Giấc ngủ là gì

Ngủ là nhu cầu sinh học của con người. Giấc ngủ giúp cơ thể phục hồi sức khỏe sau một thời gian hoạt động.

Giấc ngủ là trạng thái giảm hoạt động vận động và sự cảnh tỉnh làm thay đổi nhiều hoặc ít một cách thường xuyên tình trạng thức ở các loài động vật cao cấp. Kèm theo những thay đổi các chức năng cơ thể khác nhau, đặc biệt là chức năng của hệ thống thần kinh thực vật cũng như các thay đổi trong hoạt động điện não.

Thế nào là giấc ngủ bình thường

Giấc ngủ bình thường ở người kéo dài từ 7-8 giờ (Khoảng trung bình dao động từ 4-11 giờ) trung bình một đêm, khi ngủ dậy thấy tinh thần thoải mái, khỏe mạnh.

Thế nào là ngủ mơ

Ngủ mơ là trong thời gian ngủ, chúng ta nằm mơ thấy một hiện tượng, sự vật nào đó… Ngủ là một trạng thái gồm nhiều giai đoạn không đồng nhất, các giai đoạn này luân phiên kế tiếp nhau có tính chu kỳ. Mỗi chu kỳ có hai pha: pha nhanh và pha chậm. Trong pha nhanh xuất hiện giấc mơ.

Mỗi chu kỳ kéo dài khoảng 90-120 phút. Mỗi đêm, giấc ngủ có khoảng 4-5 chu kỳ mà kết thúc mỗi chu kỳ là một giấc mơ. Càng về sáng, pha nhanh kéo dài hơn, nghĩa là giấc mơ cũng dài hơn. Vậy mơ ngủ là một hiện tượng tâm sinh lý bình thường.

Khi nào thì ngủ mơ được coi là bệnh lý?

Hiện tượng ngủ mơ có thể xảy ra ở mọi độ tuổi, tùy theo sức khỏe của mỗi người. Do đó, không có tiêu chuẩn nào áp dụng chung cho tất cả mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, đa số trường hợp nếu thi thoảng ngủ mơ không có quy luật, hoặc khi mệt mỏi thì không tính là bệnh lý. Nếu trạng thái ngủ mơ diễn ra thường xuyên, lặp đi lặp lại và gây mệt mỏi thì có thể coi như trường hợp đó là ngủ mơ bệnh lý cần điều trị.

Nguyên nhân của ngủ mơ

Do tâm lý mà người đó đang gặp phải: stress, trầm cảm, sau trấn thương, nghiện rượu…

Do rối loạn cảm xúc, tâm thần phân liệt..

Tuy nhiên, ở một số trường hợp là triệu chứng của bệnh như: rối loạn giấc ngủ, tim mạch, tuần hoàn máu không tốt…

Khi nào thì ngủ mơ do bệnh lý

• Ngủ quá mức, ngủ mê mệt.
• Một số trường hợp gây đái dầm, vung tay vung chân, mộng du, nói mơ…

Ngủ mơ thường xuyên ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào

• Gây mệt mỏi, không thoải mái khi tỉnh giấc
• Có người mơ đến sáng mới thức dậy, nhưng có người lại thức dậy trong khi mơ và sau đó tiếp tục ngủ lại.
• Việc giấc mơ bị phá vỡ vì bất kỳ lý do gì đều gây ra cảm giác mệt mỏi và không thoải mái khi tỉnh dậy.
• Gây khủng hoảng tâm lý, hoảng sợ, lo lắng
• Trong trạng thái khủng hoảng về tâm lý, ta sẽ gặp những giấc mơ hãi hùng hay còn gọi là ác mộng; khi thức dậy sẽ cảm thấy mệt mỏi, hoảng sợ và lo lắng.
• Ảnh hưởng đến công việc và cuộc sống

Mơ quá nhiều, ngày nào cũng mơ sẽ ảnh hưởng đến giấc ngủ, gây mệt mỏi, người uể oải, khó chịu…làm ảnh hưởng đến các hoạt động trong công việc và  đời sống.

Làm gì để hạn chế ngủ mơ

Hạn chế ngủ mơ bằng tâm lý

Bạn cần lưu ý tránh những căng thẳng về thể lực, không vận động quá sức kể cả tập thể dục hay lao động. Ngoài ra, yếu tố tâm lý trước khi đi ngủ rất quan trọng, bạn nên thư giãn bằng các bản nhạc nhẹ hoặc bằng cách vẽ tranh, tô màu, đọc sách trước khi đi ngủ sẽ rất có lợi cho sức khỏe và dễ chìm vào giấc ngủ sâu.

Chế độ ăn uống và sinh hoạt điều độ giúp tránh ngủ mơ

Bạn cần lưu ý đảm bảo chế độ ăn điều độ, luyện tập thể thao thường xuyên, có thể vận động nhẹ nhàng trước khi đi ngủ. Đi bộ trước khi đi ngủ cũng giúp thư giãn và lưu thông khí huyết tốt.

Bạn tuyệt đối không nên lạm dụng chất kích thích: rượu, chè, café, thuốc ngủ… vì chúng sẽ khiến giấc ngủ của bạn chập chờn, dễ mơ mộng.

Trước khi ngủ bạn không nên ăn quá no hoặc để bụng quá đói. Lưu ý buổi tối chỉ nên ăn một lượng thức ăn nhỏ đủ no để không gây khó ngủ và không gây tình trạng tích lũy mỡ trong cơ thể, gây tăng cân.

Chú ý tư thế ngủ để hạn chế ngủ mơ

Tư thế ngủ rất quan trọng mà nhiều người bỏ qua. Bạn không nên để tay lên ngực, nhất là phần tim bởi vì tư thế ngủ đó sẽ làm tim bị chèn ép, khi đó, tim sẽ co bóp chậm ảnh hưởng đến việc lưu thông máu nên não.

Khi đi ngủ, bạn có thể lựa chọn tư thế nằm ngủ ngửa hoặc nằm nghiêng sang 1 bên nếu muốn. Tuy nhiên, không nên quá gò ép vào 1 tư thế nhất định cũng gây căng thẳng. Hãy lựa chọn cho mình 1 vài tư thế ngủ quen thuộc và miễn là bạn thấy thoải mái, khỏe khoắn sau khi dậy, thì đó có thể là 1 thư thế phù ngủ phù hợp với bạn.

Chú ý thời lượng giấc ngủ để không ngủ mơ

Không nên ngủ quá nhiều (chỉ nên ngủ từ 7h đến 8h/1 ngày). Thời lượng giấc ngủ cho từng người là không giống nhau. Có những người chỉ cần ngủ rất ít từ 4-5 tiếng mỗi ngày, có những người nhất định phải ngủ tới 9-10 tiếng mỗi ngày để hồi phục sức khỏe. Với cá nhân bạn, sau khi đã xây dựng được lối sống lành mạnh, bạn hãy tự dò xét thời gian giấc ngủ như thế nào là phù hợp nhất với bản thân để cân đối thời gian ngủ. Ngủ đủ giấc giúp bạn hồi phục sức khỏe thể lực và trí lực để có thể làm việc hiệu quả và cũng giúp bạn tránh được tình trạng ngủ mơ thường xuyên.

Lời kết

Ngủ mơ là một hoạt động tâm thần của con người trong lúc ngủ. Ngủ có thể nói hoặc không nói, thỉnh thoảng mơ hoặc thường xuyên nằm mơ….tùy theo mỗi người.

Theo phân tâm học, ngủ mơ là hiện tượng bình thường của con người phản ảnh những mong muốn, nhu cầu mà khi thức, chúng ta không dám làm hoặc không thể làm được.

Tuy nhiên, tình trạng này kéo dài, liên tục, kèm theo các dấu hiệu mệt mỏi, chán nản, ảnh hưởng đến công việc và học tập thì người bệnh cần đến các cơ sở y tế hoặc tư vấn tâm lý để được khám và lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp.

Bài viết Ngủ mơ thường xuyên có phải là bệnh lý đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Tìm đến sự trợ giúp của chuyên gia y tế về bóng đè

Tại Trung tâm Chăm sóc sức khỏe cộng đồng (TP HCM), sau khi được kiểm tra bằng máy đa ký giấc ngủ, nữ bệnh nhân 28 tuổi được các bác sĩ xác định nhiều lần ngưng thở trong đêm. Hiện tượng “bị ma đè” của chị Hân chính là một trong những biểu hiện của chứng rối loạn giấc ngủ.

Theo lời kể của chị Hân, từ một tháng trở lại đây, không đêm nào chị ngủ trọn đêm, bởi cứ chợp mắt hoặc ngủ đến nửa đêm thì lại có cảm giác như bị một vật vô hình đè lên ngực.

“Tôi không thể thở được, cảm giác như bị chết ngạt. Tôi ú ớ, thậm chí có lúc đã mở mắt ra được nhưng vẫn không thể nào trở mình ngồi dậy để thoát khỏi tình trạng như có cái bóng vô hình giữ chặt. Thức dậy, toàn thân tôi toát mồ hôi”, chị Hân nói.

Qua kiểm tra giấc ngủ bằng máy, các bác sĩ xác định, lúc vừa vào giấc ngủ, chị Hân thi thoảng loạn nhịp tim và lưu lượng khí bất bình thường. Bệnh nhân có nhiều thời điểm ngưng thở.

Không chỉ là câu chuyện bóng đè của chị Hân

Một trường hợp khác, anh Tiến Luân, 34 tuổi, ngụ tại Tân Bình, TP HCM cũng tìm đến bệnh viện khám vì không thể có giấc ngủ ngon. Bệnh nhân cho hay, từ khi anh dọn về căn nhà mới mua lại của một người khác, cứ vào đầu hoặc cuối giấc ngủ là anh đều bị “cứng người”.

“Cứ ngủ đến nửa đêm là tôi không sao nhúc nhích được, cứ cố vùng vẫy thì lại càng bị ‘giữ chặt’. Thấy tôi ú ớ, bà xã nằm cạnh lay mãi tôi mới tỉnh. Nếu không kiểm tra giấc ngủ của mình, tôi đã không biết mình bị mệt mỏi khiến khó thở lúc ngủ mà cứ nghĩ căn nhà bị ma ám”, anh Luân kể.

Không có cảm giác “bị đè” như anh Luân, chị Hân, nhiều người tìm đến bác sĩ tâm lý lại cho hay, họ thường xuyên mơ thấy mình bị rơi từ trên cao xuống vực, hoặc thấy bị ai đó bóp cổ, bị chó đuổi, rắn tấn công…

“Nghe lời mọi người bày, mỗi đêm trước khi đi ngủ, tôi phải lấy chùm chìa khóa, con dao, cây thánh giá hoặc tượng Phật đặt trên đầu nằm. Tuy nhiên không phải bao giờ cũng có kết quả”, chị Huyền nhà ở quận 11 nói về cách xử lý hiện tượng bóng đè mà chị trải qua.

Chuyên gia nói gì về hiện tượng bóng đè khi đi ngủ này ?

Bác sĩ Nguyễn Xuân Bích Huyên – chuyên gia nghiên cứu về giấc ngủ thuộc Trung tâm chăm sóc sức khỏe cộng đồng tại TP HCM, khẳng định, hội chứng ngưng thở hoặc bất ổn nhịp tim trong khi ngủ chính nguyên nhân khiến người bệnh có cảm giác mình bị “đè”.

“Người bị hội chứng ngưng thở lúc ngủ thường phải thức dậy nhiều lần trong đêm để cố gắng thở lại nhưng đến sáng thức dậy lại không nhớ gì về những việc xảy ra. Người ngủ cùng thường là người chứng kiến những lần ngộp thở trong đêm này”, bác sĩ Huyên nói.

Hội chứng này làm cho bệnh nhân ngưng thở thường xuyên trong khi ngủ, gây xáo trộn cân bằng giữa oxy và CO2 trong máu. Não cảm nhận được sự giảm oxy và sự tăng CO2 này nên cho tín hiệu xuống để kích thích bệnh nhân thở lại và bệnh nhân thức giấc, đường thở mở ra lại để CO2 thoát ra ngoài và cho oxy vào. Các đợt thức giấc rất cần thiết để bệnh nhân thở trở lại và cứu sống bệnh nhân nhưng lại làm giấc ngủ bị gián đoạn nhiều lần.

Nguyên nhân hội chứng bóng đè

Nguyên nhân dẫn đến chứng ngưng thở lúc ngủ thường do vòng cổ lớn (béo phì); lưỡi to, cằm lẹm, hàm dưới nhỏ, vẹo vách ngăn mũi, polyps, amidan to…

Giáo sư – Tiến sĩ Võ Văn Tới, trưởng khoa Kỹ thuật – Y sinh, trường ĐH Quốc tế TP HCM thì cho rằng, hiện tượng bị “cứng người”, bị “đè”, hoặc bị “ma đè” ngoài nguyên nhân hệ tim mạch, hệ hô hấp, thần kinh không tốt, bệnh nhân còn có thể đã hoạt động gắng sức trong ngày, bị stress, hoặc tư thế nằm không phù hợp.

Riêng trường hợp bị khó ngủ, bị “bóng đè” khi dọn đến nơi ở mới, theo tiến sĩ Tới có thể cơ thể dị ứng hoặc bị ngạt bởi do mùi sơn, mùi đồ đạc, hoặc mùi nấm mốc.

“Việc khắc phục bằng cách đặt dao kéo trên đầu nằm chỉ trấn an về mặt tâm lý. Điều quan trọng nhất là phải tìm nguyên nhân bằng cách đến bác sĩ khám hoặc trước mắt là nên đổi tư thế nằm. Các nghiên cứu về giấc ngủ cho thấy, nằm nghiêng là tư thế giúp con người có giấc ngủ ngon nhất”, ông Tới nói.

Bài viết Bác sĩ giải mã những giấc ngủ bị bóng đè nguy hiểm thế nào đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Hầu hết những giấc mơ không hề ngọt ngào

Trong thực tế, giấc mơ có xu hướng khiến cho chúng ta cảm thấy khó chịu. Một số nghiên cứu cho rằng giấc mơ cho chúng ta thấy những tình huống đáng sợ nhiều hơn là những tình huống lạc quan và tích cực. Tuy nhiên, điều này sẽ giúp cho chúng ta vững vàng hơn trong trường hợp gặp nguy hiểm ở cuộc sống thực.

Không một ai thực sự biết được bí ẩn của những giấc mơ xuất hiện trong khi chúng ta ngủ.

Những giấc mơ có thể là “dấu hiệu cảnh báo” cho các vấn đề về sức khỏe

Khi bạn gặp một cơn ác mộng không có nghĩa là có điều gì đó không ổn với bạn. Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây phát hiện ra rằng những cơn ác mộng đôi khi liên quan đến bệnh tim và chứng đau nửa đầu.

Nếu bạn bị nhiễm trùng ở đâu đó thì giấc mơ sẽ đến chậm hơn. Bạn thường sẽ phải nằm trằn trọc rất lâu trước khi bước vào giấc mơ. Tiến sĩ Patrick McNamara, một nhà thần kinh học của Trường Y Đại học Boston cho biết: “Đây là nguyên nhân dẫn đến những giấc mơ xảy ra y như thật và những ảo giác kỳ lạ xuất hiện”.

“Giấc mơ ướt” không chỉ ở nam giới mà còn xuất hiện cả ở nữ giới

Thật dễ dàng trong việc tìm thấy bằng chứng cho việc nam giới đạt độ cực khoái trong những giấc mơ của họ thì ở phụ nữ, khả năng này cũng có thể xảy ra. Trong một nghiên cứu trước đây, 37% phụ nữ cho biết đã có trải nghiệm cực khoái khi đang ngủ.

Cơ thể bạn bị tê liệt khi nằm mơ

Đây là một hoạt động của cơ thể nhằm ngăn chặn việc cử động (chạy, nhảy, đấm, đá…) trong lúc chúng ta mơ. Khi bạn bước vào giấc mơ, hệ thống não bộ sẽ truyền tín hiệu xuống dây thần kinh tủy sống để khiến cho chúng ta thư giãn và dần dần bị tê liệt cơ bắp.

Khi mơ, chúng ta nhìn thấy nhiều hơn nghe

Giấc mơ có xu hướng khiến bạn nhìn thấy nhiều hơn là nghe thấy. Bên cạnh đó, các cảm giác đụng chạm về mặt xúc giác trong giấc mơ xuất hiện ít hơn cả.

Bài viết Những thú vị đến từ giấc mơ đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.