1. Sự phát triển của các nang noãn

Sự chiêu mộ các nang noãn

Mỗi chu kỳ có khoảng vài trăm nang noãn nguyên thủy được chiêu mộ vào nhóm nang noãn phát triển, để sau 12 ngày có 1 nang noãn đạt đến giai đoạn trưởng thành và phóng noãn. Sự phát triển tiếp theo của các nang noãn nguyên thủy được chiêu mộ là quá trình phụ thuộc hormone chu kỳ kinh nguyệt. Sự thoái hóa của hoàng thể -> tăng ra nồng độ FSH khoảng 1 ngày trước khi bắt đầu chu kỳ mới. FSH tăng làm khởi phát sự phát triển của nang noãn. Tuy nhiên quá trình này đòi hỏi thoả mãn một số điều kiện sau:

• Nồng độ FSH phải đạt đến một nồng độ nhất định.
• Các thụ thể của FSH phải có đầy đủ.
• Có sự hiện diện của các yếu tố nội tại tế bào.

FSH chủ yếu tác động lên tế bào hạt, trong khi LH chủ yếu tác động lên tế bào vỏ và một phần tế bào hạt. LH tác động lên tế bào vỏ kích thích nó sản xuất ra Androgen, chủ yếu là Androstenedione  và Testosteron từ Cholesterone. Androgen được hấp thụ vào dịch nang và sau đó được tế bào hạt chuyển hóa thành Estradiol dưới tác động của FSH. E2 được hấp thụ vào máu và dịch nang.

Sự gia tăng nồng độ E2 có tác dụng hiệp đồng với FSH để gia tăng và duy trì số lượng các thụ thể của FSH trên tế bào hạt và thúc đẩy hình thành thụ thể LH trên tế bào hạt. Đồng thời tạo phản hồi dương giữa chu kỳ tạo đỉnh LH.

Dưới tác dụng của LH trên tế bào hạt, tế bào hạt sẽ chuyển Androgen thành Progesterone, hiện tượng này gọi là hoàng thể hoá.

2. Sự chọn lọc của nang noãn – Khoảng ngày 7 chu kỳ kinh

Khoảng ngày 7 chu kỳ kinh. Một số nang noãn trong số các nang noãn thứ cấp sẽ được chọn lọc để chuẩn bị cho sự phóng noãn sau này. Các nang này thường là các nang đáp ứng tốt với tác dụng của FSH, có nhiều thụ thể với FSH trên tế bào hạt và chế tiết nhiều Estradiol.

3. Sự vượt trội các nang noãn

Khoảng ngày 8 đến ngày 10 của chu kỳ kinh, một nang noãn sẽ vượt trội hơn các nang khác. Trong nang vượt trội, hoạt động chế tiết ra Estradiol tăng rất nhanh, đồng thời dưới tác dụng của FSH, nang noãn vượt trội tiết ra Inhibin, Inhibin là chất ức chế tuyến yên tiết ra FSH -> các nang khác thiếu FSH-> giảm khả năng chuyển hóa Androgen thành E2 -> tích lũy Androgen -> thoái hóa. Sự thoái hóa của các nang khác đảm bảo cho vai trò vượt trội của nang đã được chọn lọc. Nang vượt trội sẽ ức chế sự phát triển của các nang nhỏ và các nang thứ cấp khác.

4. Sự thoái hóa các nang noãn

Dihydrotestosteron (DHT) đã được chứng minh ức chế chuyển hóa Androgen thành E2 của nang noãn. Do đó môi trường chứa Androgen của nang noãn chịu trách nhiệm cho sự thoái hóa của nó. Số phận của  nang noãn sơ cấp được định đoạt bởi sự cân bằng nồng độ Androgen và E2 trong dịch nang. Hoạt động của men chuyển hóa Androgen thành E2.

5. Sự phóng noãn – xuất hiện khoảng 10 – 12 giờ sau đỉnh LH

Vào ngày 14 của chu kỳ nang noãn đạt được kích thước tối đa, khoảng 20 -25mm và chịu nhiều biến đổi về cấu trúc và chức năng.

Dưới tác dụng của đỉnh LH, noãn hoàn thành những biến đổi cuối cùng đồng thời thành của nang noãn bị ly giải của các men mỏng dần rồi vỡ ra, phóng thích dịch nang cùng với noãn bào.

Các biến đổi trong quá trình phóng noãn

Đỉnh LH kích thích tiếp tục quá trình phân chia giảm phân của noãn, sự hoàng thể hóa của tế bào hạt, sự tổng hợp Progesterone.

Progesterone làm gia tăng hoạt động của các men ly giải, cùng với Prostaglandin, tiêu hóa và làm vỡ thành nang.

Đỉnh FSH ở giữa chu kỳ góp phần làm chuyển Plasminogen thành Plasmin, là một men ly giải và cũng để đảm bảo đủ thụ thể LH trên tế bào hạt để tạo ra một giai đoạn hoàng thể bình thường.

Kết luận

Trục Hạ đồi – Tuyến yên – Buồng trứng tham gia kiểm soát toàn bộ hoạt động nội tiết sinh sản của người phụ nữ, bất cứ sự bất thường nào làm ảnh hưởng tới quá trình hoạt động nhịp nhàng của trục đều gây nên những rối loạn trong hoạt động nội tiết.

Bài viết Các biến đổi trong quá trình phóng noãn đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Tinh trùng

Cấu tạo

Tinh bào trường thành gọi là tinh trùng. Mỗi tinh trùng gổm có 3 phần:

– Đầu: Hình bầu dục, phần trước có nguyên sinh chất, phần sau là một nhân to có nhiễm sắc thể.

– Thân: ở giữa cổ dây trục, nằm giữa các dây xoắn ốc, gần phía đầu có trung thể. Đuôi dài, ở giữa có dây trục.

Các đặc điểm của tinh trùng

– Chiều dài 65nm

– Số lượng từ 60 – 120 triệu/lml tinh dịch

– Tỷ lệ hoạt động (lúc mới phóng tinh) trên 80%

– Tốc độ di chuyển mỗi phút 1,5 – 2,5 mm

– Thời gian sống trong đường sinh dục nữ phụ thuộc vào acid của môi trường âm đạo:

+ pH toan sống được < 2 giờ

+ Ở ống cổ tử cung: pH >7,5 sống đươc 2-3 ngày.

+ Trong vòi trứng: Tinh trùng sống đươc 2-3 ngày.

Tóm lại trung bình tinh trùng có thể sống trong bộ phận sinh dục nữ từ 2 đến 3 ngày.

Dị dạng về hình thể tinh trùng

Có thể gặp tinh trùng dị dạng trong tinh dịch bình thường nhưng tỷ lệ dị dạng không đươc quá 10%.

Nơi sản sinh ra tinh trùng

Tinh hoàn sản sinh ra tinh trùng. Trong tinh hoàn có các ống sinh tinh, trong ống sinh tinh có những tinh nguyên bào là những tế bào nguyên thuỷ của tinh trùng.

Tinh nguyên bào có 46 XY (nhiễm sắc thể). Phân bào lần thứ nhất (phân bào thường) thành tinh bào loại một có 46 XY. Phân bào lần thứ hai (phân bào giảm nhiễm) thành tinh bào loại hai có 23, X hoặc 23, Y. Sau đó tiếp tục phân bào thành tiền tinh trùng và tinh trùng loại 23, Y hoặc tinh trùng loại 23, X.

Trứng

Đặc điểm noãn bào

Trong buồng trứng có các nang noãn nguyên thuỷ.

– Buồng trứng của một em bé gái mới lọt lòng mẹ có từ 1.200.000 đến 1.500.000 nang noãn nguyên thuỷ.

– Nhưng từ tuổi dậy thì đến lúc mãn kinh chỉ có 400 đến 450 nang trưởng thành, còn phần lớn thoái hoá và teo đi. Nang nguyên thuỷ phát triển dần trở thành nang Graab. Trong nang Graab có noãn và các tế bào hạt.

Noãn trưởng thành có đường kính từ 100 đến 150. Noãn được phóng ra từ nang Graab đem theo nhiều lớp tế bào hạt bao bọc xung quanh.

Cấu tạo của noãn có vỏ bọc gọi là màng trong suốt. Noãn chứa nguyên sinh chất và một nhân to lệch sang bên. Khi noãn được phóng ra ngoài thì loa vòi trứng hứng lấy noãn và đưa về vòi trứng.

Sự phát triển của noãn thành noãn trưởng thành:

Noãn nguyên bào trong nang noãn phân bào và phát triển thành noãn bào loại I,noãn bào loại II và cuối cùng là noãn trưởng thành. Quá trình phát triển từ noãn nguyên bào thành noãn bào loại II ở trong giai đoạn trước tuổi thành niên. Noãn bào loại II phát triển thành noãn trưởng thành chỉ xẩy ra trong khi phóng noãn.

Di chuyển của tinh trùng và noãn đến nơi thụ tinh

Tinh trùng và noãn đều phải di chuyển được đến địa điểm để thụ tinh. Nhưng đoạn đường và cách thức di chuyển của tinh trùng và noãn không giống nhau.

Di chuyển của tinh trùng

Tốc độ di chuyển của tinh trùng

Khi giao hợp tinh trùng được trộn với tinh tương thành tinh dịch lỏng vào âm đạo. Từ các cùng đồ âm đạo, tinh trùng còn đi được khoảng cách chừng 20cm để tới nơi thụ tinh (ở 1/3 ngoài vòi trứng). Người ta tính với nhiệt độ cơ thể thì tốc độ di chuyển của tinh trùng là 1,5 đến 2,5 mm trong 1 phút, vậy thời gian cần thiết để tinh trùng tới được nơi thụ tinh khoảng từ 90 phút đến 2 giờ.

Thực ra tinh trùng di chuyển được đến nơi thụ tinh phải vượt qua cổ tử cung, tử cung và 2/3 trong của vòi trứng, thì ngoài khả năng tự di chuyển của nó (nhờ có đuôi) còn có thêm nhiều yếu tố khác tác động vào cho nên thời gian để tinh trùng đến được nơi thụ tinh có thể ngắn hoặc dài hơn bình thường.

Tinh trùng di chuyển đến tử cung

Đầu tiên tinh trùng ngay sau khi xuất tinh được tập trung nhiều tại cùng đồ của âm đạo. Nếu ở người bình thường, với tử cung hơi ngả trước thì lỗ của lử cung hướng về phía sau, nghĩa là nằm ngay trong đám tinh dịch. Tại đây, nhờ những co hóp của các thớ cơ âm đạo, sức hút của cổ tử cung, độ pH thích hợp của vùng cổ tử cung nên tinh trùng di chuyển được tương đối nhanh đến lỗ ngoài cổ tử cung. Từ đó tinh trùng vượt qua ống cổ tử cung để tới tử cung.

Các yếu tố tác động đến khả năng qua ống cổ tử cung của tinh trùng

Tuy nhiên tinh trùng qua được nhanh và nhiều như thế ngoài sự tự chuyển động, còn tuỳ thuộc khối lượng và đặc điểm lý hoá của niêm dịch cổ tử cung. Tuỳ theo từng thời gian trong vòng kinh dưới tác động của các loại nội tiết tố mà niêm dịch cổ tủ cung có nhiều thay đổi. Ở thời điểm có phóng noãn thì lượng niêm dịch, độ nhầy, độ trong suốt của nó là thích hợp nhất cho tinh trùng qua được ống cổ tử cung dễ dàng hơn so với bất cứ thời điểm nào khác.

Tinh trùng di chuyển đến vòi trứng

Qua được ống cổ tử cung, tinh trùng được chuyển lên phía vòi trứng cũng do khả năng tự di động của chúng, nhưng cũng có thêm những yếu tố khác tác động vào như nhu động của tử cung và vòi trứng, luồng dịch vận chuyển trong tử cung và vòi trứng, tác động của các đoạn thắt sinh lý như lỗ trong cổ tử cung, lỗ trong vòi trứng, sự vận động của các nhung mao của niêm mạc tử cung và vòi trứng… Những yếu tố tác động này trên thực tế đã cố tác dụng chọn lọc về chất, đặc biệt là tại vùng cổ tử cung.

Những tinh trùng không bình thường sẽ không được thụ tinh

So sánh tình hình các tinh trùng với âm đạo, cổ tử cung, buồng tử cung, vòi trứng thì tỷ lệ các tinh trùng không bình thường ngày một giảm và đến vòi trứng số lượng tinh trùng tuy ít đi rất nhiều nhưng chủ yếu là tinh trùng hình thường. Hiện tượng tinh trùng bị tiêu huỷ trong quá trình di chuyển được coi là một điểm cần thiết về sinh lý, vì nêu tinh trùng đến được địa điểm quá đông, hoặc có những con không tốt thì trứng thụ tinh sẽ không được bình thường.

Di chuyển của noãn

Đoạn đường đi của noãn đến nơi thụ tinh ngắn hơn so với của tinh trùng, nhưng noãn lại không thể tự chuyển động được, mà phải nhờ những yếu tố xung quanh. Lúc đầu khi nang noãn vỡ ra noãn đươc thoát ra khỏi nang và nằm trên mặt của buồng trứng, lúc này noãn ở vào giai đoạn noãn bào cấp II, xung quanh noãn là màng trong vùi lấp tế hào hạt. Sau đó noãn được hút về phía vòi trứng (cơ chế của sự hút này cũng chưa biết thật rõ).

Có thuyết cho rằng: noãn bị hút về phía vòi là do tác động phối hợp của nhu động vòi trứng và các nhung mao trong vòi trứng. Tác động đó càng mạnh nếu các tua của loa vòi càng gần noãn.

Một thuyết khác nêu lên vai trò của chất dịch thường có trong ổ bụng, chất dịch này luôn luôn chuyển động về phía loa vòi trứng nên hút noãn theo về hướng đó.

Ngoài ra còn những yếu tố khác như sự co thắt các thớ cơ trơn trong các tua vòi, vai trò của nội tiết tố… Khi tới lỗ vòi trứng, noãn sẽ vượt qua và di chuyển trong vòi trứng tương đối nhanh, chỉ sau vài giờ là có thể tới địa điểm thụ tinh. Sự di chuyển của noãn trong đoạn vòi này do những yếu tố như luồng dịch từ ổ bụng vào tử cung, nhu động của vòi trứng, sự cử động của nhung mao vòi trứng. Trong giai đoạn phóng noãn, lượng estrogen lên cao kích thích sự co bóp của các cơ trơn nên đã đẩy noãn di chuyển nhanh.

Benh.vn

Bài viết Sinh lý sản phụ khoa sự di chuyển của tinh trùng, trứng đến địa điểm thụ tinh đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Mặc dầu chưa hiểu biết thật chi tiết, nhưng dựa vào thực nghiệm trên súc vật và các thí nghiệm trên trứng người trong ống nghiệm (invitro) có thể hình dung các bước thụ tinh đại cương như sau.

Quá trình tinh trùng gặp trứng

Tinh trùng và noãn gặp nhau, có tác giả cho rằng: Do tình cờ mà các tinh trùng gặp noãn. Có người cho là tinh trùng bị hút vào noãn là do mối liên kết lý hoá của một chất có trong màng trong suốt (chất lertilysine) và các men cua tinh trùng và sự kết hợp này chỉ sảy ra đổi với tinh trùng đã đươc khả năng hoá (eapacilation) hiện tượng khả năng hoá bao gồm những thay đổi sinh lý hoá và sinh vật diễn ra trong quá trình di chuyển của tinh trùng.

Tinh trùng vào màng trong: Cực đầu (acrosom) của đầu tinh trùng tiết ra men hyaluronidaza làm tan lớp tế bào hạt để tinh trùng đi đến được màng trong và tinh trùng đi qua được màng trong là nhờ sức đẩy của đuôi và cũng như những men của acrosom. Đầu tiên một loại men proteaza tác động lên màng trong để tinh trùng chui qua đươc dễ dàng. Sau đó men neuraminidaza làm thay đổi cấu trúc màng trong làm cho các tinh trùng khác không qua đuợc nữa.

Tinh trùng vào trong noãn: Khi tới màng bào tương của noãn, cực đầu (acrosom) của đầu tinh trùng mất đi và đuôi linh trùng cũng ở ngoài. Nhân của tinh trùng chui vào trong bào tương của noãn không khác gì nhân của bản thân noãn. Cũng có ý kiến cho rằng cả đuôi của tinh trùng cũng vào hẳn trong bào tương của noãn và sau đó mới tan đi. Hoặc có khi cả hai tinh trùng cùng vào được nhưng chỉ có một nhân kết hợp đươc với nhân noãn.

Khi tinh trùng chui được vào trong noãn thì lúc này noãn đang ở thời kỳ cuối của phân bào nguyên nhiễm và noãn loại cực cầu II ra ngoài. Bào tương của noãn co lại và ở cách xa với màng trong để tránh không cho các tinh trùng khác vào.

Sự biến đổi ở nhân

Nhân của đầu tinh trùng chui vào noãn trở thành tiền nhân đực có  nhiễm sắc thể. Lúc ấy noãn loại cực cầu II và trở thành tiền nhân cái cũng có nhiễm sắc thể.

Hai tiền nhân tiếp tục phát triển riêng rẽ nhau, các chất trong nhân tăng lên. ADN tập trung nhiều hơn và nhân đông đặc lại. Nhìn bên ngoài có thể phân biệt được tiền nhân đực vơi tiền nhân cái: Tiền nhân cái có màng trong suốt hơn và ADN phân bổ không đều, tế hào hạt.

Hai tiền nhân xích lại gần nhau, tiền nhân cái đươc hút vào tiền nhân đực hợp thành một nhân và phân bào.

Nếu tinh trùng xâm nhập vào noãn mang nhiễm sắc thể giới tính Y sẽ trở thành tế bào hợp nhất mang XY sẽ là thai trai. Nếu tinh trùng mang nhiễm sắc thể giới tính X sẽ trở thành tế bào hợp nhất mang XX sẽ là thai gái.

Sự di chuyển của trứng

Sau khi thụ tinh ở 1/3 ngoài của vòi trứng, trứng tiếp tục di chuyển trong vòi trứng để đến làm tổ ở buồng tử cung. Ở người, sự thụ tinh đươc diễn ra một vài giờ sau phóng noãn thì trứng mất độ 3 -4 ngày để đi nốt phần còn lại ở vòi trứng và sống tự do trong tử cung từ 2-3 ngày rồi mới làm tổ.

Trứng di chuyển nhờ có 3 cơ chế:

– Nhu động của vòi trứng.

– Hoạt động của nhung mao niêm mạc vòi trứng.

– Luồng chất dịch hút từ ổ bụng chạy từ phía loa vòi trứng về buồng tử cung.

Nội tiết tố của buồng trứng có tác dụng điều chỉnh sự co bóp của vòi trứng. Estrogen và progesteron có ảnh hưởng đến nhu động của vòi trứng.

Trên đường di chuyển trứng phân bào rất nhanh. Từ một tế bào mầm phân chia thành hai tế bào mầm, rồi thành 4 tế bào mầm bằng nhau. Sau đó lại phân chia thành 8 tế bào mầm: 4 tế bào mầm to và 4 tế bào mầm nhỏ. Từ đó các tế hào mầm nhỏ phát triển nhanh hơn các tế bào mầm to, và khi các tế bào mầm nhỏ bao quanh các tế bào mầm to thì trứng ở trong giai đoạn phôi dâu. Gốm có 16-32 tế bào. Trong phôi dâu dần dần xuất hiện một luồng nhỏ chứa chất dịch đẩy các tế bào sang một bên và trở thành phôi nang. Các tế bào mầm nhỏ tạo thành lá nuôi có tác dụng nuôi dưỡng hào thai. Các tế bào mầm to nằm ở giữa sẽ trở thành các lá thai, sau này sẽ phát triển thành thai nhi.

Trứng tự do trong buồng tử cung khoảng 2 -3 ngày có lẽ là để đạt mức phái triển cần thiết và cũng để cho niêm mạc tử cung chuẩn bị được thích hợp.

Benh.vn

Bài viết Sinh lý sản phụ khoa sự thụ tinh đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Song song với sự di chuyển này, trong bản thân phôi diễn ra sự phân chia và chuyển hoá với những thay đổi lớn, sự điều hoà quá trình hình thành gen và tổng hợp protein. Trong 3-4 ngày đầu, phôi phát triển qua giai đoạn phân tách đến phôi dâu, xảy ra trong vòi tử cung. Phôi dâu xuống đến tử cung chuyển thành phôi nang và thoát màng thấu quang. Sau đó, phôi nang sẽ gắn vào làm tổ ở nội mạc tử cung.

Giai đoạn phân cắt

Sau khi hai tiền nhân tiếp cận và hoà nhập vào nhau, Quan sát dưới kính hiển vi vào thời điểm 18 giờ sau thụ tinh để tìm hai tiền nhân (và thường kèm hai thể cực) là dấu hiệu chắc chắn thụ tinh đã xảy ra. Sự phân chia lần I kết thúc sau thụ tinh 24 giờ tạo thành phôi 2 tế bào, là chu kỳ kéo dài nhất, các chu kỳ sau chỉ khoảng 18 giờ. Những phân chia này kiểu như nguyên phân của tế bào bình thường, các tế bào con được tạo ra gọi là các phôi bào. Phân chia lần II kết thúc sau thụ tinh 40 giờ, tạo thành phôi với 4 phôi bào kích thước tương đương nhau. Vào ngày 3, phôi chứa 6 – 12 phôi bào và ngày 4 gồm từ 16 – 32 tế bào.

Kích thước toàn bộ của phôi không thay đổi gì trong giai đoạn phân tách mà vẫn giữ nguyên hình dạng của màng zona.

Phôi giai đoạn phân cắt

Giai đoạn phôi dâu

Sau một vài lần phân chia, phôi chứa từ 16-32 phôi bào có hình dáng như trái dâu nên gọi là phôi dâu. Giai đoạn này phôi đã xuống đến buồng tử cung. Sau lần phân chia thứ ba, trong phôi diễn ra quá trình kết đặc tế bào. Hiện tượng kết đặc tế bào xảy ra vào khoảng ngày thứ 3–4 làm cho các tế bào áp sát vào nhau và ranh giới giữa các tế bào lúc này trở nên khó phân biệt.

Quá trình kết đặc tế bào rất quan trọng trong sự biệt hoá khối tế bào trong và tế bào lá nuôi, quyết định đến sự hình thành phôi thai. Màng thấu quang trong giai đoạn phôi dâu vẫn nguyên vẹn tạo điều kiện cho sự kết đặc tế bào và ngăn hai phôi (nếu có) nhập vào nhau. Nếu lớp tế bào trong phân chia ở giai đoạn sớm này, có thể phát triển thành song thai cùng hợp tử.

Phôi dâu

Giai đoạn phôi nang

Phôi dâu nằm trong lòng tử cung được vùi trong niêm dịch của tử cung. Với sự hấp thụ của phôi, chất dịch này thấm qua màng thấu quang, vào giữa các phôi bào tạo thành những túi dịch nhỏ. Các túi dịch tăng dần kích thước, lớn dần và sáp nhập vào nhau tạo nên một khoang lớn là khoang phôi nang. Khối tế bào bên trong bị chèn tạo thành khối cô đặc và bị đẩy về một phía của khoang phôi. Khối tế bào bên ngoài trở thành một lớp biểu mô mỏng sẽ phát triển thành lá nuôi để tạo nên bánh nhau và các phần phụ của thai, còn khối tế bào trong chính là mầm phôi sẽ phát triển thành cơ thể phôi thai.

Phôi nang và sự thoát màng

Giai đoạn làm tổ

Vào ngày 5 sau thụ tinh, màng thấu quang nhanh chóng biến mất có thể do phôi trườn ra ngoài do tế bào lá nuôi tiết ra men tiêu protein tác động lên màng thấu quang. Phôi lúc này không được bao bọc và có thể tiếp xúc trực tiếp với nội mạc tử cung.

Cuối tuần lễ thứ nhất, lá nuôi ở cực phôi xâm nhập vào nội mạc tử cung và tăng sinh nhanh chóng biệt hoá thành lá nuôi tế bào và lá nuôi hợp bào. Lá nuôi hợp bào tiến sâu vào bên trong nội mạc tử cung, xen giữa các tế bào nội mạc tử cung để tạo điều kiện cho phôi làm tổ.

Về phía tử cung, để tạo điều kiện cho phôi làm tổ, nội mạc tử cung phải ở giai đoạn chế tiết với sự hỗ trợ của hoàng thể. Niêm mạc lúc này trở nên phù nề, có màu xám hơn và sẵn sàng cho việc tiếp nhận phôi vào làm tổ.

Phôi nang bắt đầu làm tổ sau thoát màng

Như vậy, sự phát triển của phôi trước khi làm tổ chỉ diễn ra trong khoảng 1 tuần đầu tiên sau thụ tinh. Hợp tử ban đầu trải qua giai đoạn phân chia làm tăng số lượng các phôi bào. Phôi dâu hình thành khoảng ngày 3-4 với đặc trưng hai khối tế bào bên trong và bên ngoài. Sự hình thành khoang phôi giữa các tế bào trong tạo nên phôi nang cùng với sự biệt hoá khối tế bào bên trong thành mầm phôi và biệt hoá khối tế bào bên ngoài thành lá nuôi.

Chúng là cơ sở ban đầu cho sự hình thành cơ thể phôi cũng như bánh nhau và các phần phụ sau này. Phôi nang sẽ bắt đầu làm tổ ở nội mạc tử cung sau khi thoát khỏi màng thấu quang. Song song với những thay đổi về mặt hình thái là sự biến đổi mạnh mẽ về chuyển hoá, sinh tổng hợp protein và chuyển đổi gen. Vì thế, dù chỉ diễn ra trong thời gian ngắn, nhưng những thay đổi có tính quyết định của giai đoạn này làm cho nó đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong sự sinh sản người.

Bài viết Tìm hiểu quá trình phát triển của phôi trước làm tổ đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Quá trình thụ thai

Sau khi người nam xuất tinh vào âm đạo của người phụ nữ, tinh dịch chứa khoảng 300 đến 500 triệu tinh trùng sẽ phóng thẳng vào âm đạo. Ngoài ra, chất dịch tiết ra từ dương vật trước khi xuất tinh cũng có thể chứa một lượng nhỏ tinh trùng.

Từ trong âm đạo, các tinh trùng bắt đầu di chuyển đi khắp nơi: ngay ở cửa âm đạo, đậu ở cổ tử cung, vào sâu bên trong tử cung. Tại đây, tinh trùng bắt đầu bơi qua vùng chất nhầy để tìm gặp trứng. Trong quá trình này, các “chàng” quẫy đuôi liên tục, bơi lên buồng tử cung rồi vào ống dẫn trứng. Điểm hẹn của tinh trùng và trứng là đoạn một phần ba phía ngoài ống dẫn trứng. Đến đây, nếu may mắn thì các “tinh trùng” sẽ gặp được trứng.

Tinh trùng đang bơi về phía trứng

Thông thường, cứ đến ngày trứng rụng thì từ buồng trứng bên phải hoặc bên trái sẽ có một trứng bứt mình ra khỏi buồng trứng, di chuyển xuống ống dẫn trứng nằm đợi các chàng tinh trùng khoảng 2 đến 3 ngày, cũng có thể khi trứng xuất hiện thì cũng có những “chàng tinh trùng” đến sớm đã đậu sẵn ở đó để chờ đợi sự xuất hiện trứng (tinh trùng chỉ có khả năng cầm cự được khoảng 24h trong cơ quan sinh dục của người nữ). Tại noãn trứng xảy ra một cuộc chiến giữa các “chàng tinh trùng”, tinh trùng nào cũng ra sức “đào bới” để được chui vào bên trong noãn.

Trứng sẽ kết hợp cùng một tinh trùng khỏe mạnh và  nhanh nhẹn nhất. Sau khi kết hợp với một tinh trùng, trứng tiết ra một vỏ bọc chắc chắn, không kẻ thứ hai nào xâm nhập được nữa (tuy nhiên, xác suất việc 2 chàng tinh trùng cùng xâm nhập vào một nàng trứng vẫn có thể diễn ra. Khi tinh trùng đã chui vào bên trong trứng, cả hai sẽ hợp thành một tế bào gọi là “hợp tử” (hay “trứng thụ tinh”).

Tinh trùng chui vào gặp trứng

Sự làm tổ của trứng thụ tinh

Sau khi thụ tinh, hợp tử phải làm tổ ở một chỗ thích hợp đó là buồng tử cung để phát triển thành thai nhi, bởi vì ống dẫn trứng nhỏ, kém co giãn, không phải là chỗ để bé thành hình. Hợp tử phải mất vài ngày, thậm chí một tuần mới về đến tử cung. Trên đường đi, hợp tử phân chia thành một khối tế bào (còn rất nhỏ). Khi trứng đã di chuyển xuống tử cung và bám vào lớp màng mỏng trên thành tử cung và làm tổ tại đây gọi là sự thụ thai, từ đó phôi thai bắt đầu phát triển. Sự làm tổ này hoàn thành khoảng 2 tuần sau khi trứng rụng.

Tuy nhiên, chỉ có khoảng 2/3 số hợp tử làm tổ được, các hợp tử còn lại bị loại bỏ vì không khỏe mạnh.

Sau khi trứng đã được thụ thai, khối tế bào sẽ phát triển thành bào thai nằm trong túi ối, lấy chất dinh dưỡng từ máu mẹ qua rau thai (nhau thai) để sống và thành hình, để khoảng chín tháng sau, một em bé chào đời.

Hiện tượng trứng làm tổ, di chuyển không thành công

Hiện tượng trứng thụ tinh bám vào lớp màng mỏng trên thành tử cung được gọi là thụ thai. Nhưng giai đoạn đầu không ổn định, đôi khi hiện tượng sảy thai ở giai đoạn này vẫn có thể xảy ra. Hoặc trứng thụ tinh không thể đi qua ống dẫn trứng và bám vào thành ống, sẽ dẫn đến hiện tượng có thai ngoài dạ con.

Tại sao lại sinh ra bé trai và bé gái?

Khoa học đã phát hiện ra rằng, cốt lõi của giới tính nằm trong bộ nhiễm sắc thể. Mỗi tế bào có 23 cặp nhiễm sắc thể, trong đó một cặp quy định giới tính (ở nữ giới là XX, ở nam giới là XY).

Tế bào sinh dục chỉ có 23 nhiễm sắc thể đơn lẻ, trong đó chỉ có một nhiễm sắc thể giới tính. Trứng dĩ nhiên chỉ mang một X, còn tinh trùng có thể mang một X hoặc một Y. Khi thụ tinh, hợp tử thừa hưởng hai nhiễm sắc thể giới tính của mẹ và của cha, phát triển thành trai hay gái là do tinh trùng của cha quyết định. Nếu tinh trùng mang X, hợp tử có cặp XX, phát triển thành con gái. Nếu tinh trùng mang Y, hợp tử có cặp XY, phát triển thành con trai.

Những tác động đến việc hình thành giới tính cho thai nhi chỉ nhằm mục đích tạo điều kiện cho 1 trong 2 tinh trùng X hoặc Y khỏe mạnh hơn để khả năng thụ thai ra hợp tử bé trai hoặc bé gái cao hơn. Bản thân cha mẹ không quyết định được việc trứng sẽ gặp tinh trùng loại nào, nên việc con bạn được sinh ra là trai hay gái mang tính chất ngẫu nhiên.

Benh.vn (Theo mangthai)

Bài viết Quá trình thụ thai và việc hình thành con trai hay con gái đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Hợp tử tiến hành giảm phân tạo ra các nguyên phôi bào. Khi các nguyên phôi bào tiếp tục phân chia, chúng tạo nên một khối tế bào gọi là phôi dâu. Dịch dần dần tập trung lai ở giữa các nguyên phôi bào trong phôi dâu và tạo nên phôi nang. Phôi nang phát triển 96 giờ sau thụ tinh. Lúc này phôi ở giai đoạn 58 tế bào, gồm 5 tế bào phía trong và 53 nguyên bào nuôi.

Khi nào xảy ra hiện tượng làm tổ?

Sáu ngày sau thụ tinh, phôi nang bắt đầu quá trình làm tổ vào nội mạc tử cung. Phôi nang hoàn toàn chìm vào nội mạc tử cung trong thời gian này. Sau 9 ngày, các tế bào nuôi được biệt hóa thành hai lớp: lớp đơn bào nuôi phía trong (còn gọi là lớp tế bào Langhans) và lớp hợp bào nuôi phía ngoài. Vào giai đoạn này, hai lớp nguyên bào nuôi sẽ ngăn cách tuần hoàn mẹ và tuần hoàn thai.

Benh.vn – Cẩm nang y học

Bài viết Phôi nang và hiện tượng làm tổ đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Cho đến nay, chuyển động nhịp nhàng phức tạp của tinh trùng trên hành trình này vẫn là một bí ẩn đối với các nhà khoa học.

Nhưng một nghiên cứu mới đây đã tìm ra công thức toán học cho chuyển động mà các nhà nghiên cứu cho rằng có thể giúp điều trị vô sinh ở nam giới trong tương lai.

Trong quá trình thụ thai, khoảng 55 triệu “tinh binh” sẽ được giải phóng cho cuộc đua giành giải thưởng cuối cùng là kết hợp với trứng.

Di chuyển nhịp nhàng của tinh trùng

Khả năng sinh sản thành công phụ thuộc vào cách tinh trùng di chuyển qua chất lỏng, nhưng cho đến nay, rất khó nghiên cứu các chi tiết của chuyển động này.

Nhưng bằng cách phân tích chuyển động của tinh trùng, các nhà nghiên cứu từ các trường Đại học York, Birmingham, Oxford và Kyoto đã có thể đi tới một công thức toán học khá đơn giản, không cần đến mô phỏng máy tính phức tạp và tốn kém hiện đang phải sử dụng để tìm hiểu sự di chuyển của tinh trùng.

Các nhà nghiên cứu thấy rằng đuôi tinh trùng tạo ra một nhịp điệu đặc trưng đẩy tinh trùng về phía trước, trong khi đầu bị kéo về đằng sau và sang hai bên.

Cách quan sát di chuyển của tinh trùng

TS Hermes Gadêlha thuộc Khoa Toán Đại học York cho biết: “Để quan sát cách tinh trùng tiến về phía trước qua chất lỏng, hiện phải sử dụng các kỹ thuật hiển vi phức tạp với độ chính xác cao bởi cấu trúc của chất lỏng rất phức tạp, dữ liệu rất khó hiểu và khó sử dụng và có tới 55 triệu tinh trùng được tìm thấy trong một mẫu nhất định.

“Do đó, chúng tôi muốn tạo ra một công thức toán học sẽ đơn giản hóa cách giải quyết vấn đề này và giúp dự đoán số lượng lớn tinh trùng đang bơi một cách dễ dàng hơn. Điều này sẽ giúp chúng ta hiểu tại sao một số tinh trùng thành công và những tinh trùng khác thất bại.”

Đuôi của tinh trùng tạo ra chuyển động nhịp nhàng đặc trưng đẩy tinh trùng về phía trước, trong khi đầu bị kéo ra sau và sang hai bên.

TS Gadêlha nói: “Đúng là việc tinh trùng tìm đến với trứng là một bí ẩn, nhưng cơ thể con người có một hệ thống tinh vi để đảm bảo các tế bào phù hợp phải đến được với nhau.

Không phải chuyển động ngẫu nhiên

“Bạn có thể cho rằng những chuyển động “giật cục” của tinh trùng sẽ có tác động rất ngẫu nhiên đến dòng chất lỏng xung quanh nó, khiến các tế bào tinh trùng đang phải “chen chúc” nhau càng khó di chuyển qua đó.

Nhưng các tinh trùng đã “khuấy đảo” chất lỏng xung quanh rất nhịp nhàng để đạt được chuyển động, không quá khác với cách mà từ trường được hình thành xung quanh nam châm. Vì vậy, mặc dù sự kéo chất lỏng khiến tinh trùng rất khó di chuyển về phía trước nhưng lại đảm bảo rằng chỉ một số ít “chiến binh” được chọn mới có thể tiến lên”.

Các nhà nghiên cứu hy vọng sẽ tạo ra một mô hình dự đoán trên số lượng tinh trùng lớn hơn.

Họ cũng tin rằng điều này sẽ có ý nghĩa cho việc đổi mới cách điều trị vô sinh nam.

Các nhà nghiên cứu hy vọng sẽ tạo ra mô hình dự đoán trên số lượng tinh trùng lớn hơn. Họ cũng tin rằng nó sẽ có ý nghĩa trong việc đổi mới điều trị vô sinh nam.

Vô sinh nam

Nguyên nhân phổ biến nhất gây vô sinh ở nam giới là chất lượng tinh dịch kém, chất lỏng chứa tinh trùng được xuất ra trong khi quan hệ tình dục.

Những lý do của tinh dịch bất thường bao gồm:

– Thiếu tinh trùng

– Tinh trùng không di chuyển đúng cách

– Tinh trùng bất thường

Nhiều trường hợp tinh dịch bất thường không rõ lý do.

Có mối liên quan giữa nhiệt độ tăng của bìu và giảm chất lượng tinh dịch, nhưng không chắc chắn liệu việc mặc đồ lót rộng rãi có cải thiện khả năng sinh sản hay không.

Benh.vn. ( Theo Dantri)(Theo DM)

Bài viết Tìm ra bí quyết của tinh binh thành công đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.