Hình ảnh chấn động về sự tàn phá của Zika ở não trẻ

Các nhà nghiên cứu đang xem xét các ảnh chụp não và hình ảnh siêu âm của 45 trẻ đã xác nhận hoặc nghi ngờ bị nhiễm Zika khi còn trong bụng mẹ.

Những hình ảnh thu được từ Instituto de Pesquisa tại Paraiba, Brazil đã thể hiện một loạt các dị tật về thần kinh và thể chất – từ những vùng não bị vôi hóa và teo nhỏ đến não thất chứa đầy dịch như sắp vỡ. Quan trọng hơn, họ cũng tái khẳng định rằng tật đầu nhỏ không phải là vấn đề duy nhất ở những đứa trẻ bất hạnh này. Kết quả cho thấy có thể phải nhiều năm nữa các bác sĩ mới biết chắc Zika ảnh hưởng thế nào đến các em bé bị nhiễm trong bụng mẹ và trẻ sinh ra có đầu kích thước bình thường vẫn có thể bị tổn thương não thầm lặng.

Các hình ảnh thu được đã cho thấy virut Zika tàn phá não và cơ thể của trẻ như thế nào. Trong hình ảnh minh họa gồm hình chụp não và ảnh chụp một em bé với đầu nhỏ hơn trung bình (mặc dù không đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán đầu nhỏ) và co cứng khớp nặng ở chân.

Đối với một số em, hình chụp cho thấy hậu quả đặc biệt đáng lo ngại của nhiễm Zika: bộ não của trẻ ngừng ở một thời điểm nào đó, nhưng phần còn lại của đầu thì không, để lại lớp da tự gấp lại trên hộp sọ.

Hình ảnh về sự tàn phá của virut Zika ở não trẻ.

Lấy 40 con dao khỏi bụng trong 5 giờ mổ

Viên cảnh sát Surjeet Singh đến một bệnh viện ở thành phố Amritsar miền Bắc Ấn Độ với lời than phiền là bị đau bụng dữ dội hồi đầu tháng 8. Không phải mất quá nhiều thời gian để tìm ra nguyên nhân gây nên nỗi thống khổ đó: Trong suốt hai tháng, Singh đã cố ý nuốt tổng cộng 40 con dao gấp. Vào ngày 19/8, các bác sĩ đã tiến hành ca mổ kéo dài 5 giờ để lấy ra khỏi dạ dày viên cảnh sát những con dao đang gây xuất huyết nội nghiêm trọng. Họ gần như không tin nổi vào những gì mình được chứng kiến.

Trong khi nuốt dao, có lẽ chưa từng được nghe nói đến, song đã có nhiều tài liệu viết về ý thích ăn những thứ không phải thức ăn. Những người bị một chứng rối loạn ăn uống hiếm gặp gọi là Pica cảm thấy rất thèm ăn những chất chứa rất ít giá trị dinh dưỡng, từ đất bẩn, tóc của chính mình và thậm chí cả phân. Tuy nhiên, hầu hết các trường hợp xảy ra ở trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và những người bị mắc những bệnh khác như tự kỷ. Có giả thuyết rằng Pica ít nhất một phần là do thiếu dinh dưỡng và khoáng chất.

Người mẹ bị buộc tội giết con gái bằng muối

Một phụ nữ ở Nam Carolina, cô Kimberly Nicole Martines, đang đứng trước cáo buộc phạm tội ác đặc biệt ghê tởm và khó tin: đầu độc và giết chết con gái 17 tháng tuổi, Peyton Martines, bằng một thìa cà phê muối.

Trước đó, ngày 31/7, bé Peyton được đưa đến một bệnh viện địa phương ở Spartanburg County, SC, sau khi Martines gọi 911 và nói Peyton bị lên cơn co giật. Các bác sĩ sớm phát hiện thấy bé gái có nồng độ muối cao khác thường trong máu, một tình trạng gọi là tăng natri máu. Hai ngày sau, người mẹ 23 tuổi, đã bị bắt giữ với tội ngược đãi con sau khi thú nhận là đã cố tình cho con gái ăn muối. Mặc dù được cấp cứu nhưng bé Peyton đã không qua khỏi, Martines sau đó bị buộc tội giết người do ngược đãi trẻ em.

Theo cơ quan điều tra, người mẹ khai đã đầu độc con gái để “mong chồng quay trở lại”. Người ta tin rằng cô đã ly thân với chồng, bố của bé Peyton. Sau khi bị bắt, hai đứa con khác của Martines, gồm một bé sinh đôi với Peyton, đã được đưa vào cơ sở nuôi dưỡng.

Martines không phải là người mẹ đầu tiên bị buộc tội đầu độc con bằng muối. Tháng 4/2015, một người phụ nữ tên là Kentucky Lacey Spears, 27 tuổi, đã bị xét xử và bị kết án về tội giết người mức độ 2 đối với đứa con trai 5 tuổi một năm trước đó. Theo công tố viên, Spears bị hội chứng Munchausen, một bệnh tâm thần trong đó người bệnh thường giả vờ với người gần gũi nhất là mình bị ốm để nhận được sự chú ý và thông cảm từ những người khác. Thông thường, sự thôi thúc trở nên mạnh mẽ đến mức người bệnh cố tình đầu độc người thân của mình để sự lừa dỗi không bị phát hiện.

Ký sinh trùng trong phân mèo giúp điều trị ung thư buồng trứng

Có thể bạn đã biết rằng Toxoplasma gondii, ký sinh trùng thường được tìm thấy trong phân mèo, có liên quan với nhiều hậu quả xấu cho sức khỏe, thậm chí cả tâm thần phân liệt. Tuy nhiên, nghiên cứu mới đây gợi ý loại ký sinh trùng này có thực sự hữu ích trong y học và có thể đóng một vai trò trong việc nghiên cứu để tìm cách chữa khỏi bệnh ung thư.

Các nhà khoa học từ Trường Y Geisel, Đại Dartmouth đã phát hiện ra một protein đặc biệt được tiết ra bởi T.gondii khiến hệ miễn dịch ở chuột tấn công khối u buồng trứng, cuối cùng là tăng khả năng sống cho chúng. Họ hy vọng có thể lặp lại những kết quả này và cuối cùng sử dụng protein trong liệu pháp miễn dịch hiện đang dùng cho người bệnh bị ung thư buồng trứng.

Nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng, một chủng vắc-xin an toàn của T.gondii có thể chữa khỏi một số dạng khối u ở chuột; tuy nhiên, nhóm nghiên cứu ở Dartmouth muốn tìm hiểu tại sao. Để làm điều này, nhóm nghiên cứu đã xóa bỏ có hệ thống các gen trong ký sinh trùng và sau đó tiêm những ký sinh trùng biến đổi này vào những con chuột bị ung thư buồng trứng xâm lấn để xem điều gì sẽ xảy ra. Cuối cùng, thông qua thử nghiệm này và xử lý lỗi, họ đã có thể xác định protein cụ thể được tiết ra bởi ký sinh trùng chịu trách nhiệm về hiệu quả chống ung thư.

Mặc dù vẫn còn trong giai đoạn đầu, song nghiên cứu cho thấy triển vọng trong điều trị ung thư buồng trứng, một căn bệnh nghiêm trọng chiếm khoảng 3% số trường hợp ung thư ở phụ nữ. Theo Hội Ung thư Mỹ, khoảng 22.280 phụ nữ sẽ có chẩn đoán ung thư buồng trứng trong năm 2016 và khoảng 14.240 phụ nữ sẽ chết vì căn bệnh này – đứng thứ năm trong số tử vong do ung thư ở phụ nữ.

Theo Medicaldaily.com

Bài viết Những chuyện thật khó tin trong y học đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Y học và công nghệ sản xuất dược phẩm chưa bao giờ ngừng phát triển. Hàng trăm năm qua, những tiến bộ y học phụ thuộc chủ yếu vào các phòng nghiên cứu và phát triển (R&D) của các công ty dược phẩm.

Trí tuệ nhân tạo

Việc sử dụng trí tuệ nhân tạo trong nghiên cứu và phát triển y khoa sẽ làm thay đổi ngành dược phẩm từng ngày. Máy tính có nhận thức (Cognitive computers) đã được sử dụng nhiều trong các phương thức phân tích dữ liệu cỡ lớn, không chỉ trong nghiên cứu di truyền mà còn trong công nghệ sinh học.

Máy tính có nhận thức có thể truy cứu hàng triệu trang văn bản từ các tạp chí y học và các thử nghiệm lâm sàng từ trước tới nay, các ca bệnh nhân tương tự trước đó bao gồm cả hồ sơ y tế, kết cục điều trị cũng như ghi chú của bác sĩ và đưa ra phân tích, đánh giá trong vòng vài phút. Điều này giúp làm giảm đáng kể chi phí và cải thiện tiến trình điều trị. Điều này cũng sẽ định hình phương thức nghiên cứu và phát triển thuốc mới. Nó có thể dẫn đến sự kết thúc thử nghiệm trên người thông qua mô phỏng chi tiết và đầy đủ về sinh lý của con người.

Kỷ nguyên của chúng ta hiện nay với việc đang thử nghiệm các loại thuốc mới trên người thực, có thể sẽ trở thành phi đạo đức trong tương lai. Điều gì sẽ xảy ra nếu các siêu máy tính có thể kiểm tra hàng ngàn loại thuốc trên hàng tỷ mô hình sinh lý của cơ thể con người chỉ trong vài giây ? Các hạt siêu nhỏ có thể tìm và tiêu diệt tế bào ung thư.

Các hạt siêu nhỏ có thể tìm và tiêu diệt tế bào ung thư.

Bệnh nhân tự quyết định

Sẽ không còn bệnh nhân thụ động chờ đợi vào những sáng chế khoa học mới của các hãng dược phẩm. Họ sẽ tự khởi động các công ty công nghệ sinh học riêng của mình để phát triển các loại thuốc mới mà họ muốn hoặc mua lại những công ty khác nếu công ty của họ thất bại.

Bệnh nhân sẽ biết từng hoạt động của các công ty dược và công ty y tế cũng như cách họ giao tiếp với các bệnh nhân, người được chăm sóc bằng cách theo dõi các công ty đó trên các phương tiện truyền thông. Một khi được tự quyết định, bệnh nhân sẽ có những kỳ vọng rất cao. Và nếu những kỳ vọng ấy không được đáp ứng, họ sẽ tiếp tục tìm những giải pháp riêng cho mình.

Công nghệ nano

Công nghệ nano liên quan đến công nghệ vi mô với kích thước từ 1-100 nanomet (một tờ báo dày khoảng 100.000 nanomet). Do kích thước cực nhỏ, các hạt nano có thể dễ dàng di chuyển khắp cơ thể con người thông qua hệ tuần hoàn. Các hạt nano là những cỗ máy sinh học hoặc vật liệu cấu trúc nano đơn giản, đã được chứng minh hiệu quả trong điều trị ung thư và làm giảm độc tính.

Công nghệ nano đang được phát triển nhanh chóng. Thông qua công nghệ nano mới, các nhà nghiên cứu có thể theo dõi khi bệnh nhân uống thuốc để kiểm soát sự tuân thủ. Các hạt nano khi bị tiêu hóa sẽ gửi tín hiệu để chứng minh rằng thuốc đã được uống và các thông tin đó sẽ được báo cáo lại bác sĩ và bệnh nhân thông qua ứng dụng di động (trên smartphone).

Các chuyên gia y tế cũng đang nghiên cứu khả năng sử dụng robot thu nhỏ được gọi là nanobots. Nanobots được lập trình sẵn để thực hiện các nhiệm vụ bên trong cơ thể con người. Nanobots được thiết kế trong dạng viên uống hoặc tiêm, thậm chí có thể tìm và tiêu diệt các tế bào ung thư hoặc thực hiện các nhiệm vụ phẫu thuật nội khoa. Trong tương lai, công nghệ nano kỳ vọng sẽ thay thế hoàn toàn các phẫu thuật y khoa và là giải pháp cho các bệnh nan y như ung thư, HIV… hiện nay.

“Thuốc in 3D”

Gần đây, thuốc động kinh spritam (levetiracetam) đã trở thành “thuốc in 3D” đầu tiên được chấp thuận bởi FDA. Nhà sản xuất tạo ra viên thuốc qua một quá trình in ba chiều, tức là trải các phân tử thuốc thành từng lớp chồng lên nhau cho đến khi đủ liều lượng.

Kỹ thuật này cho phép các viên thuốc cung cấp một liều cao hoạt chất lên đến 1.000mg – trong khi vẫn đủ độ xốp để hòa tan một cách nhanh chóng. Thuộc tính mới này đặc biệt có lợi cho bệnh nhân gặp khó khăn trong việc uống thuốc và khó tuân thủ phác đồ điều trị.

Các nhà nghiên cứu tại Trường Dược thuộc Đại học London (Anh) đã phát triển một kỹ thuật để bào chế thuốc in 3D trong các hình dạng khác nhau, từ “kim tự tháp” đến “bánh rán”, sử dụng một kỹ thuật được gọi là “phun nóng chảy”. Các hình dạng khác nhau (điều mà các công nghệ sản xuất truyền thống hiện nay không làm được) phóng thích hoạt chất ở tốc độ khác nhau. Ví dụ, một viên thuốc hình kim tự tháp giải phóng thuốc chậm hơn so với một viên thuốc hình khối lập phương hoặc hình cầu, giúp quá trình hấp thụ được kiểm soát tốt hơn. Bước đột phá này sẽ mở ra con đường mới cho thuốc in 3D trong tương lai – một lĩnh vực sẽ thay đổi không chỉ phương thức sản xuất thuốc mà còn cả hệ thống dùng thuốc.

Y học chính xác và y học cá thể hóa hoàn toàn

Y học chính xác là một cách tiếp cận tích hợp thông tin lâm sàng và phân tử để hiểu được cơ sở sinh học của bệnh. Thông tin này có thể thu được bằng cách chuyển đổi ADN vào dữ liệu thông qua một quá trình được gọi là giải mã gene. Các nhà nghiên cứu có thể sử dụng dữ liệu này để xác định các điểm bất thường của gene hoặc dấu ấn sinh học để hiểu loại thuốc nào sẽ có hiệu quả cao nhất trên từng bệnh nhân và bệnh nhân nào sẽ có khả năng gặp các tác dụng phụ nghiêm trọng. Điều này giúp hỗ trợ trong việc phát triển các liệu pháp nhắm vào mục tiêu mới và đặt lại mục tiêu cho các thuốc hiện có.

Phương pháp điều trị nhắm vào mục tiêu được thiết kế để phù hợp di truyền với từng cá thể bệnh nhân, nên thử nghiệm gene là cần thiết để xác định phương pháp điều trị hiệu quả nhất trước khi điều trị được thực hiện. Sự hiểu biết mối quan hệ giữa một loại thuốc và gene của bệnh nhân cho phép bác sĩ chỉ định đúng loại thuốc, đúng liều ngay lần đầu tiên dẫn đến kết quả điều trị tốt hơn và giảm tác dụng phụ.

Sự phát triển của công nghệ nghiên cứu gene sẽ cho phép chúng ta có điều trị phù hợp với bản thân. Một khi bệnh nhân có thể sở hữu một tập tin lớn chứa dữ liệu ADN của mình, họ có thể làm việc với bác sĩ để có được các loại thuốc cá nhân phù hợp với riêng họ thay vì các thuốc “bom tấn” được sản xuất cho mẫu gene “trung bình” của hàng triệu người dân với các đặc điểm di truyền và trao đổi chất khác nhau.

Cảm biến sinh học

Các viện nghiên cứu dược phẩm đã bắt đầu tận dụng lợi thế của công nghệ mHealth (tên gọi chung của các ứng dụng chăm sóc sức khỏe trên điện thoại di động) để tiến hành các nghiên cứu lâm sàng. Điện thoại thông minh với bộ vi xử lý mạnh mẽ và cảm biến tiên tiến có thể theo dõi chuyển động, lấy số đo và ghi lại thông tin rất hữu ích trong các nghiên cứu thị trường và cho phép mọi người tham gia vào nghiên cứu một cách dễ dàng hơn.

Cảm biến mHealth không chỉ giới hạn cho điện thoại thông minh; thiết bị đeo như smartwatches và máy nghe nhạc thể thao chứa thiết bị đo gia tốc và định vị toàn cầu (GPS) và các cảm biến có khả năng chụp, đọc sinh trắc học. Hiện các thiết bị di động và thiết bị đeo đã được sử dụng hoặc đang được phát triển cảm biến sinh học để có thể theo dõi nhịp tim, giấc ngủ, căng thẳng, nhiệt độ, lượng đường trong máu, ôxy trong máu… cho phép các thông tin mà chúng thu thập được đồng bộ hóa với các thiết bị khác hoặc được chia sẻ ngay lập tức với bác sĩ và các nhà nghiên cứu. Khi đó, bệnh nhân sẽ không cần đến trung tâm nghiên cứu hoặc bệnh viện để tham gia các thử nghiệm lâm sàng nữa, tất cả có thể được làm từ xa thông qua cảm biến sinh học.

DS. HẢI ĐĂNG

(Theo Proclinical, Medical Futurist, 2017))

Benh.vn ( Theo SK&ĐS)

Bài viết Ngành dược của tương lai đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Người dân đi khám bệnh tại Trạm y tế P.Ngọc Hà, Hà Nội để lập hồ sơ sức khỏe ẢNH: THÚY HẰNG

Trả lời phỏng vấn Báo Thanh Niên, PGS-TS Lương Ngọc Khuê (ảnh), Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), cho biết: Để thực hiện chăm sóc sức khỏe ban đầu, phát hiện sớm bệnh tật thì việc thiết lập hệ thống quản lý sức khỏe cá nhân gắn với mục tiêu bảo hiểm y tế (BHYT) toàn dân và chăm sóc sức khỏe toàn dân là rất cần thiết. Việc lập hồ sơ và quản lý sức khỏe cho mỗi người dân từng được thực hiện trước đây tại trạm y tế cấp xã, y tế cơ quan, xí nghiệp, trường học, đồng thời chúng ta đã có mạng lưới y tế học đường, mô hình phòng khám y tế tư nhân, y tế gia đình phát triển ở đô thị.

Cụ thể, việc lập hồ sơ sức khỏe cá nhân sẽ đem lại những tác động tích cực nào cho cộng đồng?

Hồ sơ quản lý sức khỏe bao gồm các thông tin chung về nhân thân và một số thông tin tiền sử sức khỏe cơ bản (nhóm máu, chiều cao, cân nặng…), bệnh tật phù hợp nhóm đối tượng chia theo độ tuổi: Trẻ em dưới 5 tuổi; Độ tuổi học đường (6 – 18 tuổi); Người trưởng thành (18 – 59 tuổi); Người cao tuổi (từ 60 tuổi); Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ (15 – 49 tuổi). Để triển khai lâu dài, hồ sơ quản lý sức khỏe dự kiến sẽ là một phần của gói dịch vụ y tế cơ bản do BHYT chi trả, với mong muốn mỗi năm người dân sẽ được kiểm tra sức khỏe một lần (trường hợp khỏe mạnh, không có bệnh).

Nếu thực hiện tốt, quản lý tốt các dữ liệu thì hồ sơ theo dõi sức khỏe không chỉ nâng cao chất lượng sống cho người dân mà còn là hiệu quả về kinh tế. Bởi vì, khi người dân được phát hiện sớm bệnh tật (nếu có) thì chi phí sẽ giảm vì bệnh ở giai đoạn sớm sẽ hạn chế sử dụng dịch vụ kỹ thuật cao, chi phí lớn. Để phát huy hiệu quả cao nhất sự đóng góp của hồ sơ quản lý sức khỏe, trong đợt điều trị cho người bệnh, các bác sĩ cũng cần tham khảo tối đa các kết quả về chẩn đoán, xét nghiệm đã lưu tại hồ sơ này.

Việc lập hồ sơ quản lý sức khỏe cá nhân bảo đảm mỗi người dân có một hồ sơ sức khỏe và thống nhất lưu trữ trong hệ thống quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử quốc gia.

Với người dân, khi cần khám chữa bệnh (KCB) có thể dịch chuyển thông suốt trong hệ thống y tế, các thông tin về sức khỏe người bệnh được cung cấp cho thầy thuốc nhanh chóng, chính xác, tạo thuận lợi cho việc chẩn đoán và điều trị người bệnh, giúp họ được chăm sóc sức khỏe toàn diện, liên tục và phối hợp, phát hiện bệnh sớm, điều trị kịp thời khi bệnh còn ở giai đoạn sớm, hiệu quả điều trị cao, giảm bớt chi phí của mỗi người dân cho việc KCB.

Với ngành y tế, qua hồ sơ quản lý sức khỏe giúp hầu hết các bệnh thông thường sẽ được phát hiện sớm và giải quyết sớm ngay tại tuyến KCB ban đầu, hạn chế biến chứng và diễn biến bệnh tật nặng, giúp giảm quá tải bệnh viện. Mặt khác, khi thông tin về sức khỏe của người bệnh được thông suốt các tuyến sẽ giúp việc chẩn đoán chính xác, phối hợp điều trị thống nhất, hiệu quả điều trị sẽ cao hơn. Việc tổng hợp, phân tích dữ liệu thông tin quản lý sức khỏe giúp việc hoạch định chính sách đối với ngành y tế cũng tốt hơn vì có những bằng chứng về thực tiễn.

Ngoài ra, với quỹ BHYT, khi việc chẩn đoán, điều trị bệnh sớm sẽ đơn giản hơn, nhờ đó hạn chế việc sử dụng kỹ thuật cao, do vậy giảm chi phí BHYT. Đồng thời, khi thông tin người bệnh thông suốt, việc quản lý chi phí bảo hiểm dễ dàng hơn, hạn chế việc gian lận.

Thưa ông, hiện số lượng bác sĩ tại cơ sở còn “mỏng” so với quy mô dân số tại địa phương, vậy có đủ điều kiện thực hiện hồ sơ quản lý sức khỏe?

Để triển khai thành công thì nhân lực là yếu tố quan trọng và đã có bước chuẩn bị từ những năm trước. Cụ thể, y tế cấp xã đã trực thuộc y tế cấp huyện, tạo điều kiện nâng cao chất lượng KCB tại cấp xã. Ngành BHXH cơ bản đã tạo lập được cơ sở dữ liệu quốc gia hộ gia đình; gần 100% cơ sở KCB BHYT từ T.Ư đến địa phương, trong đó có trên 9.000 trạm y tế tuyến xã đã kết nối liên thông dữ liệu với cơ quan BHXH. Và luật BHYT khuyến khích người dân được KCB ở tuyến cơ sở.

Một vấn đề đáng lưu tâm khác là việc quản lý, khai thác thông tin sức khỏe cá nhân liệu có đảm bảo quyền riêng tư không?

Đây là một trong những việc được tính đến trước tiên khi lập hồ sơ sức khỏe cá nhân. Nếu lưu trên hệ thống mạng máy tính, mỗi người có mã riêng; có tài khoản riêng. Mạng này có phần lưu giữ thông tin, kiểm soát ngày giờ đăng nhập. Thông tin lưu trong hồ sơ phải được đảm bảo quyền riêng tư, tương tự như với bệnh án điều trị mà các bệnh viện đang thực hiện.

Với lượng thông tin được lưu lại, chúng sẽ thể hiện được mô hình bệnh tật của quốc gia, giữa các vùng miền; có thể biết được kết quả của các hoạt động can thiệp y tế, can thiêp giảm tác hại (ví dụ tỷ lệ hút/ bỏ thuốc lá…) từ đó nhà nước, ngành y tế và các bộ ngành liên quan có cơ sở đưa ra các giải pháp, chiến lược can thiệp. Nó gần như là một kênh dữ liệu điều tra quốc gia với các chỉ số tin cậy về tình trạng sức khỏe người dân.

Ý kiến

Giúp giảm các tai biến, nâng cao chất lượng sống

Thực tế, các bác sĩ của Hội Thầy thuốc trẻ (Hội LHTN VN) từng có các đợt khám tình nguyện cho bà con các vùng khó khăn, qua đó, có địa phương, đoàn đã phát hiện khoảng 40% người dân trung, cao tuổi trong vùng có tăng huyết áp, nhưng hầu hết họ không biết mình cần điều trị, do hạn chế trong tiếp cận dịch vụ y tế. Trong khi đó, nếu được theo dõi sức khỏe thường xuyên, các bệnh lý mãn tính đó sẽ được phát hiện kịp thời, cấp thuốc điều trị, giúp giảm các tai biến, nâng cao chất lượng sống cho người dân.

Hay một số bệnh lý thường mà vừa qua nhiều người bị phát hiện muộn (như đái tháo đường), nếu được khám, quản lý sức khỏe thì sẽ điều trị sớm, thậm chí được ngăn chặn ngay từ khi có các yếu tố nguy cơ. Do đó, hồ sơ theo dõi sức khỏe giúp mỗi người được theo dõi, chăm sóc sức khỏe trọn đời từ khi lọt lòng đến lúc nhắm mắt, chất lượng sống được nâng lên nhờ được chăm sóc y tế kịp thời.

Ngoài những thông tin cơ bản về cá nhân, cập nhật diễn biến bệnh tật, hồ sơ còn có những ghi chú về: tình trạng dị ứng/mẫn cảm thuốc hay thực phẩm; bệnh lý bẩm sinh hay các yếu tố riêng khác giúp bác sĩ tiếp nhận đầy đủ, từ đó đảm bảo chính xác an toàn hơn khi đưa ra phác đồ điều trị.

Quan trọng là tính liên thông và bảo mật

Muốn quản lý được hồ sơ sức khỏe nhân dân thì phải hội tụ điều kiện cần và đủ: Thứ nhất là chất lượng thông tin, tức chất lượng của cơ sở khám, phương tiện, thiết bị khám… để thông tin của người dân lấy được chính xác và có giá trị để mọi người chấp nhận. Chất lượng nơi khám liên quan đến giá thành, tức chi phí để có chất lượng thông tin. Thứ hai là cập nhật thông tin vì sức khỏe con người thay đổi theo thời gian. Dù người bệnh có đi cơ sở nào KCB cũng được cập nhật vào kho dữ liệu. Bài toán là làm sao để cập nhật toàn bộ quá trình KCB liên tục và luôn thay đổi của người bệnh. Thứ ba là kết nối và chia sẻ thông tin. Nhưng hiện nay mỗi cơ sở đang chạy một phần mềm khác nhau nên đòi hỏi sự kết nối, liên thông giữa các đơn vị y tế và các phầm mềm.

Thứ tư là bảo mật thông tin, vì hồ sơ sức khỏe con người không chỉ là cá nhân mà liên quan đến gia đình, xã hội. Thí dụ bà vợ đi khám mà chồng đến xin kết quả là không được. Thứ năm là năng lực của kho công nghệ thông tin từ bảo mật đến lưu trữ.

Cuối cùng là sử dụng thông tin bệnh nhân từ kho thông tin. Ai được phép sử dụng và sử dụng đến đâu?

Tất cả đều có sự liên quan cấu thành một hệ thống, do vậy giải pháp đặt ra là yêu cầu về sự quyết tâm, trình độ công nghệ thông tin cho cơ sở y tế, cho người bệnh để kết nối; luật pháp hỗ trợ cho chủ trương này và kinh phí thực hiện.

TS-BS Lê Trường Giang, Chủ tịch Hội Y tế công cộng TP.HCM.

Benh.vn ( Theo TNO)

Bài viết Người dân được lợi gì với hồ sơ quản lý sức khỏe cá nhân? đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Ngài Giles Lever, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Vương quốc Anh tại Việt Nam khẳng định, việc trao chức danh Giáo sư thỉnh giảng nhiệm kỳ 2 cho Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến là sự ghi nhận những đóng góp của Bộ trưởng trong quá trình hợp tác nghiên cứu khoa học trên cương vị là Viện trưởng Pasteur TP HCM trước đây. Ở cương vị hiện nay, Bộ trưởng có nhiều đóng góp quan trọng cho sự nghiệp phát triển ngành y tế Việt Nam.

Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến được trao chức danh Giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Oxford. Ảnh: T.D.

Ngài đại sứ cũng đánh giá cao những nỗ lực của Bộ trưởng Tiến trong việc hoạch định chính sách, nâng cao chất lượng dịch vụ y tế để chăm sóc tốt hơn sức khỏe người dân trong bối cảnh dân số Việt Nam ngày càng tăng.

Việc trao chức danh Giáo sư thỉnh giảng cho Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến là điểm nhấn trong hợp tác giữa 2 quốc gia, kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Vương quốc Anh.

Năm 2013, Bộ trưởng cũng đã được trao chức danh Giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Oxford nhiệm kỳ 3 năm. Lần này chức danh có nhiệm kỳ 5 năm (giai đoạn 2016- 2021). Oxford là một trong những Đại học lâu đời và nổi tiếng trên thế giới.

Quá trình học tập và làm việc

Bà Nguyễn Thị Kim Tiến sinh năm 1959, quê Hà Tĩnh, là phó giáo sư, tiến sĩ Y khoa. Bà là ủy viên Trung ương Đảng dự khuyết khóa 10, ủy viên Trung ương Đảng khóa 11, đại biểu Quốc hội khóa 12, 13. Bà từng giảng dạy tại Đại học Y Hà Nội, sau đó làm Viện trưởng Pasteur TP HCM, đồng thời là Phó chủ nhiệm Bộ môn Vi sinh cộng đồng, Đại học Y dược TP HCM. Từ năm 2007, bà là Thứ trưởng Bộ Y tế, Tổng biên tập tạp chí Y học thực hành. Tại kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa 13, bà được phê chuẩn làm Bộ trưởng Y tế và giữ nhiệm vụ này đến nay.

Bài viết Bộ trưởng Y tế lần thứ hai trở thành giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Oxford đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Việt Nam được bầu vào Ban Chấp hành WHO

Với sự đồng thuận, nhất trí cao, Việt Nam đã được bầu vào Ban Chấp hành (Executive Board) của Tổ chức Y tế Thế giới (World Health Organization, WHO) nhiệm kỳ 3 năm, từ 2016 – 2019.

Việt Nam sản xuất thành công vaccine phối hợp sởi – rubella

 Ngày 8/11/2016, Trung tâm Nghiên cứu, sản xuất vaccine và Sinh phẩm Y tế (Bộ Y tế) cho biết đã thử nghiệm lâm sàng thành công vaccine phối hợp sởi-rubella. Đây là vaccine sởi-rubella đầu tiên được chuyển giao công nghệ sản xuất thành công tại Việt Nam.

Dự kiến, loại vaccine này sẽ được sử dụng trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng từ năm 2017.

Em bé đầu tiên ra đời bằng phương pháp mang thai hộ tại Việt Nam

Lúc 7h20 ngày 22/1/2016, em bé đầu tiên được sinh từ mang thai hộ đã chào đời tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương, bằng kỹ thuật mổ sinh, đánh dấu thành công kỹ thuật mang thai hộ và thực hiện theo đúng Luật Hôn nhân và gia đình sửa đổi được Quốc hội thông qua năm 2015.

Theo thống kê đến nay, cả ước đã có gần 200 hồ sơ mang thai hộ được duyệt, trong đó hơn 30 trường hợp đã sinh con. Hiện tại, cả nước có 3 đơn vị được thực hiện kỹ thuật mang thai hộ là Bệnh viện Phụ sản Trung ương, Bệnh viện Từ Dũ (TP.HCM) và Bệnh viện Trung ương Huế.

Lần đầu tiên tại Việt Nam, thực hiện phẫu thuật nội soi bằng Robot cho người lớn

Ngày 10/12/2016, Bệnh viện Bình Dân (TP.HCM) thực hiện thành công phẫu thuật nội soi bằng robot và khánh thành khu phẫu thuật bằng robot. Đây là hệ thống robot phẫu thuật thứ hai được Bộ Y tế cấp phép điều trị tại Việt Nam. Trước đó, năm 2013, Bệnh viện Nhi Trung ương đã thực hiện kỹ thuật này cho trẻ em.

Triển khai đồng bộ các giải pháp hướng tới sự hài lòng của người bệnh

Việt Nam hướng tới đổi mới toàn diện trong phong cách, thái độ phục vụ của nhân viên y tế hướng tới sự hài lòng của người bệnh. Sau hơn một năm thực hiện, đến nay, tại các cơ sở khám chữa bệnh đã có sự chuyển đổi rõ rệt trong tư duy quản lý theo phương pháp tiếp cận từ “phục vụ” sang “cung cấp dịch vụ”.

Đề án Xây dựng và phát triển mạng lưới y tế cơ sở trong tình hình mới được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt (Quyết định số 2348/QĐ-TTg ngày 5/12/2016).

Đưa tiền lương vào giá dịch vụ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế

 Đưa tiền lương vào giá dịch vụ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại 32 tỉnh, thành phố có tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế cao, theo đúng lộ trình điều chỉnh giá dịch vụ công quy định tại Nghị định số 16/2015/NĐ-CP của Chính phủ. Theo đó, chuyển ngân sách Nhà nước đang cấp tiền lương cho các bệnh viện sang hỗ trợ người dân tham gia bảo hiểm y tế nhằm thực hiện mục tiêu bảo hiểm y tế toàn dân, đồng thời thực hiện chủ trương giảm số người hưởng lương từ nguồn ngân sách Nhà nước theo Nghị quyết số 39-NQ/TW ngày 17/4/2015 của Bộ Chính trị khóa XI.

Ngoài ra, Bộ mã danh mục dùng chung trong quản lý khám, chữa bệnh và thanh toán BHYT lần đầu được xây dựng và triển khai rộng rãi. Năm 2016, 81,3% dân số tham gia bảo hiểm y tế, vượt chỉ tiêu của Quốc hội và Chính phủ giao (năm 2016, Chính phủ giao 79%).

Đặc biệt, chỉ số cải cách hành chính  của Bộ Y tế tăng 9 bậc so với năm 2015 (xếp thứ 17/19 lên 8/19 bộ, ngành do Chính phủ công bố năm 2016).

Benh.vn (Theo giaothong.vn)

Bài viết Điểm lại những thành tựu nổi bật của ngành y tế trong năm 2016 đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Vinh dự là một trong những nước đầu tiên ở Châu Á áp dụng công nghệ hiện đại này

Theo đó, Việt Nam là nước thứ 2 ở Châu Á và là nước đầu tiên ở Đông Nam Á ứng dụng thành công công nghệ hiện đại này và đã có gần 20 ca được phẫu thuật thành công.

Rôbốt phẫu thuật tạo nên cách mạng trong phòng mổ.

Ưu điểm của Robot

Bác sĩ Phạm Duy Hiền, Phó trưởng khoa Ngoại (Bệnh viện Nhi Trung ương) cho biết, phẫu thuật rất nhẹ nhàng khi sử dụng kỹ thuật nội soi bằng rôbốt, bởi nó mang lại nhiều thuận lợi, an toàn hơn so với phẫu thuật nội soi thông thường. Phẫu thuật viên nhìn qua hình ảnh 3D, các mạch máu, cấu trúc giải phẫu nhìn rất rõ nét nên mọi động tác rất chính xác.

Hơn nữa, khớp của rôbốt có thể quay được 540 độ (cổ tay của bác sĩ không thể xoay được như khớp rôbốt) nên có thể luồn vào mọi ngóc ngách để phẫu thuật mà ít gây xâm lấn, ảnh hưởng đến những vùng xung quanh nhất, giảm thiểu tốt nhất thương tổn cho bệnh nhi.

 BS Hiền cũng cho biết, phẫu thuật bằng rôbốt dựa trên nguyên tắc của phẫu thuật nội soi, các vết mổ bé. Nhưng ưu điểm nổi bật của phẫu thuật bằng rôbốt là bệnh nhân ít đau do mổ. Đặc biệt, rôbốt có các khớp di động linh hoạt, giúp cho việc thực hiện động tác khâu nối dễ dàng hơn rất nhiều… Vì vậy, rôbốt còn hữu ích cho việc nạo hạch trong các ca phẫu thuật khối u ở ổ bụng hoặc lồng ngực… và hiện đang áp dụng kỹ thuật này cho các bệnh lý gồm bệnh nang mật chủ, trào ngược dạ dày thực quản, tạo hình bể thận, phình đại tràng bẩm sinh… Các bác sĩ hy vọng trong tương lai có thể thực hiện được tất cả các kỹ thuật nội soi bằng rô bốt hiện đại.

Bác sĩ chỉ huy rôbốt qua các máy quan sát 3D

Ý kiến của chuyên gia

Theo PGS.TS Lê Thanh Hải – Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương: “Phẫu thuật nội soi rôbốt là một trong những đột phá của BV Nhi Trung ương nói riêng và của ngành Y tế Việt Nam nói chung. Nhờ kỹ thuật hiện đại mà các ca phẫu thuật khó khăn như trước đây, nhất với những phẫu thuật đòi hỏi động tác tinh tế hơn, thậm chí có những phẫu thuật không thực hiện được thì nay lại được giải quyết hiệu quả nhờ nội soi rôbốt.

Tuy nhiên, chi phí một ca mổ khá đắt đỏ, từ 50 – 80 triệu/ca. 20 ca đầu tiên được BV Nhi Trung ương miễn phí hoàn toàn cho các bệnh nhi, gia đình chỉ phải trang trải chi phí như một cuộc phẫu thuật nội soi bình thường. Hy vọng sắp tới đây, bảo hiểm y tế, nhà nước sẽ có chính sách, có sự hỗ trợ của các tổ chức trong ngoài nước, nhà hảo tâm để để nhiều cháu bé được thụ hưởng những kỹ thuật hiện đại này”.

Được biết, phẫu thuật nội soi bằng rôbốt trên thế giới bắt đầu từ năm 1998, với những ca mổ tim bằng rôbốt nhỏ. Phẫu thuật bằng rôbốt được đánh giá là tương lai của ngoại khoa thế giới bởi việc phẫu thuật nội soi có hỗ trợ của rôbốt là nền tảng để chúng ta phát triển ý tưởng phẫu thuật từ xa, mở ra ứng dụng lớn trong tương lai như có thể thực hiện được các phẫu thuật cho các vùng địa lý xa xôi, nơi hải đảo, trên tàu biển… từ các trung tâm y khoa ở các thành phố lớn.

Cận cảnh một ca phẫu thuật ứng dụng công nghệ nội soi bằng rôbốt ở BV Nhi Trung ương:

Bệnh nhi được đưa vào phòng mổ, chuẩn bị các công đoạn cho cuộc phẫu thuật.

4 cánh tay rô bốt được nối vào ống nội soi.

Bác sĩ phẫu thuật thao tác hoàn toàn trên máy, nhìn qua “mắt thần” rôbốt với hình ảnh 3D rõ nét, giúp bác sĩ thao tác chính xác tuyệt đối.

Skcs.vn (Tổng hợp)

Bài viết Ứng dụng kỹ thuật mổ nội soi bằng rôbốt đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Nguyên nhân của việc xử phạt

Theo Cục Quản lý Dược, công ty này đã có hành vi vi phạm sản xuất 3 lô thuốc viên nén bao phim Cefdoxm, số đăng ký VN-16382-13 không đạt yêu cầu chất lượng mức độ 3; Sản xuất 4 lô thuốc bột pha tiêm Ximfix, số đăng ký VN-16069-12 không đạt yêu cầu chất lượng mức độ 2 theo quy định của pháp luật. Trước đó, năm 2013, công ty này cũng đã vi phạm chất lượng 1 lần mức độ 2.

Được biết, công ty có trụ sở tại thành phố Mumbai, Ấn Độ. Người đại diện ở Việt Nam là ông Trịnh Quang Anh. Công ty Syncom Formulations Limited (Ấn Độ) được Bộ Y tế cấp giấy phép hoạt động từ 7/5/2012, chuyên cung cấp thành phẩm tân dược, nguyên liệu làm thuốc, thuốc có nguồn gốc từ dược liệu.

Quyết định xử phạt chính thức

Trước những vi phạm trên, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) quyết định xử phạt 130 triệu đồng đối với công ty Syncom Formulations (Ấn Độ) Limited, tước quyền sử dụng giấy phép hoạt động của doanh nghiệp về thuốc và nguyên liệu làm thuốc tại Việt Nam số 10/GP-2012/B5 do Bộ Y tế cấp ngày 7/5/2012 cho công ty Syncom Formulations (Ấn Độ) Limited trong thời gian 6 tháng và yêu cầu các đơn vị có liên quan thực hiện tái xuất hoặc hủy toàn bộ lô thuốc kém chất lượng nêu trên theo đúng quy định.

Quyết định nghiêm khắc của Cục Quản lý dược đã được sự đồng tình, ủng hộ của đông đảo người dân nhằm ngăn chặn những sản phẩm tân dược không đảm bảo tiêu chuẩn, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.

(Theo Vov)

Bài viết Xử phạt công ty Dược Ấn Độ vi phạm quy chế ngành dược đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Một nhóm sinh viên đại học Y khoa đến bệnh viện thực tập.

Chủ nhiệm khoa dẫn họ đến cửa phòng bệnh và dặn khẽ:

– Các anh hãy lần lượt vào khám cho bệnh nhân này, nếu biết ông ta bị bệnh gì thì gật đầu, nếu không biết bệnh của ông ta thì lắc đầu nhé!.

Sinh viên A vào khám một lúc thì lắc đầu, đến lượt sinh viên B vào thăm khám. Anh ta cũng khám một lúc rồi lắc lắc đầu. Chủ nhiệm khoa thấy cách khám bệnh của hai sinh viên như vậy, cũng chép miệng, lắc lắc đầu.

Đột nhiên, bệnh nhân nhảy xuống giường, ôm chặt lấy chân chủ nhiệm, khóc rống lên:

– Chủ nhiệm! Xin ông hãy cứu tôi với! Tôi chưa muốn chết!

Benh.vn st.

Bài viết Tôi chưa muốn chết đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Một số hạn chế trong ngành y tế hiện nay

Bên cạnh công tác khám chữa bệnh ở nước ta đã đạt được một số thành tựu quan trọng như cơ sở được củng cố, đã áp dụng được những kỹ thuật y học hiện đại ngang tầm với các nước tiên tiến trong khu vực, thì Bộ trưởng Bộ Y tế cũng thẳng thắn chỉ ra những hạn chế và thách thức của ngành hiện nay.

Theo bà vẫn còn nhiều bất cập trong quản lý bệnh viện, nhiều dịch vụ thuê khoán bên ngoài không được tốt, bệnh viện thì không được sạch sẽ do giám đốc bệnh viện quản lý kém, tinh thần, thái độ giao tiếp ứng xử của một bộ phận cán bộ, nhân viên chưa tốt. Bên cạnh đó, quá tải bệnh viện vẫn là vấn đề nan giải, đáng lo ngại hơn là nhiễm khuẩn bệnh viện kéo dài thời gian nằm viện, thậm chí là nguyên nhân gây nên tử vong cho bệnh nhân.

Nguyên nhân của những vấn đề trên

Các tồn tại nêu trên là hậu quả của các nguyên nhân khác nhau, nhưng chủ yếu là do nhân lực y tế chưa đáp ứng về số lượng và chất lượng; giường bệnh điều trị nội trú còn thiếu so với nhu cầu khám bệnh, chữa bệnh của nhân dân; chính sách, pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh, cung ứng thuốc, bảo hiểm y tế, viện phí chậm được đổi mới nên chưa theo kịp với sự phát triển của xã hội. Bên cạnh đó, mặt trái của thực hiện cơ chế tự chủ tài chính, áp lực công việc căng thẳng đối với nhân viên y tế, chế độ đãi ngộ chưa tương xứng với lao động nghề y.

Giám đốc bệnh viện cần có kỹ năng quản lý tốt

Chính vì thế, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết người làm quản lý không cần phải giáo sư, tiến sĩ, không cần phải chuyên môn giỏi, mà giám đốc phải giỏi quản lý hành chính, quản lý nhân sự, tiền nong, quản lý hạ tầng, biết cách điều hành và đoàn kết anh em trong bệnh viện.

“Những người giỏi, giáo sư, tiến sĩ đi làm hết công tác quản lý còn thời giờ đâu cho lo cho công tác chuyên môn. Giáo sư, tiến sĩ thì nên làm công tác chuyên môn như chữa bệnh, giảng dạy, nghiên cứu, có như vậy mới tận dụng được trí tuệ của người giỏi” – bà Tiến từng phát biểu. Theo bà, tới đây, việc bổ nhiệm giám đốc BV không còn quá chú trọng vào chuyên môn, mà quan trọng phải là năng lực quản trị, trong tương lai sẽ thuê người vào làm giám đốc BV như là một CEO…

Giáo sư Nguyễn Anh Trí – Viện trưởng Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương, Đại biểu Quốc hội khóa XIV cho biết: Trong tất cả mọi việc công tác bổ nhiệm cán bộ, đặc biệt đó là thủ lĩnh thì đều vô cùng quan trọng bởi người thủ lĩnh đơn vị chính là người quyết định sự phát triển của đơn vị, ít nhất là trong thời kỳ họ làm người đứng đầu. Chính vì thế có sự quan tâm chú ý đặc biệt là rất đúng. Về nguyên tắc là bổ nhiệm người quản lý bệnh viện cần ưu tiên cho có năng lực quản trị bệnh viện, quản trị các dịch vụ. Và điều này ông cũng đồng ý với Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến.

Benh.vn (Tổng hợp)

Bài viết Đổi mới tư duy chọn giám đốc bệnh viện như một CEO đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Trường hợp ghép tế bào gốc đầu tiên

Trường hợp ghép tế bào gốc từ máu cuống rốn đầu tiên được thực hiện vào tháng 10 năm 1988, bởi bác sĩ Eliane Gluckman – Bệnh viện Saint Louis – Paris – Pháp, trên bé trai 5 tuổi bị bệnh thiếu máu Fanconi, từ máu cuống rốn của em gái sơ sinh của bệnh nhân. Sau ghép tủy mọc tốt, bệnh nhân khỏi bệnh và cho đến nay bệnh nhân vẫn ở trong tình trạng sức khỏe ổn định. Từ đó, máu cuống rốn được sử dụng ngày càng nhiều để ghép trên lâm sàng như là một nguồn tế bào gốc để thay thế tủy xương.

Đến nay, trên thế giới đã có nhiều ngân hàng máu cuống rốn được thành lập và cũng đã thực hiện ghép nhiều ca máu tuống rốn đồng ghép và dị ghép. Theo số liệu thống kê của Hiệp hội ngân hàng MCR quốc tế NETCORD, đến quí 2 năm 2011, 194.121 đơn vị MCR được lưu trữ trong các Ngân Hàng MCR thuộc hệ thống NETCORD và 9.358 trường hợp ghép tế bào gốc máu dây rốn được tiến hành trên bệnh nhân trẻ em và người lớn từ nguồn người cho có quan hệ đồng huyết thống hoặc không đồng huyết thống được thực hiện trên khắp thế giới từ các đơn vị tế bào gốc máu cuống rốn được lưu trữ tại các Ngân Hàng MCR thuộc hệ thống NETCORD.

Lưu trữ hàng ngàn mẫu tế bào gốc

Gần 20 năm qua, VN đã thực hiện khoảng 350 ca ghép tế bào gốc các loại… Tại Nhật, các năm gần đây, trung bình mỗi năm có 3.500 ca được điều trị bằng ghép TBG, trong đó 47% các trường hợp ghép là TGB máu cuống rốn. Tỷ lệ thành công trong ứng dụng ghép TBG điều trị bệnh về máu khoảng 70%

BS Phù Chí Dũng, Giám đốc BV Truyền máu – Huyết học TP.HCM, cho biết: “Điều kiện kinh tế phát triển và ngày càng có nhiều người biết đến ứng dụng tế bào gốc (TBG) trong trị bệnh, nên gần đây có nhiều người đến BV hỏi về lưu trữ TBG máu cuống rốn. Hiện BV đang lưu trữ 700 mẫu TBG máu cuống rốn dạng dịch vụ và 2.300 mẫu dạng cộng đồng. Dạng cộng đồng là BV tự lấy mẫu lưu trữ dùng để chữa bệnh cho bệnh nhân khi cần; còn dạng dịch vụ là người dân tự đem gửi có đóng phí, để dùng cho riêng cá nhân họ, khi cần”.

Từ tháng 3.2014, Viện Huyết học – Truyền máu T.Ư (Hà Nội) cũng bắt đầu triển khai ngân hàng TBG máu cuống rốn cộng đồng, đến nay đã có 550 mẫu TBG được lưu trữ; và đã có 7 bệnh nhân mắc bệnh về máu tìm được mẫu TBG phù hợp từ ngân hàng này. Tại đây bình quân mỗi ngày tiếp nhận và xử lý 4 – 6 mẫu TBG máu cuống rốn.

Lưu trữ máu cuống rốn làm gì ?

Theo các BS, máu cuống rốn hay còn gọi là máu dây rốn hay máu bánh nhau chảy trong tuần hoàn thai nhi và cung cấp chất bổ cho bào thai đang phát triển trong tử cung người mẹ – là phần còn lại trong dây rốn và bánh nhau khi sản phụ sinh em bé. Trước đây, dây rốn và bánh nhau sau khi cắt rời khỏi em bé mới sinh, được xem là rác thải y tế, bỏ đi, nhưng về sau này máu cuống rốn được thu thập, xử lý, kiểm tra chất lượng và lưu trữ để khi cần có thể lấy ra chữa bệnh cho chính đứa trẻ đó, hoặc cho các thành viên trong gia đình.

Từ những năm đầu của thập niên 1980, các nhà chuyên môn xác định máu cuống rốn của trẻ sơ sinh chứa một nguồn dồi dào TBG hệ tạo máu có thể thay thế cho TBG tủy xương, TBG máu ngoại vi trong điều trị các bệnh lý thuộc hệ tạo máu. Gần đây người ta cũng phát hiện và phân lập được thêm TBG trung mô và biểu mô có trong máu cuống rốn và ghép TBG máu cuống rốn được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực y khoa khác như bệnh lý da, giác mạc, tim mạch, xương khớp, thần kinh, tiểu đường…

Quá trình liền vết thương và phục hồi các thoái hóa, tổn thương của các mô, cơ quan trong cơ thể có nhiều cơ chế phức tạp, nhưng kết quả sau cùng là tái lập lại các mô đã bị thoái hóa, tổn thương. Chính các TBG sẽ được dùng tái tạo các tế bào bị tổn thương đó. Vì thế điều trị bằng TBG chính là để bổ sung nguồn tế bào non trẻ, có thể tạo ra các loại tế bào mới, mô mới bổ sung hoặc thay thế cho các tế bào và mô cơ quan bị tổn thương hay mất chức năng.

Việt Nam đã ứng dụng tế bào gốc vào điều trị những bệnh gì ?

BV Truyền máu – Huyết học TP.HCM là nơi tiên phong trong nước về ứng dụng TBG vào chữa bệnh. Năm 1995, ca ghép TBG tủy xương đầu tiên tại VN được thực hiện tại BV này, điều trị thành công cho bệnh nhân bị ung thư máu (bạch cầu mãn dòng tủy), đến nay người bệnh này vẫn còn sống. Đây là cột mốc quan trọng trong ứng dụng TBG trong nước.

Đến năm 1996, BV Truyền máu – Huyết học TP tiếp tục ghép TBG máu ngoại vi điều trị cho bệnh nhân ung thư máu (bạch cầu cấp dòng tủy). Và năm 2002, BV này tiếp tục là nơi đầu tiên trong nước ghép thành công TBG máu cuống rốn, điều trị cho bệnh nhân thiếu máu di truyền.

Số lượng các ca ghép tế bào gốc đã thực hiện ở Việt Nam

Tính đến tháng 6 năm nay, cả nước có khoảng 340 ca ghép TBG (gồm TBG máu cuống rốn, TBG tủy xương và TBG máu ngoại vi), trong đó BV Truyền máu – Huyết học TP.HCM chiếm nhiều nhất – với 165 trường hợp.

Theo TS-BS Trần Ngọc Quế, Phó giám đốc Trung tâm Tế bào gốc – Viện Huyết học – Truyền máu T.Ư, cho biết thêm: “Gần 20 năm qua, VN đã thực hiện khoảng 350 ca ghép TBG các loại. So với Nhật Bản thì đây là con số khiêm tốn, vì chúng ta còn hạn chế nguồn TBG hiến, TBG phù hợp với người bệnh. Tại Nhật, các năm gần đây, trung bình mỗi năm có 3.500 ca được điều trị bằng ghép TBG, trong đó 47% các trường hợp ghép là TGB máu cuống rốn. Tỷ lệ thành công trong ứng dụng ghép TBG điều trị bệnh về máu khoảng 70%”.

Theo BS Bạch Quốc Khánh, Phó viện trưởng Viện Huyết học – Truyền máu T.Ư, việc ghép TBG điều trị một số bệnh ác tính hệ tạo máu đã được ứng dụng thành công tại viện này. “Để ghép TBG, cơ sở y tế có thể lấy từ nguồn hiến là người thân nhưng việc này rất khó khăn bởi người phù hợp không phải lúc nào cũng đủ điều kiện sức khỏe cho phép thực hiện hiến TBG (lấy từ tủy xương). Với nguồn TBG do ngân hàng TBG máu cuống rốn cộng đồng cung cấp cũng có thể đủ điều kiện cho ghép trên người bệnh không cùng huyết thống. Bởi vì ghép TBG trong cùng chủng tộc thì cũng có một tỷ lệ phù hợp. Trước khi ghép các trường hợp sẽ được làm các xét nghiệm để xác định mức độ phù hợp”, BS Khánh nói.

BS Phù Chí Dũng nói: “Hiện tại với một mẫu TBG máu cuống rốn sẽ dùng điều trị được cho một người cân nặng từ 20 – 30 kg. Các nhà chuyên môn đang nghiên cứu để nhân lên nhiều lần từ một mẫu TBG máu cuống rốn trước khi ghép điều trị. Việc ứng dụng TBG máu cuống rốn ngày càng hứa hẹn mở ra nhiều tiềm năng trong điều trị nhiều loại bệnh ung thư, di truyền, tiểu đường…”.

Theo TNO

Bài viết Điều kỳ diệu từ tế bào gốc máu cuống rốn đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.