Hôn mê, nhịp thở chậm, đồng tử co là đấu hiệu chủ yếu của ngộ độc heroin. Nguyên nhân tử vong là do suy hô hấp (bệnh nhân không thể tự thở được).

Naloxon là thuốc giải độc tốt và rẻ, cần phải có ở tất cả các cơ sở y tế, nếu không có naloxon thì hô hấp nhân tạo sẽ giúp cứu sống bệnh nhân.

Nguyên nhân, yếu tố nguy cơ

Dùng những chất gây nghiện này phải tăng dần liều mới đạt được đáp ứng “khoái cảm” nên dễ ngộ độc và nhanh chóng dẫn đến tử vong. Do vậy, ngộ độc cấp heroin trong những năm gần đây cũng gia tăng ở mức báo động.

Điều đáng nói là các đối tượng nghiện nghộ độc ôpi vào viện hầu hết là thanh thiếu niên. Ngoài ra, trẻ nhỏ có thể ngộ độc ôpi do uống quá liều viên ôpi hoặc do tai nạn nuốt nhầm heroin ở các gia đình có người nghiện ma túy.

Biểu hiện ngộ độ heroin

Hoàn cảnh:

Bệnh nhân ngộ độc heroin có thể sau chích, hút, hít hoặc do đường qua da.

– Trẻ em, những người không nghiện ma túy có thể bị ngộ độc do uống heroin của người thân nghiện ma túy do tai nạn hoặc tự tử.

– Người nghiện ma túy thường bị quá liều do:

+ Đổi dùng thuốc sang người khác bán vì vậy tính sai liều

+ Lần đầu dùng lại sau một thời gian cai thuốc.

+ Tăng liều để đạt khoái cảm.

+ Thuy nhiên cũng cần phải xét đến khả năng cố ý dùng quá liều để tự tử hoặc bị mưu hại.

Biểu hiện ngộ độc:

– Hô hấp: thở chậm, yếu, ngừng thở, tím, phù phổi cấp

– Thần kinh: hôm mê, đồng tử co tít như đầu đinh ghim.

– Các dấu hiệu khác: hạ huyết áp, lạnh, tiêu cơ vân, có vết tiêm chích…

Chẩn đoán

Biểu hiện lâm sàng (chủ yếu): hôn mê, co đồng tử, thở chậm, ngừng thở, tím, vết tiêm chích ở tay, chân.

Test tiêm 0,4mg naloxon tĩnh mạch (test naloxon) bệnh nhân hồi phục các dấu hiệu ngộ độc.

Điều trị ngộ độc ma túy heroin

* Cấp cứu ban đầu tại chỗ, tại nhà

– Trường hợp nhẹ tại chỗ: kích thích cho BN tỉnh hoặc ngồi dậy để BN tự thở.

– Nếu có ngừng thở: thổi ngạt, bóp bóng Ambu, oxy.

– Naxalon 0,4mg tĩnh mạch, nếu tiếp tục ngừng thở có thể tiêm nhắc lại, nếu vẫn thở được thì không tiêm.

– Vận chuyển bệnh nhân đến cơ sở y tế.

* Điều trị tại bệnh viện:

– Đảm bảo thông khí, bóp bóng Ambu + oxy 100% thở máy

– Đảm bảo tuần hoàn: ép tim ngoài lồng ngực nếu ngừng tim, truyền dịch.

– Naloxon 0,4mg tiêm TM (người lớn và trẻ em). Có thể cho liều ban đầu 2mg cả người lớn và trẻ em đều rất nặng.

– Điều trị các biến chứng.

– Cho than hoạt và sorbitol nếu bệnh nhân dùng thuốc uống.

Phòng tránh

Bố mẹ và gia đình tăng cường giám sát, theo dõi, giáo dục, đặc biệt lứa tuổi vị thành niên.

Truyền thông giáo dục phòng chống ma túy.

Benh.vn

Bài viết Ngộ độc ma túy Heroin đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Theo báo cáo của Bộ Công An ngày 07/9/2012 cả nước hiện có 171.400 người nghiện ma túy, tăng 12.900 người (7,7%) so với cùng kỳ năm ngoái. Con số này chưa bao gồm số lượng lớn các thanh niên nghiện và sử dụng ma túy loại kích thích (ví dụ thuốc lắc).

Hiện nay có xu hướng số người sử dụng và nghiện ma túy loại kích thích ngày càng tăng, thay thế một phần cho việc dùng thuốc phiện, heroin.

Hiện có nhiều loại định nghĩa khác nhau về ma túy. Nhưng nhìn chung khi nói tới ma túy là chất gây nghiện có nguồn gốc tự nhiên hay tổng hợp, khi được đưa vào cơ thể (bằng cách: tiêm, chích, hút, hít, nhai, nuốt…) nó sẽ làm thay đổi trạng thái ý thức và sinh lý người đó.

Phân loại ma túy

Phân loại ma túy dựa theo nguồn gốc sản sinh các chất ma túy gồm có:

– Ma túy tự nhiên là những Alcaloid của một số loài thực vật có sẵn trong tự nhiên như thuốc phiện, cần sa, cocain. Ma túy bán tổng hợp: có heroin, codein, LSD. Ma túy tổng hợp gồm: methadone, meperidine, MDMA (còn gọi là Ectasy, thuốc lắc), amphetamin, methamphetamin. Ma túy thổng hợp độc hại hơn các loại ma túy khác gấp 500 lần.

– Ma túy kích thích là dạng ma túy tổng hợp khi đưa vào cơ thể có tác dụng kích thích hệ thần kinh trung ương thông qua nhiều cơ chế khác nhau.

Ở Việt Nam ma túy loại kích thích được dùng nhiều là amephetamin, methamphetamin, MDMA.. và có nhiều tên gọi khác nhau như thuốc lắc, ectassy, viên lắc, thuốc điên, viên chúa, viên hoàng hậu, max, xì cọp…

Biểu hiện ngộ độc ma túy

Ma túy ảnh hưởng đến nhiều cơ quan của cơ thể đặc biệt là hệ thần kinh, tâm thần, toàn thân… Các dấu hiệu và triệu chứng thay đổi phụ thuộc vào liều dùng.

Toàn thân:

khi dùng ma túy mức độ nhẹ sẽ tạo ra cảm giác sảng khoái, nói nhiều, tăng tự tin, tích giao tiếp, cảm giác khỏe khoắn, đặc biệt tăng khoái cảm trong quan hệ tình dục. Liều cao kích thích không yên, thích quan hệ tình dục tập thể, vã mồ hôi, run tay chân, tăng thân nhiệt.

Tim mạch:

nhịp tim nhanh, tăng huyết áp, viêm mạch, thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim, thậm chí ở người có mạch vành bình thường trước đó.

Nếu tiêm vào mạch máu có thể co mạch máu và hoại tử, thậm chí một số thuốc uống như DOB (2.5-dimethoxy-4-bromoamphetamine), Lyergic Acid Diethylamide (LSD) cũng gây hoại tử.

Tâm thần:

hoang tưởng, ảo giác, biểu hiện nặng gây kích động nghiêm trọng.

Dùng vài lần dễ gây nghiện, rối loạn tâm thần, đặc biệt trầm cảm, từ đó người nghiện dễ tự tử.

Thần kinh:

máy cơ, tăng trương lực cơ, có những động tác bất thường, đồng tử giãn, rung giật nhãn cầu, co giật, hôn mê, chảy máu não.

Hô hấp:

khó thở, trào bọt hồng do phù phổi cấp tính, tăng áp phổi và chấn thương nhiệt (nếu hút thuốc). Các biến chứng phổi khác bao gồm: tràn khí màng phổi, tràn khí trung thất, viêm phổi, tổn thương phổi cấp tính và chảy máu phổi.

Tiêu hóa:

Amphetamine và dẫn xuất có thể gây ra nôn mửa và tiêu chảy do tác dụng kích thích dây thần kinh giao cảm.

Phụ nữ có thai:

ở những sản phụ lạm dụng methamphetamine, đã xảy ra những trường hợp suy thai do chảy máu rau thai.

Chân tay:

tình trạng lạm dụng amphetamin và dẫn xuất kéo dài thường đi kèm với cảm giác kiến bò và nhiều người lạm dụng methamphetamin có nhiều những vết trầy da nhỏ ở nhiều khu vực khác nhau do gãi liên tục. Thiếu dinh dưỡng và thiếu vitamin có thể gây ra những biến đổi ở da (nứt, chốc mép, loét miệng) hoặc chảy máu hoặc bầm tím vùng bụng.

Tử vong:

thường do co giật kéo dài không khống chế được bằng thuốc cắt cơn giật, tăng thân nhiện trên 400C, có thể tới 420C, hoặc do chảy máu trong não.

Chẩn đoán ngộ độc ma túy

Bạn cần phối hợp với bác sĩ để xác định bệnh, tình trạng ngộ độc và điều trị kịp thời. Cung cấp đầy đủ các thông tin về loại ma túy đã dùng, số lượng, cách dùng của bệnh nhân, thời gian dùng, các biểu hiện của bệnh nhân tử khi dùng ma túy.

Hoàn cảnh dùng ma túy thường đặc trưng: các hoạt động vui chơi tự tổ chức của một nhóm thanh thiếu niên, tại sàn nhảy….

Đặc điểm nhận dạng của từng loại ma túy thường đặc trưng: cần sa (tài mà) bộ phận dùng là lá khô, lá nhỏ, vo lại quấn hút như thuốc lá, các loại viên ma túy tổng hợp…

Lưu ý: sử dụng ma túy là vi phạm pháp luật, nhưng khi bạn bị ngộ độc ma túy thì bạn cần được điều trị nên cần được hợp tác, khai báo trung thực các thông tin để giúp thầy thuốc nhanh chóng tìm ra biện pháp điều trị. Nếu bạn cung cấp thông tin thiếu hoặc sai thì có thể dẫn tới việc chẩn đoán và điều trị không đầy đủ sẽ có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của chính bạn.

Điều trị ngộ độc ma túy

* Tại chỗ

Nếu bệnh nhân nặng: khó thở, co giật, hôn mê, thì nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất.

Nếu kích thích, vật vã, hung hãn: không để bệnh nhân ngã, va đập, lấy hết các vật dụng sắc nhọn, hung khí ra khỏi người bệnh nhân, để bệnh nhân xa các vật sắc nhọn, xa các khu vực có thể dễ ngã (như lan can các tầng trên của nhà cao tầng).

Gọi người đến hỗ trợ, trong trường hợp người bệnh gây nguy hiểm đe dọa tính mạng cho người khác cần báo công an.

* Tại Bệnh viện

Hiện tại chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu, chỉ có các biện pháp điều trị hồi sức.

Tăng cường đào thải chất độc: gây nôn, rửa dạ dày nếu bệnh nhân đến sớm trong vòng giờ đầu. Xem xét rửa ruột toàn bộ cho những đối tượng vận chuyển ma túy bằng đường uống.

– Than hoạt: uống 20g

– Điều trị chống kích thích, co giật bằng diazepham.

– Truyền dịch: glucose 5%, natriclorua 0.9%

– Theo dõi thân nhiệt và điện tâm đồ 6 giờ/lần

– Điều trị tăng huyết áp

– Điều trị nhịp nhanh

– Điều trị các triệu chứng khác kèm theo như rối loạn nước, điện giải, viêm phổi do sặc, các rối loạn tâm thần và các tổn thương trên da.

Phòng bệnh ngộ độc ma túy

Tuyên truyền giáo dục cho cộng đồng về những tác hại của ma túy.

Benh.vn

Bài viết Biểu hiện, sơ cứu ngộ độc ma túy loại kích thích đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Sự nguy hiểm của ma túy tem giấy thấm (LSD)

Tác động đầu tiên của LSD, có trong ma túy tem giấy xuất hiện sau khi dùng thuốc từ 30–90 phút. Khi đó, đồng tử giãn ra, nhiệt độ cơ thể biến đổi bất thường, có thể tăng cao hoặc giảm thấp. Huyết áp và nhịp tim tăng hoặc giảm khiến người dùng đổ mồ hôi hoặc ớn lạnh, mất ngủ, khô miệng, ảo tưởng và bị ảo giác.

Kích thước, màu sắc, chiều cao, độ sâu và hình dạng của đối tượng trong mắt người sử dụng trở nên méo mó, khác thường. Gương mặt những người thân yêu bỗng biến thành ác quỷ. Sự thay đổi siêu nhiên vượt qua ranh giới của nhận thức và tồn tại bình thường này có thể khiến nhiều người thấy hoảng loạn vì quá đáng sợ.

Họ sẵn sàng bước ra cửa sổ từ chung cư hàng chục tầng vì muốn nhìn thấy vật gì đó rõ hơn hay nghĩ mình có thể bay. Họ có thể nhìn chiếc xe container giống như một con mèo, con chuột và sẵn sàng lao đầu vào để bắt.

Có người sử dụng LSD có thể trải qua cảm giác hạnh phúc tột đỉnh, ngược lại người khác lại trải qua cảm giác sợ hãi hay tuyệt vọng cùng cực, sợ mình điên, sợ mình đang chết dần.

Đặc biệt, một người sử dụng LSD rất dễ bị trầm cảm dẫn đến ý định tự tử giống như người sử dụng cocaine, cần sa, methamphetamine, phencyclidine…

Đa dạng ma túy giấy thấm thế hệ mới

Thông tin từ hội nghị khoa học toàn quốc về hồi sức cấp cứu và chống độc diễn ra tại Hà Nội trong hai ngày 13 và 14-4 cho biết ngày càng có nhiều loại ma túy thế hệ mới xuất hiện tại Việt Nam. Trong số này có loại ma túy thường được bán ở dạng giấy thấm LSD, miếng hình vuông nhỏ. Khi sử dụng, trẻ chỉ cần đặt dưới lưỡi gây hậu quả lâu dài, ảnh hưởng tới sức khỏe tâm thần.

Loại ma túy này làm nặng thêm tình trạng rối loạn tâm thần có sẵn, có thể khiến bệnh nhân tiến triển thành tâm thần phân liệt, trầm cảm nặng do tình trạng ảo giác kéo dài, thường kéo dài tới 18 tháng hoặc nhiều năm.

Khuyến cáo của chuyên gia

Qua điều trị cho bệnh nhân ngộ độc ma túy thế hệ mới, các bác sĩ ở Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai đánh giá bệnh nhân ngộ độc sau khi sử dụng ma túy thế hệ mới gặp nhiều tình huống nguy hiểm tới tính mạng và sức khỏe, như tính khí thay đổi, hung hãn, ảo giác, loạn thần kiểu tâm thần phân liệt, tăng thân nhiệt, co giật, xuất huyết nội sọ, nghiến răng, có người vận động kiểu múa vờn và nghiến răng liên tục.

Qua đó, các bác sĩ khuyến cáo các bậc phụ huynh cần đặc biệt quan tâm đến con em mình. Ngoài ra, các cơ quan ban ngành từ Trung ương đến địa phương cần tăng cường kiểm tra, phát hiện các hoạt động mua bán bất hợp pháp các loại ma túy trên, đồng thời tăng cường cập nhật những tác hại của ma túy thế hệ mới đến cộng đồng để người dân có ý thức tự bảo vệ bản thân và gia đình.

Benh.vn (Tổng hợp)

Bài viết Đa dạng ma túy dạng giấy thấm nguy hiểm gây ảo giác lâu dài đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.