May mắn thay, những cơn nôn ở trẻ em thường không gây hại và chúng sẽ qua nhanh. Nguyên nhân phổ biến là virus dạ dày và đôi khi ngộ độc thực phẩm. Kiểm tra với bác sĩ nếu con bạn dưới 12 tuần tuổi, cơ thể ốm yếu hoặc nếu bạn lo lắng.

Dấu hiệu mất nước

Một trong những điều tốt nhất bạn có thể làm là theo dõi tình trạng mất nước. Trẻ em bị mất nước nhanh hơn người lớn. Theo dõi con bạn: hành động mệt mỏi hoặc cáu kỉnh, khô miệng, ít chảy nước mắt khi khóc, da mát, mắt trũng, không đi tiểu thường xuyên như bình thường và khi bé đi, không đi tiểu nhiều hoặc nước tiểu có màu vàng đậm hơn.

Điều trị mất nước

Để ngăn ngừa và giảm mất nước, hãy cố gắng cho con bạn uống. Ngay cả khi nôn mửa tiếp tục, con vẫn có thể hấp thụ một số thứ bạn cho cô ấy. Hãy thử nước, đồ uống thể thao hoặc dung dịch bù nước đường uống như Oresol. Sau khi cô ấy nôn, bắt đầu với một lượng nhỏ: vài muỗng mỗi vài phút. Theo thời gian, cho cô ấy nhiều hơn khi cô ấy có thể giữ nó xuống. Hãy chắc chắn rằng cô ấy đi tiểu thường xuyên

Soda thì sao?

Trong nhiều năm, cha mẹ đã sử dụng chanh / chanh soda và rượu gừng  để giúp trẻ thay thế chất lỏng, và nhiều bác sĩ vẫn khuyên dùng. Nhưng nghiên cứu đã bắt đầu cho thấy các giải pháp bù nước tốt hơn cho trẻ em. Những đồ uống như hướng dẫn trên sẽ cung cấp đúng lượng đường và muối. Một thay thế có thể là một thức uống thể thao pha với một lượng nước bằng nhau

Chế độ ăn uống lỏng

Khi đã nôn được vài giờ kể từ khi con bạn nôn lần cuối, bạn có thể bắt đầu chế độ ăn lỏng rõ ràng ngoài nước, nước uống điện giải hoặc dung dịch bù nước đường uống. Chúng dễ tiêu hóa hơn, cung cấp chất dinh dưỡng để cung cấp năng lượng cho con bạn. Nước ép nam việt quất, nước táo. Popsicles và Jell-O cũng có thể hoạt động tốt

Thuốc

Nôn ở trẻ em thường biến mất với một chút thời gian. Tốt nhất là đợi nó . Thuốc không kê đơn cho trẻ nôn không được khuyến cáo cho trẻ em. Những thuốc đó sẽ không giúp ích gì nếu virus là nguyên nhân – và nó thường là vậy. Chất lỏng tốt hơn là thuốc . Tuy vậy nếu nôn nặng, các bác sĩ có thể kê thuốc phù hợp

Biện pháp khắc phục tại nhà: Gừng

Nó đã được sử dụng trong hàng ngàn năm để giảm đau và bệnh dạ dày. Các nhà nghiên cứu tin rằng các hóa chất trong gừng hoạt động trong dạ dày và ruột cũng như não và hệ thần kinh để kiểm soát buồn nôn. Mặc dù nó không được chứng minh là có thể ngăn chặn buồn nôn và ói mửa ở trẻ em, nhưng nó có thể đáng để thử. Nó an toàn cho trẻ em trên 2. Hỏi bác sĩ nhi khoa của bạn để thử nó

Bấm huyệt

Kỹ thuật này đã giúp một số người đỡ buồn nôn. Bấm huyệt gây áp lực lên một bộ phận của cơ thể để mang lại sự thay đổi ở những nơi khác trong cơ thể. Nó tương tự như phương pháp châm cứu của người Trung Quốc cổ đại. Để cố gắng dập tắt cơn buồn nôn của trẻ theo cách này, hãy sử dụng ngón tay giữa và ngón trỏ của bạn để ấn xuống rãnh giữa hai đường gân lớn ở bên trong cổ tay bắt đầu từ lòng bàn tay.

Khi nào trẻ bị nôn cần gọi bác sỹ

Nếu có một trong các tiêu chí sau đây thì khi trẻ bị nôn cần chăm sóc y tế ngay:

• Dưới 12 tuần tuổi và nôn nhiều hơn một lần
• Có dấu hiệu mất nước, hoặc bạn nghi ngờ chúng ăn hoặc uống thuốc độc
• Hành động bối rối; hoặc bị sốt cao, nhức đầu, phát ban, cứng cổ hoặc đau bụng
• Có máu hoặc mật trong chất nôn, hoặc bạn nghĩ rằng họ có thể bị viêm ruột thừa
• Khó thức dậy, nhìn ốm, bị nôn hơn 8 giờ, hoặc nếu bạn lo lắng

Bài viết Trẻ bị nôn cần phải làm gì đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Các bước hành động khi trẻ bị nôn liên tục:

1. Nghỉ ngơi

Hãy cho trẻ nằm nghỉ trên giường với một chiếc chậu bên cạnh. Không gian nên yên tĩnh và mát mẻ. Giữ con bạn không ăn hoặc uống trong vòng 30 đến 60 phút sau khi nôn. Điều này giúp dạ dày có cơ hội để hồi phục tốt hơn.

Trấn an trẻ, giải thích cho trẻ rằng mọi thứ chỉ là tạm thời và giúp cho trẻ có suy nghĩ tích cực.

Bạn có thể xoa nhẹ nhàng bụng hoặc lưng cho trẻ. Tiếp xúc da thịt sẽ giúp trẻ cảm thấy thư giãn hơn. Đừng đánh thức nếu trẻ đang ngủ hoặc không muốn làm phiền.

2. Cung cấp chất lỏng

Mất nước thường xảy ra khi trẻ bị nôn liên tục do vậy bạn cần tránh xảy ra điều này. Nhưng hãy cung cấp cho trẻ đồ uống sau khi ngừng nôn khoảng 30-60 phút.

Cứ 5-10 phút thì cho trẻ uống nước hoặc bú sữa nhiều lần. Mỗi lần là một lượng nhỏ, có thể dùng thìa thay vì uống cả cốc. Cho trẻ uống Oresol hoặc Pedialyte để bù nước.

3. Cung cấp thức ăn

Cho trẻ ăn một loại thực phẩm nhạt và giàu tinh bột như: bánh mì, bánh quy, ngũ cốc, chuối,…

Tránh cho trẻ ăn những đồ nhiều chất béo hoặc các loại thực phẩm cay trong một vài ngày khi con bạn đang dần hồi phục. Nếu là trẻ sơ sinh thì vẫn là sữa mẹ, thay loại sữa bột nếu nguy cơ bị dị ứng.

4. Uống thuốc

Nếu trẻ bị sốt, bạn có thể dùng acetaminophen (tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi cho bé uống). Không cho trẻ dùng aspirin, nó có thể gây ra hội chứng Reye. Ibuprofen (thuốc chống viêm, giảm đau, hạ sốt) không được dùng cho trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi.

5. Gọi cấp cứu

Bạn nên đưa bé đến bệnh viện khi thấy bất kì dấu hiệu sau:

• Trẻ dưới 3 tháng tuổi có nhiệt độ hậu môn là 38 độ C. Trẻ lớn có nhiệt độ cơ thể trên 39 độ C.
• Sốt kéo dài hơn 24 giờ ở trẻ em dưới 2 tuổi hoặc 3 ngày trong một đứa trẻ 2 tuổi trở lên.
• Sốt kèm theo co giật.
• Ói mửa nhiều lần trong một giờ hoặc vài giờ.
• Nôn ra máu.
• Nôn ra dịch xanh, vàng (mật).
• Đau bụng.
• Buồn nôn nhưng không nôn hoặc nôn rất dữ dội.
• Ói mửa sau khi uống thuốc theo toa.
• Các dấu hiệu của mất nước: bơ phờ, hôn mê, không có nước tiểu trong 6-8 giờ hoặc nước tiểu đậm, từ chối ăn uống trong 6-8 giờ, khô miệng hoặc mắt trũng.

Nôn thường không phải là một vấn đề nghiêm trọng. Nó thường chỉ kéo dài 1-2 ngày. Nhưng nếu trẻ bị nôn liên tục và xuất hiện những dấu hiệu đáng lo ở trên, bạn nên cho bé đi khám, việc tự ý dùng thuốc có thể khiến trẻ bị nguy hiểm hơn.

Xem video để cập nhật thêm các thông tin khác

Bài viết 5 bước hành động khi trẻ bị nôn liên tục đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Nôn và tiêu chảy rất hay gặp ở trẻ em

Tiêu chảy là đi ngoài phân lỏng bất thường từ 3 lần trở lên trong 24 giờ. Viêm dạ dày ruột gây nôn và ỉa chảy thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi. Ỉa chảy thường diễn ra trong 5-7 ngày và hầu hết khỏi trong vòng 2 tuần. Nôn thường diễn ra trong 1-2 ngày đầu và hầu hết sẽ dừng trong vòng 3 ngày.

Những trẻ bị bệnh này thường có thể chăm sóc và theo dõi tại nhà, một số trẻ cần chăm sóc và theo dõi bù nước tại bệnh viện, tư vấn cho gia đình khi trẻ phục hồi.

Một trẻ mà có biểu hiện mất nước được cho là đã mất 5% lượng nước ngay khi đến viện.

Dịch tễ lây truyền ỉa chảy trẻ em

Đường lây truyền: Bệnh lây truyền qua đường phân- miệng. Thức ăn, nước uống bị nhiễm bẩn do phân của người hoặc súc vật mang mầm bệnh là nguồn gây bệnh cho cộng đồng.

Yếu tố nguy cơ: Tuổi: 6 tháng – 2 tuổi hay bị mắc tiêu chảy; Suy dinh dưỡng (dễ bị mắc tiêu chảy kéo dài); Suy giảm miễn dịch (sau sởi, thuỷ đậu …); Mùa, khí hậu, thời tiết; Tập quán, điều kiện môi trường sống.

Tác nhân gây bệnh

– Virus

• Rotavirus: hay gặp ở trẻ < 2 tuổi.
• Các virus khác: Adenovirus, Enterovirus, Norovirus.

– Vi khuẩn

• E.Coli: loại sinh độc tố ruột, tác nhân quan trọng nhất gây ỉa chảy cấp phân nước.
• Trực khuẩn lỵ (Shigella): hội chứng lỵ phân máu.
• Campylobacter jejuni.
• Salmonella không gây thương hàn.
• Vi khuẩn tả.

– Ký sinh trùng

• Entamoeba histolytica (Amib).
• Giardia duodenalis.
• Cryptosporidium.

– Các tác nhân khác: do kháng sinh, dị ứng thức ăn

Sinh bệnh học tiêu chảy cấp

Sinh lý bệnh

Bình thường: 90% lượng dịch và chất dinh dưỡng được hấp thu ở ruột non.

Phần còn lại được tái hấp thu ở đại tràng.

Tác nhân gây tiêu chảy xâm nhập đường tiêu hoá gây giảm hấp thu, tăng bài tiết nước và điện giải.

Hậu quả

Mất nước.

Rối loạn điện giải, mất thăng bằng kiềm toan.

Sốc do mất nước.

Đánh giá nôn – tiêu chảy

Đánh giá chung

– Mức độ mất nước và rối loạn điện giải.

– Máu trong phân.

– Thời gian bị tiêu chảy, mức độ tiêu chảy.

– Thời gian bị nôn, số lần và lượng nôn; chất nôn.

– Tình trạng suy dinh dưỡng.

– Các bệnh khác kèm theo.

Hỏi bệnh sử

Số lần nôn, tiêu chảy; thời gian bị nôn, tiêu chảy, sốt, ho, chế độ dinh dưỡng, các thuốc đã dùng, tiêm chủng …

Khám trẻ

Trước tiên nên kiểm tra dấu hiệu mất nước

– Toàn trạng: trẻ tỉnh táo, quấy khóc, kích thích, li bì hoặc khó đánh thức.

– Mắt: bình thường hay trũng; thóp bình thường hay trũng.

– Khát: đưa ORS cho trẻ uống, xem đáp ứng.

– Phân có máu hay không.

– Đánh giá độ chun giãn da: > 2 giây là mất rất chậm.

– Lượng nước tiểu của trẻ: < 1ml/kg/giờ là giảm.

– Đánh giá tần số mạch: có mất nước mạch tăng; trường hợp mất nước mà mạch chậm là nặng.

Kiểm tra các dấu hiệu khác

Suy dinh dưỡng? Ho, khó thở, sốt?

Đánh giá tình trạng tinh thần, sốt, dấu hiệu cổ cứng, nôn, thóp phồng (ở trẻ nhỏ) để loại trừ các bệnh nhiễm trùng thần kinh như viêm màng não, viêm não…

Đánh giá tình trạng nôn, đau bụng, bụng chướng, các dấu hiệu đau khu trú để loại trừ bệnh lý ngoại khoa.

Đánh giá tổng thể để loại trừ các bệnh toàn thân như nhiễm khuẩn huyết, xuất huyết tiêu hoá, suy thận…

Cân nặng trẻ: xác định mức độ mất nước

Đánh giá mức độ mất nước

Có ba mức độ mất nuớc:

• Mất nước nặng.
• Có mất nước.
• Không mất nước.

Điều trị tiêu chảy cấp

Lựa chọn phác đồ thích hợp

Đối với trẻ không mất nước, sử dụng phác đồ A.

Đối với trẻ có mất nước, sử dụng phác đồ B.

Đối với trẻ mất nước nặng, sử dụng phác đồ C.

Nếu phân có nhầy máu, cần điều trị kháng sinh.

Điều trị triệu chứng, bệnh kèm theo.

Chú ý: không sử dụng thuốc cầm ỉa ở trẻ em; không sử dụng kháng sinh điều trị thường quy.

Điều trị nôn – tiêu chảy cấp – Phác đồ A

Cho trẻ uống nhiều dịch hơn bình thường:

• Trẻ < 2 tuổi: 50-100ml sau mỗi lần đi ỉa lỏng.
• Trẻ > 2 tuổi: 100-200ml sau mỗi lần ỉa lỏng.
• Trẻ lớn: uống theo nhu cầu.

Chú ý pha dung dịch bù nước và điện giải (Oresol) đúng theo hướng dẫn, không chia nhỏ gói thuốc ra để pha thuốc, phải pha cả gói thuốc với lượng nước quy định với từng sản phẩm. Uống đổ thìa, trẻ lớn từng ngụm nhỏ, không uống bằng bình hoặc uống luôn một lúc cốc to.

Tiếp tục cho trẻ ăn đề phòng SDD: những trẻ còn bú mẹ – tiếp tục khuyến khích bú mẹ; không sử dụng các thức ăn rắn.

Cho trẻ uống bổ sung kẽm trong 10-14 ngày.

Đưa trẻ đến khám ngay khi có các dấu hiệu nặng lên:

• Đi ngoài rất nhiều lần phân lỏng (đi liên tục).
• Nôn tái diễn; Trở nên rất khát; Ăn uống kém hoặc bỏ bú.
• Trẻ không tốt lên sau 2 ngày điều trị.
• Sốt cao hơn.
• Có máu trong phân.

Điều trị nôn – tiêu chảy cấp – Phác đồ B

Điều trị tại bệnh viện, bù dịch trong 4 giờ.

Lượng dịch: 75 x P (kg).

Đánh giá lại sau 4 giờ để chọn phác đồ phù hợp.

Chuyển bù nước bằng đường tĩnh mạch khi:

• Bệnh nhân nôn nhiều.
• Bụng chướng.
• Tốc độ tiêu chảy lớn.

Điều trị nôn – tiêu chảy cấp – Phác đồ C

Đây là tình trạng mất nước rất nặng, phải nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện để điều trị cấp cứu. Trong thời gian đưa trẻ đến viện vẫn tiếp tục bù nước cho trẻ bằng đường uống

Dinh dưỡng bệnh nhi:

• Tiếp tục cho trẻ ăn bình thường, đủ chất, không bắt trẻ kiêng.

Xem thêm: Tổng quan bệnh tiêu chảy trẻ em và phác đồ điều trị

Bài viết Triệu chứng nôn và bệnh tiêu chảy cấp trẻ em đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.