Các khối u nang buồng trứng cơ năng như u tế bào hạt, hay u vỏ gây dậy thì sớm do tiết ra lượng Oestrogen dủ làm phát triển vú, xuất hiện lông mu, cơ quan sinh dục phát triển mặc dù thiếu sự rụng trứng. Do đó ở các em gái dậy thì sớm nếu sờ thấy buồng trứng to lên cần phải xem xét cẩn thận các khối u buồng trứng bất thường.

U nang buồng trứng cơ năng

Là những nang nhỏ chứa dịch, có thể gặp ở bất kỳ tuổi nào nhưng hay gặp ở tuổi dậy thì và tiền mãn kinh. Thường là những nang nhỏ, trên lâm sàng khó phát hiện, nhưng nếu khối u có kích thước từ 5-6 cm thì có thể sờ thấy, thường gặp ở tuổi mãn kinh, do đó bệnh nhân cần phải được theo dõi cẩn thận. Nang thường biến mất sau vài vòng kinh, nếu nang tồn tại trên 60 ngày với kinh nguyệt bình thường thì phải coi chừng là u thực thể.

1. Nang bọc noãn

Kích thước nang thường từ 3-8 cm hoặc lớn hơn, do nang De Graff không vỡ vào ngày qui định.

Triệu chứng: không rõ ràng, đôi khi biểu hiện ra máu hoặc xoắn nang hoặc gây ra chu kỳ kinh dài hoặc ngắn. Khi nang to gây đau tiểu khung, đau khi giao hợp.

Chẩn đoán phân biệt với: viêm vòi trứng, lạc nội mạc tử cung, nang hoàng thể, khối u khác.

Xử trí: thường nang biến mất tự nhiên trong khoảng 60 ngày, không cần điều trị. Dùng thuốc tránh thai tạo vòng kinh nhân tạo.

Nếu nang tồn tại trên 60 ngày với chu kỳ kinh đều thì phải xem xét có khả năng không phải nang cơ năng. Nên soi ổ bụng, chọc hút nang dưới sự hướng dẫn của siêu âm cũng còn là vấn đề cần bàn cãi vì nếu u là thực thể thì tế bào khối u có thể rơi vào khoang bụng làm lan tràn khối u.

2. Nang hoàng thể

Có hai loại nang hoàng thể: nang tế bào hạt và nang tế bào vỏ.

2.1. Nang hoàng thể tế bào hạt: là nang cơ năng, gặp sau phóng noãn, các tế bào hạt trở nên hoàng thể hoá.

• Triệu chứng: Đau vùng chậu, gây vô kinh hoặc muộn kinh dễ nhầm với chửa ngoài tử cung, có thể xoắn nang, vỡ nang gây chảy máu phải soi ổ bụng hoặc mở bụng để cầm máu.

2.2. Nang hoàng thể vỏ: loại nang này không to, hay gặp ở hai bên buồng trứng, dịch trong nang co màu vàng rơm. Loại nang này thường gặp trong buồng trứng đa nang, chửa trứng, chorio hoặc quá mẫn trong kích thích phóng noãn.

Xử trí: nang thường biến mất sau điều trị như nạo trứng, điều trị chorio.

3. Buồng trứng đa nang (Stein-Leventhal symdrom):

Gặp ở hai bên buồng trứng, gây vô kinh, vô sinh, thiểu kinh, 50% có mọc râu và béo phì . Buồng trứng đa nang hay gặp ở những trường hợp có rối loạn có liên quan đến vùng dưới đồi.

Biểu hiện bằng vỏ buồng trứng bị sừng hóa, bề mặt trắng ngà nên gọi là hình con sò, nhiều nang nhỏ nằm dưới lớp vỏ dày.

Chẩn đoán: dựa vào khai thác tiền sử, khám thực thể, xét nghiệm LH tăng cao, theo dõi nhiệt độ cơ thể không có phóng noãn.

• Chẩn đoán xác định qua siêu âm và soi ổ bụng.

Điều trị buồng trứng đa nang: Chlomifen 50-100 mg trong 5-7 ngày kết hợp Pregnyl 5000 đơn vị gây phóng noãn, đôi khi phải cắt góc buồng trứng.

U nang buồng trứng thực thể

Khác với u nang buồng trứng cơ năng, U nang buồng trứng thực thể là dạng u nang nguy hiểm hơn, tiến triển âm thầm trong nhiều năm mà không bị phát hiện và có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm.

1. U nang biểu mô buồng trứng

Chiếm 60-80% tất cả các loại u nang gồm: u nang nước, u nang nhày, lạc nội mạc tử cung, u tế bào sáng, u Brenner, u đệm buồng trứng.

1.1. U nang nước:

• Vỏ mỏng, cuống dài, chứa dịch trong, to, đôi khi choán hết ổbụng,là khối u lành tính, có thể có nhú ở mặt trong hoặc mặt ngoài vỏ nang. Nếu có nhú dễ ác tính.
• Triệu chứng: gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng hay được phát hiện ở tuổi 20-30.
• Khám tiểu khung thấy khối u.
• Xử trí: mổ cắt bỏ nang.

1.2. U nang nhày:

• Chiếm khoảng 10-20% các loại u biểu mô, 85% là lành tính.
• Cấu tạo vỏ nang gồm 2 lớp: tổ chức xơ và biểu mô trụ. U nang gồm nhiều thuỳ trong chứa dịch vàng, kích thước to nhất trong các u buồng trứng.
• Xử trí: mổ cắt bỏ u nang.

1.3. Lạc nội mạc tử cung:

• Thường phát hiện được qua soi ổ bụng hoặc trong phẫu thuật 10-25% do tuyến nội mạc tử cung phát triển ra ngoài tử cung, hay gặp ở buồng trứng
• Cấu tạo vỏ nang mỏng, trong, chứa dịch màu chocolate, khối u thường dính, dễ vỡ khi bóc tách.
• Chẩn đoán: biểu hiện các triệu chứng đau hạ vị, đau bụng khi hành kinh, đau khi giao hợp. Khám tiểu khung phát hiện khối u.

1.4. Khối u tế bào sáng (Mesonephroid tumour) giống u lạc nội mạc tử cung. Chỉ chẩn đoán xác định được bằng giải phẫu bệnh.

1.5. Khối u Brenner: 80% là lành tính.

Khám tiểu khung: phát hiện khối u, mật độ khối u có chỗ mềm chỗ cứng, bổ ra có màu vàng hoặc trắng.

2. U nang bì (Dermoid cyst)

Chiếm tỷ lệ 25% khối u buồng trứng. Hay gặp là teratom, khối u chứa tổ chức phát sinh từ tế bào mầm. Trong nang chứa các tổ chức như răng, tóc, bã đậu. U nang bì thường lành tính nhưng cũng có thể trở thành ác tính. Hay được phát hiện ở lứa tuổi 20-30 tuổi. Khoảng 20% phát triển ở cả hai bên buồng trứng.

Triệu chứng: thường không có triệu chứng. Phát hiện khi mổ lấy thai hoặc chụp X-quang thấy răng trong khối u.

Điều trị: phẫu thuật là phương pháp tối ưu. Nếu nang nhỏ nên cắt bỏ phần u, để lại phần buồng trứng lành.

Tiến triển và biến chứng U nang buồng trứng

U nang buồng trứng cơ năng thường là dạng lành tính và không cần điều trị có thể phục hồi. Tuy nhiên, u nang buồn trứng thực thể thường nguy hiểm và ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe, khả năng sinh đẻ của người phụ nữ, do đó cần phải điều trị sớm.

Biến chứng hay gặp của U nang buồng trứng:

1. Xoắn nang: hay gặp ở khối u có kích thước nhỏ, cuống dài, không dính, xoắn nang có thể xảy ra khi đang mang thai, hoặc trong khi chuyển dạ.

• Triệu chứng: đau đột ngột, dữ dội, vã mồ hôi, choáng, nôn.
• Xử trí: mổ cấp cứu.

2. Vỡ nang: xảy ra sau khi nang bị xoắn.

3. Nhiễm khuẩn nang: xảy ra khi xoắn nang. Nhiễm khuẩn làm nang to lên, dính vào các tạng xung quanh. Biểu hiện lâm sàng giống viêm nội mạc tử cung.

Bài viết U nang buồng trứng – phân loại, nguyên nhân và điều trị bệnh đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

U nang buồn trứng

Khi phụ nữ bị đau vùng chậu và chảy máu bất thường, các bác sĩ có thể sử dụng hình ảnh siêu âm để giúp tìm ra nguyên nhân. Những hình ảnh quét này cũng thường cho thấy sự tăng trưởng bất thường trong buồng trứng.

Loại phổ biến nhất, được gọi là u nang đơn giản, thường không gây hại. Nhưng vì lo ngại về ung thư buồng trứng, các bác sĩ có thể theo dõi một u nang với hình ảnh trong nhiều năm. Một số phụ nữ thậm chí còn trải qua phẫu thuật để xác định xem một u nang có chứa ung thư hay không.

Theo dõi u nang có giúp phát hiện ung thư không ?

Các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ một hệ thống chăm sóc sức khỏe lớn để tìm hiểu xem việc theo dõi các u nang đơn giản có giúp phát hiện sớm ung thư hay không. Họ đã thu thập hồ sơ y tế từ hơn 70.000 phụ nữ trưởng thành đã làm xét nghiệm siêu âm vùng chậu.

Nhóm nghiên cứu ước tính rằng khoảng 23% phụ nữ dưới 50 tuổi và 13% những người trên 50 tuổi có u nang đơn giản. Không ai trong số các u nang ở phụ nữ dưới 50 tuổi sau đó được chẩn đoán là ung thư. Một phụ nữ trên 50 tuổi bị đau nặng được chẩn đoán mắc bệnh ung thư buồng trứng.

Nghiên cứu cho thấy những phụ nữ có u nang đơn giản không có nhiều khả năng hơn những phụ nữ có buồng trứng bình thường bị ung thư buồng trứng.

Tiến sĩ Rebecca Smith-Bindman, người đứng đầu nghiên cứu tại Đại học California, San Francisco cho biết, nghiên cứu của chúng tôi cho thấy các u nang buồng trứng đơn giản không có triệu chứng ở mọi kích cỡ nên được coi là phát hiện bình thường ở phụ nữ ở mọi lứa tuổi. Sau khi theo dõi các u nang này với hình ảnh bổ sung không dẫn đến phát hiện ung thư buồng trứng.

newsinhealth.nih.gov/

Bài viết Có phải u nang buồng trứng nào cũng cần theo dõi không ? đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Ngày 18-10, bác sĩ Lê Hoàng Minh – giám đốc Bệnh viện Ung bướu TP.HCM cho biết – các bác sĩ khoa ngoại của bệnh viện đã phẫu thuật cắt khối bướu khổng lồ (nặng 40kg) thành công cho bệnh nhân P.T.T.M. (49 tuổi, Long An).

Khối u khổng lồ của bệnh nhân M 49 tuổi

Được biết, đây là trường hợp bệnh nhân có khối u buồng trứng lớn nhất từ trước tới nay mà bệnh viện tiếp nhận điều trị. Hiện sau phẫu thuật, sức khỏe của bệnh nhân đã ổn định và sẽ tiếp tục điều trị tại bệnh viện. Đặc biệt, toàn bộ chi phí phẫu thuật được Bệnh viện Ung bướu TP HCM hỗ trợ.

Bác sĩ Hoàng Minh chia sẻ để thực hiện ca mổ này, các bác sĩ của nhiều chuyên khoa: hô hấp, tim mạch, huyết học, gây mê hồi sức, ngoại II và ngoại I, nhiều lần hội chẩn để lên phương án mổ tốt nhất cũng như đánh giá các tình huống xấu nhất (nguy cơ rối loạn huyết động học rất cao khi lấy ra khỏi cơ thể khối u lớn) có thể xảy ra cho bệnh nhân.

Tương tự, bác sĩ CKII Nguyễn Văn Tiến – Quyền Trưởng khoa Ngoại I, Bệnh viện Ung bướu TP – khi nhập viện bệnh nhân thể trạng gầy yếu, cân nặng 90kg nhưng có khối u cực lớn ở bụng: vòng bụng đo được 133cm, chiều dài bụng 83cm khám lâm sàng cho bệnh nhân, các bác sĩ thấy bướu ổ bụng rất to, lan từ hạ vị lên đến thượng vị.  Sau khi làm các xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh, ngày 12-10 chị M. được các bác sĩ phẫu thuật lấy ra khối bướu nặng 40 kg, có kích thước 60cm x 80cm x 100cm (vỏ bướu nặng 2 kg, lòng bướu chứa 35 lít dịch và 3 lít máu).

Bác sĩ Nguyễn Văn Tiến và kíp mổ thực hiện ca phẫu thuật

Trước khi phẫu thuật cắt khối bướu này, các bác sĩ phải hai lần hút bớt dịch trong bướu ra để bướu xẹp bớt rồi mới tiếp tục thám sát và phẫu thuật cắt bướu, cắt tử cung, phần phụ, mạc nối lớn cho bệnh nhân. Kết quả xét nghiệm, chẩn đoán sau mổ bệnh nhân bị ung thư buồng trứng.

Nói về chị M, người nhà cho biết chị mang khối bướu gần mười năm nay. Tuy nhiên,  do hoàn cảnh gia đình quá khó khăn nên chị M. không có tiền đi bệnh viện khám bệnh và phải chịu đựng bệnh tật. Do khối u chèn ép nên chị M. luôn bị khó thở, nòi rất mệt, đau đớn, tay chân bủn rủn, không tự ăn uống, sinh hoạt được. Hai tay chị M. chỉ còn da bọc xương, hai chân bị phù to, cứng ngắc…không đi lại được.

Việc phẫu thuật thành công khối u 40 kg cho bệnh nhân M một lần nữa cho thấy những tiến bộ vượt bậc của nền y khoa Việt Nam trong thời gian qua. Đặc biệt, thể hiện tình cảm, sự tận tụy, chia sẻ khó khăn với người bệnh của tập thể các bác sĩ bệnh viện Ung Bướu TP HCM.

Hải Yến

Bài viết Khủng khiếp với khối u buồng trứng 40 kg được phẫu thuật an toàn đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Các nang có nguồn gốc từ thượng bì: nang bã nhờn, nang vùi biểu mô, u tuyến mổ hôi. Các nang có nguồn gốc từ phôi thai: nang tuyến Gartner (phát triển từ các thành phẩn còn sót lại của ống Wolff [phán âm đạo]).

Nang tuyến: tuyến Bartholin.

Các nang có nguổn gốc từ niệu đạo và cạnh niệu đạo: nang tuyến Skene, túi thừa niệu đạo hoặc túi thừa dưới niệu đạo.

Các u đặc, lành tính của âm hộ và âm đạo.

U có nguồn gổc từ thượng bì: chứng dầy sừng tiết bã, u tuyến mồ hôi.

U có nguổn gốc trung mô: u xơ, u mỡ, u cơ trơn, u mạch máu, polyp âm hộ – âm đạo.

U có nguồn gốc từ niệu đạo: núm (ND: vd, núm niệu đạo)

Benh.vn

Bài viết Các khối u, nang thường gặp ở âm hộ, âm đạo đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.