Vậy, mổ nội soi có từ bao giờ? Phương pháp mổ nội soi được áp dụng cho những căn bệnh nào? Mổ nội soi khác mổ mở như thế nào?

Nội soi là gì?

Nội soi là một kỹ thuật y học hiện đại được ứng dụng trong việc khám bệnh, chuẩn đoán bệnh. Kỹ thuật này sử dụng các loại dụng cụ chuyên biệt để quan sát trực tiếp bên trong các cơ quan của cơ thể.

Với kỹ thuật nội soi, người ta có thể quay phim, chụp hình bên trong các cơ quan, lấy dị vật, sinh thiết và thậm chí là thực hiện hiện phẫu thuật nội soi.

Mổ nội soi (Ảnh minh họa)

Mổ nội soi xuất hiện từ bao giờ?

– Phương pháp mổ nội soi xuất hiện ở Mỹ vào năm 1910 (mổ nội soi não).

– Ở Việt Nam mổ nội soi đã được thực hiện gần 30 năm.

Mổ nội soi khác mổ hở như thế nào?

– Mổ nội soi: các thao tác cắt hoặc đốt được thực hiện qua các bộ phận điều chỉnh trên các dụng cụ cầm tay trong khi nhìn qua màn hình.

– Mổ hở: Bác sĩ tập trung cao độ vào nơi bị tổn thương để bóc tách, thực hiện các động tác trực tiếp trên cơ thể người bệnh.

Mổ nội soi được áp dụng cho những loại bệnh nào?

– Chuyên khoa tai, mũi, họng.

– Tiêu hóa (thực quản, dạ dày, đại tràng…).

– Tiết niệu.

– Tim mạch.

– Sọ não.

– Sản khoa.

– Ngoại.

– Nhi khoa

– Xương khớp.

– Thần kinh.

– Thẩm mỹ…

Lợi ích của việc mổ nội soi

– Tạo ra một khoảng trống thao tác lớn, ánh sáng tốt hơn.

– Hình ảnh rõ cho phép thực hiện thao tác tỉ mỉ hơn.

– Giảm thiểu rối loạn về miễn dịch, dinh dưỡng.

– Đường mổ nhỏ và ngắn dưới 5 mm.

– Ít đau.

– Không mất máu nhiều

– Ít bị biến chứng.

– Phục hồi nhanh.

– Thời gian nằm viện ngắn.

– Đáp ứng được yêu cầu thẩm mỹ…

Lưu ý:

Mổ nội soi đòi hỏi phải có đủ các điều kiện về nhân sự và thiết bị hỗ trợ. Bác sĩ mổ nội soi phải là người có kinh nghiệm mổ mở giỏi. Bên cạnh đó, cần được trang bị những thiết bị chuyên dụng hiện đại cùng đội ngũ nhân viên kỹ thuật lành nghề để vận hành, bảo trì các thiết bị này.

Ý kiến của chuyên gia

Mổ nội soi ở Thái Lan

“Ở Thái Lan, đa phần bệnh nhân sử dụng phương pháp mổ nội soi. Nếu phải tiến hành mổ mở, bệnh nhân sẽ yêu cầu bác sĩ cam kết bệnh này chưa thể thực hiện mổ nội soi.

Sau khi mổ mở, nếu phát hiện nơi khác có thực hiện phương pháp mổ nội soi thì bệnh nhân sẽ kiện bác sĩ ra tòa vì tội vô trách nhiệm”

Giáo sư Hoàng Bắc, Đại học Y dược TP.HCM

Trước đây, mổ mở có thể khiến bệnh nhân ung thư trực tràng bị chảy máu trên xương cùng không cầm được. Hoặc bị phình động mạch chủ có thể vỡ túi phình đột ngột, hoặc khi cắt tuyến thượng thận làm bệnh nhân tăng huyết áp không xử lý được… Khi những triệu chứng này xảy ra, bác sĩ đành đứng nhìn bệnh nhân tử vong ngay mà không có cách gì cứu chữa. Nhưng khi áp dụng mổ nội soi thì những bệnh lý trên được giải quyết an toàn và hiệu quả. Thậm chí có trường hợp bệnh nhân không bị mất một giọt máu nào trong quá trình mổ.

Khi có kỹ thuật nội soi, bác sỹ có thể thực hiện thủ thuật một cách đơn giản và nhanh gọn hơn nhờ thế có thể giúp bệnh nhân tránh được nhiều biến chứng. Ngoài ra, trong cuộc mổ chẩn đoán nội soi giúp phát hiện những bệnh lý khác ngoài ruột thừa.

Kỹ thuật nội soi giúp chẩn đoán đúng các triệu chứng đau ruột thừa (Ảnh minh họa)

Mổ nội soi trở thành “Tiêu chuẩn vàng”, là phương pháp tối ưu trong điều trị sỏi túi mật. Bệnh nhân chỉ bị 3 vết rạch rất nhỏ trên thành bụng (gần như không có sẹo) để thực hiện việc lấy sỏi với thời gian nằm viện rất ngắn (2 ngày). Có 98% thành công qua điều trị thực tế. Nhưng nếu phải mổ mở thì rất nhiều bệnh nhân bị sót sỏi sau điều trị…

Bệnh nhân Đoàn Ngọc Thống, người đầu tiên được phẫu thuật thay van hai lá bằng nội soi tại Việt Nam

Ngày 28/3/2013, BV Bạch Mai tiễn BN Đoàn Ngọc Thống thay van hai lá bằng phẫu thuật nội soi ra viện.

Kỹ thuật nội soi thay van tim đã được nghiên cứu và triển khai tại một số nước phát triển: Pháp, Hoa Kỳ, Đức từ năm 1997. Tại các nước đang phát triển ở châu Á mới có vài quốc gia triển khai được kỹ thuật này như: Ấn Độ, Trung Quốc, Singapore. Còn tại Việt Nam đây là lần đầu tiên thực hiện được kỹ thuật này.

Với bệnh nhân Thống được phát hiện bệnh van 2 lá từ 2 năm trước, đã điều trị nội khoa kéo dài. Đến cuối năm 2012, bệnh nhân mệt, khó thở khi gắng sức, đau ngực. Đặc biệt thời gian gần đây bệnh nhân khó thở nhiều hơn và phải nhập Viện Tim mạch trong tình tăng áp lực động mạch phổi, suy tim, gan to.

Mổ nội soi giúp nhiều người có cơ hội tiếp tục cuộc sống (Ảnh minh họa)

Kết quả các xét nghiệm, chiếu, chụp, siêu âm cho thấy: Bệnh nhân bị hở hai lá nhiều, hẹp hai lá khít, van hai lá dày, vôi hóa nhiều ở bờ và hai mép trước, dây chằng dày, nhiều vôi rải rác dính thành mảnh, tăng áp lực động mạch phổi, suy tim nặng. Nếu không phẫu thuật sớm, bệnh nhân sẽ tử vong.

Sau khi hội chẩn Nội, Ngoại khoa tim mạch, bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật nội soi thay van 2 lá bằng van nhân tạo ngày 23-3. Kỹ thuật được thực hiện bằng việc rạch 2 lỗ nhỏ để đưa dụng cụ nội soi vào, 1 đường rạch rất nhỏ khác khoảng 3cm để đưa van nhân tạo vào. Ca mổ được tiến hành thuận lợi trong 3 giờ. Sau 6 tiếng rút ống niệu quản. Sau 1 ngày bệnh nhân đã có thể ngồi dậy, đi lại ăn uống bình thường. Kết quả siêu âm kiểm tra sau mổ tốt.

GS- TS Nguyễn Lân Việt

“So với kỹ thuật mổ mở (bệnh nhân phải cưa xương ức, mất nhiều máu, đau kéo dài sau phẫu thuật, nguy cơ nhiễm trùng xương ức cao…), thì phẫu thuật nội soi có ưu điểm hơn nhiều: vết mổ nhỏ, nhanh liền sẹo, có tính thẩm mỹ cao, không phải dùng chỉ thép để khâu vết mổ, không phải cưa xương ức nên tránh được biến chứng chảy máu hay nhiễm trùng xương ức. Bệnh nhân không cần phải truyền máu, ít đau sau mổ, sức khỏe hồi phục nhanh”

Lời kết

Mổ nội soi có nhiều ưu điểm như: rút ngắn thời gian nằm viện, không mất máu nhiều, hồi phục sau mổ nhanh… nên được đại đa số bệnh nhân lựa chọn. Hiện, kỹ thuật nội soi được áp dụng khắp các bệnh viện trên cả nước và đạt kết quả cao.

Đặc biệt, đối với bệnh các căn bệnh phức tạp như tim mạch, bệnh nhi, phụ khoa… Phẫu thuật nội soi đã mở ra hướng điều trị mới cho các bệnh nhân và mang một ý nghĩa nhân văn hết sức to lớn.

Benh.vn

Bài viết Lợi ích của việc mổ nội soi đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Lần đầu tiên mổ nội soi thành công thoát vị đĩa đệm cột sống cổ

Bệnh nhân đầu tiên được điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ bằng phẫu thuật nội soi là một phụ nữ hơn 40 tuổi. Bệnh nhân này bị thoát vị từ lâu với các triệu chứng như tê nhức tay phải, đau vùng vai gáy.

Thông qua dụng cụ nội soi được đưa vào qua 1 lỗ nhỏ ở gáy các bác sĩ bệnh viện Việt Đức đã tiến hành cuộc phẫu thuật an toàn, thành công. Tuy phức tạp nhưng đây là phương pháp điều trị an toàn, ít xâm lấn nên các chuyên gia về cột sống của bệnh viện đã nỗ lực để triển khai phương pháp này.

Trước đó, bệnh viện Việt Đức đã thực hiện mổ nội soi điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng cho hàng nghìn bệnh nhân nhưng nay điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ mới thực hiện ca đầu tiên vì đây là vị trí rất khó.

Trên thực tế, việc điều trị thoát vị đĩa đệm không thể triệt để nên so với phương pháp mổ mở, việc mổ nội soi ưu việt hơn ở chỗ người bệnh sẽ lâu bị tái phát hơn. Không chỉ vậy, trong quá trình nội soi, phẫu thuật viên có thể quan sát rõ ràng nên trong quá trình mổ, cấu trúc cột sống ít bị ảnh hưởng, phần mềm không bị tổn thương nhiều.

Ca mổ nội soi thoát vị đĩa đệm cột sống cổ thành công đã khẳng định sự tiến bộ vượt bậc của các y, bác sĩ Việt Nam và mở ra hy vọng mới cho những bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ.

Benh.vn (Theo vtv.vn)

Bài viết Lần đầu tiên mổ thành công nội soi thoát vị đĩa đệm cột sống cổ đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Chi phí cho một ca mổ nội soi robot trên người lớn tại nhiều nước là khoảng 15.000-30.000 USD.  Hiện một ca phẫu thuật mổ nội soi đã được bảo hiểm y tế trả một phần, tuy nhiên tại Việt Nam, mỗi ca mổ này đều có chi phí rất cao, khoảng 50-80 triệu đồng/ca. Thời gian qua, các trường hợp mổ đang được thực hiện miễn phí. Chi phí này hiện đang là lý do khiến các bệnh viện lo ngại chưa kể đến con người cũng phải giỏi mới làm được cùng robot.

Có phải robot thực hiện mổ là không cần đến bác sĩ?

Robot có vai trò hỗ trợ cho bác sĩ

Theo TS.BS Nguyễn Duy Hiền – phụ trách Khoa ngoại BV Nhi trung ương, phẫu thuật nội soi luôn là thách thức lớn đối với những phẫu thuật viên ngoại khoa nói chung và phẫu thuật viên nhi khoa nói riêng. Nhờ robot, bác sĩ chỉ phải điều khiển các cánh tay robot tiến hành cuộc phẫu thuật nên việc thực hiện ca mổ rất dễ dàng.

Robot mổ nội soi có cần các bác sĩ nữa không?

Ưu điểm của hệ thống

Ưu điểm của hệ thống phẫu thuật robot này là tầm nhìn 3D, camera phóng đại 12 lần giúp nhìn rất rõ vị trí giải phẫu cũng như các mạch máu, nhờ vậy mà thao tác phẫu thuật rất chính xác.

Thêm vào đó, cổ tay của robot có thể chuyển động được 540 độ, trong khi động tác này người thường hay thiết bị mổ nội soi quy ước không thực hiện được. Góc phẫu thuật tinh vi này cho phép luồn lách tới những ngóc ngách nhỏ hẹp nhất của cơ thể nhưng không tì đè, xâm lấn những vùng xung quanh.

Kết quả thành công

Sau 1 năm rưỡi ứng dụng kỹ thuật mới này tại BV Nhi trung ương, gần 80 bệnh nhi đã được phẫu thuật thành công. Việt Nam là nước thứ 3 ở châu Á và nước đầu tiên tại Đông Nam Á thực hiện thành công kỹ thuật hiện đại, phức tạp này ở trẻ nhỏ. Qua theo dõi những bệnh nhân được phẫu thuật, chưa ghi nhận bệnh nhi nào xuất hiện biến chứng nhiễm trùng, hẹp miệng nối…

Cải tiến robot theo “kiểu Việt Nam”

Phẫu thuật ở trẻ em

Phân tích về kỹ thuật này, tiến sỹ Trần Hiếu Như Học, Trưởng khoa Ngoại, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) cũng cho biết, các nước chủ yếu thực hiện kỹ thuật này trên người lớn vì cánh tay robot rất to. Nhưng các bác sĩ Việt Nam lại thấy lợi thế của robot có thể giúp phẫu thuật các ca khó ở trẻ em và giảm đau đớn, tổn thương.

Theo BS Hiền – BV Nhi Trung Ương: để đưa vào ứng dụng, các bác sĩ Việt Nam đã tìm hiểu đặc điểm, điều chỉnh “tính nết” của con robot để thực hiện được ở các bệnh nhân nhi. “Với trẻ nhỏ dưới 10 kg, việc đặt các dụng cụ phẫu thuật trên thành bụng rất khó khăn do thành bụng trẻ hẹp, khi dụng cụ liền nhau sẽ gây va đập trong quá trình phẫu tích (tách các thành phần cấu tạo của một bộ phận, một vùng). Để robot chấp nhận phẫu tích ở khoảng cách hẹp mà vẫn an toàn, các bác sĩ đã “biến chiêu” bằng cách kê bệnh nhân cao hơn và điều chỉnh phù hợp với tầm nhìn của robot” – bác sĩ Hiền giải thích.

Điều chỉnh các linh kiện phù hợp với kíp mổ

Ngoài ra, để tiết kiệm chi phí trong quá trình phẫu thuật, những chi tiết nào không cần dùng robot thì kíp mổ sẽ dùng các dụng cụ nội soi thông thường, miễn là bảo đảm hiệu quả điều trị. Với phẫu thuật nội soi robot, tình trạng đau sau mổ gần như không có hoặc rất ít. Dĩ nhiên, hạn chế của robot là không có cảm nhận tay nên trong quá trình khâu vết mổ, phẫu thuật viên điều khiển robot phải cảm nhận bằng mắt để “đo” chính xác đường khâu đã bảo đảm đủ sâu và chắc chắn hay chưa.

PGS-TS Lê Thanh Hải, Giám đốc BV Nhi Trung Ương, cho biết từ khi thành lập Trung tâm Phẫu thuật nội soi và Ứng dụng robot đến nay, các phẫu thuật viên đã tương đối thành thạo và cơ bản làm chủ được kỹ thuật này. Theo PGS Hải, phẫu thuật nội soi bằng robot có thể điều trị nhiều loại bệnh như: cắt khối u tiền liệt tuyến, cắt dạ dày, cắt gan, cắt phổi, cắt tử cung… Đặc biệt, hệ thống phẫu thuật nội soi robot rất có hiệu quả đối với bệnh u nang ống mật chủ, phình đại tràng bẩm sinh, thận ứ nước, teo đường mật.

Tuy nhiên, tại BV Nhi trung ương, phẫu thuật này được thực hiện với 4 nhóm bệnh chính: u nang ống mật chỉ, phình đại tràng bẩm sinh, hội chứng khúc nối niệu quản – bể thận và các bệnh lý lồng ngực.

Benh.vn (Tổng Hợp)

Bài viết Robot mổ nội soi có cần các bác sĩ nữa không? đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Giảm 50% thời gian điều trị

Đây là bệnh nhân đầu tiên trong cả nước được phẫu thuật bằng kỹ thuật mới phẫu thuật nội soi thay van 2 lá.

So với kỹ thuật mổ hở thì kỹ thuật này có ưu điểm vết mổ nhỏ, nhanh liền sẹo, có tính thẩm mỹ cao, không phải cưa xương ức nên tránh được biến chứng chảy máu xương ức hay nhiễm trùng xương ức sau mổ, không phải dùng chỉ thép để khâu xương ức. Với kỹ thuật này, việc mất máu trong mổ rất ít nên không cần truyền máu. Sau mổ bệnh nhân ít đau vết mổ hơn so với mổ tim hở thông thường có cưa xương ức. Thời gian thở máy và thời gian phục hồi sau mổ ngắn.

5 ngày sau ca mổ, đến nay, bệnh nhân Đoàn Ngọc Thống đã đi lại được và ăn uống gần như bình thường. Bệnh nhân Thống tâm sự: “Phẫu thuật bằng phương pháp này thấy rất nhanh phục hồi vì bình thường tôi thấy các bệnh nhân mổ hở phải 10 ngày mới đi lại được. Lúc này tôi thấy rất thoải mái. Khi được các bác sỹ cho biết tôi là người đầu tiên được hưởng kỹ thuật mới này, tôi thấy rất phấn khởi”.

Ngày 28/3, Bệnh viện Bạch Mai đã tổ chức Lễ tiễn Bệnh nhân Thay van hai lá bằng phẫu thuật nội soi ra viện. Tham dự buổi lễ có PGS.TS. Nguyễn Quốc Anh, Giám đốc Bệnh viện (BV) Bạch Mai; PGS.TS. Đỗ Doãn Lợi, Phó giám đốc BV; GS.TS. Phạm Minh Thông, Phó Giám đốc BV; PGS.TS. Mai Trọng Khoa, Phó Giám đốc BV; CN. Nguyễn Ngọc Hiền, Phó Giám đốc BV; GS.TS. Nguyễn Lân Việt,Viện trưởng Viện Tim Mạch Việt Nam, PGS.TS. Nguyễn Thị Bạch Yến, Phó Viện trưởng Viện Tim mạch; TS Dương Đức Hùng, Trưởng Đơn vị Phẫu thuật Tim mạch, Trưởng kíp phẫu thuật Thay van 2 lá bằng phẫu thuật nội soi; Bệnh nhân Đoàn Ngọc Thống cùng gia đình và các bác sỹ của kíp phẫu thuật…

Chi phí điều trị không tăng

GS-TS Nguyễn Lân Việt – Viện Trưởng Viện Tim mạch Việt Nam cho biết, hở van hai lá một trong 5 bệnh tim phổ biến nhất được điều trị tại Viện Tim mạch Việt Nam từ năm 2002 đến nay. Bệnh này chiếm tỷ lệ cao nhất trong các bệnh van tim do thấp, thường gặp là hẹp hai lá, hở hai lá hoặc phối hợp cả hai. Các trường hợp hở hai lá nhiều có phối hợp với hẹp hai lá thường được điều trị bằng phẫu thuật thay van tim nhân tạo. Trong 11 tháng của năm 2012 Viện Tim mạch Việt Nam đã phẫu thuật 836 trường hợp.

Với BN Thống được phát hiện bệnh van 2 lá từ 2 năm trước, đã điều trị nội khoa kéo dài. Đến cuối năm 2012, BN mệt, khó thở khi gắng sức, đau ngực. Đặc biệt thời gian gần đây BN khó thở nhiều hơn và phải nhập Viện Tim mạch trong tình tăng áp lực động mạch phổi, suy tim, gan to. Kết quả các xét nghiệm, chiếu, chụp, siêu âm cho thấy, BN bị hở hai lá nhiều, hẹp hai lá khít, van hai lá dày, vôi hóa nhiều ở bờ và hai mép trước, dây chằng dày, nhiều vôi rải rác dính thành mảnh, tăng áp lực động mạch phổi, suy tim nặng, nếu không phẫu thuật sớm, BN sẽ tử vong.

Sau khi hội chẩn Nội, Ngoại khoa tim mạch, BN được chỉ định Phẫu thuật nội soi thay van 2 lá bằng van nhân tạo ngày 23-3. Kỹ thuật được thực hiện bằng việc rạch 2 lỗ nhỏ để đưa dụng cụ nội soi vào, 1 đường rạch rất nhỏ khác khoảng 3cm để đưa van nhân tạo vào. Ca mổ được tiến hành thuận lợi trong 3 giờ. Sau 6 tiếng rút ống niệu quản. Sau 1 ngày bệnh nhân đã có thể ngồi dậy, đi lại ăn uống bình thường. Kết quả siêu âm kiểm tra sau mổ tốt.

Phương pháp mới với nhiều ưu điểm sẽ sớm được áp dụng rộng rãi

GS- TS Lân Việt cho biết, so với kỹ thuật mổ hở ( BN phải cưa xương ức, mất nhiều máu, đau kéo dài sau phẫu thuật, nguy cơ nhiễm trùng xương ức cao…), thì Phẫu thuật nội soi có ưu điểm hơn nhiều: vết mổ nhỏ, nhanh liền sẹo, có tính thẩm mỹ cao, không phải dùng chỉ thép để khâu vết mổ, không phải cưa xương ức nên tránh được biến chứng chảy máu hay nhiễm trùng xương ức. BN không cần phải truyền máu. BN ít đau sau mổ, sức khỏe hồi phục nhanh.

GS.TS. Nguyễn Lân Việt cho biết, thời gian tới, đơn vị sẽ áp dụng rộng rãi kỹ thuật mới này. Việc ứng dụng này có hiệu quả cao nhưng chi phí không tăng. Chi phí cho ca thay van của bệnh nhân Thống chỉ khoảng trên 40 triệu đồng. Với những bệnh nhân có bảo hiểm y tế sẽ được bảo hiểm y tế thanh toán.

Kỹ thuật nội soi thay van tim đã được nghiên cứu và triển khai tại một số nước phát triển như: Pháp, Hoa Kỳ, Đức từ năm 1997. Tại các nước đang phát triển ở châu Á có mới có vài quốc gia triển khai được kỹ thuật này như: Ấn Độ, Trung Quốc, Singapor. Còn tại Việt Nam đây là lần đầu tiên thực hiện được kỹ thuật này. Hiện bệnh van tim 2 lá chiếm tỷ lệ cao nhất trong các bệnh về van tim do thấp, thường gặp là hẹp 2 lá, nở 2 lá hoặc phối hợp cả 2. Các trường hợp hở 2 lá nhiều có phối hợp với hẹp 2 lá thường được điều trị bằng phẫu thuật thay van tim nhân tạo.

PGS.TS. Nguyễn Quốc Anh, Giám đốc Bệnh viện xúc động chia sẻ: Bệnh nhân Đoàn Ngọc Thống sẽ đi lịch sử phẫu thuật Việt Nam vì đây là trường hợp đầu tiên được phẫu thuật thay van hai lá bằng nội soi thành công tại Việt Nam. Điều đó, mở ra hướng điều trị mới cho các bệnh nhân bị các bệnh lý liên quan đến tim mạch. Kỹ thuật này có ý nghĩa nhân văn hết sức to lớn bởi nó đem lại hiệu quả giảm đau cho người bệnh, giảm số ngày nằm viện, giảm chi phí điều trị và có hiệu quả cao.

Bài viết Lần đầu tiên thay van hai lá bằng phẫu thuật nội soi tại Việt nam đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.