Chó chưa được tiêm phòng nguy cơ truyền bệnh Dại sang cho người

Đặc điểm của bệnh Dại

Bệnh Dại là bệnh của động vật, có thể là động vật hoang dại (thường là động vật ăn thịt: cáo, chó sói, chó rừng, dơi hút máu, dơi ăn côn trùng) hoặc động vật nuôi như chó, mèo, trâu, bò.

Virus dại

Virus dại xâm nhập vào cơ thể người từ động vật bị dại qua vết cắn, vết xước, vết liếm trên lớp da, niêm mạc bị tổn thương. Ở một số súc vật ăn thịt trong nước bọt của chúng có nhiều enzym hyaluronidaze là yếu tố có thể giúp cho virus dại lan toả nhanh hơn tới hệ thần kinh.

Là virus ái thần kinh. Dau khi xâm nhập nó tồn tại nhân lên tại vết thương từ vài giờ tới vài tuần. Sau đó nhanh chóng đi tới các đầu mút thần kinh cảm giác và vận động của hệ thần kinh ngoại biên. Cuối cùng chuyển tới cơ quan thần kinh trung ương.

Vì thế virus dại chỉ tiếp xúc thoáng qua với hệ miễn dịch mặc dù gần đây có công trình cho rằng sự âm hoá virus dại khỏi hệ thần kinh qua kháng thể trung gian là có thể xảy ra. Khi đã có mặt ở trong nơron của hệ thần kinh ngoại biên, virus được vận chuyển trong acxon bằng dòng phản hồi của tế bào sợi acxon với tốc độ 0.3 mm/giờ tới hệ thần kinh trung ương, nơi nó tiếp tục được nhân lên. Phần cuống não bị nhiễm trước tiên, sau đó tới vùng dưới đồi và cuối cùng đến phần vỏ não bị tổn thương.

Tuy nhiên vào giai đoạn nhiễm cuối thì toàn bộ hệ thần kinh trung ương cũng như một số mô ngoài như tuyến nước bọt cũng bị nhiễm virus, nhưng cơ chế nhân lên cũng bắt đầu vào thời điểm nào thì chưa rõ. Khi xâm nhập và nhân lên trong tế bào thần kinh, virus dại gây tổn thương não tủy ở các mức độ nặng nhẹ mà biểu hiện lâm sàng sẽ khác nhau.

Một số đặc điểm thường gặp của bệnh

Lúc đầu người bệnh có cảm giác đau đầu, bồn chồn, thổn thức, la hét, chán nản vô cớ, sợ hãi, sốt, khó chịu và những thay đổi cảm giác dị thường tại vết thương nơi bị súc vật cắn. Bệnh tiến triển đến liệt hoặc bị liệt. Các cơ nuốt của thực quản bị co thắt khi thử nước, nên người bệnh sợ nước, người bệnh mê sảng và co giật. Bệnh thường kéo dài từ 2 – 6 ngày rồi chết do liệt cơ hô hấp.

Chẩn đoán xác định bệnh bằng xét nghiệm kháng thể huỳnh quang đặc hiệu của tổ chức não hoặc phân lập virus trên chuột nhắt trắng, trên hệ thống tổ chức tế bào nuôi cấy.

Triệu chứng của bệnh Dại

Bệnh dại do virus thuộc họ Rhabdo viridae, giống Lyssavirus gây nên.

Thời kỳ ủ bệnh

Thời kỳ này tương ứng với sự di chuyển và nhân lên của virus. Thời gian ủ bệnh dại dài hay ngắn tùy thuộc vào khoảng cách từ vị trí vết cắn đến thần kinh trung ương xa hay gần , vết cắn càng gần thần kinh trung ương thi thời gian ủ bệnh càng ngắn.

Thời gian ủ bệnh trung bình là 30 – 90 ngày (80% trường hợp), có những trường hợp nhanh dưới 20 ngày (5 – 10% trường hợp) hoặc chậm hơn 3 tháng (7 -20% trường hợp). Thậm chí kéo dài hơn cả năm (1,8% trường hợp). Thời gian ủ bệnh ngắn nhất được tìm thấy khi vết cắn ở đầu, mặt, tay và đặc biệt là đối với trẻ em. Triệu chứng của bệnh dại thời gian này không rõ ràng hoặc gần như không tìm được

Thời kỳ khởi phát

Từ 2 – 4 ngày trước khi phát bệnh, bệnh nhân thấy đau nhức nơi vết cắn, vết cắn bị sưng tấy. Những dấu hiệu này lan rộng dọc theo hệ thống thần kinh và hệ thống bạch huyết. Đồng thời người bệnh còn có các triêu chứng: bồn chồn, thổn thức, la hét, chán nản vô cớ.

Thời kỳ toàn phát

Có 3 thể lâm sàng

Thể co thắt

Đây là thể thường gặp nhất. Triệu chứng của bệnh Dại thể co thắt gồm: co cứng, co thắt, co giật, run các cơ kể cả cơ mặt. Co thắt hô hấp và co thắt thanh quản khiến bệnh nhân khó thở là biểu hiện tổn thương hành tủy và là triệu chứng đặc trưng của bệnh. Triệu chứng đặc trưng của bệnh là nhân lên cơn dại:

• Sợ nước: bệnh nhân thường rất khát nhưng khi uống nước họ bị co thắt lồng ngực, bị run câm cập. Trạng thái này qua mau nhưng để lại ân tượng kéo dài cho bệnh nhân, vì vậy họ không muốn uống nước mặc dù rất khát. Từ đó dẫn đến chỉ cần nhìn thấy 1 ly nước hoặc nghe tiếng nước chảy cũng sợ.
• Sợ ánh sáng: được mô tả tương tự như biểu hiện sợ nước.

Tính cách bệnh nhân không bình thường. Bệnh nhân bị phấn khích quá độ khi bị kích thích. Không phát hiện thấy dấu hiệu mất tri thức.

Những cơn co thắt đầu tiên còn xa nhau, càng ngày càng dày hơn và người bệnh thường tử vong sau 3 – 4 ngày do ngất hoặc ngạt trong một cơn co thắt sợ nước hoặc sau một cơn hôn mê.

Thể liệt

Thể này hiếm hơn, kém điển hình hơn, không có dấu hiệu phấn khích quá độ. Bệnh xuất hiện rất nhanh sau giai đoạn co thắt, run. Liệt có thể tiên phát và bắt đầu ở 1 chi hoặc 2 chi dưới rồi lan lên trên (hội chứng Landry) hoặc xuống dưới. Người bệnh thường bị tử vong do ngạt nước hoặc ngất vào ngày thứ 4. Diễn tiến bệnh thường không quá 4 -10 ngày.

Thể cuồng

Bệnh nhân bị kích thích quá độ, có những phản ứng dữ tợn, trở nên hung bạo.Vì vậy bệnh nhân thường có những hành vi không bình thường như chống lại y, bác sĩ và những người quanh mình. Thể trạng suy sụp nhanh, hôn mê, ngất và chết.

Phương thức và thời gian lây truyền bệnh Dại

Nước dãi mang virus bệnh Dại của động vật truyền vào người qua vết thương hở

Nước dãi mang virus của súc vật bị dại được truyền sang súc vật hoặc người cảm nhiễm qua vết cắn, có thể qua vết cào, vết rách, xước trên da hoặc rất hiếm có thể qua niêm mạc còn nguyên vẹn.

Lây truyền từ người sang người có thể xảy ra từ nước dãi của người bị bệnh có virus dại. Nhưng cần lưu ý rằng sau khi bị chó dại cắn, nếu người bị cắn chưa lên cơn dại (nghĩa là người đó đang ở thời kỳ ủ bệnh) thì không có khả năng làm lây nhiễm bệnh. Tuy nhiên việc lây truyền bệnh từ người sang người mới chỉ có tài liệu công bố và nguyên nhân của trường hợp này là do cấy ghép giác mạc lấy từ người bị chết vì dại mà không được chẩn đoán.

Thời gian lây truyền bệnh ở chó hay các súc vật khác là 3 – 5 ngày trước khi có triệu chứng biểu hiện bệnh và trong suốt thời gian súc vật bị dại.

Xử trí sau khi bị súc vật cắn

Người bị chó, mèo cắn, kể cả khi con vật đã được tiêm phòng dại, cần xử lý ngay vết cắn bằng xà phòng hoặc chất sát trùng. Sau đó đến phòng tiêm vác xin dại tại viện Pasteur hoặc các trung tâm y tế dự phòng quận/huyện để khám và nhận điều trị dự phòng bằng kháng huyết thanh hoặc vắc xin dại theo thường quy.

Chú ý theo dõi triệu chứng biểu hiện của súc vật cắn người từ 7 – 15 ngày. Mục đích để phát hiện những dấu hiệu nghi ngờ bệnh dại. Súc vật cắn người này không được giết chết. Nếu súc vật bị nhiễm virus dại trong thời gian cắn người thì những triệu chứng dại ở súc vật đó sẽ xuất hiện khoảng 5 -7 ngày sau khi cắn. Những biểu hiện ở súc vật như thay đổi tính tình, chó dễ bị kích động hoặc liệt và chết.

Tìm hiểu thêm về bệnh dại và cách phòng ngừa

Bài viết Đặc điểm và triệu chứng của bệnh Dại đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Bệnh dại là gì?

Bệnh dại là một bệnh từ động vật (một bệnh lây truyền từ động vật sang người), gây ra bởi virut dại. Chó nhà là ổ chứa virus phổ biến nhất, với hơn 99% trường hợp tử vong ở người do bệnh dại qua trung gian chó gây ra.

Virus này được truyền từ nước bọt của động vật dại và thường xâm nhập vào cơ thể con người thông qua các vết trầy xước hoặc do tiếp xúc trực tiếp bề mặt niêm mạc da. Virus không thể xâm nhập vào cơ thể con người nếu phần da vẫn còn nguyên vẹn. Trong tuyến nước bọt của súc vật chứa nhiều enzym hyaluronidase – yếu tố kích thích virus lan toả nhanh tới hệ thần kinh.

Virus xâm nhập vào cơ thể và nhanh chóng di chuyển trong hệ thần kinh. Virus nhân lên gấp nhiều lần trong vài giờ đến vài tuần (thời gian ủ bệnh). Sau đó nhanh chóng lan đến các mút thần kinh vận động và cảm giác. Cuối cùng là thần kinh trung ương. Tại thời điểm này, bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng lâm sàng, đột ngột và tử vong nhanh chóng sau 2-6 ngày.

Khi xâm nhập và nhân lên trong tế bào thần kinh, virus dại gây tổn thương não tủy ở các mức độ nặng nhẹ mà biểu hiện lâm sàng sẽ khác nhau.

Một số đặc điểm thường gặp của bệnh

Lúc đầu người bệnh có cảm giác đau đầu, bồn chồn, thổn thức, la hét, chán nản vô cớ, sợ hãi, sốt, khó chịu và những thay đổi cảm giác dị thường tại vết thương nơi bị súc vật cắn. Bệnh tiến triển đến liệt hoặc bị liệt. Các cơ nuốt của thực quản bị co thắt khi thử nước, nên người bệnh sợ nước, người bệnh mê sảng và co giật. Bệnh thường kéo dài từ 2 – 6 ngày rồi chết do liệt cơ hô hấp.

Chẩn đoán xác định bệnh bằng xét nghiệm kháng thể huỳnh quang đặc hiệu của tổ chức não hoặc phân lập virus trên chuột nhắt trắng, trên hệ thống tổ chức tế bào nuôi cấy.

Xem thêm: Đặc điểm và triệu chứng của bệnh Dại

Hiểu đúng về bản chất vaccine phòng bệnh dại

Vaccine phòng bệnh dại (vắc xin ngừa dại) là biện pháp duy nhất để ngừa bệnh dại hiện nay (cả trước và sau khi bị súc vật dại căn). Hiện có nhiều loại nhưng nhìn chung đều có chứa siêu vi (hay còn gọi là virus) gây bệnh dại đã được xử lí, làm cho bất hoạt (không hoạt động, không còn khả năng gây bệnh). Khi nghi ngờ bị chó dại cắn, nạn nhân sẽ được tiêm ngừa vắc xin dại đúng cách để 7-10 ngày sau khi tiêm, cơ thể người đó sinh ra đủ kháng thể chống lại siêu vi dại để không làm cho nạn nhân phát bệnh.

Tại Viêt nam hiện nay đang lưu hành phổ biến 3 vaccin phòng dại gồm: Verorab (Pháp), Abhayrab và Indirab (Ấn Độ). Đây đều là vaccin thế hệ mới, có độ tinh khiết cao giúp giảm các biến chứng khi tiêm vaccin. Tuỳ vào phác đồ khác nhau và mục đích tiêm, số lượng mũi tiêm và vị trí tiêm là khác nhau

Dưới đây là các phác đồ tiêm vacxin dại đầy đủ:

Phác đồ tiêm phòng dại trước khi chưa bị cắn (tiêm dự phòng)

• Mũi cơ bản: Tiêm bắp 3 mũi (0.5ml/liều) vào các ngày 0, 7 và 28.
• Mũi nhắc lại: 5 năm tiêm lại 1 lần

Phác đồ tiêm phòng khi đã bị cắn (Tiêm bắp)

• Người chưa tiêm dự phòng: Tiêm 05 mũi (0.5ml/liều) vào các ngày 0, 3, 7, 14, 28. Trong trường hợp phơi nhiễm độ III, cần phối hợp tiêm Immunoglobulin dại kết hợp.
• Người đã tiêm dự phòng trong 5 năm gần đây: Tiêm 02 mũi vào ngày 0 và 3.
• Người đã tiêm dự phòng không đều hay quá 5 năm: Tiêm 05 mũi vào các ngày 0, 3, 7, 14, 28. Cân nhắc tiêm thêm  Immunoglobulin tuỳ mức độ phơi nhiễm và thời gian từ lúc bị cắn

Một số phản ứng có thể có khi tiêm vaccine phòng bệnh dại gồm: gây ngứa, đau, sưng tại chỗ tiêm, buồn nôn & nôn, đau bụng, tiêu chảy, nhức đầu, mỏi mệt, chóng mặt, đau họng, sốt, đau cơ, đau khớp, dị ứng (có thể gây sốc phản vệ). Một trong những phản ứng nguy hiểm và hiếm gặp nhất của vaccine phòng bệnh dại là các phản ứng liệt não. Trên thực tế, chưa có tài liệu chính thức nào ghi nhận vaccine dại gây sa sút trí tuệ.

Vậy liệu tiêm vắc xin ngừa dại có gây sa sút trí tuệ không?

Theo như các tài liệu y tế ghi nhận, ngoài những trường hợp gặp phản ứng hiếm gặp và dẫn đến những biến chứng nguy hiểm và gây ra sa sút trí tuệ, trí nhớ thì tính đến nay, chưa có trường hợp nào bị giảm sút trí tuệ sau khi tiêm vaccine phòng bệnh dại.

Theo nhận định của Thạc sĩ, Bác sĩ Bùi Ngọc An Pha – Giám đốc Y khoa hệ thống thế hệ cũ, được sản xuất từ tế bào não chuột có độ tinh khiết không cao, thì hiện nay, đã được cải tiến, chiết xuất từ tế bào thận, tế bào lưỡng bội của người người hoặc tế bào Vero tinh khiết. Đặc biệt, vaccine phòng bệnh dại thế hệ mới là vaccine bất hoạt (vaccine điều chế từ vi sinh vật đã bị bất hoạt nhưng vẫn giữ tính kháng nguyên), với quy trình sản xuất chặt chẽ, chất lượng được kiểm định gắt gao nên sẽ không có những phản ứng phụ như vắc xin đời cũ.”

Do đó, người bệnh có thể hoàn toàn yên tâm sử dụng các loại vaccine thế hệ mới hiện nay để phòng bệnh dại. Các phản ứng phụ đã được giảm thiểu tới mức tối đa. Việc tiêm vaccine phòng dài chính là biện pháp bảo vệ cơ thể, sức khỏe an toàn trước những đe dọa của bệnh dại. Người bệnh cũng sẽ không phải chịu nỗi lo lắng bị sa sút trí tuệ.

Việc cho rằng tiêm vắc xin ngừa dại gây sa sút trí tuệ là một khẳng định không chính xác, không có cơ sở khoa học và không có thực.

Tiêm phòng bệnh dại chủ động hoặc sau khi bị động vật cắn là một lựa chọn đúng đắn và sáng suốt để bảo vệ sức khỏe của mình và loại bỏ khả năng trở thành gánh nặng cho những người xung quanh. Hãy luôn có ý thức bảo vệ sức khỏe của mình và tỉnh táo trước những nhận định không có căn cứ.

Bài viết Thực hư chuyện tiêm vắc xin ngừa dại gây sa sút trí tuệ – Chuyên gia nói gì? đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Trả lời:

Hiện nay có hai loại vắc xin: Nhập ngoại và sản xuất trong nước. Vắc xin nhập ngoại thì chi phí tương đối đắt tuy nhiên độ an toàn rất cao. Đối với vac-xin Fuenzalida – sản xuất trong nước có thể có một số phản ứng tại chỗ tiêm như: ngứa, xưng tấy đỏ tại nơi tiêm…thường vài ngày sau đó sẽ hết. Đối với người có cơ địa dị ứng, trường hợp nặng có thể gây viêm tủy dị ứng, viêm não thường xảy ra sau mũi tiêm thứ ba trở đi. Tuy nhiên, tỷ lệ người có phản ứng nặng ít xảy ra, khoảng 1-2 phần vạn. Loại vắc xin này có ưu điểm lớn nhất là giá thành thấp và phải tiêm theo chỉ định của bác sĩ

Đối với tất cả các loại vac-xin dại hiện nay, để đạt hiệu quả cao khi tiêm phòng bạn cần phải tiêm sớm ngay khi bị súc vật cắn. Cần tiêm đủ số mũi, đúng khoảng cách giữa các mũi tiêm theo chỉ định của bác sỹ với từng loại vắc xin.

Trường hợp nếu vết thương của cháu nhẹ chỉ xước ngoài da, vết cắn, sước xa thần kinh trung ương (ví dụ ở cẳng chân, bàn chân). Tại thời điểm con vật cắn người, con vật đó vẫn sống bình thường, hoàn toàn không có dấu hiệu nghi ngờ dại. Tại nơi bị con vật cắn, không phát hiện có bệnh dại ở súc vật. Sau khi cắn, con vật vẫn không có dấu hiệu gì lạ như: ốm, bỏ ăn, chết, mất tích,… đặc biệt bạn đã xát khuẩn vết thương bằng xà phòng, nước muối v.v., thì bạn có thể theo dõi con chó trước khi tiêm cho cháu. Bạn có thể xem thêm bài hiểu biết về bệnh dại và cách phòng ngừa để quyết định nhé.

Hi vọng tốt lành dành cho bạn và cháu.

Benh.vn

Bài viết Phản ứng phụ của vắc xin phòng dại đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

TS Đinh Kim Xuyến

Thưa TS, bao giờ loại vac-xin mới này được đưa vào sử dụng rộng rãi và giá thành cụ thể là bao nhiêu?

Dự kiến đầu năm 2007 loại vac-xin sẽ được đưa ra thị trường với giá 30.000-50.000 đồng/chu trình tiêm, thay thế cho loại vac-xin hiện nay người dân đang sử dụng là 160.000/mũi (một chu trình tiêm 5 mũi).

Đây là một bước tiến cực kỳ quan trọng trong công tác Phòng chống bệnh dại (PCBD), nó giúp nhiều người dân nghèo có điều kiện để tiêm phòng căn bệnh nguy hiểm này.

Hiện nay, nước ta đang sử dụng những vac-xin dại nào. Vì sao lại phải nhập khẩu vac-xin thưa TS?

Hiện, chúng ta đang sử dụng vac-xin dại Fuendalida sản xuất tại Việt Nam. Vac-xin này được sản xuất từ việc nuôi cấy vi rút trên não chuột ổ 1-3 ngày tuổi. Loại vac-xin này cũng có hiệu quả nhất định trong điều trị dự phòng cho người bị nhiễm vi rút dại.

Ưu điểm lớn nhất là giá thành thấp nhưng loại vac-xin này còn tồn tại một số nhược điểm như: Trong quá trình tinh chế để tách vi rút sẽ không loại bỏ được tất cả các thành phần không cần thiết như Protein và myelin của não chuột vì vậy có thể gây ra tổn thương hệ thần kinh, phản ứng tại chỗ và toàn thân tương đối nhiều; hiệu quả bảo vệ toàn thân chưa cao; thời gian bảo vệ ngắn… nên khi tiêm phải thực hiện theo chỉ dẫn của Bác sỹ.

Chính vì những nhược điểm này Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo những nước đang sử dụng vac-xin nên hạn chế và ngừng sử dụng càng sớm càng tốt. Việt Nam cũng đã cho nhập khẩu 100.000 liều vac-xin dại tế bào Verorab của Pháp mỗi năm. Hiện chúng ta đang sử dụng 2 phác đồ tiêm bắp và tiêm trong da.

Bệnh dại do chó mèo cắn gây ra

Khi tiêm vac-xin phòng dại cần lưu ý những điều gì và thường có phản ứng nào xảy ra?

Đến năm 2007 khi chúng ta đã sản xuất được loại vac-xin dại an toàn thì vẫn sử dụng hai phác đồ tiêm cũ.

Đối với tất cả các loại vac-xin dại hiện nay, để đạt hiệu quả cao khi tiêm phòng cần lưu ý: Phải tiêm sớm ngay khi bị súc vật cắn nếu có chỉ định của Bác sỹ. Cần tiêm đủ số mũi, đúng khoảng cách giữa các mũi tiêm theo chỉ định của bác sỹ với từng loại vac-xin.

Trong thời gian tiêm không nên làm việc quá sức, không uống rượu và các chất kích thích. Ngoài ra, không dùng các thuốc có dạng corticod, ACTH, các bài thuốc làm giảm miễn dịch…trong và sau khi khi tiêm phòng dại 6 tháng.

Đối với vac-xin Fuenzalida có thể gặp một số phản ứng tại chỗ tiêm như: ngứa, xưng tấy đỏ tại nơi tiêm…thường vài ngày sau đó sẽ hết. Đối với người có cơ địa dị ứng, mắc bệnh mãn tính, nghiện rượu có thể có phản ứng như sốt, nhức đầu, buồn nôn, chóng  mặt… trường hợp nặng có thể gây viêm tuỷ dị ứng, viêm não thường xảy ra sau mũi tiêm thứ ba trở đi. Tuy nhiên, tỷ lệ người có phản ứng nặng ít xảy ra, khoảng 1-2 phần vạn. Khi có các triệu chứng trên, bệnh nhân phải báo ngay cho bác sỹ ở phòng tiêm để có biện pháp kịp thời.

Vac-xin tiêm phòng dại thế hệ mới Verorab được sản xuất nuôi cấy vi rút dại trên tế bào Vero nên không còn lượng myelin tồn dư, do đó rất an toàn. Ít có phản ứng toàn thân, không gây ra các bệnh về não tuỷ. Thời gian bảo vệ được 1 năm. Vì vậy loại vac-xin này được Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo sử dụng để tiêm cho những người bị con vật dại, nghi dại cắn tiếp xúc với chúng và tiêm phòng cho những người có nguy cơ mắc bệnh dại cao như cán bộ Thú ý, kiểm lâm, chế biến thực phẩm từ gia súc.

Phụ nữ có thai và trẻ em mới sinh có tiêm vac-xin dại được không?

Những đối tượng này vẫn có thể tiêm phòng dại được những phải có chỉ định và theo dõi của bác sỹ chuyên khoa và nên sử dụng loại vac-xin phòng dại tế bào.

Thưa TS, hiện nay, trong dân gian đang lưu truyền một số bài thuốc nam chữa bệnh dại. Tác dụng của loại thuốc này thể nào?

Cho đến nay, kể cả Y học hiện đại và Y học cổ truyền đều khẳng định bệnh dại khi đã lên cơn đều dẫn đến tử vong 100%. Biện pháp duy nhất để cứu chữa những người bị súc vật dại cắn hoặc tiếp xúc với vi rút dại là phải tiêm vac-xin dại và huyết thanh kháng dại càng sớm càng có hiệu quả. Tuyệt đối không chữa bằng thuốc nam để tránh cái chết oan uổng.

Xin cảm ơn bà!

Benh.vn (Theo dantri)

Bài viết Những điều cần biết về vac-xin phòng dại mới đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Tình trạng của các nước đang phát triển

Chi phí sản xuất các loại kháng sinh chữa bệnh dại tại các nước đang phát triển rất lớn nên đôi khi ngay cả người giàu cũng không thể tiếp cận những biện pháp điều trị bệnh dại tiên tiến nhất. Vì thế, giảm chi phí sản xuất kháng sinh chống bệnh dại để nhiều người có thể tiếp cận những phương pháp điều trị tiên tiến là giải pháp tối ưu và lâu dài đối với các nước nghèo.

Sản xuất kháng sinh từ lá cây

Leonard Both, một chuyên gia về miễn dịch tế bào của Đại học London tại Anh, cùng các đồng nghiệp đã gây đột biến gene của cây thuốc lá để chúng sản xuất một loại kháng sinh trong lá. Loại kháng sinh này, được tạo nên bởi một số loại đường và protein, có khả năng ngăn chặn sự di chuyển của virus dại tới hệ thần kinh của người. Thậm chí nó còn ngăn cản virus tiếp xúc với những dây thần kinh xung quanh vết cắn của động vật nhiễm bệnh dại, Science Daily đưa tin.

“Nếu người nhiễm virus dại không được điều trị kịp thời, khả năng tử vong của họ là gần 100%. Sản xuất kháng sinh rẻ tiền từ thực vật biến đổi gene là giải pháp tối ưu để ngăn chặn bệnh dại trong những gia đình nghèo ở các nước đang phát triển”, Both nói.

Bệnh dại, do virus dại gây nên, là bệnh truyền nhiễm virus cấp tính của hệ thần kinh trung ương dẫn đến tử vong chắc chắn. Loài người đã ghi nhận sự tồn tại của bệnh dại từ 3.000 năm trước. Ngày nay, hàng năm bệnh dại vẫn tiếp tục giết hàng nghìn người tại các nước đang phát triển và có thể tấn công những khách du lịch quốc tế. Virus từ những con vật mắc bệnh dại (như chó) truyền sang người khi động vật cắn người.

Bài viết Chống bệnh dại bằng thuốc lá biến đổi gene đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Tình trạng tử vong do bệnh dại ở nước ta

Cả nước ghi nhận 40 trường hợp tử vong do bệnh dại từ đầu năm tới nay. Tuy đã giảm 9 trường hợp so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng tỷ lệ tử vong do bệnh này vẫn ở mức cao.

40 trường hợp tử vong do bệnh dại trong hơn 7 tháng qua tập trung ở 20 tỉnh thành phố, chủ yếu ở miền Bắc. Nghệ An có nhiều trường hợp tử vong nhất (5 ca), tiếp đến là Hòa Bình, Yên Bái, Thanh Hóa, Lai Châu và Hà Nội. Đặc biệt, một số địa phương sau nhiều năm không có bệnh dại nhưng gần đây lại có người tử vong vì bệnh này như Thanh Hóa, Thái Bình, Hưng Yên…

Nguyên nhân của tình trạng tử vong do bệnh dại vẫn ở mức cao là do tỷ lệ tiêm phòng cho đàn chó đạt thấp.

“Đáng lưu ý là miền Bắc số ca dại tăng đột biến (trong khi bản đồ dịch tại các khu vực khác không thay đổi). Trong 10 tỉnh có số tử vong cao nhất 5 năm trở lại đây thì đến 9 tỉnh thuộc phía Bắc”, bà Nguyễn Thị Thanh Hương – Thư ký Dự án Khống chế và Loại trừ bệnh dại, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết.

Nguyên nhân tử vong do bệnh dại

Nguyên nhân của tình trạng tử vong do bệnh dại vẫn ở mức cao là do tỷ lệ tiêm phòng cho đàn chó đạt thấp, còn nhiều người không đi tiêm phòng vacxin sau khi bị chó cắn, nhiều trường hợp chủ quan cho rằng bị chó nhà mình cắn thì không cần tiêm. Gần 20% số trường hợp không hiểu biết về bệnh dại; đáng chú ý có 3% số trường hợp đến tiêm muộn, 6% trường hợp điều trị bằng thuốc nam và 3% không có tiền để tiêm.

Phòng tránh bệnh dại

Theo WHO nhận định đây là vấn đề trầm trọng tại Việt Nam. Trong 10 năm trở lại đây, số ca tử vong không ngừng gia tăng. Nhận thức người dân còn kém, nhiều chó thả rông không được quản lý, tỷ lệ tiêm phòng thấp. Người dân thường không đi tiêm vacxin hoặc đi tiêm quá muộn sau khi bị cho cắn. Tại một số tỉnh miền núi, vùng sâu, người dân khó tiếp cận với vacxin.

Bệnh dại là bệnh do virus dại rabies gây nên. Đây là một bệnh truyền nhiễm virus cấp tính của hệ thần kinh trung ương dẫn đến tử vong chắc chắn. Bệnh dại là một trong những bệnh truyền nhiễm vô cùng đáng sợ, có thể gặp ở tất cả động vật có vú. Bệnh lây truyền chủ yếu do các chất tiết bị nhiễm, thường do vết cắn, vết liếm của động vật mắc bệnh dại.

Để phòng bệnh dại, người nuôi chó phải tiêm vacxin phòng dại đầy đủ theo hướng dẫn của ngành Thú y. Tại nơi xuất hiện chó dại phải diệt hết chó dại, nghi dại. Người bị chó, mèo dại, nghi dại cắn hoặc tiếp xúc với súc vật dại phải rửa vết thương thật kỹ và được điều trị dự phòng càng sớm càng tốt.

Benh.vn (Theo SKĐS)

Bài viết Số người tử vong vì bệnh dại tăng liên tục tại Việt Nam đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.