Uống rượu quá mức

Mọi người thường uống nhiều rượu trên các bữa tiệc, chắc chắn làm tăng gánh nặng cho đường tiêu hóa và cung cấp các điều kiện cho sự xuất hiện của bệnh ung thư.

Thành phần chính của rượu – ethanol, là một chất độc hại làm tổn thương các mô và tế bào khác nhau của cơ thể con người. Uống rượu sẽ kích thích niêm mạc thực quản gây ra những tổn thương vô cùng lớn, đặc biệt là rượu nồng độ cao hơn 60 độ sẽ gây tổn thương niêm mạc thực quản một cách rõ ràng trong thời gian ngắn.

Sử dụng thuốc tránh thai

Thuốc tránh thai chính là biện pháp giúp giảm tỷ lệ ung thư buồng trứng và ung thư nội mạc tử cung, nhưng thuốc tránh thai lại có liên quan tới tăng nguy cơ ung thư vú, ung thư cổ tử cung và ung thư gan.

Thường xuyên tiếp xúc với khói bụi, chất đốt

Tỷ lệ ung thư phổi cao hơn ở những người hàng ngày tiếp xúc với khói diesel. Động cơ diesel có chứa một lượng cao các hạt được biết đến là nguyên nhân gây ra bệnh hen suyễn và ung thư phổi.

Không chỉ có dầu diesel mà tất cả các loại sản phẩm từ nhiên liệu hóa thạch bao gồm cả xăng đều có chứa một số chất ung thư. Tất cả các loại nhiên liệu này đều thải ra cacbon monoxit và hydrocarbon độc hại, bao gồm benzen.

Benzen vốn là một chất gây tổn hại cho tủy xương, nơi sản xuất ra các tế bào máu. Phơi nhiễm lâu dài với hóa chất này liên quan đến một số loại ung thư máu.

Ăn nhiều thực phẩm nướng

Ăn nhiều thực phẩm nướng làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày, ruột già và ung thư tuyến tụy do chứa nhiều nitrosamine. Nitrosamine là nhóm các hợp chất hóa học, hầu hết trong đó là chất gây ung thư.

Uống nước ngọt có ga

Bạn có thể tránh đồ uống có đường vì sợ tăng cân nhưng nếu những ly soda xuất hiện thường xuyên trong các bữa ăn thì đồng nghĩa với việc bạn đang tự tạo nguy cơ phát triển ung thư cho mình. Nguyên nhân chính nằm ở chất làm ngọt nhân tạo. Một số nghiên cứu đã liên kết chất saccharin và cyclamate có trong soda với ung thư bàng quang và aspartame với các khối u não.

Ngồi làm việc quá lâu

Những người ngồi làm việc trong nhiều giờ làm tăng nguy cơ phát triển chứng viêm bên trong cơ quan nội tạng vùng bụng dưới có thể dẫn đến ung thư.

Làm việc vào ban đêm

Thức khuya vừa làm ảnh hưởng đến các hoạt động của cơ thể, vừa gây rối loạn đồng hồ sinh học và khiến hệ miễn dịch của bạn bị suy giảm. Đặc biệt, nếu thường xuyên thức khuya sẽ làm giảm bớt hormone melatonin, từ đó làm tăng cao nguy cơ gây ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt.

Xem thêm: Các nguyên nhân gây ung thư

Xem video để cập nhật thêm các thông tin khác

Bài viết 7 thói quen tưởng vô hại lại có thể gây ung thư đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Đặc biệt, đối với những căn bệnh “ngoài da” như đau họng, đau cơ hoặc các bệnh có phần tế nhị liên quan đến phần phụ, trĩ… thì rất lười đi khám hoặc tự mua thuốc về dùng. Tuy nhiên, đối với một số bệnh, nếu không điều trị dứt điểm có khả năng sẽ dẫn đến ung thư.

Bệnh trĩ kéo dài

Việt Nam hiện nay có khoảng 30 – 50% dân số bị mắc bệnh trĩ. Trong số đó, khoảng 10 – 30% cần điều trị bệnh trĩ, 20% cần phải mổ để giải quyết các hậu quả do bệnh trĩ gây ra.

Với một số người, trĩ là căn bệnh không nguy hiểm, chỉ gây đau đớn và bất tiện trong sinh hoạt. Tuy nhiên, trên thực tế thì hoàn toàn không phải như vậy. Trĩ không chỉ gây đau đớn và bất tiện trong sinh hoạt mà có thể gây nên những biến chứng nặng nề.

TS Nguyễn Mạnh Nhâm – Chủ tịch Hội Hậu môn, trực tràng, Việt Nam cho biết:

Bệnh trĩ thường gây đau đớn khi đi đại tiện, gây chảy máu mỗi khi đi đại tiện.

Vì vậy, khi hiện tượng chảy máu này kéo dài sẽ gây nên chứng thiếu máu. Đặc biệt, khi búi trĩ sa ra ngoài hậu môn, nó có thể gây ngứa, trầy xước tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào hậu môn gây viêm nhiễm hậu môn.

Ngoài ra, khi bệnh trĩ kéo dài kết hợp với những viêm nhiễm vùng hậu môn có thể kích thích các tế bào ung thư phát triển ở vùng bị tổn thương.

Qua đó, TS Mạnh Nhâm khuyến cáo, với những người bị bệnh trĩ kéo dài nếu thấy kèm theo hiện tượng chảy máu thâm đen và có mùi hôi thì phải nghĩ đến khả năng bệnh đã chuyển sang ung thư trực tràng. Bởi đó là dấu hiệu điển hình của người bị mắc bệnh ung thư trực tràng.

Bệnh sùi mào gà

Sùi mào gà là bệnh lây truyền qua đường tình dục. Biểu hiện là những nụ sùi nhỏ giống như mào gà, hoa lơ ở âm hộ, âm đạo, cổ tử cung, miệng, họng hoặc dương vật, đôi khi xung quanh lỗ hậu môn. Đó là những u lành tính của tế bào do virus HPV, lây truyền chủ yếu qua giao hợp.

Sùi mào gà nguy hiểm vì làm tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung.

Đặc biệt, nhiễm HPV xảy ra trước khi xuất hiện các tổn thương loạn sản và sau đó là các tổn thương ung thư cổ tử cung. Do đó phụ nữ có sùi mào gà phải làm xét nghiệm soi tế bào âm đạo hằng năm để phát hiện sớm.

Ngoài ra, phụ nữ đã có quan hệ tình dục cần làm xét nghiệm này hai năm một lần. Đây là cách duy nhất để loại trừ sớm ung thư cổ tử cung ở người có sùi mào gà. Tương tự, ở nam giới, bệnh cũng có thể gây ung thư dương vật nếu không được điều trị.

Viêm gan B và C

Theo các chuyên gia, bệnh viêm gan B là nguyên nhân chính gây ra ung thư gan. Khoảng 85% người bệnh có tiền sử viêm gan B chuyển sang ung thư gan.

Viêm gan B và C là một trong những nguy cơ chính dẫn đến bệnh ung thư gan. Hơn 70% số người mắc bệnh ung thư gan có tiền sử nhiễm virus viêm gan B và C. Biến chứng từ viêm gan sang ung thư gan thường rất chậm, khoảng 20 năm. Điều này khiến nhiều người hoàn toàn không chú ý.

Đối với những bệnh nhân mắc bệnh viêm gan B mãn tính thì đây chính là những người có nguy cơ dẫn đến ung thư gan cao hơn cả. Nguyên nhân là do người bệnh mắc bệnh viêm gan B nhưng không biết mình mắc bệnh hoặc nhiều bệnh nhân chủ quan không tiến hành điều trị hoặc điều trị bệnh không đúng phương pháp, không hiệu quả khiến bệnh nhanh chóng dẫn đến biến chứng.

Vì vậy, nếu người bệnh khi mắc viêm gan B cần được tiến hành điều trị bệnh sớm. Điều trị viêm gan B một cách triệt để nhất theo đúng y lệnh của các bác sĩ chuyên khoa.

Sẹo lâu ngày không khỏi

Theo các chuyên gia về da liễu, những tổn thương về da bỏng, sẹo và loét trong thời gian dài mà lại lâu lành có nguy cơ cao trong việc phát triển thành ung thư da. Chúng sẽ phát triển thành ung thư tế bào biểu bì có vảy. Loại ung thư này thường hay dẫn đến di căn hạch. Hơn hết chúng có thể gây tử vong cao nếu không được chẩn đoán sớm và điều trị thích hợp.

Có 3 loại ung thư da tế bào vảy gồm

• Ung thư da tế bào phát sinh từ actinic keratoses trông như những miếng vảy dày dính trên da. Ung thư da dạng này mềm và có thể cử động tự do. Thường nằm trên phần da đầu hói, trán, tai và mu bàn tay. Ung thư da tế bào vảy xuất hiện ở các vùng da bị tổn thương do ánh nắng mặt trời. Chúng là những khối u rắn, cử động được, mọc u lên, nhìn rõ mép và ít có vảy bề mặt. Những khối u tế bào vảy dạng này ít khi di căn nhưng có thể xâm lấn cục bộ.
• Ung thư da tế bào vảy phát sinh từ vùng da bình thường hoặc môi. Chúng rất dễ xâm lấn và có thể di căn đến các hạch bạch huyết trong khu vực.
• Ung thư da tế bào vảy thường xuất hiện trên nền tổn thương ung thư và vết sẹo lâu ngày. Ngoài ra còn có thể xuất hiện ở những vùng da bị tổn thương bởi tia UV như vùng da đầu không có tóc, vùng mặt, cổ, cánh tay, mu bàn tay hay mu bàn chân. Khối u thường sùi, đau, di căn hạch khu vực hoặc di căn sang cơ quan khác.

Vì vậy, khi thấy các dấu hiệu tổn thương trên da lâu ngày không khỏi cần đi khám để phát hiện và điều trị bệnh.

Bài viết Những loại bệnh không điều trị dứt điểm có thể dẫn đến ung thư đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Ăn không đúng giờ

Chế độ ăn cũng có thể giúp bạn kiểm soát được bệnh vitamin và khoáng chất cũng rất tốt đối với những bệnh nhân bị loét dạ dày. Bởi vì, bệnh loét dạ dày thường gây ra sự thiếu hụt dưỡng chất trong cơ thể. Bạn cần bổ sung các dưỡng chất cần thiết như sắt, canxi, vitamin D, kẽm, đồng, acid folic, vitamin nhóm B khác, giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng để chống chọi với bệnh tốt hơn. Ngoài ra, bạn cũng nên thay đổi thói quen ăn uống, không ăn những đồ ăn cay, nóng, ăn đúng giờ, ăn chậm, nhai kỹ…

Ăn quá nhiều vào buổi tối

Việc ăn quá no sẽ khiến dạ dày và thành ruột của bạn bị tăng thêm gánh nặng, từ đó làm giảm hiệu quả trong khi tiêu hóa. Đặc biệt, tuổi thọ của các tế bào trên niêm mạc dạ dày rất ngắn, chỉ khoảng 2 – 3 ngày mới tái tạo lại một lần.

Do đó, nếu bữa ăn trước chưa tiêu hóa kịp mà bạn đã dồn tiếp một lượng thức ăn vào bữa ăn sau thì dạ dày sẽ ở trong trạng thái căng phồng, đồng thời niêm mạc dạ dày cũng khó hồi phục trở lại khiến dạ dày tiết nhiều dịch vị làm phá hỏng niêm mạc. Tình trạng này để lâu sẽ gây ra bệnh đau dạ dày, khó tiêu hóa, dần dần còn chuyển hóa thành viêm loét dạ dày.

Ăn uống không vệ sinh

Nếu không đánh răng cẩn thận, rửa tay trước khi ăn, ăn thức ăn thô nhiễm bẩn sẽ dẫn đến nhiễm trùng vi khuẩn H. pylori.

Theo nghiên cứu cho thấy có tới 40% dân số nhiễm Helicobacter pylori ở mức độ khác nhau, từ đó làm tăng từ 2,7-12 lần nguy cơ ung thư dạ dày. Nếu không nhiễm vi khuẩn này, sẽ có rất nhiều người không bị ung thư dạ dày.

Ăn uống đồ cay nóng

Niêm mạc đường tiêu hóa của con người rất tinh tế và chỉ có thể chịu đựng thực phẩm nóng ở mức 50-60 ℃, cao hơn nhiệt độ này, niêm mạc sẽ bị đốt cháy.

Nếu bạn hay ăn thức ăn nóng, khi tổn thương niêm mạc bị bỏng sẽ không được chữa lành, thói quen ăn nóng liên tục làm bỏng dạ dày, làm thay đổi bề mặt dạ dày gây ra màng nhầy, tiếp tục phát triển thành ung thư.

Bị lạnh

Khi cơ thể chúng ta lạnh, dạ dày sẽ co thắt gây ra các triệu chứng như đau dạ dày, khó tiêu, nôn, tiêu chảy

Mệt mỏi quá sức

Điều này không chỉ làm giảm sức đề kháng của cơ thể mà còn làm suy yếu các hàng rào bảo vệ niêm mạc dạ dày khiến chúng ta dễ mắc bệnh.

Căng thẳng tinh thần

Khi cơ thể căng thẳng, cơ thể tiết ra hai hormone: adrenalin và noradrenalin làm tăng nhịp tim và hô hấp. Nếu tình trạng stress kéo dài hơn bình thường hoặc yếu tố stress quá mạnh, cơ thể sẽ huy động thêm cortisol để điều chỉnh các quá trình trao đổi chất của cơ thể. Nhưng chính cortisol này lại là con dao hai lưỡi ngăn cản cơ thể tiết ra các yếu tố bảo vệ dạ dày.

Cortisol làm tăng axit HCl và pepsine, là nguyên nhân chính gây ra bệnh trào ngược dịch vị dạ dày thực quản, cũng như viêm loét dạ dày tá tràng hay nặng hơn là ung thư dạ dày.

Uống nhiều rượu

Mỗi ngày chỉ cần uống trên 3 ly rượu, bia (tương đương hơn 45g đồ uống có cồn) là đã làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư dạ dày.

Bên cạnh đó, thói quen ăn uống kết hợp rượu với thịt nguội có khả năng khiến ung thư dạ dày hình thành và phát triển.

Lạm dụng thuốc

Rất nhiều loại thuốc có thể gây cho hại niêm mạc dạ dày.Ví dụ các loại thuốc chống viêm

Xem video để cập nhật thêm các thông tin khác

Bài viết Nếu tiếp tục những thói quen này, ung thư dạ dày sẽ sớm hỏi thăm bạn đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Theo nghiên cứu được công bố trên trang Cancer Research UK và thống kê của Bộ Y tế Anh, lượng trẻ em và thanh thiếu niên mắc ung thư đã tăng 40% so với 20 năm trước. Hiện, mỗi năm có hơn 4000 trẻ em và thanh thiếu niên tại Anh được chẩn đoán mắc ung thư và đây cũng là một trong những nguyên nhân gây tử vong ở trẻ em dưới 14 tuổi.

Cụ thể, các nhà nghiên cứu thuộc quỹ Children with Cancer (Anh) nhận thấy, so với năm 1998, mỗi năm số người trẻ mắc ung thư đã tăng thêm 1300 trường hợp. Nổi bật nhất trong số này là độ tuổi từ 15 – 24. Khi tìm nguyên nhân? Nhóm chuyên gia đã đưa ra một kết luận khiến ai cũng phải sững sờ đó chính là cuộc sống hiện đại.

Theo tiến sĩ Denis Henshaw – giảng viên tại ĐH Bristol (Anh), ô nhiễm không khí là thủ phạm chính, chịu trách nhiệm cho 40% số ca ung thư tăng thêm. Ngoài ra còn có các yếu tố khác như thuốc trừ sâu trong thực phẩm, thói quen hút thuốc, nhiễm xạ khi chụp X quang.

Henshaw chỉ rõ: “Khi nhìn vào các dạng ung thư ở trẻ em như bệnh bạch cầu thì không còn nghi ngờ gì nữa, ô nhiễm môi trường chính là thủ phạm. Chúng tôi thực sự bất ngờ trước số liệu này, và tôi e rằng thủ phạm chính là cuộc sống hiện đại ngày nay”.”Rất nhiều yếu tố môi trường được xem là tác nhân gây ung thư, như ô nhiễm không khí, sử dụng thuốc trừ sâu quá đà. Tiếp xúc với ánh sáng nhân tạo quá nhiều cũng không tốt – lý do vì sao công nhân làm đêm thường có sức khỏe rất kém. Những món ăn như thịt nướng hoặc các thiết bị điện tử cũng chứa tác nhân gây ung thư, và đó đều là những thứ tác động rất nhiều đến giới trẻ”.

Tuy vậy, các chuyên gia cho rằng hậu quả này hoàn toàn có thể ngăn chặn nếu chúng ta thay đổi lối sống như hạn chế làm “cú đêm”, hạn chế ăn thịt đỏ và đồ đóng hộp, thực hiện một chế độ ăn uống lành mạnh, tăng cường tập luyện thể dục thể thao… để cơ thể khỏe mạnh và tăng cường hệ miễn dịch, phòng chống ung thư.

Tổng hợp

Bài viết Gia tăng tỷ lệ ung thư ở giới trẻ: Nguyên nhân do đâu? đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Hình ảnh tế bào ung thư

Nguyên nhân sinh ung thư rất đa dạng, ngoài một số tác nhân đã được biết rõ gây ung thư như thuốc lá, amiang…vẫn còn nhiều nguyên nhân gây ung thư đang được nghiên cứu.

Nghiên cứu nguyên nhân ung thư không chỉ dựa trên sự hiểu biết các quá trình sinh học liên quan đến bệnh tật mà còn dựa vào bằng chứng dịch tễ học mô tả và phân tích bao gồm sự giải thích những khác biệt quan sát được về tần suất của một số loại ung thư theo giới tính, tuổi tác, hoàn cảnh kinh tế xã hội và địa lý.

Nguyên nhân sinh ung thư gồm 2 nhóm chính là các yếu tố môi trường và tác nhân di truyền.

Các yếu tố môi trường

Vai trò của các yếu tố sinh ung thư người có trong môi trường đã được biết đến cách đây hơn 200 năm nhờ các phát hiện của một bác sĩ người Anh tên là Percival Pott về sự gia tăng ung thư da bìu những người thợ nạo ống khói vào những năm 1775. Kể từ đó, các bằng chứng về yếu tố môi trường gây ung thư được ghi nhận ngày càng nhiều.

1. Tác nhân vật lý

Chủ yếu là bức xạ ion hóa và tia cực tím.

1.1. Bức xạ ion hóa

Nguồn tiếp xúc tia phóng xạ tự nhiên chủ yếu từ các các tia vũ trụ, đất hoặc các vật liệu xây dựng. Nguồn tiếp xúc phóng xạ nhân tạo chủ yếu là trong chẩn đoán Y khoa. Tỷ lệ tất cả ung thư do tia phóng xạ rất thấp (khoảng 2% – 3%).

Các bằng chứng dịch tễ học:

• Các nhà X quang đầu tiên đã không tự che chắn nên thường bị ung thư da và bệnh bạch cầu.
• Ung thư tuyến giáp gia tăng rõ những người điều trị tia xạ vào vùng cổ lúc còn trẻ.
• Ngày nay người ta thấy rằng bệnh phổi các thợ mỏ vùng Joachimstal (Tiệp Khắc) và Schneeberg (Đức) quan sát được từ thế kỷ 16, chính là ung thư phổi do sự hiện diện của quặng đen có tính phóng xạ trong các mỏ.
• Nguy cơ ung thư phổi tăng cao trong các nghiên cứu về thợ mỏ Uranium và thợ mỏ đá cứng dưới lòng đất phải tiếp xúc với khí radon vì lý do nghề nghiệp.
• Nghiên cứu những người sống sót trong vụ nổ bom nguyên tử Hiroshima và Nagasaki Nhật Bản năm 1945 đã cho thấy tăng nguy cơ nhiều loại ung thư đặc biệt ung thư máu thể tủy cấp.
• 10 năm sau sự cố rò rỉ tia phóng xạ Chernobyl 1986, người ta nhận thấy tỷ lệ ung thư gia tăng mạnh, trong đó đặc biệt trẻ em bị ung thư tuyến giáp tăng gấp 10 lần.

Quá trình phóng xạ đã bắn ra các hạt làm ion hóa các thành phần hữu cơ của tế bào tạo ra các gốc tự do. Chính các gốc tự do này tác động lên các base của ADN làm rối loạn các gen tế bào tạo ra các biến dị và đột biến gây ung thư, quái thai và dị tật.

Tác động của tia phóng xạ gây ung thư người phụ thuộc vào 3 yếu tố quan trọng:

• Tuổi tiếp xúc càng nhỏ càng nguy hiểm nhất là bào thai và trẻ nhỏ.
• Mối liên hệ liều đáp ứng: phơi nhiễm càng cao và càng kéo dài thì nguy cơ càng tăng.
• Cơ quan bị chiếu xạ: các cơ quan như tuyến giáp, tủy xương rất nhạy cảm với tia xạ.

1.2. Bức xạ cực tím

Tia cực tím có trong ánh sáng mặt trời gồm 3 loại A, B và C gây bỏng da, ung thư da, loét giác mạc và đục thủy tinh thể. Càng gần xích đạo tia cực tím càng mạnh. Tia C gây đột biến mạnh nhất nhưng được lọc bởi tầng ozon. Tia B kích thích các tế bào da tạo ra sắc tố melanin làm rám nắng và đỏ da và tác động trực tiếp lên ADN làm lớp da lão hóa sớm và tế bào bị biến đổi thành ung thư. Tia A do bước sóng dài nên ít gây ung thư da hơn.

Các bằng chứng dịch tễ học cho thấy những người làm việc ngoài trời thường có tỷ lệ ung thư tế bào đáy và tế bào vảy của da khu trú vùng đầu, cổ cao hơn những người làm việc trong nhà. Đối với những người da trắng sống ở vùng nhiệt đới tỷ lệ ung thư hắc tố cao hơn hẳn người da màu.

Cần phải lưu ý trào lưu tắm nắng thái quá của người da trắng gây bỏng nắng và tăng nguy cơ ung thư da. Hiện nay tầng ozon ngày càng mỏng đi do ngày càng có nhiều chất thải độc hại từ mặt đất, sự phun của núi lửa làm hủy hoại tầng ozon đã làm tăng cả về cường độ lẫn biên độ tiếp xúc với tia cực tím. Kết quả dự báo sẽ gia tăng tần suất mới mắc của ung thư da cũng như một số bệnh khác trong tương lai.

2. Tác nhân hóa học

2.1. Thuốc lá

Vai trò của thuốc lá gây ung thư đã được chứng minh rõ ràng bằng:

• Các nghiên cứu dịch tễ học
• Nghiên cứu các thành phần của thuốc lá
• Phát hiện các tổn thương di truyền đặc thù ở các tế bào ung thư và tế bào bình thường người hút thuốc lá
• Hiểu biết về sự chuyển hóa của các amine có trong thuốc lá.

Các nghiên cứu dịch tễ học đã chứng minh rằng những người hút thuốc lá có nguy cơ mắc các ung thư phổi, thanh quản, khoang miệng, thực quản và bàng quang. Những ung thư này ít gặp ở những người không hút thuốc lá. Quan sát cũng nhận thấy một số ung thư khác cũng đang gia tăng ở những người hút thuốc lá: ung thư tụy, thận, mũi họng, dạ dày và ung thư máu.

Vai trò của thuốc lá gây ung thư đã được chứng minh rõ ràng

Thành phần của khói thuốc lá: Có trên 4000 hóa chất có trong khói thuốc lá trong đó 43 chất gây ung thư đã được nhận biết. Các chất này chủ yếu là:

• Các hydrocarbon thơm đa vòng: được tạo ra đốt cháy thuốc lá không hoàn toàn hay trong các khói và bụi công nghiệp
• Nitrosamine: là chất gây ung thư mạnh nhất ở động vật thí nghiệm và có vai trò chủ yếu trong ung thư phổi, thực quản, tụy, miệng khi hút thuốc.
• Hydrocarbon dị vòng: có trong nhựa thuốc lá là những chất gây biến dị mạnh và sinh ung thư ở nhiều cơ quan khác nhau như gan, phổi…
• Benzene
• Polonium-210 có hoạt tính phóng xạ

Trình bày đầu tiên về mối liên quan giữa hút thuốc và tăng tỷ lệ ung thư phổi được biết đến từ một nghiên cứu ca-đối chứng ở Đức năm 1939. Từ đó người ta đã thực hiện nhiều cuộc nghiên cứu ca – đối chứng cho thấy ung thư phổi tăng gấp 10 lần những người hút thuốc so với những người không hút thuốc.

Về sau nhờ vào các thống kê của Doll ở Anh người ta mới khẳng định thuốc lá là nguyên nhân của khoảng 90% ung thư phế quản. Tính chung thuốc lá gây ra khoảng 30% các loại ung thư chủ yếu là ung thư phế quản và một số ung thư vùng mũi họng, ung thư đường tiết niệu. Ngoài chất Nicotin, trong khói thuốc lá chứa rất nhiều chất Hydrocarbon thơm, trong đó chất 3-4 Benzopyren là chất gây ung thư trên thực nghiệm.

Những bằng chứng gần đây cho thấy nguy cơ ung thư phổi gia tăng ở những người không hút thuốc nhưng họ thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc thải ra từ người hút thuốc (ví dụ khói thuốc của những người hút thuốc trong nhà).

2.2. Chế độ ăn uống và các chất gây ô nhiễm thực phẩm

Người ta nhận thấy có sự khác nhau giữa tỷ lệ ung thư đường tiêu hóa theo vùng địa lý và theo thói quen ăn uống.

Những thay đổi nhanh chóng về tỷ lệ ung thư dạ dày (giảm) và tỷ lệ ung thư đại tràng (tăng) ở thế hệ người Nhật đầu tiên di cư sang Mỹ là bằng chứng rõ ràng rằng những thay đổi môi trường và chế độ ăn uống làm thay đổi nguy cơ của các loại ung thư này.

Lạm dụng rượu gây ung thư: Lạm dụng rượu là nguyên nhân làm tổn hại sức khoẻ của nhân loại. Hằng năm người ta nhận thấy khoảng 15-30% số bệnh nhân nhập viện là do tác hại của rượu. Uống rượu nhiều làm tăng tỷ lệ ung thư cao chỉ sau thuốc lá. Nghiện rượu liên quan đến các ung thư vùng miệng, họng, thanh quản, thực quản và gan.

Chất béo và thịt: Các nghiên cứu cho thấy với chế độ ăn uống giàu chất béo động vật làm tăng nguy cơ ung thư vú và ung thư đại trực tràng. Ở các nước phát triển, nơi tiêu thụ nhiều thịt người ta thấy tỷ lệ ung thư đại tràng cao có ý nghĩa. Ngược lại, chế độ ăn nhiều trái cây và rau xanh, quả chín và nhiều sợi thực vật làm giảm tỷ lệ ung thư đại trực tràng. Tỷ lệ một số loại ung thư khác như ung thư hạ họng thanh quản, thực quản, phổi và vú cũng giảm nhẹ. Những chất gây ô nhiễm và chất phụ gia trong thực phẩm: Thịt cá hun khói và ướp muối, các loại mắm và dưa muối có rất nhiều muối Nitrat và Nitrit. Nitrat, Nitrit và Nitrosamin làm tăng nguy cơ ung thư thực quản và dạ dày. Nitrosamin là chất gây ung thư khá mạnh trên thực nghiệm.

Thực phẩm mốc gây ung thư: Gạo, lạc là hai loại thực phẩm dể bị mốc. Nấm mốc Aspergillus flavus thường có ở gạo, lạc mốc tiết ra độc tố aflatoxin, chất này gây ra ung thư tế bào gan nguyên phát. Sự đột biến gen P53 được tìm thấy trong 53% các trường hợp ung thư tế bào gan nguyên phát ở các khu vực có độc tố aflatoxin trong thực phẩm.

Các thực phẩm bị ô nhiễm do thuốc trừ sâu có thể gây cơn bùng phát ngộ độc cấp tính. Tuy nhiên ngày nay người ta chưa xác định được mối liên hệ giữa hiện tượng này với các bệnh ung thư.

2.3. Ung thư liên quan đến nghề nghiệp

Theo các nghiên cứu ở Pháp, phơi nhiễm nghề nghiệp có thể gây ra khoảng 3% tử vong do ung thư.

Các nghiên cứu ở Mỹ những năm gần đây có tỷ lệ ung thư cao hơn do phơi nhiễm với các chất như amian, arsen, nickel, chrome, benzene và các sản phẩm của công nghiệp hóa dầu. Tuy nhiên phơi nhiễm nghề nghiệp là khó đánh giá do có sự phối hợp với các yếu tố khác như thuốc lá và rượu.

Tác nhân sinh ung quan trọng nhất trong việc gây bệnh ung thư nghề nghiệp chủ yếu là các hóa chất và ít gặp hơn là các tác nhân khác như vi rút, bức xạ ion hóa. Việc đánh giá ung thư nghề nghiệp trong dân số chỉ mang tính chất tương đối. Một công trình nghiên cứu ở Mỹ cho thấy rằng 4% ung thư có liên quan đến nghề nghiệp. Một số đánh giá của các quốc gia công nghiệp hóa khác thấy tỷ lệ này thay đổi từ 2-8%… Các nước đang phát triển và các nước mới công nghiệp hóa tỷ lệ ung thư do nghề nghiệp chưa được đánh giá một cách rõ ràng. Các ung thư nghề nghiệp thường xảy ra ở các hệ cơ quan tiếp xúc trực tiếp với các nhân sinh ung thư hay với các chất chuyển hóa còn hoạt tính của các tác nhân này.

– Ung thư nghề nghiệp thường hay gặp nhất ngày nay là ung thư đường hô hấp. Người ta đã xác định một số hóa chất hay hỗn hợp hóa chất trong môi trường nghề nghiệp có liên quan nhân quả với bệnh ung thư  phổi. Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế IARC đã đánh giá 10 hóa chất hay hổn hợp khác như là khói thải của động cơ Diesel, beryllium và các hỗn hợp của nó, tinh thể silica, cadmium và các hợp chất của nó có khả năng sinh ung thư người. Amian có lẽ là chất quan trọng nhất gây ung thư phổi do nghề nghiệp. Hít bụi (amian) sẽ gây xơ hóa phổi lan tỏa (asbertosis). Các nghiên cứu từ nhiều nơi trên thế giới cho thấy số công nhân chết do nhiễm asbestos (asbertosis) thì tỷ lệ ung thư phổi hiện diện từ 20-50% trường hợp trong đó bướu trung mô màng phổi chiếm tỷ lệ cao (thậm chí thời gian tiếp xúc không dài).

– Ung thư bàng quang cũng là một trong các ung thư nghề nghiệp thường gặp nhất. Bắt đầu từ giữa thế kỷ XIX. Công nghiệp nhuộm azo đã phát triển nhanh chóng. Vào cuối thế kỷ này những trường hợp ung thư bàng quang đầu tiên đã được phát hiện ở các thợ thường tiếp xúc với chất Anilin. Chất Anilin tự nó không sinh ra ung thư ở người và động vật nhưng Anilin có chứa nhiều tạp chất 4-amindiphenyl có tính sinh ung thư. Các chất chính gây ra ung thư bàng quang trong kỹ nghệ sản xuất anilin là Benzidine, 2 naphthylamine và 4-aminodiphenyl.

– Hít thở Benzen có thể làm ức chế tủy xương và gây ra chứng thiếu máu bất sản, nếu tiếp xúc Benzen với mức độ cao sẽ gây ra bệnh ung thư bạch cầu tủy cấp. Ngoài ra nó có thể gây ra bệnh đa u tủy xương và u lympho ác tính. Sarcoma phần mềm hay gặp ở công nhân tiếp xúc với chất diệt cỏ có gốc phenoxy; ung thư thanh quản gặp các công nhân tiếp xúc với hơi acid vô cơ mạnh và ung thư các xoang cạnh mũi gặp ở công nhân tiếp xúc với formaldehyd.

2.4. Hóa trị liệu

Điều trị hóa chất chống ung thư có thể gây ra tổn thương ADN và sinh ung thư. Ngày nay nhờ phát hiện sớm ung thư và sử dụng nhiều phương pháp điều trị hiệu quả nên thời gian sống thêm kéo dài hơn. Một số ung thư điều trị khỏi nhờ phát hiện ở giai đoạn chưa xâm lấn. Vì vậy vai trò sinh ung thư do hóa chất cần phải được cân nhắc và có biện pháp sàng lọc ở những đối tượng này.

Nguy cơ gây ung thư do thuốc gia tăng phụ thuộc vào các yếu tố:

• Tuổi sử dụng: tuổi càng trẻ càng tăng nguy cơ.
• Thời gian tiềm tàng giữa sữ dụng thuốc và phát triển ung thư trung bình từ 5 đến 10 năm ngắn hơn so với 40 đến 50 năm trong phơi nhiễm hóa chất công nghiệp.
• Có sự hiện diện của các yếu tố cùng sinh ung thư như thuốc lá và phơi nhiễm phóng xạ

Thuốc gây ung thư nhiều nhất là các thuốc chống ung thư vì các loại thuốc này đã được chứng minh gây ung thư thực nghiệm và các loại ung thư chủ yếu là ung thư máu và các loại u lymphô ác.

Ung thư máu thể tủy cấp là biến chứng hiếm của các thuốc nhóm alkyl. Suy giảm miễn dịch do hóa trị, thuốc ức chế miễn dịch, AIDS làm tăng nguy cơ mắc u lymphô ác do nhiễm EBV.

Ngày nay, có nhiều thuốc chống ung thư hiện đại có hiệu quả nên thời gian sống thêm của bệnh nhân ung thư kéo dài hơn và nhiều loại ung thư có thể chữa khỏi do được phát hiện sớm và sử dụng hóa trị đa phương thức nên vai trò sinh ung thư do thuốc ngày càng được chú ý để có các biện pháp sàng lọc và phát hiện sớm các ung thư thứ hai nay.

3. Các tác nhân sinh học

Các tác nhân sinh học ung thư chủ yếu là virus và một số trường hợp có vai trò của ký sinh trùng và vi khuẩn.

3.1. Virus

Các oncogen đầu tiên được phát hiện ở virus. Sau đó người ta phát hiện virus tích hợp vào ADN của tế bào vật chủ bình thường và điều hòa sự tăng sinh tế bào mầm. Các virus sinh ung thư này gây nên ung thư bằng cách hoạt hóa gen bình thường đó bên trong tế bào chủ.

Có 4 loại virus sinh ung thư ở người đã được mô tả.

– Virus Epstein – Barr (EBV):

• Loại virus này được Epstein và Barr phân lập đầu tiên ở bệnh nhân ung thư hàm dưới của trẻ em vùng Uganda, về sau người ta còn phân lập được loại virus này trong ung thư vòm mũi họng, bệnh gặp nhiều ở các nước ven Thái Bình Dương đặc biệt là Quảng Đông, Trung Quốc và một số nước Đông Á trong đó có Việt Nam.
• Virus Epstein-Barr thuộc họ Herpes được cho có vai trò bệnh sinh của 4 loại UT:
  • U lymphô Burkitt.
  • Các u lymphô tế bào B ở những người suy giảm miễn dịch
  • Một số trường hợp bệnh Hodgkin
  • Ung thư biểu mô vòm họng.

– Ung thư gan và viêm gan siêu vi:

• Các nghiên cứu dịch tễ học cho thấy viêm gan siêu vi B (HBV) có mối liên hệ với ung thư gan nguyên phát (HCC)

Có 80% trường hợp liên quan đến nhiễm virus viêm gan siêu vi B. virus này xâm nhập vào có thể gây viêm gan cấp, kể cả nhiều trường hợp thoáng qua. Tiếp theo là thời kỳ viêm gan mãn không có triệu chứng. Tổn thương này sẽ dẫn đến xơ gan toàn bộ và ung thư tế bào gan. Ngoài ra xơ gan đã làm cho tiên lượng của bệnh ung thư gan xấu đi rất nhiều.

• Viêm gan siêu vi C (HCV)

Người ta đã ghi nhận rằng tần suất ung thư gan nguyên phát gia tăng gần đây trong một phần của người dân Nhật là do có sự nhiễm virus viêm gan C một cách thường xuyên. Viêm gan do virus viêm gan A không liên hệ với HCC.

– Virus gây u nhú

Thường truyền qua đường sinh dục. Loại này được coi là có liên quan đến các ung thư vùng âm hộ, âm đạo và cổ tử cung, các nghiên cứu đang còn tiếp tục.

– Virus gây bệnh bạch cầu tế bào (T)

Loại virus đảo ngược (Retrovirus) ở người được phát hiện vào năm 1980, loại này có liên quan đặc biệt với bệnh bạch cầu tế bào (T), chủ yếu gặp ở Nhật Bản và trong vùng Caribê.

3.2. Ký sinh trùng và vi trùng

Mối tương quan giữa ký sinh trùng và bệnh ung thư được biết nhiều nhất là tình trạng nhiễm Schistosoma với ung thư bàng quang và giữa nhiễm sán lá với ung thư ống mật. Người ta tìm thấy nhiều nhất ở Ai Cập, Irắc, Xuđăng và Zimbabuê.

Helicobacter Pylori: là một vi trùng nhiễm chọn lọc vào niêm mạc dạ dày. Nó liên quan đến viêm dạ dày, loét dạ dày tá tràng và trong một số nghiên cứu có liên quan đến ung thư dạ dày. Bản chất của sự liên quan giữa nhiễm Helicobacter pylori và ung thư dạ dày đang được nghiên cứu tích cực, nhằm hạ thấp tỉ lệ nhiễm H.Pylori và do đó làm giảm tỷ lệ ung thư dạ dày.

Helicobacter pylori có liên quan đến ung thư dạ dày

Các nguyên nhân bên trong

1. Yếu tố di truyền

Từ khoảng 15 năm trở lại đây nhờ những tiến bộ trong lĩnh vực nghiên cứu sinh học phân tử người ta đã biết được sự liên hệ chặt chẽ giữa các biến đổi vật liệu di truyền và sự xuất hiện một số bệnh ung thư.

80 – 90% người sẽ bị ung thư do họ mang gen gây hại U wilms, ung thư nguyên bào võng mạc 2 mắt và những bệnh nhân đa polip có tính chất gia đình là thí dụ về các loại ung thư truyền theo tính trội theo mô hình của Mendel. Ung thư tuyến giáp thể tủy (loại ung thư tuyến giáp có tiết ra Thyrocalcitonine) cũng mang tính chất di truyền rõ rệt.

Những năm trở lại đây nhờ những nghiên cứu về gen, người ta đã phân lập được các gen sinh ung thư (oncogen) và tiền gen sinh ung thư (proto-oncogen). Dưới tác động của một vài tác nhân nào đó tiền gen sinh ung thư hoạt hóa và biến thành gen sinh ung thư. Từ đó gen sinh ung thư mã hóa để sản xuất các protein và men liên quan đến quá trình phân chia và biệt hóa tế bào theo xu hướng ác tính, ví dụ trong bệnh ung thư bạch cầu mạn thể tủy, 90% tế bào mầm tạo huyết có sự chuyển đoạn 9/22.

Một lọai gen quan trọng khác và các gen ức chế ung thư (Anti-oncogen). Khi cơ thể vắng mặt các gen này, nguy cơ mắc ung thư sẽ tăng cao. Một số gen ức chế sinh ung thư quan trọng là gen P53 của bệnh ung thư liên bào võng mạc mắt, gen WT1 trong bệnh u wilms, gen NF1 trong bệnh đa u xơ thần kinh của Recklinghausen.

2. Suy giảm miễn dịch và AIDS

Trên động vật thực nghiệm sự suy giảm miễn dịch làm gia tăng nguy cơ bị ung thư. Người bị suy giảm miễn dịch mang tính di truyền hay mắc phải thường dể bị ung thư và thời gian ủ bệnh ngắn hơn.

Ở những bệnh nhân ghép cơ quan, sự suy giảm miễn dịch do thuốc là rõ nhất. Theo dõi một thời gian dài 16.000 bệnh nhân ghép thận và được điều trị bằng các loại thuốc ức chế miễn dịch người ta thấy nguy cơ mắc bệnh u Lympho ác không Hodgkin tăng 32 lần, ung thư gan và đường mật trong gan tăng 30 lần, ung thư phổi tăng 2 lần, ung thư bàng quang tăng 5 lần, ung thư cổ tử cung gần 5 lần, các melanoma ác tính và ung thư tuyến giáp tăng lên 4 lần. Sự ức chế miễn dịch cũng còn làm tăng nguy cơ nhiễm siêu vi, cả hai loại virus gây ung thư và những loại bị nghi ngờ.

Người có HIV dương tính có nguy cơ cao mắc Sarcome Kaposi và u Lympho ác không Hodgkin. Sarcome Kaposi có thể xảy ra bất cứ lúc nào sau khi bị nhiễm HIV, trái lại u Lympho ác không Hodgkin có khuynh hướng xuất hiện cơ địa suy giảm miễn dịch trầm trọng. Ở người bị nhiễm HIV, nguy cơ này gia tăng khoảng 6% mỗi năm trong vòng 9-10 năm.

3. Rối loại nội tiết

Người ta nhận thấy rõ ràng sự liên quan khá đặc hiệu của một số loại ung thư với tình trạng rối loạn nội tiết nhưng cho đến nay chưa có bằng chứng khẳng định rối loạn nội tiết gây ra ung thư. Một số nhóm nội tiết làm tăng nguy cơ ung thư sau khi sử dụng chúng. Thuốc Diethylstilbestrol (DES) đã được từng sử dụng rộng rãi vào đầu thai kỳ để làm giảm buồn nôn và phòng ngừa sẩy thai có thể gây ung thư âm đạo ở con gái của bệnh nhân được điều trị và làm tăng nguy cơ ung thư tinh hoàn của các con trai của họ.

Điều trị thay thế estrogen để làm giảm các triệu chứng mãn kinh, để giảm nguy cơ bệnh tim do mạch vành bằng cách làm tăng Lipoprotein cholesterol tỉ trọng cao và để bảo tồn nồng độ muối khoáng trong xương ngừa chứng loãng xương. Liệu pháp này làm tăng nguy cơ ung thư nội mạc tử cung. Tình trạng giảm nội tiết sinh dục nam sinh nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt và loại ung thư này đáp ứng khá tốt khi điều trị nội tiết. Sự sử dụng thuốc ngừa thai uống có gây ung thư vú hay không vẫn còn đang được bàn cãi, mặc dù có vẻ nguy cơ ung thư vú tăng cao ở phụ nữ sớm sử dụng thuốc ngừa thai đường uống. Trái lại Tamoxifen là thuốc tổng hợp kháng estrogen ảnh hưởng đến các thụ thể estradiol làm giảm nguy cơ tái phát và di căn ung thư vú. Sử dụng tamoxifen để dự phòng ung thư vú đang được thực hiện ở Âu-Mỹ và đang có nhiều khả quan.

Kết luận

Mục tiêu quan trọng của việc nghiên cứu nguyên nhân của ung thư là cung cấp thông tin nhằm hướng đến việc dự phòng ung thư. Xác định được vai trò của một số yếu tố sinh ung thư thường gặp như thuốc lá, các phụ gia trong thực phẩm, các virus sinh ung thư là rất quan trọng, từ đó đề ra các phương pháp phòng bệnh tích cực như phong trào phòng chống hút thuốc lá, các chương trình tiêm chủng mở rộng phòng viêm gan B, nhằm hạ thấp tỷ lệ mắc bệnh.

Benh.vn

Bài viết Các nguyên nhân gây ung thư đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Cụ thể, nghiên cứu được đăng trên tạp chí Science đã chỉ ra, khoảng 65% các ca mắc ung thư được phân tích đều do sự phân chia ngẫu nhiên của các tế bào trong cơ thể, giống như trò chơi xúc xắc – quyết định xem AND của một người có thể dẫn đến ung thư hay không.

Khả năng mắc ung thư cũng giống như trò chơi xúc xắc vậy.

Nghiên cứu cho thấy, 2/3 các căn bệnh ung thư chỉ là do “kém may mắn”. Thế nhưng, 1/3 còn lại bị chi phối bởi những hoạt động của chúng ta như lạm dụng đồ uống có cồn, phơi nắng quá nhiều hoặc không kiểm soát cân nặng… tất cả đều giống như trò chơi đỏ – đen mà tài sản đặt cược lại chính là cả tính mạng của bản thân mình. Chỉ riêng hút thuốc lá cũng đã là nguyên nhân dẫn đến 1/5 các ca mắc ung thư trên thế giới.

Trung tâm này cũng cho rằng, mắc bệnh do đột biến ngẫu nhiên không đồng nghĩa với việc gắn liền với lối sống buông thả. Việc hướng đến và duy trì một lối sống lành mạnh cũng là phương pháp hữu hiệu, đóng vai trò quan trọng giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh nguy hiểm nhất đối với con người này.

Mắc ung thư có thật sự là do “kém may mắn”?

Tuy nhiên, những kết luận trên là vội vàng và không hoàn toàn chính xác. Qua tìm hiểu, trang tin The Guardian đã nhanh chóng chỉ ra những điểm sai lầm trong việc quy chụp nguyên nhân ung thư như trên.

Được biết, tên thật của nghiên cứu trên là “Variation in cancer risk among tissues can be explained by the number of stem cell divisions” (tạm dịch: Tỉ lệ nguy cơ mắc ung thư ở các mô có thể được lý giải bởi số lượng tế bào phân chia). Theo đó, sau khi nghiên cứu trên 31 dạng ung thư, các chuyên gia đã tìm thấy mối liên hệ giữa tỉ lệ mắc bệnh lý này với lượng tế bào phân chia trong cơ thể. Hiểu một cách đơn giản, tế bào phân chia càng nhiều thì khả năng xảy ra đột biến càng cao và từ đó dễ dẫn tới biến đổi ADN và gây ung thư.

Điều đó hoàn toàn khác với việc quy kết phân chia tế bào ngẫu nhiên là nguyên nhân gây nên ung thư. Thực tế, sự phân chia này chỉ là một nhân tố góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh mà thôi.

Ngay trong nghiên cứu này, người đọc cũng có thể tìm thấy những thí nghiệm nhằm kiểm tra tác động của thuốc lá tới nguy cơ ung thư, chứng tỏ rằng chính các nhà khoa học cũng không có ý khẳng định tuyệt đối như nhiều website đưa tin về sự “kém may mắn” này. Những gì họ nghiên cứu chỉ nhằm đóng góp lý luận để phục vụ quá trình tìm kiếm biện pháp chữa trị ung thư trong tương lai mà thôi.

An Nguyên – Benh.vn (Tổng hợp)

Bài viết Hầu hết các bệnh ung thư là do ‘kém may mắn’? đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Thịt chế biến sẵn gây ung thư niêm mạc ruột

Thịt chế biến sẵn như:xúc xích, thịt xông khói, thịt nguội, hot dog… thường chứa nhiều chất bảo quản, muối để kéo dài thời gian sử dụng. Khi đi vào cơ thể, chất này dễ gây hại cho lớp niêm mạc ruột, gây ung thư.

Phương pháp phòng ngừa:

Nên sử dụng thịt tươi để ăn hàng ngày, hạn chế sử dụng thịt đã chế biến sẵn.

Sử dụng thường xuyên thịt chế biến sẵn gây nguy cơ ung thư niêm mạc ruột

Uống nhiều nước ngọt gây u nội mạc tử cung

Tháng 7/2014 Viện Ung thư Quốc gia Mỹ (NCI) tiết lộ, phụ nữ uống một lượng lớn nước giải khát chứa đường dễ gây xuất hiện khối u nội mạc tử cung cao hơn 78% so với bình thường.

Phương pháp phòng ngừa:

Phụ nữ thường thích các loại nước ngọt, tuy nhiên có thể sử dụng các loại nước ngọt từ tự nhiên như nước soài, bưởi, mãng cầu…cũng rất thơm ngon mà lại không ảnh hưởng đến sức khỏe.

Bỏ qua bữa sáng gây ung thư túi mật

Các nhà khoa học cảnh báo, bỏ qua bữa sáng thường xuyên dễ gây sỏi mật, ung thư túi mật vì sau 8 giờ nghỉ ngơi, dịch mật trong cơ thể khá dồi dào. Việc nạp năng lượng kịp thời góp phần ngăn cản quá trình tạo sỏi. Ngược lại, không ăn sáng dễ gây nên tình trạng tạo sỏi, hình thành ung thư túi mật.

Phương pháp phòng ngừa:

Ăn sáng đều đặn hàng ngày để tạo năng lượng cho một ngày mới và phòng ung thư túi mật.

Ăn sáng để tăng cường calo cho một ngày mới và phòng chống bệnh tật

Các loại thuốc lá đều có khả năng gây ung thư

Các nhà khoa học đã cảnh báo, không chỉ thuốc lá thông thường, các loại thuộc lá khác như thuốc lá điện tử, thuốc lá nhai thường được dùng để cai thuốc cũng có khả năng gây ung thư phổi, dạ dày, thanh quản và miệng.

Phương pháp phòng ngừa:

Bỏ hút thuốc lá để bảo vệ sức khỏe.

Rượu, bia gây ung thư vòm họng

Theo một nghiên cứu mới đây cho biết, hơn 1/3 số bệnh nhân được phát hiện ung thư vòm họng có liên quan đến bia rượu vì bia, rượu gây kích thích các mô họng giống như thuốc lá. Đặc biệt, thời gian uống rượu càng lâu và mức độ uống rượu càng nhiều thì nguy cơ mắc bệnh càng cao.

Phương pháp phòng ngừa:

Hạn chế uống bia, rượu, chỉ nên uống bia, rượu trong các dịp lễ, tết.

Chai lọ nhựa chứa BPA tăng nguy cơ ung thư tiền liệt tuyến

Một nghiên cứu công bố trên Tạp Chí Endocrinology tháng 11/2014 cho biết, các loại chai, lọ nhựa chứa Bisphenol A (BPA) có khả năng làm tăng nguy cơ ung thư tiền liệt tuyến. Ảnh hưởng của BPA mạnh đến mức sau khi tránh tiếp xúc với vật dụng bằng nhựa suốt 1 tháng, kiểm tra vẫn phát hiện lượng BPA trong nước tiểu.

Phương pháp phòng ngừa:

Sử dụng chai lọ bằng gốm, sứ thay vì chai lọ nhựa để tránh độc tố Bisphenol A, giảm nguy cơ ung thư tiền liệt tuyến.

Mỹ phẩm gây độc

Năm 2014, liên tiếp xuất hiện các công bố cho thấy mỹ phẩm trên thị trường chứa hóa chất độc hại có khả năng gây ung thư như: phthalates, triclosan, 1,4 -dioxane, parabens, ethylene oxide, progesterone…

Mỹ phẩm có chứa các chất gây ung thư như phthalates, triclosan, 1,4 -dioxane, parabens..

Phương pháp phòng ngừa:

Khi mua mỹ phẩm, chị em cần đọc kỹ các thành phần hóa chất có trong mỹ phẩm và loại bỏ những mỹ phẩm có chất độc hại, gây ung thư nhưparabens, ethylene oxide, progesterone…kể cả mỹ phẩm đó có khiến chúng ta đẹp lên đến nhường nào.

Điện thoại di động ảnh hưởng đến não bộ

Trong xã hội hiện đại, điện thoại di động là vật dụng không thể thiếu của mỗi người. Tuy nhiên, tháng 11 vừa qua, tạp chí Pathophysiology đã khuyến cáo, sử dụng điện thoại không dây hơn 25 năm có khả năng mắc ung thư não cao gấp 3 lần so với người sử dụng dưới 1 năm.

Phương pháp phòng ngừa:

Hạn chế mang điện thoại liên tục trong người, để điện thoại di động trong túi quần, áo vì sóng điện từ có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Mặt khác, trẻ nhỏ không nên cho sử dụng điện thoại để chơi vì sẽ tạo thói quen xấu và gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ sau này.

Sử dụng điện thoại hơn 25 năm có khả năng mắc ung thư não

Thức khuya dẫn đến ung thư vú, tiền liệt tuyến

Theo thống kê cho thấy, phụ nữ và nam giới thường xuyên thức khuya có khả năng đối diện với ung thư vú, tiền liệt tuyến cao hơn so với bình thường. Đặc biệt, đối với những ngườilàm ca đêm trong 3 năm liên tiếp sẽ tăng khả năng mắc ung thư vú lên tới 40%. Trong khi đó, nam giới có khả năng đối diện với ung thư tiền liệt tuyến cao hơn 60%.

Phương pháp phòng ngừa:

Bố trí công việc hợp lý, không thức khuya thường xuyên để bảo vệ sức khỏe.

Lời kết

Ung thư được gọi là “thần chết” hay căn bệnh thế kỷ mà hiện nay y học chưa có cách nào hóa giải. Tuy nhiên, để tìm ra giải pháp điều trị thì việc phát hiện nguyên nhân gây ung thư cũng là những bước tiến đột phá, qua đó giúp các nhà khoa học đào sâu, nghiên cứu tìm ra những loại thuốc phù hợp để điều trị bệnh.

Hy vọng, với việc phát hiện những nguyên nhân gây ung thư đơn thuần có thể phòng tránh được như: sử dụng mỹ phẩm, điện thoại di động, bỏ bữa sáng, thức khuya, uống nhiều nước ngọt, sử dụng thịt chế biến sẵn …sẽ là tiếng chuông cảnh tỉnh giúp người dân điều chỉnh chế độ ăn uống, làm việc, qua đó  giữ gìn và bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Hải Yến – Benh.vn

Bài viết Phát hiện nguyên nhân gây ung thư từ những món ăn vật dụng thông thường đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Tổ chức Người tiêu dùng thế giới cảnh báo vấn nạn thực phẩm bẩn đã và đang trực tiếp hủy hoại sức khỏe con người, gây ra những căn bệnh cấp tính và mạn tính, đặc biệt là ung thư.

Một vấn nạn nhức nhối hiện nay là tình trạng sử dụng kháng sinh bừa bãi trong nuôi trồng. Người ta ước tính 50% thuốc kháng sinh trên thế giới đã được dùng trong nông nghiệp, đặc biệt là chăn nuôi nhằm tăng năng suất, tăng lợi nhuận. Việc dùng thuốc kháng sinh phổ biến đã làm xuất hiện những chủng vi khuẩn có tính năng chống kháng sinh cao hơn. Về lâu dài, chúng sẽ vô hiệu hóa tất cả thuốc kháng sinh đang dùng cho người, đẩy nhân loại vào những dịch bệnh thảm khốc.

Thực phẩm bẩn gây ung thư

Ung thư dạ dày – thực quản

Một số chất hóa học được dùng trong chăn nuôi hoặc để tẩy trắng thực phẩm, bảo quản thực phẩm có thể làm hư hại đường tiêu hóa, niêm mạc thành ruột, dẫn đến viêm loét ruột, dạ dày, nguy hiểm hơn là ung thư dạ dày. Đặc biệt có thể làm tổn thương những mao mạch khiến cơ thể gặp khó khăn trong việc hấp thụ, tiêu hóa thức ăn và các chất dinh dưỡng.Ung thư dạ dày là một trong những bệnh ung thư đường tiêu hóa rất nguy hiểm.

Ung thư đại trực tràng

Hàm lượng chất bảo quản thực vật có trong rau, củ hay như chất tăng trọng, chất tạo nạc trong thịt lợn, các chất kích thích làm tăng nguy cơ gây ung thư. Đáng lưu ý, những thực phẩm lên men, thực phẩm muối, thực phẩm chế biến sẵn tồn dư nhiều chất bảo quản như: thịt muối, dưa muối, cà, cá muối, thịt hun khói, xúc xích, xì dầu…. là nguyên nhân khiến tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng tăng cao.

Thực phẩm bẩn gây bệnh cấp tính (ngộ độc thức ăn)

Các triệu chứng trước đây tương đối điển hình và bệnh nhân cần đến sự can thiệp của bác sĩ.

+ Biểu hiện rối loạn tiêu hóa: nôn, ỉa chảy (gồm cả ỉa ra máu), đau bụng.

+ Biểu hiện rối loạn thần kinh: rối loạn cảm giác, nhức đầu, mệt lả, hôn mê, liệt chi.

+ Các rối loạn chức năng khác: thay đổi huyết áp, bí tiểu…

– Thời gian lành bệnh (đến khi hết triệu chứng nhưng bệnh nhân chưa thể sinh hoạt và làm việc một các bình thường).

+ Với người mắc bệnh bán cấp và cấp tính : 02 ngày – 01 tháng

+ Với người mắc bệnh mạn tính: không khỏi hẳn và thỉnh thoảng tái phát.

– Thời gian phục hồi sức khỏe (đã có thể sinh hoat và làm việc một cách bình thường): tuỳ theo nguyên nhân, tình trạng sức khỏe và độ tuổi, thường là:

+ Với người bình thường bị mắc bệnh bán cấp và cấp tính: 01 – 04 tuần với người lớn và trẻ độ tuổi học đường: 01 tháng đến vài tháng với trẻ dưới 7tuổi và người già.

+ Với người mắc bệnh mạn tính bị tái phát: 01 – 02 tuần trong trường hợp bệnh tái phát có thể chữa được; không xác định được trong trừơng hợp đã thành bệnh nặng.

– Tử vong là hậu quả của ngộ độc cấp rất nặng, ngộ độc cấp không được cứ chữa kịp thời hoặc hậu quả của nhiễm độc tiềm ẩn kéo dài đã dẫn đến bệnh hiểm nghèo không cứu chữa được.

Bài viết Thủ phạm số 1 khiến bệnh ung thư tăng kinh hoàng ở Việt Nam đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Vì sao ung thư ngày càng nhiều?

PGS.TS Trần Văn Thuấn, Giám đốc BV K cho biết, ung thư ngày càng gia tăng trên khắp thế giới chứ không riêng Việt Nam.

Năm 2000, số ca mắc mới ung thư tại Việt Nam là 69.000. Hiện tại, con số này tăng lên 126.000, trong đó có khoảng 94.000 trường hợp tử vong.

Tỉ lệ mắc ung thư ở cả 2 giới là 140/100.000 dân, đứng thứ 78/172 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Theo ước tính đến năm 2020, Việt Nam sẽ có tối thiểu 190.000 ca ung thư mắc mới mỗi năm.

Việt Nam đứng 78/172 quốc gia và vùng lãnh thổ về tỉ lệ mắc mới ung thư

5 loại ung thư thường gặp nhiều nhất ở nữ gồm: Ung thư vú, ung thư đại trực tràng, ung thư phổi, ung thư cổ tử cung và ung thư dạ dày.

5 loại ung thư nhiều nhất ở nam giới gồm: Ung thư phổi, ung thư dạ dày, ung thư đầu trực tràng và ung thư thực quản.

Nguyên nhân chính khiến ung thư tại Việt Nam ngày càng tăng

Thứ nhất: Tuổi thọ người Việt ngày càng cao, hiện đạt 73,4 tuổi. Tuổi càng cao, tỉ lệ phơi nhiễm với các nguy cơ ung thư càng lớn.

Thứ hai: Do nhận thức, tuyên truyền tăng lên, người dân đi khám ngày càng nhiều hơn.

Thứ ba: Các phương tiện chẩn đoán ngày càng tốt hơn, tỉ lệ phát hiện bệnh cao hơn.

Thứ tư: Do tác động của các nguyên nhân hiện hữu gồm nguyên nhân bên ngoài và bên trong.

Chỉ có 10% do rối loạn cơ thể

“Ung thư là bệnh lý gây ra do nhiều nguyên nhân kết hợp, trong đó chỉ có dưới 10% ung thư phát sinh do các rối loạn trong cơ thể, 80% do liên quan yếu tố môi trường sống”, PGS Thuấn thông tin.

10% nguyên nhân bên trong bao gồm các rối loạn nội tiết, tổn thương có tính di truyền.

Ví dụ trong gia đình có mẹ, chị em gái mắc ung thư vú thì người đó có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn 4-6 lần người bình thường. Con số này gấp 2-4 lần ở những phụ nữ uống thuốc tránh thai liên tục hơn 10 năm. Hoặc những trường hợp đa polip sẽ có nguy cơ mắc ung thư đại tràng cao hơn…

PGS.TS Trần Văn Thuấn. Ảnh: T.Hạnh

65% nguyên nhân từ môi trường

“Trong số các nguyên nhân liên quan đến yếu tố môi trường, hút thuốc, chế độ dinh dưỡng không hợp lý và ô nhiễm thực phẩm chiếm tới 65% nguyên nhân gây ung thư”, PGS Thuấn nhấn mạnh.

Hút thuốc lá

Là nguyên nhân gây ra 30% trong tổng số các loại ung thư như: Ung thư phổi, ung thư thanh quản, thực quản, khoang miệng, bàng quan, tuỵ, vú, dạ dày, cổ tử cung…

Thực phẩm

Chế độ ăn uống không hợp lý và ô nhiễm thực phẩm: Chiếm khoảng 35%. Trong đó chế độ ăn nhiều thịt, mỡ động vật, ít rau quả làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng và ung thư vú.

Các chất bảo quản thực phẩm, nhuộm màu thực phẩm có nguồn gốc hoá học, các chất trung gian chuyển và sinh ra từ thực phẩm nấm mốc, lên men (cà, dưa muối) gây ra nhiều loại ung thư đường tiêu hoá như: Dạ dày, gan, đại tràng, thực quản…

Theo PGS Thuấn, các chất tăng trọng, thuốc trừ sâu, kháng sinh, chất phụ gia… có trong thực phẩm gây ảnh hưởng không tốt cho sức khoẻ người sử dụng, có thể gây ngộ độc cấp tính, nhiễm trùng, sán não… nhưng để phát triển thành bệnh lý ung thư thường phải sau thời gian dài tiếp xúc.

“Do đó nói thực phẩm bẩn gây ra ung thư là không có căn cứ. Muốn khẳng định, cần có thời gian dài theo dõi, nghiên cứu với số lượng mẫu đủ lớn. Ngay như để khẳng định tác hại của hút thuốc với ung thư phổi, các nhà khoa học cũng phải mất tới 30 năm”, PGS Thuấn nhấn mạnh.

Ô nhiễm môi trường

Chiếm 2-8%. Trong đó thuốc diệt cỏ là yếu tố nguy cơ ung thư vú và một số ung thư khác.

– Tia phóng xạ: Loại nguyên nhân này chiếm khoảng 3%, phát ra từ các máy chụp X-quang, các chất phóng xạ có khả năng gây thương tổn gen và sự phát triển tế bào gây u hạch, giáp trạng, máu…

– Tia cực tím: Gây ung thư da.

– Nhiễm virus, vi khuẩn: Virus gây u nhú là nguyên nhân gây 70% ung thư cổ tử cung, virus viêm gan B gây ung thư gan nguyên phát, virus HP gây ung thư dạ dày, sán máng gây ung thư bàng quang…

Theo PGS Thuấn, với các nguyên nhân kể trên cũng cần thời gian tiếp xúc nhất định, lâu dài mới phát triển thành bệnh ung thư.

Benh.vn ( Theo VietnamNet)

Bài viết Giám đốc bệnh viện K: 35% ung thư do chế độ ăn uống đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.