ tiêu nhờ lượng rau răm “dày đặc” trong tô. Trong các món cháo trai, cháo hến, sự có mặt của rau răm cùng tiêu, hành vừa giúp ngon miệng vừa tác dụng ấm dạ, dễ tiêu hóa.

Rau ngổ (ngò om) trong Đông y cũng là “thuốc” giúp kích thích tiêu hóa. Rau ngổ giúp canh bí đỏ, canh chua, phở… dậy mùi, vì thế khi người mệt mỏi, có cảm giác khó tiêu nên “tận dụng” các vị thuốc thơm ngon này.

Đa số món ăn thường được các bà nội trợ nêm hành ngò, ngoài công dụng làm cho món ăn thơm và có màu sắc tươi tắn, cặp đôi này còn có công dụng là làm trợ thủ đắc lực cho hệ tiêu hóa và giúp giải cảm.

Một món “thuốc tiêu” ngon miệng là gừng. Gừng có công dụng giảm đầy hơi, chống nôn khi đi tàu xe, vì thế khi đi xa nên “thủ” một ít mứt gừng hoặc gừng tươi và ăn các món có gừng như: gà kho gừng, vịt kho gừng…

Benh.vn (Theo PNO)

Bài viết Món ăn tiêu thực đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Bài viết Những thói quen ăn uống khiến bạn bị đầy hơi đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Những thực phẩm cần kiêng kỵ khi bị đầy bụng

Sữa

Nguyên nhân: Sữa là chất khó tiêu hóa vì sữa của động vật có chứa đường lactose. Khi lactose không được tiêu hóa tốt nó sẽ gây đầy hơi và lâu dần sẽ khiến cơ thể khó chịu và mệt mỏi. Ngoài ra, khi tiêu thụ một lượng lớn lactose cũng có thể gây tiêu chảy.

Thực phẩm chế biến sẵn

Nguyên nhân: Thực phẩm chế biến sẵn có chứa các chất bảo quản cùng hương liệu và màu sắc nhân tạo, điều đó khiến chúng không lành mạnh đối với hệ tiêu hóa của những người bị khó tiêu.

Vì vậy, khi bị khó tiêu tốt nhất hãy tạm ngừng ăn những thực phẩm đóng hộp, các sản phẩm có chứa lactose được chế biến sẵn.

Khi bị đầy bụng, khó tiêu cần tránh những thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm đóng hộp

Các loại thực phẩm chiên

Nguyên nhân: Những thực phẩm chứa nhiều dầu, mỡ gây gây ra chứng táo bón hoặc tiêu chảy phụ thuộc vào loại chất béo và độ nhạy cảm của cơ thể. Vì vậy, để tránh đầy bụng, khó tiêu cần hạn chế ăn các thực phẩm chiên như cánh gà rán, thịt lợn rán, tôm rán bao bột…

Thực phẩm cay

Nguyên nhân: Những người khó tiêu hóa khi ăn những thực phẩm tẩm ướp nhiều gia vị, đặc biệt là các gia vị cay khiến cơ thể dễ bị tiêu chảy, buồn nôn…

Vì vậy ăn nhạt, không cay, ít gia vị là lựa chọn tốt nhất cho những người bị chứng khó tiêu.

Các loại quả chua, có tính axit

Nguyên nhân: Các loại thực phẩm có tính axit như cà chua, chanh và cam có nguy cơ gây ra sự trào ngược axit trong cơ thể. Đồ uống có ga cũng có tác hại tương tự như các loại thực phẩm có tính axit đối với hệ tiêu hóa.

Vì vậy, để hạn chế chứng đầy hơi, khó tiêu chúng ta cần hạn chế những loại quả chua có tính axit và các đồ uống có ga.

Các loại quả chua, có tính axit như chanh, cam gây trào ngược axit trong cơ thể

Ngô

Nguyên nhân: Ngô lên men có chứa carbohydrates gây ra vấn đề tiêu hóa, vì vậy các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo khi bị khó tiêu, đầy bụng cần tránh ăn ngô (bỏng ngô, ngô luộc, ngô nướng…)

Rượu

Nguyên nhân: Rượu không có giá trị dinh dưỡng, thậm chí còn đầu độc gan và dạ dày. Vì vậy, để bảo vệ hệ tiêu hóa nên nói không với rượu.

Lời kết

Khi cơ thể xuyên phải đối phó với vấn đề về tiêu hóa như axit, đầy hơi, buồn nôn thì những thực phẩm cần kiêng kỵ trong thực đơn gồm: sữa, ngô, các loại thực phẩm chiên, gia vị cay, nóng, rượu… vì chúng khiến cho tình trạng bệnh ngày càng gia tăng.

Ngoài ra, cách tốt nhất để làm giảm các triệu chứng khó tiêu là thực đơn ăn hàng ngày cần cân bằng protein, chất béo, chất xơ, vitamin và khoáng chất…

Bài viết Những thực phẩm cần kiêng kỵ khi bị đầy bụng đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.