Sản phụ sau sinh cần chế độ chăm sóc đặc biệt, trong đó cần lưu ý tới cả việc tắm rửa, vệ sinh, chế độ ăn uống. Do đó, người thân nên nắm được để chăm sóc phụ nữ sau sinh tốt nhất.

1. Sau khi sinh sản phụ sẽ bị ra huyết trong bao lâu?

Sau sinh, các chị em sẽ thấy có rất nhiều sản dịch kéo dài từ 2-4 tuần,nhưng số lượng sẽ ít dần.

Nếu thấy lượng máu ra quá nhiều, quá nhanh các chị em cần đi khám ngay vì có thể do tử cung không gò gây ra mất máu nhiều, trường hợp nặng có thể phải truyền máu.

Ngược lại nếu thấy rất ít hoặc không có sản dịch cũng cần đi khám ngay vì có thể do ứ dịch trong tử cung (dễ có biến chứng nhiễm trùng).

2. Sản phụ có được tắm rửa sau khi sanh không?

Trong quá trình sinh nở cơ thể tiết ra rất nhiều mồ hôi và chất thải nên sản phụ cần phải tắm gội sớm sau sinh, tắm bằng nước ấm, nơi kín gió.

Trong thời kỳ cho con bú, lượng mồ hôi tiết ra nhiều vì thế sản phụ cần tắm giặt thường xuyên, nên mặc quần áo màu sáng.

3. Sản phụ có nên nằm than và có được nằm máy lạnh không?

Tuyệt đối không nằm than vì khí điôxít cacbon trong than sẽ làm thiếu ôxy và có thể gây ngạt thở, ngộ độc não cho trẻ. Ngoài ra nếu không cẩn thận, việc nằm than có thể gây bỏng cho mẹ hoặc con. Có thể nằm máy lạnh nhưng phải điều chỉnh nhiệt độ phòng nghỉ lý tưởng cho cả mẹ và con là 25 độ C -28 độ C.

4. Sau sinh bao lâu thì sản phụ có thể đi lại được?

Thường 6 giờ sau khi sinh thì sản phụ có thể vận động được. Nếu sanh mổ thì sản phụ phải vận động sớm sau 24 giờ để tránh liệt ruột, bí tiểu.

Vài ngày sau khi cơ thể hết đau sản phụ có thể co duỗi tay, nằm ngửa co duỗi chân, thực hiện động tác đạp xe trong không khí, hít thở.

Phụ nữ không vận động ngay sau khi sinh sẽ làm ứ trệ máu dễ bị thuyên tắc mạch máu 2 chân.

5. Sản phụ nên ăn uống như thế nào?

Sau sinh, các bà mẹ thường bị mất máu nhiều nên cần được dinh dưỡng tốt, không cần phải kiêng khem bất cứ thức ăn gì, nên ăn những thực phẩm giàu chất dinh dưỡng. Tuy nhiên nên chọn những thực phẩm dễ tiêu, tránh các gia vị ảnh hưởng đến sữa, hạn chế thức ăn lạnh, hải sản lạnh trong 6 tuần đầu sau sinh.

Sản phụ sau sinh nên ăn nhiều thực phẩm giàu dinh dưỡng, dễ tiêu

6. Phải chăm sóc vết may ở dưới (vết may tầng sinh môn) như thế nào?

Rửa sạch, vết may hằng ngày, nếu dùng dung dịch vệ sinh nên dùng loại có bọt, sau đó lau khô (có thể dùng máy sấy làm khô). Cần giữ khô vết may.

Nếu sau 4 ngày bạn không thấy giảm đau hoặc cảm giác nhức nhối ở vết may (có thể do bị dị ứng chỉ khâu hoặc nhiễm trùng) thì nên đến bác sĩ để được khám và xử lý thích hợp.

Thường sau một tuần, vết khâu tầng sinh môn sẽ liền hẳn.

7. Tại sao sản phụ thường bị táo bón sau sinh? Làm gì để phòng tránh?

Hiện tượng táo bón sau sinh là do sản phụ thiếu vận động, đặc biệt là việc kiêng cữ quá mức trong ăn uống. Để phòng tránh táo bón, sản phụ nên ăn uống đầy đủ và ăn đa dạng thực phẩm, đặc biệt là rau quả, trái cây tươi, chất đạm, chất béo (dầu thực vật). Nên ăn các rau trái giúp nhuận tràng như thanh long, chuối, rau đay, mồng tơi, các loại canh khoai mỡ, khoai từ, uống khoảng 3 lít nước (nước, nước canh, sữa) trong một ngày để cung cấp đủ nước cho cơ thể, kích thích sự tiết sữa và chống táo bón.

8. Bao lâu sau thì có thể quan hệ tình dục (gần gũi chồng)?

Quan hệ tình dục sau khi sinh còn là cách tập thể dục bên trong, giúp kích thích tuần hoàn máu.

Trên thực tế với những ca sinh thường, sau khi sản dịch hết, cơ thể hồi phục sản phụ có thể có cuộc sống tình dục bình thường. Tuy nhiên, cần quan hệ nhẹ nhàng, cần nhiều sự âu yếm khi “khởi động” để tránh đau đớn, nếu có, cho người phụ nữ.

9. Có thể sử dụng những biện pháp tránh thai nào sau sinh?

Các sản phụ cho con bú đúng 8 lần/ngày sau sinh thì chu kỳ kinh nguyệt có thể sẽ lùi lại 3-6 tháng.

Nếu sản phụ không cho con bú thì chỉ sau 1-1,5 tháng sau trứng sẽ rụng trở lại. Biện pháp tránh thai sau khi sinh thuận tiện nhất là dùng bao cao su.

Có thể dùng thuốc viên tránh thai dành riêng cho phụ nữ sau khi sinh. Thuốc không ảnh hưởng tới chất lượng, mùi vị sữa cũng như sức khỏe của mẹ và con.

10. Khi nào sản phụ có thể đặt vòng tránh thai?

Sản phụ không nên đặt vòng sớm trước 1,5 tháng sau sinh vì lúc này tử cung còn mềm, chưa trở về kích thước bình thường sẽ làm cho vòng lệch, tụt hoặc xuyên cơ.

11. Khi có những dấu hiệu nào thì sản phụ cần phải đi khám ngay?

Sản phụ nên đi khám ngay khi có những dấu hiệu sau: Ngất hoặc bất tỉnh; Ra máu không giảm đi mà ngày càng tăng lên hoặc màu sản dịch chuyển sang đỏ ối, hoặc có những cục máu đông; Sốt; Đau bụng dữ dội hoặc đau tăng dần lên; Nôn và tiêu chảy; Máu hoặc chất dịch chảy ra từ âm đạo (cửa mình) có mùi hôi khó chịu; Đau, sưng đỏ và có thể có chảy dịch từ vết khâu; Có nước tiểu hoặc phân chảy ra từ âm đạo; Tiểu buốt; Nhợt màu ở lợi và mặt trong mí mắt, móng tay trắng nhợt, mệt mỏi, mạch đập nhanh, thở hổn hển và hoa mắt chóng mặt.

Bài viết Phương pháp chăm sóc sản phụ sau sinh đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Ám ảnh với việc ăn cháo móng giò sau sinh

Kiêng cữ khắt khe sau sinh là quan niệm khá phổ biến ở các mẹ Việt. Không chỉ có quan niệm sản phụ phải kiêng gió, kiêng nước, kiêng tiếp xúc với tivi, điện thoại… nhiều bà mẹ còn tuân thủ khá nghiêm ngặt về chế độ ăn uống. Các bà, các mẹ cho rằng phụ nữ sau khi sinh con chỉ nên ăn cơm thịt kho, canh rau ngót… nhưng đặc biệt phải bổ sung cháo móng giò mỗi ngày để lợi sữa, giúp có nhiều sữa cho con tu ti.

Chia sẻ về vấn đề kiêng cữ sau sinh, chị Thanh Mai (Hà Nội, mới sinh con được 3 tháng) cho biết: “Mình ở cùng bố mẹ chồng nên sau sinh mẹ chồng bắt kiêng cữ rất cẩn thận. Bà giúp mình làm mọi công việc từ giặt giũ đến cơm nước để mình không phải tiếp xúc sớm với nước, gió. Bà cũng chăm lo đến từng bữa ăn giấc ngủ của mình và với mong muốn có nhiều sữa cho cháu, sáng nào mẹ chồng mình cũng nấu một nồi cháo móng giò để mình ăn cả ngày trong các bữa ăn phụ. Không chỉ là móng heo, mẹ chồng mình còn tìm mua cả chân dê, chân chó vì theo bà món cháo với các loại chân giò này rất lợi sữa. Ba tháng liền ăn uống với chế độ bà đẻ, mình thực sự rất ngán nhưng vì con vẫn phải nhắm mắt để ăn.”

Cùng tâm sự với chị Thanh Mai, chị Hoa (Ba Đình, HN) kể: “Mình sinh con đã 2 năm rồi nhưng nghĩ lại những ngày ở cữ vẫn thấy sợ vì suốt ngày phải ăn cơm trắng, thịt kho và canh. Nhưng những món ăn này không ám ảnh bằng món cháo móng giò. Ngày đó mình chưa hiểu biết nên suốt ngày ăn cháo móng giò với hy vọng nhiều sữa. Kết quả là sữa chẳng nhiều lên mà mẹ thì cứ tăng cân vù vù. Lần tới sinh con, mình sẽ phải tham khảo ý kiến bác sỹ để có chế độ ăn uống khoa học nhất.”

Ăn cháo móng giò: Không lợi sữa mà còn gây tắc tia sữa, béo phì cho mẹ sau sinh

Vậy liệu cháo móng giò có thực sự khiến sản phụ nhiều sữa như quan niệm của các mẹ? Giải đáp về vấn đề này, tại buổi hội thảo miễn phí dành cho mẹ bầu và em bé ở Hội Chợ Bầu 2016, bác sỹ Nguyễn Đức Thuấn – Nguyên Trưởng khoa Sản II – BV Phụ sản Trung ương khẳng định: “Ăn nhiều cháo móng giò chẳng những không có tác dụng lợi sữa mà còn là nguyên nhân gây tắc tia sữa, béo phì cho các mẹ sau sinh.”

Bác sỹ Nguyễn Đức Thuấn – Nguyên Trưởng khoa Sản II, BV Phụ sản Trung ương

Theo bác sỹ Thuấn, cháo chân giò không thực sự chứa nhiều dinh dưỡng “thần kỳ”, và nếu đã không chứa nhiều dinh dưỡng thì không có tác dụng lợi sữa như nhiều người vẫn nghĩ.

“Trong chân giò chủ yếu là mỡ, một ít collagen và nước. Nhiều người ninh cháo chân giò, nấu chân giò với đu đủ xanh để lấy nước uống nhưng thực ra nếu chúng ta uống nước, bổ sung nước từ hoa quả tươi, thực phẩm tươi sạch thì thậm chí còn nhiều dinh dưỡng hơn là việc kỳ công ninh chân giò để ăn. Cháo chân giò chỉ giải quyết vấn đề thiếu nước, mà nếu thiếu nước thì chị em có thể uống nước khoáng, nước đun sôi để nguội. Và cách tốt nhất để có nhiều sữa sau sinh là các mẹ hãy ăn uống đầy đủ, khoa học và đầy đủ chất dinh dưỡng không được kiêng khem nhiều.”, bác sỹ Thuấn cho biết.

Chia sẻ thêm về quan niệm kiêng cữ cẩn thận sau sinh như sản phụ phải nằm than, kiêng tắm gội, kiêng ăn uống thoải mái… bác sỹ Thuấn cho hay, ngày nay khoa học đã khẳng định những quan niệm trên là hoàn toàn không có cơ sở khoa học, thậm chí có những bà đẻ kiêng cữ thái quá lại rước họa vào thân. Ngày nay, quan điểm kiêng cữ sau sinh đã tân tiến hơn nhiều. Việc ở cữ đúng cách sẽ giúp sản phụ nhanh chóng phục hồi sau sinh và có nhiều sữa để con bú.

Rất nhiều mẹ bầu tham dự buổi hội thảo về kiêng cữ đúng cách sau sinh

“Là một bác sỹ sản khoa lâu năm, nhiều lúc tôi cũng thấy buồn cười với những quan niệm kiêng cữ quá mức, không đúng khoa học của nhiều mẹ. Tôi không hiểu tại sao trong xã hội hiện đại này rồi mà vẫn nhiều người mắc sai lầm đến thế, từ chuyện ăn uống khi mang thai đến lúc ở cữ. Là một bác sỹ sản khoa tôi không muốn các mẹ bầu đừng vì những sai lầm nhỏ, không đáng có mà hại cả mình lẫn con.”, bác sỹ Thuấn nói.

Bài viết Bác sỹ ‘vạch tội’ mẹ Việt về thói quen ăn cháo móng giò sau sinh đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Benh.vn xin đưa ra một vài lời khuyên nhỏ giúp các bà mẹ nhanh chóng hồi phục sức khỏe sau sinh và đảm bảo chất lượng sữa nuôi con

1. Đừng bỏ bữa sáng

Thông thường các bé trong cữ thường hay ngủ ngày cày đêm khiến cho các mẹ rất mệt mỏi. Sau một đêm hầu như thức trắng, các mẹ luôn chỉ có một ước ao là được ngủ. Tuy nhiên bữa sáng đối với người bình thường đã là rất quan trọng thì đối với các mẹ mới sinh lại càng quan trọng hơn. Nó không chỉ cung cấp năng lượng cho mẹ mà còn cung cấp chất lượng sữa cho con. Vì vậy bạn đừng nên bỏ qua bữa sáng. Hãy nạp năng lượng trước rồi hãy đi ngủ cũng không muộn.

2. Tuyệt đối không ăn kiêng

Đây thật sự không phải thời điểm thích hợp để tính đến chuyện này dù bạn có béo đến đâu. Trong giai đoạn đầu, bạn cần bổ sung thật nhiều dinh dưỡng để có nguồn sữa mẹ dồi dào và đủ chất cho con bú.

3. Uống nhiều nước

Một vài tuần đầu sau khi sinh, cơ thể người mẹ bị mất nước trầm trọng, dẫn đến mệt mỏi và buồn ngủ. Bạn cần chú ý bổ sung thật nhiều nước cho cơ thể. Theo các chuyên gia, lượng nước trung bình mỗi ngày bạn cần bổ sung là từ 8 – 10 cốc, có thể là nước lọc, nước trái cây hay sữa.

4. Mách bạn thực đơn trong thời kỳ cho con bú

Trứng gà

“Chứa khoảng 78 kalo, 6g protein nên trứng gà được coi là món giàu protein. Ngoài ra, trứng còn dồi dào nhiều chất dinh dưỡng khác, đặc biệt là lòng đỏ” – Jonny Bowden (tác giả cuốn The 150 Most Effective Ways to Boost Your Energy – tạm dịch 150 cách tăng sức khỏe hiệu quả) cho biết.

Nhiều người tránh ăn lòng đỏ vì sợ cholesterol nhưng lòng đỏ chứa nhiều choline – chất cần thiết giúp người mẹ củng cố trí nhớ.

Cháo yến mạch (oatmeal)

Yến mạch giàu vitamin nhóm B và chất xơ hòa tan nên là lựa chọn hoàn hảo giúp tăng sức khỏe. Chất xơ trong yến mạch giúp người mẹ no lâu, duy trì lượng đường trong máu ổn định, ngăn ngừa béo phì.

Đu đủ hầm giò heo

Đu đủ là một loại trái cây đứng đầu trong danh mục thức ăn có lợi cho sức khỏe. Trong đu đủ có nhiều vitamin C, B1, B2,… đặc biệt đu đủ hầm giò heo là một trong những món ăn lợi sữa, thông sữa cho bà mẹ sau sinh rất hiệu quả.

Táo

“Không chỉ giàu xơ, táo còn là sự lựa chọn hoàn hảo cho bữa phụ ngang chiều” – Pamela Nisevich (chuyên gia dinh dưỡng cho bà mẹ) gợi ý. Không những thế, táo còn chứa boron – chất khoáng giúp người mẹ tỉnh táo.

Bí ngô

Bí ngô nhiều kali giúp tăng chức năng cơ bắp, tim mạch cho người mẹ. Ngoài ra, nó còn giàu chất xơ và vitamin A (tăng miễn dịch, giúp người mẹ chống lại bệnh tật).

Cá hồi

Cá hồi giúp bảo vệ tim mạch, não và khiến người mẹ có cảm giác vui vẻ. Cá hồi dồi dào vitamin, chất khoáng, axit béo omega3 – những chất được nghiên cứu là có thể cải thiện tâm trạng. Hơn nữa, cá hồi còn ít chất béo và kalo hơn những nguồn protein khác.

Chim cút hoặc gà ác tần

Chim cút, gà ác tính bình, vị ngọt có tác dụng bồi bổ ngũ tạng, thanh nhiệt, bổ sung nước, tiêu phù thũng, dễ tiêu hoá và hấp thu, thích hợp cho trẻ nhỏ, người già, người bệnh đặc biệt đối với phụ nữ sau khi sinh, được tụng ca là “nhân sâm động vật”.

Củ lạc

Lạc chứa hàm lượng cao kalo nhưng là những kalo tự nhiên, được cơ thể sử dụng trong suốt cả ngày. Do đó, người mẹ có thể ăn các món có lạc mà không sợ béo phì.

Sữa chua

Sữa chua chứa lượng cao protein, canxi, vitamin D hơn sữa tươi. Hơn nữa, nhiều loại sữa chua còn được thêm các vi sinh vật sống, có tác dụng cải thiện hệ tiêu hóa.

Bài viết Bí quyết hồi phục sức khỏe sau sinh đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.