Phần rễ tích trữ lớn và ăn được, phần lớn là các đường Oligosaccharid (nên cơ thể không hấp thụ được) tạo cho nó một hương vị ngọt ngào và làm cho sâm khoai được sử dụng phổ biến cho bệnh nhân tiểu đường, người béo phì thèm ăn ngọt và có tác dụng giải rượu, chống táo bón.

Các tác dụng chính

• Bồi bổ sức khỏe, chống tiểu đường, hạ đường huyết, chữa đau loét hành tá tràng, dạ dày, giải độc gan (uống rượu mà ăn nó rất khó say), giàu saponin (chống lão hóa), hỗ trợ giảm cân, trị đầy hơi táo bón, tốt cho người già đến trẻ nhỏ.
• Sâm khoai có thể chế biến được rất nhiều món ăn: Canh bò gà; súp gà; các loại lẩu (trừ lẩu hải sản, do sâm có tính hàn); các món xào; món cho người ăn chay (với đậu phụ, mì và nấm);… Đặc biệt thơm ngon, vị ngọt thay thế mì chính.
• Có thể ăn sống như củ đậu (thơm mát hơn rất nhiều), làm các món kem, sinh tố, sa lat…

Một số bài thuốc hay từ sâm khoai

Ở Việt Nam, người dân thường sử dụng sâm khoai để trị ho, chữa bệnh gan hoặc phù thũng… Dưới đây là một số bài thuốc từ sâm khoai bạn có thể dễ dàng áp dụng:

• Giải nhiệt cơ thể, làm mát gan: Lấy lá sâm khoai đem nấu canh ăn hàng ngày sẽ giúp thanh nhiệt, giải độc gan vô cùng hiệu quả.
• Chữa bệnh ngoài da như ghẻ lở, làm liền sẹo nhanh chóng: Sử dụng lá, rễ cây sâm khoai đem rửa sạch rồi đun lấy nước tắm sẽ giúp chữa các chứng bệnh ngoài da.
• Chữa bệnh tiểu đường: Sâm khoai khô 25g hoặc sâm khoai tươi 75g đem sắc với 1 lít nước và uống trong ngày sẽ giúp ổn định đường huyết sau 1 tháng sử dụng.
• Chữa bệnh cao huyết áp: Hoa sâm khoai tươi hoặc khô 12g đem sắc lấy nước uống hàng ngày sẽ có tác dụng điều hòa huyết áp, hạn chế tối đa tình trạng huyết áp tăng đột ngột.

Một số lưu ý khi sử dụng sâm khoai

Sâm khoai có thể gây độc nếu sử dụng quá liều hoặc sử dụng sai cách. Khi sử dụng với liều cao có thể gây nôn mửa và ra nhiều mồ hôi. Do đó, khi sử dụng củ sâm khoai cũng như bất cứ bộ phận nào để làm thuốc nhất thiết phải tham khảo ý kiến bác sĩ, lương y trước khi sử dụng.

Xem thêm: Thực hư chuyện sâm khoai có thể chữa bệnh tiểu đường

Bài viết Sâm khoai và những lợi ích sức khỏe không phải ai cũng biết đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Cây sâm khoai là cây gì?

Sâm khoai có tên khoa học là Smallanthus sonchifolius, là một loại cây thân thảo lâu năm của gia đình họ Cúc, nguồn gốc ở vùng Andes của Nam Mỹ. Vị của sâm Yacon ngọt, mát thanh, không ngọt quá và cát như lê, giòn như củ đậu nhưng không cứng quá và có mùi thơm của sâm. Khi ăn sẽ cảm nhận được mùi hương đọng lại trong miệng.

Tại Việt Nam, sâm Yacon được gọi với nhiều tên khác nhau như Sâm Fanxipan, Sâm Đất, Sâm Khoai, Địa Tạng Thiên, Thượng Đẳng Sâm,…

Thành phần và hoạt chất chính của cây sâm khoai

Nước là thành phần phong phú nhất của gốc yacon, hàm lượng nước trong rễ yacon thường vượt quá 70% trọng lượng tươi trong khi phần lớn các chất khô gồm fructooligosacharides (FOS), FOS dao động từ 6,4% đến 70% vật chất khô (0,7% đến 13,2% trọng lượng tươi) tùy thuộc vào mùa vụ và địa điểm cụ thể.

Hàm lượng cao của FOS trong rễ yacon được coi là mang lại lợi ích sức khỏe, vì nó có thể làm giảm chỉ số đường huyết, cân nặng và nguy cơ ung thư ruột kết. Công dụng của Yacon được công nhận từ lâu trong y học dân gian, đã là chủ đề của một số dự án nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng.

Tác dụng sâm Yacon

Theo Tây y

• FOS trong Yacon ức chế sự tăng sinh tế bào, làm giảm tổn thương preneoplastic, thay đổi đáng kể thành phần của hệ vi sinh vật ở đại trực tràng và tạo đáp ứng miễn dịch trong Ung thư đại trực tràng.
• Tác động của yacon trên bệnh tiểu đường bao gồm: tăng hấp thu glucose ở các mô ngoại vi, giảm gluconeogenesis, cải thiện khả năng chịu insulin trong gan và tăng tiết insulin trong tuyến tụy.
• Tác động của yacon trên bệnh nhân béo phì bao gồm: tạo con đường sinh hóa và tế bào liên quan đến homeostasis lipid, tăng cảm giác no và tăng nhu động ruột.

Theo đông y

Sâm khoai có vị ngọt, tính bình; có tác dụng bổ trung ích khí, nhuận phế sinh tân.

Vì lá cây sâm đất có vị hơi đắng, cay; tính lạnh, có ít độc nên khi dùng với liều lượng cao có thể gây nôn mửa và ra nhiều mồ hôi.

Rễ có vị ngọt, cay, tính mát. Công dụng: thanh nhiệt (hạ sốt), lợi niệu, giải độc. Chủ trị, toàn cây chữa tiểu đường. Rễ dùng chữa đau răng, đau bụng, cảm mạo, bệnh gan, cao huyết áp, tiểu đường, nhiễm trùng đường tiểu. Kinh nghiệm dân gian ở Nam bộ thường dùng củ sâm đất nấu nước uống làm thuốc bổ.

Đây là vị rau thuốc, bồi bổ cho cơ thể khi suy nhược, ra nhiều mồ hôi, kinh nguyệt không đều, thiếu sữa. Loại cây này có rất nhiều bộ phận được sử dụng làm thuốc chữa bệnh như: rễ, lá, thân. Thu hái quanh năm, dùng tươi hay khô đều được.

Những công dụng chính của cây sâm khoai bao gồm:

• Giúp giải nhiệt, thanh lọc cơ, chữa bệnh đường ruột
• Giúp chị em phụ nữ da dẻ hồng hào, mịn màng
• Giúp cho các đấng mày râu nhanh tỉnh rượu, hỗ trợ sinh lý
• Vị ngọt của nó phần lớn là do Oligosaccharid nên rất thích hợp cho người tiểu đường
• Chống táo bón cho người già.
• Lá giúp phòng ung thư

Như vậy, sâm khoai quả thực có tác dụng hỗ trợ điều trị tiểu đường, ngoài ra còn rất tốt cho bệnh nhân béo phì, ung thư, người suy nhược cơ thể,…

Bài viết Thực hư chuyện sâm khoai có thể chữa bệnh tiểu đường đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.