Nếu bị nhiễm trùng trong khi và sau khi cắt cuống rốn thì dễ dẫn đến chứng viêm rốn, viêm mạch máu rốn, bệnh còn có khả năng lây lan qua mạch máu rốn, gây viêm màng tổ ong thành ruột, sưng mủ gan và nhiễm trùng máu.

Trẻ mới sinh khi bị mắc chứng viêm rốn, phần gốc cuống rốn hoặc mặt cắt sau khi rụng cuống có màu hồng, có một chút dịch nhầy và chảy mủ, không có triệu chứng toàn thân. Nếu bị nặng thì cục bộ bị chảy mủ nhiều, thậm chí dẫn đến mưng mủ, đôi khi có mùi hôi khó chịu, phần da xung quanh rốn có màu đỏ và cứng lại, lúc này kèm theo triệu chứng nhiễm trùng máu toàn thân.

Bệnh ảnh hưởng đến động mạch rốn gây viêm động mạch rốn, nếu hai đầu động mạch rốn kín thì chỉ bị nhiễm trùng cục bộ. Nếu động mạch rốn mở ra bên ngoài, thì ở rốn có thể thấy có chảy mủ. Nếu bị lan tới màng ngoài của động mạch rốn, bệnh sẽ lây lan gây ra viêm màng bụng, nếu men theo động mạch dưới thành bụng đến âm bộ có thể gây mưng mủ bụng, thậm chí dẫn đến nhiễm trùng máu.

Với những bé mà mặt cắt cuống rốn rụng rất lâu không khỏi thì cần kiểm tra cẩn thận xem có bị sưng kết hột, miệng rốn, đường xoang và các chất tiết ra giống như phân hoặc nước tiểu không.

– Sưng kết hột, rốn mềm: sưng kết hột mềm, khi sờ vào có cảm giác mượt như lông ngỗng, trên bề mặt có hạt màu đỏ sậm, những bé khỏi bệnh sau khi được xử lý bằng AgNO3 thì khẳng định là mắc bệnh này; nếu không khỏi thì có thể nghĩ tới khả năng niêm mạc của dạ dày hoặc ruột bị lật ra ngoài.

– Xoang rốn, hở ruột rốn, niệu quản rốn không đóng: Nếu kiểm tra miệng rốn thì cần thăm xem có đường xoang không, nếu có thì đã bị xoang rốn, do túi noãn hoàng ở phần đầu rốn chưa đóng gây ra; những đứa trẻ có miệng rốn có những chất giống như phân xảy ra thì cần nghĩ tới khả năng bị rò ruột rốn, do túi noãn hàng chưa đóng lại hoàn toàn; nếu chất tiết ra giống như nước tiểu có màu vàng nhạt thì là do niệu quản của rốn chưa khép lại, nhỏ dầu iốt vào miệng rốn để chụp phim giúp chuẩn đoán chính xác bệnh.

Những điểm cần lưu ý khi chăm sóc rốn trẻ sơ sinh

Trường hợp bệnh nhẹ: rửa bằng Oxy già 3% và dung dịch Ethanol 75%, đồng thời giữ khô ráo. Nếu vùng bị sưng tấy khá rộng hoặc kèm theo các triệu chứng toàn thân như sốt thì cần kịp thời dùng kháng sinh thích hợp, giữ vệ sinh sạch sẽ với những phần bị sưng tấy. Dùng dung dịch Nitrofural đắp ướt, nếu bị mưng mủ thì cần trích mủ ngay.

Sưng kết hột có thể dùng thanh bạc Nitrat hoặc 50h, dung dịch Bạc Nitrat 10% đốt xử lý, mỗi ngày 1 lần cho đến khi khỏi hẳn.

Những trẻ mà miệng rốn, ruột rốn và niệu quản rốn không đóng lại thì đều cần phải làm phẫu thuật.

Bài viết Viêm rốn trẻ sơ sinh có thể ảnh hưởng đến động mạch rốn đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Các triệu chứng phổ biến ở mắt

Mí mắt đỏ: dấu hiệu nhiễm trùng mắt.

Quá nhạy cảm với ánh sáng: do áp lực trong mắt bị gia tăng.

Nước mắt chảy ra nhiều dấu hiệu của tắc tuyến lệ.

Đồng tử mắt màu trắng: dấu hiệu sớm của bệnh ung thư mắt.

Thường xuyên ra gỉ, ghèn mắt là dấu hiệu mắt trẻ đang có vấn đề bất ổn…

Các bệnh về mắt ở trẻ sơ sinh

Viêm kết mạc

Bệnh viêm kết mạc ở trẻ sơ sinh xảy ra chủ yếu do nhiễm virus, vi khuẩn hoặc do một ống dẫn nước mắt nào đó bị chặn.

Phương pháp điều trị

• Nhỏ mắt bằng thuốc kháng sinh: có tác dụng tấn công các vi khuẩn gây hại trong mắt bé. Lưu ý cần khám và xin tư vấn của  bác sĩ trước khi nhỏ bất kì loại kháng sinh nào.
• Massage mắt nhẹ nhàng với nước ấm giúp đẩy dung dịch mủ trắng hoặc vàng ra ngoài.
• Sử dụng nước muối pha loãng lau và chấm nhẹ lên mi mắt của bé, mỗi ngày 2-3 lần

Mắt lác

Pseudostrabismus (Mắt lác) là hiện tượng một hoặc hai tròng mắt bị xô lệch ra khỏi vị trí định vị, lệch trục nhãn cầu.

Khi mắt bị lác, hai mắt sẽ nhìn về hai hướng khác nhau. Biểu hiện đơn giản nhất mà các bậc phụ huynh có thể tự mình nhận ra là hai mắt lệch nhau.

Hiện tượng mắt lác ở trẻ sơ sinh

Phương pháp điều trị

• Trong hầu hết các trường hợp, trẻ bị mắt lác không thể chữa trị bằng phương pháp thông thường nào.
• Phụ huynh cần tham khảo ý kiến bác sĩ nhãn khoa nếu muốn phẫu thuật thẩm mỹ cho bé.

Thị lực kém

Trong các bệnh về mắt, thị lực kém là căn bệnh thường chỉ xảy ra với một mắt của bé, mắt nhiễm bệnh mờ hẳn so với mắt còn lại.

Bệnh hoàn toàn có thể chữa trị được nếu phát hiện ở giai đoạn đầu, nhưng nếu không được điều trị, một mắt kia sẽ không còn có thể phát triển bình thường được nữa.

Phương pháp điều trị

• Cho trẻ uống thuốc hoặc tra thuốc nhỏ mắt (theo sự chỉ định của bác sỹ nhãn khoa).
• Tái khám theo định kỳ để đảm bảo bé được điều trị kịp thời…

Tắc tuyến lệ

Tắc tuyến lệ hay còn gọi là tuyến lệ bị chặn, nghĩa là hệ thống thoát nước ở vùng mắt của bé bị chặn, do đó, những giọt nước mắt được tạo ra không thể thoát ra ngoài, khiến cho đôi mắt của bé trở nên ngập nước.

Tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh

Những ngày đầu mới sinh, rất khó để phát hiện ra bé có bị tắc nghẽn tuyến lệ, thường phải đến hơn một tháng tuổi những dấu hiệu mới rõ ràng hơn.

Phương pháp điều trị

• Rửa mắt cho bé bằng nước sạch.
• Dùng bông gòn thấm nước rồi nhẹ nhàng lau mắt cho bé để lấy hết những ghèn (dử) màu vàng bị dính trên đôi mắt của bé.

Lưu ý: Đưa con đến khám bác sĩ nhãn khoa theo định kỳ để đảm bảo đôi mắt bé được khỏe mạnh.

Lời kết

Đôi mắt là “báu vật” của mỗi con người nên ta phải nâng niu và giữ gìn sức khỏe cho đôi mắt. Đối với trẻ sơ sinh, để bảo vệ mắt, cha mẹ cần thường xuyên kiểm tra mắt con xem có biểu hiện gì bất  thường hay không, trang trí phòng của bé bằng một đèn ngủ hoặc đèn mờ, sắp xếp và trưng bày đồ chơi yêu thích trong tầm nhìn của bé, kích thích mắt bé hoạt động nhiều bằng việc trò chuyện với bé và liên tục thay đổi vị trí, để bé đảo mắt tìm mẹ…

Khi thấy mắt trẻ có các dấu hiệu như thị lực kém, mắt lác, tắc tuyến lệ…cần đưa trẻ đến bác sỹ nhãn khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Hải Yến – Benh.vn

Bài viết Những bệnh về mắt thường gặp ở trẻ sơ sinh đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Quấn bé

Đối với bạn, quấn chăn có thể cảm thấy thật gò bó. Nhưng với một đứa bé hay khóc, quấy khóc, nó giống như được trở lại trong bụng mẹ. Làm thế nào để biế bạn có quấn chặt chẽ vừa đủ ? Quấn vừa ôm đủ để cô không thể luồn lách tay và chân. Hãy chắc chắn luôn đặt cô ấy nằm bằng lưng. Ngừng quấn khi cô ấy có thể tự mình lăn lộn.

Thay đổi vị trí

Cha mẹ có xu hướng ôm một đứa trẻ bị đau mặt, nhưng điều đó có thể không giúp ích gì. Thay vào đó, giữ khuôn mặt của cô ấy hướng xuống – vòng tay của bạn dưới bụng cô ấy và đầu cô ấy trên cẳng tay của bạn. Áp lực lên bụng  có thể giúp giảm khí khó chịu

Bật tiếng ồn trắng

Một chút tiếng ồn trắng có thể giúp em bé của bạn cảm thấy như mình trở lại trong bụng mẹ. Có rất nhiều tiếng ồn và tiếng ồn nền trong đó. Để tạo lại những âm thanh êm dịu này, hãy bật quạt, chạy chân không, bật vòi sen hoặc điều chỉnh radio thành tĩnh. Bạn cần một âm thanh liên tục, mức thấp

Núm vú giả

Trẻ sơ sinh có bản năng mút mạnh, vì vậy một núm vú giả có thể làm dịu em bé bị đau bụng. Các nghiên cứu cho thấy việc này có thể giúp ngăn ngừa hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS)

Suỵt

Làm cho âm thanh này ngay bên tai em bé bị đau bụng. Đừng rụt rè. Shh đủ lớn để em bé của bạn có thể nghe thấy nhưng cũng đừng quá lớn

Đung đưa

Em bé trong bụng mẹ đã quen với rất nhiều chuyển động. Cho bé di chuyển và bé có thể đi ngủ ngay. Đặt anh ta trong một cái võng. Đặt anh ta trong một chiếc ghế bập bênh. Đặt anh ta vào một ghế trẻ sơ sinh rung. Bạn thậm chí có thể lên đường lái xe, nhưng đừng  nếu bạn quá mệt

Massage cho bé

Sức mạnh nhẹ nhàng của sự tiếp xúc của chính bạn có thể làm việc kỳ diệu trên một em bé bị đau bụng. Nhiều em bé thích tiếp xúc da kề da. Và các nghiên cứu cho thấy trẻ sơ sinh được mát xa dường như khóc ít hơn và ngủ ngon hơn. Chỉ cần cởi quần áo của bé và sử dụng những cú vuốt chậm, chắc chắn trên chân, tay, lưng, ngực và mặt. Nó có thể giúp bạn bình tĩnh lại. Kiểm tra với bác sĩ nhi khoa trước khi sử dụng bất kỳ loại dầu hoặc thuốc bôi nào cho em bé của bạn.

Đối với một em bé ngỗ nghịch, hãy xoa bụng theo chuyển động theo chiều kim đồng hồ. Hoặc xoa lòng bàn chân bé

Cõng, địu em bé của bạn

Ở nhiều nền văn hóa, trẻ sơ sinh dành phần lớn thời gian trong ngày để đeo trên lưng hoặc ngực của mẹ. Khi bạn đặt một em bé bị đau bụng trong một chiếc địu hoặc người mang, anh ta có thể rúc sát lại và – với may mắn – có thể bị ru ngủ bởi chuyển động của bạn. Cõng cũng có thể cho cánh tay đau nhức của bạn nghỉ ngơi hoặc rảnh tay để sửa bánh sandwich. chỉ cần nhớ rằng không nên nấu nướng, ăn hay uống bất cứ thứ gì nóng trong khi cõng em bé trong nôi

Cho cô ấy một cái vỗ lưng

Một đứa bé khóc có thể nuốt xuống rất nhiều không khí. Điều đó có thể khiến cô ấy trở nên khó chịu và đầy hơi – và khiến cô ấy khóc nặng hơn. Vỗ cô ấy với những cú đập nhẹ nhàng trên lưng. Tư thế cổ điển – với đầu của em bé trên vai bạn  đây là tư thế tốt, nhưng có thể để lại một vệt nhổ xuống lưng bạn. Thay đổi mọi thứ xung quanh: Đặt em bé úp mặt xuống đùi, hoặc ngồi dậy. Đỡ trợ ngực và cổ của cô ấy bằng một tay của bạn

Đi dạo

Đêm qua đêm với một đứa bé bị đau bụng là khó khăn với cha mẹ. Nếu không có gì có vẻ làm bé ngừng khóc, hãy nghỉ ngơi. Trao em bé cho bạn đời, một thành viên gia đình, bạn bè hoặc người giữ trẻ. Khi đó không phải là một lựa chọn, hãy nhớ rằng không sao để em bé của bạn khóc trong cũi một chút trong khi bạn nghỉ ngơi

Gặp bác sĩ

Nếu bạn lo lắng về việc bé khóc, hãy đưa bé đến bác sĩ. Bác sĩ nhi khoa của bạn có thể cung cấp cho bạn hướng dẫn và loại trừ bất kỳ nguyên nhân y tế. Không có lý do đặc biệt. Một số bé chỉ khóc nhiều hơn những bé khác. Vì vậy, lần tới khi em bé khóc lóc khiến bạn nhăn nhó, hãy nhớ hai điều: Đó không phải là lỗi của bạn và nó sẽ không như thế này mãi mãi.

Theo webmd.com

Bài viết 10 mẹo dỗ dành trẻ sơ sinh đang khóc đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Thóp ở trẻ sơ sinh

Đầu của trẻ sơ sinh thường có hình dạng là lạ và khác nhau, có trẻ đầu rất dài khi mới được sinh ra. Tạo hóa thật có lý khi tạo cho xương sọ của bé và các đường nối của chúng một sự cử động nhất định. Trong quá trình sinh ra đầu của bé sẽ thay đổi hình dạng, bằng cách đó bảo vệ cho não bộ khỏi áp lực quá lớn.

Sau khi bé ra đời những chiếc xương di chuyển dần dần trở về chỗ của mình, và sọ của bé lại có hình dáng “bình thường”. Thóp của bé tiếp tục bảo vệ sức khỏe cho bé, bảo vệ não bộ khỏi bị căng thẳng qúa mức và đôi khi cũng cho tín hiệu về những vấn đề không ổn nho nhỏ trong tình trạng sức khỏe của bé.

Thóp là gì và thời điểm đóng thóp

Thóp còn gọi là “cửa đình đầu”, là nơi xương đỉnh đầu của trẻ chưa khép hết. Thóp phân ra 2 phần là “thóp trước” và “thóp sau”. Thóp trước là khe hở hình thoi giữa xương đỉnh và xương trán, thóp sau là khe hở hình tam giác giữa xương đỉnh và xương chẩm.

Thóp trước có đặc điểm thay đổi liên tục. Ngày đầu sau sinh kích thước thay đổi từ 0,6 – 3,6cm, trung bình là 2,1cm. Thóp trẻ sinh non gần đủ tháng và đủ tháng tương tự nhau. Thóp sau lúc sinh ra đã gần khép lại hoặc rất nhỏ bằng đầu móng tay, thóp này đóng rất sớm, thường là sau 4 tháng đã khép kín.

Thóp không sờ thấy nữa khi đã đóng lại, thời gian đóng thóp trung bình là gần 14 tháng. Thông thường cho đến 3 tháng sau sinh thóp trước có tỉ lệ đóng là 1%. Đến 12 tháng tỉ lệ này là 38,8% và đến 24 tháng 96% trẻ đã đóng thóp.

Thực sự trên đầu bé không chỉ có 2 thóp, mà có tới 6 thóp. Nhưng 4 cái (hai đôi bên) đã khép kín lại trong mấy tuần cuối của thời kỳ mang thai.

Thóp giữ vai trò quan trọng trong việc bảo vệ não bộ cho bé

Chức năng của thóp

Hệ thống các thóp và đường nối đàn hồi giữa các xương hộp sọ thực hiện một chức năng vô cùng quan trọng: bảo vệ cho não bộ của bé trước áp suất bên ngoài. Khi đầu bé chui ra từ người mẹ nó bị ép chặt lại. Nếu không có các khoảng hở đàn hồi bé sẽ bị đau. Hơn nữa có thể nảy sinh việc chảy máu trong não, trong vùng mắt và màng xương.

Thóp có hình bình hành, kích thước từ 0,5 x 0,5 tới 3x3cm. Sự khác nhau giữa kích thước tối thiểu và tối đa khá lớn, do vài nguyên nhân. Thứ nhất phụ thuộc vào kích thước đầu của bé, nếu đầu bé to” chắc sẽ có thóp to. Di truyền cũng là một yếu tố. Nhưng vai trò chính nhất là thực đơn của người mẹ trong giai đoạn mang bầu. Nếu người mẹ ăn đồ chứa canxi thì kích thước thóp của bé khi sinh ra sẽ nhỏ. Nếu ngược lại, thóp thường ở mức to. Thóp có tác dụng như cái đệm bảo vệ bé khỏi chấn thương não khi bé ngã.

Sờ vào thóp trẻ có ảnh hưởng gì không?

Khoa học cũng khẳng định điều đó: não của bé, tạm thời chưa được lấp kín bằng xương, được bảo vệ bằng 3 lớp vỏ bọc: lớp mềm (mô liên kết, trải khắp các rãnh não), mạng nhện (tạo cơ sở cho vị trí của các mạch máu) và lớp cứng (bao vỏ não cứng và đàn hồi). Ngoài ra, khoảng không gian giữa các lớp bọc đầy chất lỏng thực hiện vai trò giảm chấn động. Da- lớp bảo vệ cuối cùng trước những chấn động ngoại biên. Vì vậy, cha mẹ không cần phải lo lắng khi vô tình chạm phải thóp của bé và cảm nhận được nhịp đập của thóp trẻ. Tạo hóa đã ban cho các bé điều kỳ diệu này để bảo vệ não bộ và nó sẽ hoàn thiện cùng với quá trình hoàn thiện của não bé.

Bài viết Tìm hiểu về thóp của trẻ sơ sinh đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Định nghĩa co giật ở trẻ sơ sinh

Co giật ở trẻ sơ sinh thường kín đáo, có thể chỉ là cử động bất thường nhẹ ở các cơ mặt, run giật nhẹ ở chi. Đây là triệu chứng của của nhiều bệnh, ngoài việc chống co giật, còn phải điều trị nguyên nhân.

• Cử động bất thường hoặc thay đổi trương lực cơ của thân và chi: co giật toàn thân hoặc khu trú, gồng cứng kiểu mất vỏ hoặc mất não, hoặc giảm trương lực cơ toàn thân.
• Cử động bất thường ở mặt, miệng, lưỡi: mút, chu miệng, nhai,…
• Cử động bất thường ở mắt: nhìn một chỗ, giật nhãn cầu kiểu nystamus,…
• Hệ thần kinh thực vật: cơn ngưng thở, thở kiểu tăng thông khí, thay đổi nhịp tim, huyết áp, phản xạ đồng tử.

Khác với trẻ lớn, co giật ở trẻ sơ sinh thường có nguyên nhân rõ ràng, do đó tìm và điều trị nguyên nhân là rất quan trọng khi xử trí co giật ở trẻ sơ sinh.

Chẩn đoán co giật ở trẻ sơ sinh

Để chẩn đoán co giật ở trẻ sơ sinh, các bác sỹ cần phải tiến hành tuần tự các bước thăm khám, hỏi bệnh tới việc làm các xét nghiệm cần thiết.

Công việc chẩn đoán co giật ở trẻ sơ sinh

Hỏi: bệnh sử / tiền căn sản khoa:

• Sinh ngạt
• Sinh hút, sinh forceps
• Bú kém, bỏ bú
• Sốt
• Mẹ có dùng Pyridoxine trong thai kỳ

Khám lâm sàng

• Co giật toàn thân hay khu trú
• Đồng tử, phản xạ ánh sáng
• Cơn ngưng thở
• Tìm bướu huyết thanh hoặc bướu huyết xương sọ
• Sờ thóp tìm dấu thóp phồng
• Tìm dấu hiệu thiếu máu: màu sắc da, niêm
• Ổ nhiểm trùng
• Dị tật bẩm sinh: não

Đề nghị xét nghiệm

• Dextrostix → Hạ đường huyết.
• Ion đồ: Na, Ca, Mg → Rối loạn điện giải: hạ Na, hạ Ca, hạ Mg máu.
• Xét nghiệm tìm nguyên nhân nhiểm trùng: phết máu, CRP, cấy máu.
• Siêu âm não xuyên thóp → Xuất huyết não, hình ảnh tổn thương não do thiếu Oxy do sanh ngạt.
• Dịch não tủy → Viêm màng não.

Điện não đồ giúp chẩn đoán co giật do lệ thuộc Pyridoxin (sóng điện não bất thường biến mất khi tiêm Pyridoxin) không có chỉ định thường qui, chỉ thực hiện khi các nguyên nhân co giật khác đã được loại trừ và tiền sử mẹ có dùng Pyridoxin.

Chẩn đoán

• Với các xét nghiệm trên thường đủ chẩn đoán nguyên nhân co giật ở trẻ sơ sinh.
• Co giật ở trẻ sơ sinh cũng có thể do phối hợp nhiều nguyên nhân: giữa rối loạn chuyển hoá-điện giải + các bệnh lý thần kinh trung ương.

Ví dụ: hạ đường huyết + sanh ngạt; hạ Natri/Canxi/Magne + xuất huyết não/sanh ngạt/viêm màng não

Điều trị co giật ở trẻ sơ sinh

Để điều trị co giật ở trẻ sơ sinh cần nắm vững nguyên tắc sau đó là cách kiểm soát triệu chứng và điều trị nguyên nhân.

Nguyên tắc điều trị co giật ở trẻ sơ sinh

• Chống co giật, hỗ trợ hô hấp
• Điều trị đặc hiệu theo nguyên nhân

Chống co giật ở trẻ sơ sinh

Thông đường thở: hút đàm nhớt

Thở oxy, hoặc đặt nội khí quản giúp thở tùy thuộc mức độ thiếu Oxy máu.

Thuốc chống co giật:

• Phenobarbital: 15 – 20mg/kg TM 15 phút. Sau 30 phút, nếu còn co giật: lặp lại liều thứ hai 10mg/kg TM 15 phút, tổng liều tối đa không quá 30 – 40mg/kg. Tùy nguyên nhân, sau đó có thể duy trì Phenobarbital: 3 – 5 mg/kg/ngày (tiêm bắp/uống)
• Nếu không đáp ứng sau khi dùng liều cao Phenobarbital: Phenytoin 15 – 25mg/kg TTM 20 phút, sau đó  duy trì: 4 -8mg/kg/ngày. Nếu không có Phenytoin: Diazepam: 0,1 – 0,3mg/kg TM 5 phút,  duy trì: 0,1 – 0,5 mg/kg/giờ, cần theo dõi sát hô hấp trong khi tiêm Diazepam (có thể gây ngưng thở)

Điều trị đặc hiệu co giật ở trẻ sơ sinh

Ngay sau khi phát hiện nguyên nhân, cần xử trí ngay theo nguyên nhân của co giật.

Hạ đường huyết (Glucose/máu < 40 mg%)

• Dextrose 10%: 2 ml/kg, tiêm mạch chậm trong 2 – 3 phút.
• Duy trì: 6-8 mg/kg/phút (Dextrose 10%  3-5ml/kg/giờ).
• Theo dõi Dextrostix mỗi 2 – 4 giờ đến khi đường huyết ổn định.

Hạ Canxi máu (Ca ion < 4 mg% (1 mmol/l) hoặc Ca toàn phần < 7 mg%)

• Calcium gluconate 10% 1 – 2 ml/kg, tiêm mạch chậm trong 5 phút.
• Theo dõi sát nhịp tim và vị trí tiêm tĩnh mạch trong khi tiêm.
• Nếu không đáp ứng: lặp lại liều trên sau 10 phút.
• Duy trì: 5 ml Calcium gluconate 10% /kg/ngày truyền tĩnh mạch hoặc dạng uống với liều tương ứng

Hạ Mg máu (Mg/máu < 1,2 mg%)

• Magnesium sulfate 50%: 0,1 – 0,2 ml/kg, tiêm mạch chậm trong 5 phút,theo dõi sát nhịp tim trong khi tiêm. Có thể lặp lại liều trên mỗi 6 – 12 giờ, nếu Mg/máu vẫn thấp.
• Duy trì: Magnesium sulfate 50%, uống 0,2 mg/kg/ngày.

Lệ thuộc Pyridoxine:

• Pyridoxine: 50 mg tiêm mạch. Nếu có điều kiện, theo dõi điện não trong lúc tiêm thuốc: sóng bất thường biến mất ngay sau khi tiêm Pyridoxine.
• Duy trì: 10 – 100 mg, uống chia 4 lần/ngày.

Điều trị nguyên nhân

Xuất huyết màng não:

• Truyền máu hoặc plasma nếu Hb >13g% hematocrit > 35%
• Vitamin K

Viêm màng não mủ

Hạ đường máu, rối loạn điện giải

Động kinh

• Chống co giật
• Thuốc chống động kinh: hội chẩn với chuyên khoa thần kinh để có thể điều trị cụ thể (Depakin, Phenobarbital…). Vấn đề mức độ bằng chứng: Chưa đủ dữ kiện chứng minh tính an toàn khi sử dụng Midazolam cho trẻ sơ sinh. Phenobarbital liều cao 40mg/kg có thể khống chế cơn co giật nặng ở trẻ sơ sinh 1 cách an toàn.

Bài viết Co giật ở trẻ sơ sinh: Chẩn đoán và điều trị đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

1. Lợi ích của massage

• Cải thiện tuần hoàn và hô hấp
• Kích thích tiêu hóa và bài tiết
• Giúp tăng cân
• Tăng sự hoạt bát, tăng khả năng vận động
• Có giấc ngủ dễ dàng
• Giảm đau
• Giảm táo bón
• Tăng cường khả năng miễn dịch ở trẻ
• Giúp trẻ hạnh phúc hơn
• Duy trì sự gắn kết giữa cha mẹ và con cái

2. Một số lưu ý khi massage

• Luôn nhìn vào mắt trẻ. Khi mới bắt đầu, massage từ từ, nhẹ nhàng sau đó mạnh dần và kéo dài hơn.
• Theo dõi biểu hiện của trẻ, xem động tác nào trẻ thích và động tác nào trẻ không thích, nếu trẻ khóc ít thì cố gắng làm trẻ nín khóc trước khi massage; nếu trẻ khóc lớn hơn, khóc nhiều thì không massage cho trẻ nữa.
• Nên dùng loại baby oil, dầu dừa, dầu ô liu, dầu hướng dương… để làm giảm sự ma sát lên làn da mỏng manh và mềm mại của trẻ, làm cho trẻ cảm thấy dễ chịu hơn và giúp cho việc massage được thuận lợi và hiệu quả hơn.
• Thời điểm tốt nhất để massage là lúc:
  • Trẻ sẵn sàng tiếp nhận, tỉnh táo, không đói bụng và không cáu kỉnh.
  • Người làm massage phải thật sự thư giãn và thoải mái.

3. Một số điều không nên làm khi massage

• Massage bụng khi cuống rốn chưa rụng
• Massage trong vòng 1 tiếng sau ăn
• Đánh thức trẻ để massage khi trẻ đang ngủ
• Massage khi trẻ không khỏe hoặc bị bệnh
• Massage khi trẻ không muốn
• Bắt trẻ phải ở trong một tư thế khi massage

4. Các động tác massage

4.1. Bắt đầu với trẻ trong tư thế nằm sấp

Đầu: Dùng lòng bàn tay vuốt từ trán xuống cổ về phía sau gáy rồi ngược lên trán. Lặp lại động tác 6 lần trong khoảng thời gian 1 phút (10 giây cho một lần vuốt).

Vai: Dùng đồng thời cả hai tay( 2-3 ngón tay chập lại) chéo các ngón tay ở cổ và đi xuống hai vai dọc xuống khuỷu tay. Lặp lại động tác 6 lần thời gian như trên.

Lưng: Dùng mặt lòng của các ngón tay ở cả 2 tay vuốt cùng lúc hai bên cột sống từ cổ xuống thắt lưng và quay ngược về phía cổ. Lặp lại động tác 6 lần

Chân: Dùng các ngón tay của một bàn tay, vuốt mặt sau chân từ mông xuống cổ chân và ngược lại. Lặp lại 6 lần.

Tay: Dùng các ngón tay của cả hai tay vuốt từ giữa hai bả vai xuống cổ tay và ngược lại. Lặp lại 6 lần.

4.2. Đặt bé nằm ngửa lại: làm động tác thư giãn chân tay

Tay: Giữ cổ tay trẻ trong những ngón tay, nhẹ nhàng mở ra rồi luồn từ khuỷu tay gập lại sao cho bàn tay vừa chạm cổ và ngược lại. Lặp lại 6 lần.

Chân: Nắm chân phải trẻ trên mắt cá nhẹ nhàng duỗi ra rồi co lại ở gối

Bài viết Hướng dẫn matxa cho trẻ sơ sinh đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Tiêm vắc xin là cách tốt nhất phòng bệnh Viêm gan B cho trẻ (ảnh minh họa)

Vaccin viêm gan B rất an toàn, đã được tiêm ở nhiều nước trên thế giới. Tuy nhiên, do loại vaccin này được tiêm cho trẻ trong vòng 24 giờ đầu sau sinh nên có thể bị “kết án oan” khi trẻ tử vong hay có những phản ứng mạnh. Chương trình tiêm chủng mở rộng Quốc gia cho biết, sau khi tiêm vaccin viêm gan B trẻ có thể gặp một số phản ứng nhất định nhưng hoàn toàn có thể xử trí được.

Những phản ứng nào có thể xảy ra sau tiêm

Vaccin viêm gan B là vaccin tái tổ hợp, khi tiêm vaccin không đưa virut viêm gan B vào cơ thể, vì vậy trẻ được tiêm loại vaccin này trong 24 giờ sau sinh là an toàn. Sau khi tiêm có thể có các phản ứng thông thường như đau tại chỗ tiêm với tỷ lệ từ 3- 9%, sốt trên 37,7o C có tỷ lệ từ 0,4 đến 8%, sốc phản vệ là phản ứng hiếm gặp được ghi nhận với tỷ lệ ước tính là 1 trường hợp trên 600 nghìn đến 1 triệu liều vaccin.

Theo thống kê của Tổng cục thống kê, tử vong sơ sinh chiếm 73% tổng số trẻ tử  vong dưới 1 tuổi. Trong đó, tử vong trong 24 giờ đầu sau sinh chiếm gần một nửa (47%) số tử vong sơ sinh. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tử vong sơ sinh như đẻ non, ngạt, bệnh đường hô hấp, dị tật, nhiễm khuẩn, xuất huyết, vàng da… trùng hợp với thời điểm tiêm vaccin viêm gan B cho trẻ.

Cách phát hiện sớm phản ứng sau tiêm

Trước tiên, các bà mẹ cần được biết con mình đã được tiêm vaccin viêm gan B. Sau tiêm, trẻ cần được theo dõi 30 phút tại điểm tiêm chủng và dặn bà mẹ theo dõi ít nhất một ngày (24giờ) sau khi trẻ được tiêm. Sau khi tiêm, trẻ có thể quấy khóc hơn, các bà mẹ nên chú ý đến trẻ hơn và cho trẻ bú khi trẻ thức, không nên nằm cho bú.

Sau tiêm trẻ có thể có phản ứng thông thường như sốt, đau hoặc sưng tấy tại chỗ tiêm, quấy khóc… nên các bà mẹ cần cho trẻ bú nhiều hơn hoặc uống nhiều nước, theo dõi trẻ. Nếu các phản ứng trên kéo dài hơn một ngày hoặc phản ứng trở nên nghiêm trọng hơn, như trẻ sốt cao hay có những biểu hiện khác thường (quấy khóc kéo dài, tím tái, khó thở, bú ít, bỏ bú…) thì cần đưa ngay trẻ đến cơ sở y tế.

Có phải tiêm kháng thể globulin miễn dịch cho con nếu mẹ nhiễm virut viêm gan B không?

Tiêm vaccin viêm gan B trong 24 giờ đầu sau sinh có thể phòng được hơn 90% việc lan truyền từ mẹ sang con. Hiệu quả của việc chỉ sử dụng vaccin viêm gan B trong vòng 24 giờ sau khi sinh hay sử dụng vaccin viêm gan B cùng với HBIG là tương tự nhau.

Nếu tỷ lệ tiêm vaccin trong 24 giờ đầu sau sinh không được thực hiện tốt thì nguy cơ bùng phát bệnh viêm gan B trong cộng đồng ở thế hệ sắp tới là điều đã được báo trước. Do vậy, vì sức khỏe của trẻ và cộng đồng, trẻ cần được tiêm vaccin viêm gan B càng sớm càng tốt, đặc biệt trong vòng 24 giờ đầu sau sinh. Khi tiêm vaccin viêm gan B trong vòng 24 giờ sau sinh, trẻ được tiêm miễn phí khi sinh tại bệnh viện tỉnh, huyện và các trạm y tế xã

Bài viết Những phản ứng có thể gặp khi trẻ sơ sinh tiêm vắc xin viêm gan B đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Tổng quan về nhiễm trùng sơ sinh

Nhiễm trùng sơ sinh là nhiễm trùng mắc phải trước, trong khi sinh hoặc tháng đầu sau sinh. Nguyên nhân gây nhiễm trùng có thể do virus, vi trùng.

Triệu chứng nhiễm trùng sơ sinh

Bằng cách quan sát trẻ sơ sinh, các bác sỹ có thể đoán được bé có nhiễm trùng hay không, trước khi tiến hành các biện pháp chẩn đoán, can thiệp khác.

• Trẻ không khỏe, ít chơi, ít cử động hơn so với bình thường.
• Trẻ có thể bị sốt hoặc hạ thân nhiệt.
• Trẻ bị vàng da, bú kém hoặc bỏ bú.
• Trẻ thở mệt: thở nhanh, ngực bụng co lõm bất thường..
• Trẻ có biểu hiện bụng chướng, tiêu chảy, tiêu ra đờm máu.
• Trẻ có biểu hiện nhiễm trùng tại da, rốn, mắt…

Lưu ý:

• Các dấu hiệu và triệu chứng trẻ bị nhiễm trùng sơ sinh rất đa dạng và dễ nhầm lẫn với những bệnh khác.
• Đưa trẻ đến bệnh viện ngay khi trẻ khó thở, co giật, chảy máu, tiêu chảy, vàng da, rốn đỏ hoặc chảy mủ, không bú được….

Nguyên nhân gây nhiễm trùng ở trẻ sơ sinh

Trẻ sơ sinh mới chào đời do môi trường, đối tượng tiếp xúc rất hạn chế nên chỉ có thể có một vài nguyên nhân cơ bản gây nhiễm trùng sơ sinh như sau.

• Lây truyền qua đường máu từ mẹ sang con (lây truyền trước sinh) do giang mai bẩm sinh, HIV, rubeola, cytomegalo virus, toxoplasmo.
• Lây truyền qua đường ối do người mẹ bị nhiễm trùng tiết niệu sinh dục, hở cổ tử cung, vỡ ối sớm, thăm khám âm đạo nhiều.
• Lây truyền qua đường tiếp xúc khi sinh khi đi ngang qua tử cung, âm đạo, âm hộ khi chuyển dạ kéo dài.
• Lây truyền do môi trường nhiễm bẩn, gián tiếp qua các vật dụng như: kim, ống chích, catheter, thông dạ dày, không rửa tay khi tiếp xúc với bệnh nhân.
• Lây truyền khi nằm viện lâu, ngạt, hồi sức tại phòng sinh, non tháng, nhẹ cân…

Nguyên nhân gây nhiễm trùng ở trẻ sơ sinh do mẹ bị nhiễm trùng tiết niệu sinh dục, môi trường nhiễm bẩn… 

Phương pháp phòng nhiễm trùng ở trẻ sơ sinh

Để phòng nhiễm trùng sơ sinh chúng ta cần nắm được các nguyên nhân gây nhiễm trùng ở trẻ sơ sinh kể trên và có biện pháp phòng bệnh từ ngay trước khi sinh và sau khi sinh.

Phòng nhiễm trùng sơ sinh từ trước sinh

• Thai phụ cần đi khám thai theo định kỳ, thử máu nhằm phát hiện các bệnh như giang mai, HIV, viêm gan B để có hướng phòng ngừa và điều trị.
• Tiêm chủng Rubella cho mẹ trong độ tuổi sinh chưa nhiễm rubella.
• Tiêm phòng uốn ván cho mẹ.
• Điều trị dứt điểm các bệnh lý và nhiễm trùng tiết niệu sinh dục.
• Cung cấp đầy đủ vi chất dinh dưỡng, phòng suy dinh dưỡng cho bà mẹ.
• Giữ vệ sinh sạch sẽ phần phụ.
• Xử trí tốt những trường hợp vỡ ối sớm.
• Không để chuyển dạ kéo dài…

Tiêm chủng Rubella, uốn ván cho thai phụ để phòng nhiễm trùng ở trẻ sơ sinh

Phòng nhiễm trùng sơ sinh trong khi sinh

• Bảo đảm sinh trong điều kiện vô trùng.
• Tránh nhiễm trùng lây qua các dụng cụ, bàn tay bác sỹ, y tá…
• Tránh các biến chứng sản khoa: sinh ngạt, sang chấn sản khoa cho mẹ và con.

Phòng nhiễm trùng sơ sinh sau khi sinh

• Cần rửa tay trước và sau khi chăm sóc trẻ sơ sinh. Người chăm sóc trẻ nên đeo găng tay vô trùng, mặc áo choàng.
• +Chăm sóc vệ sinh da, rốn, mắt cho trẻ.
• Phòng của trẻ cần được vệ sinh sạch sẽ, thoáng, ấm, đầy đủ ánh sáng.
• Cho trẻ bú mẹ để có các kháng thể IgA có tác dụng bảo vệ trẻ sơ sinh tránh bị nhiễm trùng.

Lời kết

Nhiễm trùng ở trẻ sơ sinh được xếp vào nhóm bệnh nguy hiểm gây tử vong cao. Nguyên nhân gây nhiễm trùng sơ sinh do các ổ nhiễm trùng ở tử cung, các màng vào nước ối đến thai, do mẹ mắc bệnh truyền nhiễm trong quá trình mang thai, thời gian chuyển dạ kéo dài, dụng cụ y tế không vô khuẩn…

Để tránh nhiễm trùng ở sơ sinh, các thai phụ cần đi khám thai đều đặn, tiêm chủng Rubella, uốn ván sơ sinh, điều trị dứt điểm các bệnh lý và nhiễm trùng tiết niệu sinh dục…Trẻ sau khi sinh cần vệ sinh da, rốn, mắt hàng ngày, cha mẹ cần rửa tay trước và sau khi chăm sóc trẻ, cho trẻ bú mẹ để có kháng thể bảo vệ trẻ tránh bị nhiễm trùng…

Bài viết Nguyên nhân gây nhiễm trùng ở trẻ sơ sinh và phương pháp phòng ngừa đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Chuẩn bị vệ sinh mũi cho trẻ sơ sinh

• Nước muối sinh lý 0,9% dùng được cho trẻ sơ sinh, loại có đầu lọ đã cắt sẵn;
• 2 khăn sữa;
• Bông tăm y tế loại dành cho trẻ sơ sinh.

Số lần và thời điểm vệ sinh mũi cho trẻ sơ sinh

Thông thường, bạn nên vệ sinh mũi cho trẻ 1 lần/ngày.

Trong những ngày trẻ sơ sinh bị sổ mũi, bạn nên rửa mũi cho trẻ 3 lần/ngày. Khi mức độ sổ mũi giảm, bạn chỉ cần rửa 2 lần/ngày và khi nào mũi trẻ bình thường thì chỉ cần vệ sinh mỗi ngày 1 lần. Thời điểm rửa mũi cho trẻ là sau khi ngủ dậy hoặc sau khi tắm, khi trẻ đói để tránh tình trạng nôn ói.

Cách vệ sinh mũi cho trẻ sơ sinh

Trường hợp 1: vệ sinh mũi cho trẻ sơ sinh hàng ngày

Việc vệ sinh mũi cho trẻ hàng ngày nên thực hiện khi trẻ vừa được tắm xong. Cách vệ sinh rất đơn giản và nhanh gọn.

Cách thực hiện:

Bạn đặt trẻ nằm ngửa, nhỏ mỗi bên mũi từ 1 đến 2 giọt nước muối sinh lý. Lấy bông tăm lau nhẹ nhàng từng bên lỗ mũi để lấy đi bụi bẩn. Bạn chỉ lau nông phần ngoài 2 cánh mũi của trẻ, tránh thọc sâu vào trong làm tổn thương niêm mạc mũi, dễ dẫn đến viêm nhiễm và bị bệnh về mũi.

Trường hợp 2: Vệ sinh mũi cho trẻ sơ sinh khi bị bệnh về mũi như sổ mũi

Khi trẻ sơ sinh bị sổ mũi, tức là mũi của trẻ có nguy cơ bị nhiễm khuẩn. Lúc này, rửa mũi cho trẻ sơ sinh đúng cách sẽ giúp hệ hô hấp của trẻ được bảo vệ và giảm viêm nhiễm.

Cách thực hiện:

Bạn đặt trẻ nằm trên giường, nghiêng bên phải, lúc này lỗ mũi bên trái sẽ nằm ở phía trên. Một tay giữ đầu trẻ, một tay dùng để thao tác. Bạn dùng chân giữ người dưới của trẻ. Lót khăn sữa thứ 1 dưới má để hứng nước chảy ra từ mũi.

Lấy 1 lọ nước muối, mở nắp, đặt đầu lọ hướng về phía vách ngăn của lỗ mũi trên (tức bên trái), nhẹ nhàng bóp và đồng thời đếm đến 3, để nước muối chảy từ mũi bên trái qua mũi bên phải, rồi chảy ra ngoài. Nhanh tay lấy khăn sữa thứ 2 lau bên ngoài mũi cho khô, để nước muối không chảy xuống miệng làm trẻ khó chịu. Đổi bên cho trẻ nằm nghiêng sang bên trái.

Bạn cũng đổi bên ngồi, tay giữ đầu, tay thao tác và chân giữ người dưới của trẻ, rồi thực hiện các thao tác lại như đã làm với lỗ mũi trước. Cách vệ sinh mũi này có thể thực hiện cho trẻ từ sơ sinh cho đến 6 tuổi.

Lưu ý khi vệ sinh mũi cho trẻ sơ sinh

• Động tác vệ sinh nhẹ nhàng nhưng dứt khoát;
• Vừa thao tác vừa nói chuyện với trẻ để giao tiếp và tạo cảm giác ấm áp, an toàn cho trẻ;
• Bông tăm y tế chỉ dùng để lau nhẹ phần đầu lỗ mũi trong trường hợp mũi trẻ bẩn, nước muối không đẩy hết ra ngoài. Tuy nhiên, bạn cần lau nhẹ nhàng tránh làm tổn thương lớp niêm mạc mũi vốn rất mỏng và nhạy cảm của trẻ;
• Khi vệ sinh cho trẻ sơ sinh vào những ngày lạnh, bạn cần ủ ấm nước muối trước rồi mới tiến hành vệ sinh, để không làm tổn thương niêm mạc mũi.

Các cách chữa trị ho hiệu quả cho trẻ sơ sinh

Bệnh ho dễ xảy ra ở trẻ sơ sinh do sức đề kháng của cơ thể bé còn yếu. Có nhiều cách chữa ho, nhưng các cách chữa trị …

Hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh đang còn non yếu. Mũi của trẻ sơ sinh vốn rất nhạy cảm với những biến đổi của môi trường. Việc vệ sinh mũi hàng ngày sạch sẽ giúp cho trẻ sơ sinh phòng tránh được các bệnh liên quan đến hệ hô hấp.

Tuy nhiên, bố mẹ cần áp dụng đúng cách vệ sinh mũi cho con, bởi trẻ sơ sinh còn rất non yếu, những thao tác sai của bố mẹ có thể làm tổn thương đến niêm mạc mũi của con, cũng như có thể làm con bị sặc, ảnh hưởng đến sức khỏe của con.

Bài viết Vệ sinh mũi đúng cách cho trẻ sơ sinh đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Tiến sĩ, bác sỹ sản khoa Ira Jaffe ở New York, Mỹ cho biết: “Điều quan trọng mọi người nên nhớ là các em bé không sinh ra một cách bẩn thỉu. Chúng sinh ra thế nào thì hãy để chúng như thế”.

Chất sáp bao phủ trên da làm cho da mềm hơn và giúp bảo vệ hệ thống miễn dịch (Ảnh minh họa).

Chất sáp bao phủ trên da mang lại nhiều lợi ích cho trẻ

Trẻ sơ sinh được sinh ra với lớp phủ trắng trên người hay còn gọi là sáp. Chất này có thể có lợi nếu được giữ lâu hơn một chút trên da trẻ. Mặc dù thói quen tắm cho bé ngay sau khi sinh đã trở thành việc cần làm, thì gần đây các bác sỹ đã nghiên cứu và tìm ra trẻ được phủ lớp sáp trên người cũng có nguyên nhân và lợi ích của nó.

Một nghiên cứu năm 2004 của Tạp chí Sản khoa và Phụ khoa của ACOG (Hiệp hội sản phụ khoa Hoa Kỳ) chỉ ra rằng chất sáp bao phủ trên da làm cho da mềm hơn và giúp bảo vệ hệ thống miễn dịch. Ngoài ra, sáp và nước ối có chứa chất kháng khuẩn peptide có thể bảo vệ trẻ chống lại vi khuẩn và nấm. Một bài báo trên Science & Sensibility – một chuyên trang về sức khỏe mẹ và bé của Mỹ còn chỉ ra rằng những chất này có khả năng chống lại cả các bệnh viêm phổi và viêm màng não.

Tương tự như vậy, các bác sỹ gần đây bắt đầu trì hoãn cắt dây rốn trẻ sơ sinh trong khoảng 1 phút sau khi sinh để duy trì sự kết nối cho trẻ sơ sinh và mẹ bé được lâu hơn. Ngoài ra, việc trì hoãn cắt dây rốn cũng mang lại hàng loạt lợi ích sức khỏe khác cho bé.

Trì hoãn việc tắm cho trẻ ngay sau sinh tạo điều kiện thuận lợi cho phương pháp da tiếp da (Ảnh minh họa).

Tạo điều kiện cho phương pháp da tiếp da

Những người ủng hộ quan niệm trì hoãn việc tắm cho bé sau sinh còn cho rằng đây là điều cần thiết để mẹ và bé được da tiếp da ngay lập tức. Hành động này sẽ giúp trẻ sơ sinh cảm thấy an toàn hơn trong những khoảnh khắc đầu tiên của cuộc đời. Tiến sĩ Jaffe nói: “Không có gì tốt hơn cho trẻ sơ sinh là được tiếp da với mẹ. Đưa em bé đi tắm ngay lập tức sau khi sinh có thể làm giảm nhiệt độ cơ thể, trong khi nếu cho trẻ áp vào ngực mẹ thì chúng sẽ giữ được nhiệt độ cơ thể ổn định hơn”.

Lời kết

Mặc dù không có một khuyến cáo chuẩn về thời gian tắm cho trẻ sơ sinh, nhưng việc kéo dài thời gian tắm cho trẻ sau khi sinh có thể sẽ trở nên phổ biến hơn khi các mẹ biết đến nhiều hơn về những lợi ích to lớn của nó. Tổ chức Y tế Thế giới hiện nay khuyên nên trì hoãn tắm cho bé ít nhất 24 giờ sau sinh, nhưng các mẹ có thể lựa chọn lâu hơn nữa. Tiến sĩ Jaffe nhận định: “Đây là điều tốt cho em bé và bố mẹ nên nghĩ về điều này, nó vô cùng có ý nghĩa”.

Bài viết Đây là lý do chuyên gia khuyên bố mẹ không nên tắm cho bé ngay sau khi sinh đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.