Hàng Giấy nguyên là đất phường Đồng Xuân tổng Hậu Túc (sau đổi thành tổng Đồng Xuân) huyện Thọ Xương cũ. Thời Pháp tên gọi con phố này là rue du Papier.

Phố này ngày xưa bán các thứ giấy do làng Bưởi, làng Cót làm ra: giấy lệnh, giấy sắc, giấy bàn, giấy moi, giấy bồi… và những giấy nhập nội như giấy quyến, giấy tàu bạch…

Đầu thời Pháp thuộc, ở phố này xuất hiện nhiều nhà hát ả đào (gọi là cô đầu Hàng Giấy). Về sau nhóm ả đào lùi ra ngoại ô về Khâm Thiên, Bạch Mai, Thái Hà…

                                                                   Phố Hàng Giấy xưa.

Hàng Giầy

Phố Hàng Giầy trước thuộc địa phận thôn Cổ Lương thuộc tổng Hậu Túc (sau là tổng Đồng Xuân) huyện Thọ Xương cũ. Phố này nguyên là nơi tập trung những người thợ đóng giày dép vốn gốc làng Chắm (Trúc Lâm, Văn Lâm, Phong Lâm) huyện Gia Lộc, Hải Dương.

                                                          Cuối phố Hàng Giầy.

Hàng Đậu

Phố có tên là Hàng Đậu bởi xưa có bán nhiều loại đậu hạt. Đầu phố là cửa Ô Phúc Lâm, còn gọi là Ô Tiền Trung hay Ô Hàng Đậu.

Xưa, phố này thuộc đất của thôn Phúc Lâm, tổng Tả Túc và thôn Nghĩa Lập, tổng Hậu Túc, huyện Thọ Xương cũ. Ngày nay thuộc phường Đồng Xuân, quận Hoàn Kiếm. Thời Pháp thuộc, phố này vẫn gọi là phố Hàng Đậu (rue des Graines).

                                                                 Tháp nước Hàng Đậu.

                                                                Phố Hàng Đậu xưa.

Hết phần 8.

Skcs.vn (tổng hợp)

Bài viết Nét đẹp phố phường Hà Nội xưa (Phần 8) đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Hàng Chiếu

Phố được xây trên thôn Thanh Hà cũ của huyện Thọ Xương. Ngày xưa, nơi đây bán nhiều chiếu cói và còn có bán cả bát (nên còn có tên là phố Hàng Bát).

Thời Pháp, phố có trên là Rue Jean Dupuis, là nơi chuyên buôn súng ống đạn dược cho quân đội Pháp (phía đầu phố). Tại phố này, Gác-ni-e đã tiến vào hạ thành Hà Nội của tướng Hoàng Diệu.

        Phố Hàng Chiếu xưa.

Hàng Mành

Phố Hàng Mành nguyên là đất thôn Yên Thái và thôn Kim Bát thượng, tổng Tiền Túc, huyện Thọ Xương cũ. Tên phố thời Pháp thuộc là rue des Stores. Phố Hàng Mành ra đời trên một trăm năm trước, do một số người dân làng Giới Tế (thuộc huyện Yên Phong, Bắc Ninh) di cư đến lập nghiệp. Làng Giới Tế là một làng chyên làm mành mành. Do vậy mà có tên gọi con phố là Hàng Mành.

                                           Một nhà làm mành trên phố.

Một người đàn ông đan phên trên phố Hàng Mành. Phên được đan từ tre, nứa, thường được dùng để ngăn phòng, hoặc che cửa,…

Hàng Muối

Phố Hàng Muối là đất thôn Thanh Yên ra cửa ô Ưu Nghĩa, tổng Phúc Lâm, huyện Thọ Xương cũ, hiện nay thuộc phường Lý Thái Tổ, quận Hoàn Kiếm. Thời pháp thuộc là phố Hàng Mắm (rue de la Saumure).

Cho dù được gọi là Hàng Muối nhưng trong phố không có cửa hàng nào buôn bán muối mà chỉ có mấy gia đình làm nghề buôn muối. Muối bán buôn cho các lái buôn các tỉnh và bán lẻ tại các chợ.

     Phố Hàng Muối xưa.

Hết phần 7.

Skcs.vn (tổng hợp) 

Bài viết Nét đẹp phố phường Hà Nội xưa (Phần 7) đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Phố Thuốc Bắc

Thời Pháp chính quyền thành phố đã gộp bốn năm đoạn phố cũ trước đây đều rất ngắn thành một phố thẳng dài, đặt tên là Rue des Médicaments ( phố Thuốc Bắc). ở đoạn phố Thuốc Bắc cũ thực ra là những cửa hàng bán các vị thuốc Nam thuốc Bắc chỉ tập trung từ ngã tư Hàng Vải- Phúc Kiến ( Lãn Ông) đến ngã ba Hàng Mụn ( nay là Hàng Bút).

Cửa hàng bán thuốc ở đây phần đông là người làng Đa Ngưu ra đây làm ăn, họ ở đây và ở bên phố Phúc Kiến bày bán đơn giản: những thúng mẹt đựng các vị thuốc sống bày ngay xuống mặt đất từ trong nhà ra đến ngưỡng cửa; thuốc để nguyên cả cành, cả rễ chưa cắt, củ chưa thái, những gói giấy bọc những hạt nhỏ, người ta đi qua quãng phố này được ngửi thấy mùi các vị thuốc bốc ra thơm lừng.

                                                                             Phố Thuốc Bắc trước năm 1945.

Hàng Phèn

Đây nguyên là đất thôn Đông Thành Thị, tổng Tiền Túc, huyện Thọ Xương cũ, nay là phường Hàng Bồ, quận Hoàn Kiếm. Thời Pháp thuộc phố còn được gọi là phố Chợ Cũ (Rue du Viex Marché). Năm 1945, phố chính thức được đặt tên là Hàng Phèn.

Cũng như nhiều con phố khác trong khu phố cổ Hà Nội, những tên phố được đặt theo mặt hàng chuyên được sản xuất và mua bán. Trước đây, phố này là nơi chuyên bán các loại phèn như phèn đen, phèn xanh, phèn chua, nhất là phen chua để lọc nước sông, nước hồ cho người dân Hà Nội và các tỉnh lân cận.

Hàng Bút

Phố Hàng Bút nằm trong khu vực phố cổ Hà Nội. Thời kì Pháp thuộc vào cuối thế kỉ XIX phố có tên tiếng Pháp là Côngbanez (Rue Combanère), chuyên bán giấy vở, bút mực, bút lông cho học sinh. Từ sau năm 1945 phố chính thức mang tên Hàng Bút.

Hàng Dầu

Phố Hàng Dầu được xây dựng trên nền đất xưa vốn thuộc thôn Nhiễm Thượng, tổng Hữu Túc, huyện Thọ Xương. Thời Pháp thuộc phố có tên là phố Bên Hồ (Rue de Lac), từ sau năm 1945 mới đổi tên thành Hàng Dầu. Phố này trước đây có bán các thứ dầu thảo mộc (dầu lạc, dầu vừng, dầu bông…) dùng để ăn và thắp đèn, vì vậy mới có tên là Hàng Dầu.

                                              Góc đường Hàng Dầu – Đinh Tiên Hoàng.

Hết.

Skcs.vn (tổng hợp)

Bài viết Nét đẹp phố phường Hà Nội xưa (Phần 11) đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Hàng Quạt

Phố Hàng Quạt nguyên thuộc đất thôn Tố Tịch và thôn Thuận Mỹ, tổng Tiền Túc, huyện Thọ Xương cũ, nay là phường Hàng Gai, quận Hoàn Kiếm. Phố gồm ba phố cũ rất nhỏ gộp lại: nửa phía đông là phố Hàng Quạt (cũ) và Hàng Đàn, nửa phía tây là phố Mã Vĩ. Sau 1945 đã chính thức hóa tên phố Hàng Quạt.

Sau khi thực dân Pháp sang Hà Nội, phố có tên là “rue des Eventails”. Từ đầu thế kỷ XX chủ yếu các cửa hàng ở đây làm và bán những đồ gỗ chạm như long đình, kiệu bát cống, song loan… Sau nữa chuyển sang làm đồ gỗ thông thường như bàn, ghế, tủ, chạn…

Đám múa Rồng của người Hoa trên phố Hàng Quạt (trước năm 1907).

Hàng Gai

Phố Hàng Gai nguyên là đất phường Đông Hà (nửa phố phía Đông) và phố Cổ Vũ (nửa phố phía Tây), đều thuộc tổng Tiền Túc (sau đổi thành tổng Thuận Mỹ) huyện Thọ Xương cũ. Tên phố thời Pháp thuộc là rue de Chanvre.

Phố Hàng Gai đời xưa chuyên bán các thứ dây gai, dây đay, võng, thừng…Nhưng từ thế kỷ XIX, nghề in sách đã du nhập vào con phố này. Nhiều cửa hàng khắc ván, in sách và bán sách mở ra, đã đẩy các hàng bán dây gai lên phường Đông Thành, phố Bát Đàn.

                                                                              Phố Hàng Gai xưa.

Thời xưa, chính phố Hàng Gai, chứ không phải Hàng Mã là nơi bán các loại đồ chơi cho trẻ em làm bằng giấy, trong đó có ông tiến sĩ giấy nổi tiếng.

Hàng Da

Phố Hàng Da nguyên là đất thôn Yên Nội, tổng Tiến Túc (sau đổi là tổng Thuận Mỹ) huyện Thọ Xương cũ. Thời Pháp thuộc, tên con phố là rue des Cuirs

Ngày trước phố này có bán các loại da trâu, bò thuộc. Đây là nơi bày bán, còn nơi sản xuất (tức thuộc da) thì ở trong khu vực giữa ngõ Tạm Thương và phố Yên Thái vì nơi đó có nhiều bãi rộng thuận tiện cho việc phơi phóng.

Đầu phố Hàng Da có chợ cùng tên. Chợ Hàng Da là chợ nhỏ, kiểu chợ làng, bán rau cỏ và chủ yếu bán da trâu bò sống được phơi khô.

                                                           Phố Hàng Da với các cửa hàng bán giầy dép.

Hết phần 10.

Skcs.vn (tổng hợp)

Bài viết Nét đẹp phố phường Hà Nội xưa (Phần 10) đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Hàng Khoai

Phố Hàng Khoai nguyên là đất thôn Huyền Thiên, tổng Hậu Túc (sau đổi thành tổng Đồng Xuân) huyện Thọ Xương cũ. Tên phố thời Pháp thuộc là rue des Tubercules (phố các củ). Trước đây nơi này tập trung các hàng bán các loại khoai khác nhau nên mới có tên gọi như vậy.

Chợ hoa trên phố Hàng Khay xưa.

Hàng Khay

Trước kia phố Hàng Khay là đất thôn Vũ Thạnh thuộc tổng Tiền Túc (sau tổng Thuận Mỹ) huyện Thọ Xương cũ.Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Vinh Phúc thì tên gọi Hàng Khay đã có từ lâu đời và không phải chỉ gồm có đoạn phố ngày nay, mà gồm cả đoạn cuối phố Tràng Tiền nữa.

Đây là đất làng Cựu Lâu.Cho tới trước khi Pháp xâm lược, dọc phố Hàng Khay có những cửa hàng chuyên làm bán các đồ gỗ khảm xà cừ như sập, ghế bàn, tủ chè, khay…

Hàng Khay là một con phố ngắn dài khoảng hơn 100m. Khi quân Pháp bắt đầu chiếm Hà Nội, trên rẻo đất này mọc những ngôi nhà mới, hai tầng, thậm chí ba tầng. Các cửa hàng của ngưòi Việt xen lẫn của người Pháp.

Toàn cảnh phố Hàng Khay nhìn từ phía Tràng Tiền.

Hàng khảm ở đây có tiếng từ thế kỷ thứ XIII, trong đó phải kể đến các loại các loại khay, cơi trầu…

Hàng Bồ

Thời kì thuộc Pháp vào cuối thế kỉ XIX phố có tên tiếng Pháp là Rue des Paniers. Từ sau năm 1945 phố chính thức mang tên Hàng Bồ. Cùng thời gian đó phố là nơi tập trung các cửa hàng bán dụng cụ đan bằng tre nứa như bồ, sọt, thúng mủng. Vào những dịp Tết nguyên đán hàng hoá truyền thống được chất đầy trên phố, kẻ mua người bán tấp nập.

Ông đồ trên phố Hàng Bồ.

Một cửa hàng bán các phẩm từ tre nứa trên phố Hàng Bồ.

Hết phần 9.

Skcs.vn (tổng hợp)

Bài viết Nét đẹp phố phường Hà Nội xưa (Phần 9) đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Hàng Tre

Phố Hàng Tre có hai đoạn. Từ ngã tư Hàng Mắm đến ngã tư Hàng Thùng cả hai bên mặt phố đều có nhà. Thời xưa, phố Hàng Tre chỉ có nghề hàn vá yếm xe vỡ, nắn khung, “tút” lại những chỗ tróc sứt, rỉ, rỗ của ôtô, xe máy.

             Phố Hàng Tre đầu thế kỷ 20.

      Tòa nhà Nha Công chính trên phố Hàng Tre năm 1920.

Hàng Đồng

Phố Hàng Đồng nằm trong khu vực phố cổ Hà Nội. Từ xưa đến nay, người dân phố Hàng Đồng chuyên làm nghề sản xuất và buôn bán đồ dùng được gia công từ nguyên liệu đồng.

   Một góc phố Hàng Đồng.

Các cửa hàng trên phố Hàng Đồng xưa. Phố Hàng Đồng cho tới ngày nay vẫn là nơi sản xuất của thợ gò đồng Đại Bái.

Hàng thiếc

Hàng Thiếc là một con phố không dài, kiến trúc cổ điển, dân ta gọi là Hàng Thiếc để nói đến một loại vật liệu bằng kim loại thời đó là mới mẻ. Người Tây gọi phố này là “phố làm hàng sắt Tây” (Rue des Freblamtiers)

   Đường phố Hàng Thiếc xưa.

     Một cửa hàng trên phố Hàng Thiếc.

           Sản phẩm trên phố Hàng Thiếc xưa.

Hết phần 3.

Benh.vn (tổng hợp)

Bài viết Nét đẹp phố phường Hà Nội xưa (Phần 3) đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Hàng Vải

Phố Hàng Vải xưa là đất thôn Đông Thành, Tân Khai, tổng Tiền Túc, huyện Thọ Xương cũ. Thời Pháp thuộc là phố Hàng Vải (còn gọi Hàng Vải Nâu) (rue des Étoffes).

Vải bán ở đây nhiều nhất là thứ vải khổ nhỏ đã nhuộm nâu và nhuộm thâm. Để khỏi nhầm với phố Hàng Vải ở cửa chợ Đông Thành (nay là quãng giữa phố Thuốc Bắc) cũng bán vải nhưng là vải tấm khổ nhỏ để mộc, nên người ta gọi rõ Hàng Vải này là phố Hàng Vải Thâm.

                 Một hàng bán ô dù ở phố Hàng Vải xưa.

Hàng Buồm

Khi người Pháp đặt chân lên Bắc Kỳ (1872), phố có tên tiếng Pháp là Rue des Voiles. Sản phẩm chủ yếu là bị, giỏ, chiếu, buồm, mành… Từ năm 1954 đến nay phố được gọi bằng tên tiếng Việt là Hàng Buồm.

                    Phố Hàng Buồm xưa san sát mái ngói liền kề.

              Phố Hàng Buồm xưa chủ yếu là người Hoa sinh sống.

Phố Hàng Buồm xưa kia với kiến trúc thuần Việt. Những ngôi nhà không hề bị lai căng hay ảnh hưởng bởi lối kiến trúc của người Pháp sau này.

Hàng Cót

Thời Pháp thuộc phố được đặt tên theo tiếng Pháp là Rue Takou. Tên gọi Hàng Cót được hình thành từ năm 1945 cho đến nay. Vào những năm đầu của thế kỷ XX, phần lớn cư dân sinh sống ở đây làm nghề đan cót và buôn bán cót (một loại phên mành được đan ghép bằng nguyên liệu bóc tách từ cây tre và cây nứa).

    Tháp nước Hàng Đậu và nhà số 1 Hàng Cót.

       Nhà hát cũ Hà Nội tại Hàng Cót đầu thế kỷ 20.

Hết phần 5.

Skcs.vn (tổng hợp)

Bài viết Nét đẹp phố phường Hà Nội xưa (Phần 5) đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Hàng Hòm

Phố Hàng Hòm nguyên là đất thôn Cổ Vũ thượng, tổng Tiến Túc (sau là tổng Thuận Mỹ) huyện Thọ Xương cũ. Tên phố thời Pháp thuộc là rue des Caissea.

Khoảng giữa thế kỷ XIX, một số người dân làng Hà Vĩ là một làng có nghề làm đồ gỗ sơn thuộc huyện Thường Tín ra đây mở cửa hiệu làm hòm, rương. Ban đầu làm những hòm sơn đen đựng quần áo, những tráp sơn đen đựng giấy tờ…Về sau mới làm những hòm gỗ kiểu mới như vẫn còn thấy hiện nay.

               Phố Hàng Hòm xưa.

Hàng Bè

Trước kia Hàng Bè là một khúc của con đê cũ, khi dòng chảy còn ở sát chân đê, các bè gỗ và những vật liệu làm nhà từ miền ngược trở về đây bán. Do đó khúc đê này có tên là Hàng Bè, chợ trên đê là chợ Hàng Bè.

Thời Pháp thuộc phố đã có tên là phố Hàng Bè (Rues des Radeaux). Phố được xây dựng trên nền đất xưa vốn thuộc thôn Nam Hoa, tổng Hữu Túc, huyện Thọ Xương.

Trước đây chỗ này gần ô Mỹ Lộc giáp bờ sông Hồng. Các bè nứa, luồng được đưa lên đây bán, lập thành chợ bán bè.

     Phố Hàng Bè.

        Chợ Hàng Bè năm 1991-1992.

Hàng Cân

Phố Hàng Cân nguyên là đất thôn Hữu Đông Môn và thôn Xuân Hoa, tổng Tiên Túc, huyện Thọ Xương cũ. Thời Pháp thuộc phố này được gọi là rue des Balances, dịch tiếng Việt nghĩa là Hàng Cân.

Sở dĩ có tên gọi Hàng Cân vì thời xưa nơi này sản xuất và bày bán các loại cân ta, tức cân vọt ngang có quả cân bằng đồng hoặc sắt.

Phố Hàng Cân xưa.

Một cửa hàng bán cân trên phố.

     Ngã tư phố Hàng Cân – Lãn Ông những năm 1980.

Hết phần 6.

Skcs.vn (tổng hợp)

Bài viết Nét đẹp phố phường Hà Nội xưa (Phần 6) đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.