Siêu âm trong thai kỳ

Đối với thai kỳ, siêu âm cho nhiều giá trị chẩn đoán và tiên đoán quí báu. Thông thường trong mỗi lần mang thai, tối thiểu cần có 3 lần siêu âm vào các khoảng sau: 10 – 12 tuần, 20 – 24 tuần và 30 – 32 tuần. Thời điểm siêu âm nên được tuân thủ sát sao để siêu âm mang laị nhiều giá trị hữu ích.

Lúc 10 – 12 tuần, thai nhi đã có đủ hình hài và các bộ phận, có thể nhìn thấy rõ tứ chi cùng với các đoạn một cách rõ ràng, những bất thường lớn có thể nhìn thấy ở thời điểm này. Việc đo các đường kính của thai cho phép tính tuổi thai chính xác, với độ sai lệch trong khoảng vài ngày (nếu để trễ qua các tháng sau, mức sai số có thể là 1-2 tuần). Hơn nữa, ở thời điểm này, việc đo khoảng mờ sau gáy có giá trị tiên lượng cho các bệnh lý tim mạch hay bất thường về nhiễm sắc thể (mà thường hay gặp nhất là bệnh Down). Khi khoảng này cao hơn 3mm, khả năng bệnh lý có thể lên đến 80%.

Vào lúc 20 – 24 tuần là lúc lượng nước ối có nhiều, thai đã khá lớn và di động rất tốt trong buồng tử cung, giúp cho việc quan sát thai khá tốt ở nhiều góc độ khác nhau, nên dễ dàng phát hiện các bất thường về hình thể thai. Hơn nữa, các nội tạng cũng đã khá phân biệt, nên rõ ràng để nhận ra trên siêu âm. Siêu âm giai đoạn này chủ yếu nhằm phát hiện các bất thường của thai. Sau đó, tùy tình hình bất thường có thể cần làm lại một lần siêu âm trong 2 – 4 tuần sau để xác định rõ hơn.

Lần siêu âm thứ ba (30 – 32 tuần) nhằm đánh giá sự phát triển thai, đa số các trường hợp suy dinh dưỡng thường được phát hiện vào lúc này (một số trường hợp bệnh lý đặc biệt sẽ có suy dinh dưỡng sớm hơn). Vị trí bánh nhau lúc này cũng sẽ được chẩn đoán chắc chắn hơn, vì vào các tháng trước, vẫn còn có sự phát triển và dịch chuyển dần lên trên của nhiều trường hợp nhau bám thấp. Một số bất thường thai có thể xuất hiện hay phát triển muộn, sẽ được phát hiện tiếp vào lúc này.

Khi gần sanh cũng có thể có thêm một lần siêu âm để xác định kích thước thai, mức độ trưởng thành của bánh nhau và lượng nước ối.

Các lần siêu âm trên thật ra vẫn có thể thực hiện qua siêu âm 2D (hay còn gọi là siêu âm trắng đen, thực chất là siêu âm cho ra hình phẳng – 2 chiều). Riêng lần thứ hai có thể là 2D hay 3-4D (cho hình ảnh không gian ba chiều). Trong các lần siêu âm có thể sử dụng đầu dò ngã bụng (đầu dò của máy đặt trực tiếp trên bụng – còn goị là siêu âm ngã bụng) hay đầu dò ngã âm đạo (đầu dò đưa vào âm đạo – còn gọi là siêu âm ngã  âm đạo), sự lựa chọn này  tùy theo thai lớn hay nhỏ, hướng cần tiếp cận thai, tùy bệnh lý cần khảo sát, và hoàn toàn không làm hại đến người sử dụng.

Việc đo trọng lượng thai qua các lần siêu âm thực hiện bằng cách thông qua các kích thước đo được của thai sẽ tính toán ra trọng lượng ước đoán.

Ngoài ra còn có siêu âm mạch máu, cho phép khảo sát các dòng mạch máu, sử dụng trong các tình huống bệnh lý có nguyên nhân hay hậu quả liên quan đến tình trạng các mạch máu nuôi dưỡng. Trong siêu âm này, có qui ước các màu khác nhau cho dòng máu đi gần đến và đi xa khỏi đầu dò của máy siêu âm, nên hình ảnh hiển thị thường có màu và do đó còn gọi là siêu âm màu (còn gọi là siêu âm doppler, do còn đo các chỉ số dòng máu, theo hiệu ứng Doppler). Chỉ định siêu âm loại này chỉ dùng trong một số bệnh lý đặc biệt, như khi thai có suy dinh dưỡng, cần khảo sát mạch máu bánh nhau hay cuống rốn.

Nhiều thai phụ mong muốn siêu âm nhiều lần để biết chắc con mình khoẻ, để nhìn thấy được con mình trong mỗi lần khám thai. Nhu cầu này là có thực và thật ra cũng chính đáng. Tuy nhiên, siêu âm quá nhiều lần sẽ làm lãng phí tiền bạc, không có giá trị cao về theo dõi sức khoẻ thai. Cho đến ngày nay, chưa có một bằng chứng khoa học nào cho thấy siêu âm có thể làm hại đến thai nhi, nhưng không vì thể mà chúng ta lạm dụng siêu âm.

Siêu âm là một biện pháp chẩn đoán hưũ ích trong thai kỳ, chúng ta nên tận dụng tốt giá trị của siêu âm bằng cách tuân thủ thời điểm siêu âm. Không nên lạm dụng siêu âm chỉ để thoả mãn ý thích và nhu cầu, có thể gây tốn kém tiền bạc và có thể làm tăng lo lắng không đáng có.

Xét nghiệm nước tiểu

Xét nghiệm nước tiểu được chỉ định làm định kỳ để theo dõi Mẫu nước tiểu được đem đi xét nghiệm tại mỗi lần khám thai theo định kỳ, cho biết những điều sau:

Đường huyết: đây có thể là một dấu hiệu của tiểu đường thai kỳ (chứng tiểu đường trong thời kỳ mang thai). Nếu đường xuất hiện lặp lại, xét nghiệm máu là cần thiết.

Albumin (Alb): protein này có thể là dấu hiệu của tiền sản giật (triệu chứng nặng của thai kỳ ảnh hưởng đến nhau thai). Nhiều phụ nữ được phát hiện có protein trong nước tiểu ở một vài thời điểm trong thai kỳ. Dù protein trong nước tiểu là khá phổ biến nhưng nó vẫn cần được xem xét cẩn thận.

Ketones: hóa chất này được sản xuất khi cơ chế đốt cháy chất béo của cơ thể hoạt động không đúng. Có thể xảy ra khi bạn mắc tiểu đường thai kỳ, ăn uống không đủ hoặc khi bạn bị ốm.

Nếu albumin hoặc ketones được chẩn đoán có trong nước tiểu, hàm lượng tăng lên của chúng được mã hóa bằng +, ++ hoặc +++. Bạn cũng có thể thấy chữ Tr (viết tắt của trace), nghĩa là có một chút albumin hoặc ketones được tìm thấy. Các ký hiệu khác gồm “tick”, “nil” hoặc “NAD” mang nghĩa tương tự, không có gì bất thường cả.

Các xét nghiệm máu

Thường sẽ làm các xét nghiệm tìm bệnh lý nhiễm trùng của mẹ (thông thường nhất là HIV, Giang mai, Viêm gan siêu vi B). Các bệnh này nếu mẹ có nhiễm sẽ lây qua con trong lúc mang thai và gây nhiều tác hại nghiêm trọng cho con. Nếu phát hiện mẹ nhiễm từ sớm, hoàn toàn có thể ngăn ngừa được các tác hại cho con.

Sẽ làm thêm xét nghiệm đánh giá tình trạng thiếu máu của mẹ để có hướng bổ sung sắt thích hợp. Ngoài ra, còn tìm thêm các bệnh lý thiếu máu di truyền (tỷ lệ mắc bệnh trong cộng đồng có thể lên đến 7%), mà nếu bố mẹ có bệnh sẽ di truyền cho con và có thể làm con bệnh nghiêm trọng đến có thể mất thai.

Cũng cần làm thêm việc định nhóm máu cho mẹ nhằm tạo thuận lợi cho việc truyền máu, nếu cần, trong lúc sanh.

Vào khoảng thai 6 tháng còn cần làm thêm xét nghiệm tìm bệnh tiểu đường thai kỳ; đây cũng là vấn đề sức khỏe khá mới tại nước ta. Cần biết tỷ lệ tiểu đường thai kỳ có thể lên tới 15%, không kiểm soát được lượng đường trong máu khi mang thai có thể đưa đến nhiều biến chứng nghiêm trọng cho con và mẹ.

Xét nghiệm sàng lọc các bất thường thai (bất thường về nhiễm sắc thể) có thể làm vào khoảng 10 – 13 tuần hay 14 – 20 tuần, tùy loại. Đây chỉ là xét nghiệm bước 1, khi có nghi ngờ cần làm tiếp xét nghiệm bước 2 – là lấy mẫu nước ối hay bánh nhau.

Chăm sóc thai tích cực sẽ giúp bà mẹ có đầy đủ sức khỏe và thể lực tốt nhất để đón đứa con sắp chào đời.

Bài viết Chăm sóc thai kỳ và những điều nên biết về siêu âm đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

– Cung cấp những lời khuyên, giáo dục, tư vấn cho phụ nữ có thai và gia đinh họ.

– Cung cấp các dịch vụ lâm sàng, cận lâm sàng để đảm bảo rằng người phụ nữ luôn ở nguy cơ thấp.

– Dự phòng, xử trí những vấn đề và những yếu tố bất lợi cho mẹ và thai.

– Giảm tỷ lộ bệnh suất và tử suất cho mẹ, giảm tỷ lệ bệnh suất và tử suất chu sinh.

Số lần khám thai

Ở Việt nam số lần khám thai khuyên tốì thiểu là 3 lần ở thai nghén bình thường. Đối với thai nghén nguy cơ cao yêu cầu người phụ nữ khám thai 4 tuần một lần cho tới tuần thứ 28. Sau đó hai tuần một lần cho tới tuần thứ 36, và hàng tuần cho tới tuần thứ 40. Như vậy, có ít nhất từ 13 lần khám thai cho tuổi thai từ tuần thứ 8 đến tuần thứ 40.

Mỗi lần khám thai nếu nhận diện được yếu tố nguy cơ cần có thái độ xử trí thích hợp cho từng trường hợp.

Benh.vn

Bài viết Số lần siêu âm tối thiểu trong thai kỳ là bao nhiêu? đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Trả lời:

Đối với thai kỳ, siêu âm cho nhiều giá trị chẩn đoán và tiên đoán quí báu. Thông thường trong mỗi lần mang thai, tối thiểu cần có 3 lần siêu âm vào các khoảng sau: 10 – 12 tuần, 20 – 24 tuần và 30 – 32 tuần. Thời điểm siêu âm nên được tuân thủ sát sao để siêu âm mang laị nhiều giá trị hữu ích.

Lúc 10 – 12 tuần, thai nhi đã có đủ hình hài và các bộ phận, những bất thường lớn có thể nhìn thấy ở thời điểm này. Ở thời điểm này việc đo khoảng mờ sau gáy có giá trị tiên lượng cho các bệnh lý tim mạch hay bất thường về nhiễm sắc thể (mà thường hay gặp nhất là bệnh Down). Khi khoảng này cao hơn 3mm, khả năng bệnh lý có thể lên đến 80%.

Vào lúc 20 – 24 tuần là lúc lượng nước ối có nhiều, thai đã khá lớn và di động rất tốt trong buồng tử cung, giúp cho việc quan sát thai khá tốt ở nhiều góc độ khác nhau, nên dễ dàng phát hiện các bất thường về hình thể thai. Hơn nữa, các nội tạng cũng đã khá phân biệt, nên rõ ràng để nhận ra trên siêu âm. Siêu âm giai đoạn này chủ yếu nhằm phát hiện các bất thường của thai. Sau đó, tùy tình hình bất thường có thể cần làm lại một lần siêu âm trong 2 – 4 tuần sau để xác định rõ hơn.

Lần siêu âm thứ ba (30 – 32 tuần) nhằm đánh giá sự phát triển thai, đa số các trường hợp suy dinh dưỡng thường được phát hiện vào lúc này. Vị trí bánh nhau lúc này cũng sẽ được chẩn đoán chắc chắn hơn, vì vào các tháng trước, vẫn còn có sự phát triển và dịch chuyển dần lên trên của nhiều trường hợp nhau bám thấp. Một số bất thường thai có thể xuất hiện hay phát triển muộn, sẽ được phát hiện tiếp vào lúc này.

Khi gần sinh cũng có thể có thêm một lần siêu âm để xác định kích thước thai, mức độ trưởng thành của bánh nhau và lượng nước ối.

Siêu âm là một biện pháp chẩn đoán hữu ích trong thai kỳ, chúng ta nên tận dụng tốt giá trị của siêu âm bằng cách tuân thủ thời điểm siêu âm. Cho đến ngày nay, chưa có một bằng chứng khoa học nào cho thấy siêu âm có thể làm hại đến thai nhi, nhưng không vì thể mà chúng ta lạm dụng siêu âm có thể gây tốn kém tiền bạc và làm tăng lo lắng không đáng có.

Chúc bạn mẹ tròn con vuông.

Benh.vn

Bài viết Siêu âm nhiều có hại gì cho thai nhi không? đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Trong suốt thời gian mang thai, họ không siêu âm quá nhiều và ở mốc 20 tuần có thể coi là sự kiện đặc biệt khi họ có thể nhìn rõ được hình thái của con. Tuy nhiên cặp vợ chồng trẻ đã được phen “sốc nặng” khi nhìn trên màn hình siêu âm thấy sự xuất hiện khuôn mặt của một chú chó, dường như đang nhìn chằm chằm vào họ.

Hình ảnh siêu âm thai của con khiến cặp đôi sốc nặng vì có khuôn mặt của chú chó.

Bà mẹ 29 tuổi Ashley Mead cho biết cô đã vô cùng choáng váng khi nhìn thấy hình ảnh này bên cạnh đứa con chưa chào đời của mình nhưng cô tin rằng đây là một điềm lành.

Những hình ảnh siêu âm này được cặp đôi thực hiện hồi tháng 3 khi Ashley mang thai 20 tuần. “Khi đang siêu âm thai, tôi đã phát hiện ra hình ảnh kỳ lạ này và cô cùng bất ngờ. Tôi sợ rằng đó liệu có phải là một điềm xấu không nhưng Ashley lại tỏ ra thích thú và cho rằng đó là một điềm tốt. Tôi khá ngạc nhiên với phản ứng của cô ấy.”, anh Garry chia sẻ.

Ông bố trẻ cũng cho biết thêm theo anh hình ảnh một chú chó săn là biểu tượng cho bản năng, trí thông minh và cũng như một người lính bảo vệ cho em bé.

Qua bức ảnh siêu âm thai này, có thể thấy khuôn mặt em bé khá rõ rệt, trong khi phần bụng và nội tạng lại tạo thành một khuôn mặt khác giống như một chú chó săn còn tay chân của bé lại tại thành tai của chú chó.

Hình ảnh này ngay sau khi chia sẻ đã lập tức gây được sự chú ý của cư dân mạng.

Benh.vn (Theo Khám phá)

Bài viết Cặp đôi bị sốc khi nhìn thấy hình ảnh xuất hiện trên màn hình khi siêu âm thai đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Để các mẹ hiểu hơn về siêu âm khi mang bầu, bác sĩ Lê Tiểu My (Bệnh viện Mỹ Đức – Thành phố Hồ Chí Minh) sẽ giải đáp tất cả những thắc mắc này.

Siêu âm thai là gì vậy?

Siêu âm là một thiết bị (hay dễ hiểu hơn là cái máy) có thể ghi nhận hình ảnh bên trong cơ thể của bạn. Đến đây chỉ xin bàn về em bé trong tử cung của mẹ. Dĩ nhiên, có thể thấy gan, thận, lách, ruột… trong bụng nhưng quan trọng nhất là nhìn em bé. Bác sĩ siêu âm có thể quan sát thấy: bao nhiêu bé trong tử cung; kích cỡ bé như thế nào; tim bé đập như thế nào, nhanh hay chậm (tính trên một phút); các cơ quan trên cơ thể bé có bình thường không, có thể tính tương đối chính xác ngày dự sinh nếu siêu âm sớm.

Ghi nhận hình ảnh bằng máy siêu âm có thể ghi lại giống như video, hay hình ảnh hiển thị ra máy tính, nhân viên y tế sẽ in lại ảnh này cho bạn.

Siêu âm là một thiết bị (hay dễ hiểu hơn là cái máy) có thể ghi nhận hình ảnh bên trong cơ thể của bạn. (ảnh minh họa)

Siêu âm hoạt động như thế nào?

Siêu âm là những sóng âm tần số cao mà tai mình không nghe được. Nhớ nghe, nó là sóng âm (tức là âm thanh – nên em bé không hề bị chói mắt, không có đau khi làm siêu âm). Sóng âm này được phát từ một thiết bị gọi là “đầu dò”, truyền sóng âm qua da, đi qua thành bụng để ghi nhận hình ảnh bên trong bằng cách dội lại.

Siêu âm khác X-quang ở chỗ tia siêu âm không phải tia xạ. Đây chính là yếu tố chính để khẳng định tính an toàn của siêu âm cho thai nhi.

Tại sao khi có thai phải siêu âm?

Vì siêu âm giúp mình biết: mình có mấy thai, bé có phát triển đúng tuổi thai hay không (có nhỏ quá hay to quá so với tuổi thai không), có bất thường gì ở mặt, mũi, tay, chân, hay tim, gan, phổi không, bánh nhau có ở vị trí bình thường không…? Ngoài ra còn biết được giới tính em bé và biết được em bé có bị bất thường sinh dục bẩm sinh không. Bác sĩ sẽ luôn khảo sát xem có tinh hoàn không, có bị dị tật sinh dục không, còn khẳng định 100% giới tính thì không thể. Đôi khi biểu hiện cơ quan sinh dục ngoài là nam, nhưng nhiễm sắc thể lại là nữ. Tuy hiếm xảy ra nhưng phải ví dụ vậy để các mẹ đừng hỏi “chắc chắn 100% không bác sĩ?”

Đây là những câu hỏi mẹ cần hỏi bác sĩ khi đi siêu âm:

• Con tôi có phát triển đúng tuổi thai không?
• Con tôi có gì bất thường về hình dạng không? Cái đó có nghiêm trọng không?
• Nước ối như vậy có gọi là bình thường không?
• Bánh nhau có bất thường không?

Cần chuẩn bị gì trước khi đi siêu âm?

Nếu siêu âm ngã bụng, bác sĩ sẽ dặn bạn nhịn tiểu. Tuy nhiên khi siêu âm thai, cái này không cần thiết tuyệt đối. Vì đặc điểm phụ nữ mang thai sẽ tiểu nhiều lần do bàng quang bị chèn ép, nên nếu có đi tiểu trước khi siêu âm cũng không sao. Trong một số trường hợp đặc biệt cần siêu âm ngã âm đạo, bạn cần đi tiểu trước đó thì siêu âm sẽ dễ dàng hơn, chính xác hơn và bạn cũng dễ chịu hơn.

Siêu âm thai được ứng dụng tầm khoảng hơn 30 năm. Cho đến nay chưa có dữ liệu nào cho thấy gây hại đến thai nhi. (ảnh minh họa)

Siêu âm bình thường thì chắc chắn con tôi bình thường phải không?

Câu trả lời – đáng buồn – là không chắc chắn. Do vậy, khi có thai, bạn sẽ được tư vấn và giải thích thực hiện nhiều loại xét nghiệm khác nhau để tầm soát các bất thường. Một mình siêu âm chỉ dự đoán khoảng 80% dị tật. Nguyên nhân là bởi có những dị tật nhỏ, biểu hiện muộn, hay khiếm khuyết về chức năng (ví dụ như điếc) không thể chẩn đoán bằng siêu âm.

Ngoài ra, tay nghề – kinh nghiệm và máy siêu âm tốt cũng góp phần ảnh hưởng để khả năng tầm soát. Ngoài ra, tư thế em bé, thành bụng của mẹ dày, nước ối quá ít cũng là những yếu tố cản trở cho khảo sát thai nhi. Do đó, mặc dù có thể phát hiện nhiều bất thường nhưng không thể phát hiện tất cả bất thường.

Siêu âm nhiều lần trong thai kỳ có gây hại gì không?

Siêu âm thai được ứng dụng tầm khoảng hơn 30 năm. Cho đến nay chưa có dữ liệu nào cho thấy gây hại đến thai. “Chưa có” không đồng nghĩa với “không có”, do đó, chỉ cần thực hiện khi có chỉ định của bác sĩ khám thai.

Nên hạn chế siêu âm trong những trường hợp sau:

• Siêu âm chỉ để khảo sát giới tính.
• Siêu âm chỉ để ghi nhận hình ảnh hay video của bé để “cho vui”
• Siêu âm mỗi tuần để biết bé có lên cân hay không vì mẹ không lên cân.

Không có điều kiện siêu âm thì nên siêu âm mấy lần là đủ?

Câu hỏi này khó, tại vì mỗi tuổi thai, siêu âm lại có những giá trị khác nhau. Nếu vì lý do gì đó, chỉ có thể siêu âm 1 lần, nên chọn siêu âm lúc khoảng 22-23 tuần, đánh giá tổng thể thai nhi (còn gọi là siêu âm hình thái học). Ngoài ra, nếu có điều kiện hơn, cần siêu âm ở những thới điểm sau khi biết thụ thai, 12 tuần, 22 tuần và 32 tuần thai.

Bài viết Bà bầu siêu âm nhiều lần có gây dị tật thai nhi? đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Một động mạch rốn thường được chẩn đoán bằng siêu âm 2d Doppler.

Tỷ lệ một động mạch rốn cao hơn 3 – 4 lần trong các trường hợp song thai. Một động mạch rốn thường liên quan đến chậm tăng trưởng trong tử cung. 20% trẻ sơ sinh có một động mạch rốn sẽ có các dị tật khác kèm theo gồm: hệ thần kinh và rối loạn nhiễm sắc thể, hệ hệ tim mạch, niệu sinh dục, hệ  xương khớp.

Một số liên quan đến bất thường nhiễm sắc thể Trisomy 18; Trisomy 1q; Trisomy 9; Turner syndrome…

Một động mạch rốn được chẩn đoán dễ dàng ở siêu âm tuần thứ 18-22, sớm hơn độ tin cậy chưa cao, tuổi thai lớn hơn nếu quan sát kỹ vẫn có thể chẩn đoán được. Một số tác giả đề nghị rằng chọc ối để khảo sát nhiễm sắc thể chỉ thực hiện khi có kèm bất thường cấu trúc khác. Nếu chỉ có 1 động mạch rốn duy nhất và không kèm bất thường nào khác thì tiên lượng tốt. Sau sinh bé cần được khám kỹ về tim để xem có bất thường hay không, vì chẩn đoán trước sinh có thể phát hiện được khoảng 62% những bất thường về tim.

Benh.vn – Cẩm nang y học

Bài viết Một động mạch rốn – nguy cơ dị tật khác đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

PGS.TS Nguyễn Nghiêm Luật lưu ý, chỉ siêu âm sẽ không phát hiện được sớm dị tật thai nhi. Cần kết hợp siêu âm và làm các xét nghiệm ở từng thời điểm quy định của thai kỳ mới có thể phát hiện được dị tật thai nhi sớm và chính xác.

Đặc biệt, đối với những thai phụ có một hoặc nhiều hơn các yếu tố dưới đây thì làm các xét nghiệm sàng lọc trước sinh là bắt buộc:

– Tiền sử gia đình có người bị dị tật bẩm sinh

– Thai phụ đã trên 35 tuổi.

– Đang sử dụng các chất có hóa chất gây hại cho thai nhi.

– Thai phụ bị tiểu đường và sử dụng insulin.

– Thai phụ bị nhiễm virus trong quá trình mang thai.

– Thai phụ đã từng tiếp xúc với chất phóng xạ liều lượng cao;

– Thai phụ có tiền sử sinh non, sảy thai, thai lưu chưa rõ nguyên nhân.

– Thai phụ hút thuốc lá.

– Thai phụ có nghi ngờ hình ảnh dị tật trên kết quả siêu âm.

Dưới đây là những xét nghiệm sàng lọc trước sinh theo từng thời điểm của thai kỳ do PGS.TS.Nguyễn Nghiêm Luật khuyến cáo:

Lần khám thai đầu tiên

Sau khi trễ kinh và thử que lên hai vạch, mẹ bầu nên đi khám thai để kiểm tra thai nhi được bao nhiêu tuần tuổi. Bác sĩ sẽ căn cứ vào ngày đầu của chu kỳ kinh để xác định tuổi của thai nhi.

Tuy nhiên với một số phụ nữ kinh nguyệt không đều thì thường tuổi thai sẽ được dựa vào kết quả của siêu âm. Đặc biệt là khi siêu âm ở thời điểm 11 – 12 tuần thì việc tính tuổi thai sẽ cực chính xác dựa vào các chỉ số của thai nhi. Dựa vào kết quả này, bác sĩ sẽ dự đoán ngày sinh giúp bạn.

Trong lần khám thai này, bác sĩ sẽ tiến hành siêu âm 2D để kiểm tra thai xem thai nhi nằm trong hay ngoài tử cung. Trong trường hợp bạn thử que đã lên hai vạch, bác sĩ siêu âm đã thấy túi thai trong tử cung nhưng chưa thấy tim thai thì bạn cũng không phải quá lo lắng vì thai còn quá bé, thường bác sĩ sẽ hẹn ngày để bạn khám lại vì từ 7- 8 tuần tim thai sẽ có rõ.

Khi mang thai, tất cả các mẹ bầu nên đi xét nghiệm để tầm soát nguy cơ cho con em mình. (ảnh minh họa)

Đo độ mờ da gáy

Kết hợp với tuổi mẹ và xét nghiệm Double test, các bác sĩ sẽ tính toán nguy cơ mắc hội chứng Down sớm trong thai kỳ. Đo độ mờ da gáy chính cho kết quả chính xác nhất khi thai kỳ ở tuần lễ 11 -13.

Lưu ý, khi thai nhi sau 13 tuần thì chỉ số xác định độ mờ sau gáy không còn độ chính xác cao. Vì vậy, mẹ bầu cần nhớ thời điểm này để đi làm xét nghiệm.

Đa số trường hợp độ mờ da gáy < 3mm thì được xếp vào nhóm nguy cơ thấp (ít có nguy cơ bị hội chứng Down). Khi độ mờ da gáy dày 3.5-4.4mm có tỉ lệ bất thường nhiễm sắc thể là 21.1% và trong trường hợp ≥ 6.5 mm bất thường nhiễm sắc thể lên tới 64.5%.

Trong trường hợp độ mờ da gáy >3mm, thì vào tuần lễ 16-18 thai kỳ (có thể từ tuần lễ 15 tới 22) các mẹ bầu sẽ được tiến hành làm xét nghiệm triple test (gồm alpha-fetoprotein, hCG và unconjugated estriol).

Làm xét nghiệm Double test và Triple test

Các xét nghiệm sàng lọc trước sinh có rất nhiều, nhưng an toàn và độ tin cậy cao, phổ biến nhất hiện nay là Double test và Triple test qua cách lấy máu của mẹ bầu. Đây là bộ xét nghiệm giúp tầm soát nguy cơ bị hội chứng Down, nguy cơ dị tật ống thần kinh (cột sống đóng không kín) và thai không có não bộ.

Để thực hiện xét nghiệm Double test, Triple test chỉ cần lấy mẫu máu mẹ bầu. Xét nghiệm này rất đơn giản, không ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé.

• Xét nghiệm Double test: thực hiện vào 11 tuần 2 ngày đến 13 tuần 6 ngày.
• Xét nghiệm Triple test: thực hiện vào tuần thứ 14 đến tuần 22, tốt nhất vào tuần thứ 16 đến 18 tuần.

Nếu xét nghiệm tiến hành đúng lúc, kết hợp cả xét nghiệm máu và siêu âm, thì độ chính xác cho các hội chứng Down, Edwards và dị tật ống thần kinh đạt khoảng 94 – 96%.

Xét nghiệm máu

Đây là xét nghiệm mọi bà bầu buộc phải thực hiện trước khi sinh theo chỉ định của bác sĩ.

Xét nghiệm này để lấy các chỉ số là hemoglobin, hematacrit và số lượng tiểu cầu của thai phụ.

Hemoglobin là một loại protein trong máu cung cấp oxy cho các tế bào, hematacrit là dung tích hồng cầu trong cơ thể. Nếu hemoglobin hoặc hematacrit thấp là dấu hiệu mẹ bầu đang thiếu máu, thiếu sắt, cản trở sự phát triển của thai nhi. Cơ thể phụ nữ mang thai cần lượng sắt tăng gấp đôi người bình thường để mang oxy vào hồng cầu.

Ngoài việc kiểm tra các thành phần tế bào của máu, xét nghiệm máu cũng giúp phát hiện xem thai phụ có bị các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs) như HIV/AIDS, giang mai, herpes, viêm gan B, C… hay không.

Xét nghiệm nước tiểu

Tương tự xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu là điều các bác sĩ yêu cầu mẹ bầu thực hiện trước khi sinh.

Nó giúp phát hiện các dấu hiệu bệnh tiểu đường trong thai kỳ như dư lượng glucose trong nước tiểu. Bệnh có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi, nhưng có thể điều chỉnh bằng chế độ dinh dưỡng, vận động thích hợp.

Dư đạm trong nước tiểu có thể là dấu hiệu bị nhiễm trùng, đặc biệt nếu kèm theo các triệu chứng phù hoặc cao huyết áp, mẹ bầu có nguy cơ tiền sản giật cao.

Siêu âm 4D

Được thực hiện trong tuần thai thứ 22 – 24. Trong lần siêu âm này sẽ giúp bác sĩ phát hiện các bất thường về hình thái của nhai nhi như sứt môi, dị dạng ở cơ quan, đặc biệt là các bất thường về tim và hệ xương để từ đó có can thiệp kịp thời. Ngoài ra giới tính của thai nhi cũng được nhận biết trong tuần thai này.

Tiêm vaccine uốn ván

Tuần thứ 30 – 32, bạn sẽ được tiêm lần lượt hai mũi vaccine theo thời gian chỉ định của bác sĩ.

Siêu âm trước khi sinh

Tuần 35 – 36, thời gian gần sinh thai phụ sẽ được bác sĩ tiến hành siêu âm theo dõi doppler động mạch não, động mạch tử cung cũng như kiểm tra lượng nước ối, dây rốn…

Trong thời gian này, bác sĩ cũng có thể cho bạn làm xét nghiệm Non-stress (xét nghiệm để theo dõi nhịp tim thai đơn thuần mà không cần tạo nên cơn co tử cung) để kiểm tra lượng oxy thai nhi nhận được, kiểm tra sức khoẻ của bé… cũng như tuỳ vào tình hình sức khoẻ thai phụ, bác sĩ có thể cho thực hiện một số xét nghiệm cần thiết khác để sẵn sàng cho ngày lâm bồn.

Tuy nhiên một lưu ý là về các xét nghiệm máu cũng như nước tiểu thì thời gian thực hiện sẽ tuỳ thuộc vào bác sĩ theo dõi thai kỳ của bạn.

Benh.vn (Nguồn infonet)

Bài viết Mang thai chỉ siêu âm thôi chưa đủ đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Dựa trên những nghiên cứu trước đây cho thấy chứng tự kỷ có thể phát hiện từ giai đoạn trẻ nhỏ, các nhà khoa học thuộc Trường ĐH Edinburgh (Scotland) đã sử dụng hình ảnh siêu âm não thai để tìm kiếm những dấu hiệu có thể giúp họ chẩn đoán sớm hơn rối loạn này.

Tuy chỉ là nghiên cứu nhỏ trên 40 thai nhi sau đó được chẩn đoán bị rối loạn tự kỷ và 120 thai nhi bình thường để so sánh, nhưng các nhà khoa học vẫn hi vọng nếu kết quả này được nghiên cứu sâu hơn nữa có thể mở ra cơ hội phát hiện và điều trị sớm chứng tự kỷ cho trẻ. Ví dụ, trẻ sẽ được giáo dục sớm hơn, không phải chờ đến khi trẻ có triệu chứng lúc 3-4 tuổi.

Bs. Nguyễn Tất Bình

Bài viết Siêu âm thai phát hiện sớm chứng tự kỷ? đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.