Nếu trường hợp này dương tính thì đây là ca thứ 6 mắc bệnh viêm não mô cầu được xác định tại TP HCM những ngày qua. Trong khi đó, căn bệnh có khả năng gây tử vong, dễ bị chẩn đoán nhầm sang bệnh khác, lại đang vào mùa.

Nam bệnh nhân nhập viện tối 10/1 trong tình trạng sốt, nhức đầu, đau họng, mệt mỏi. Hiện bệnh nhân tỉnh táo nhưng vẫn sốt cao liên tục, lạnh run, đau đầu mệt mỏi, đau họng, xuất hiện tử ban rải rác toàn thân, màu tím thẫm. Đây là những dấu hiệu của bệnh

Trước đó, ngày 9/1, cũng từ 2 bệnh nhân viêm não mô cầu tại bệnh viện này, Trung tâm Y tế Dự phòng TP HCM đã phát hiện thêm 3 trường hợp khác có biểu hiện bệnh. Cả 5 đều làm cùng một công ty tổng cộng 6.000 công nhân.

“Chúng tôi đã tiến hành điều tra dịch tễ và chưa phát hiện thêm trường hợp nào có biểu hiện bệnh. Tuy nhiên chúng tôi vẫn tính đến các phương án dự phòng như cho toàn bộ công nhân uống thuốc hoặc khuyên họ súc miệng sát khuẩn để ngừa lây lan”, bác sĩ Trần Phủ Mạnh Siêu, Giám đốc Trung tâm Y tế Dự phòng TP HCM nói.

Cũng theo bác sĩ Siêu, viêm não mô cầu là bệnh theo mùa. Ít xuất hiện nhưng có những điểm đáng lưu ý là dễ bị chẩn đoán nhầm, đồng thời lây lan nhanh nếu người bệnh sống trong môi trường thường xuyên tiếp xúc với nhiều người khác.

Theo các bác sĩ chuyên khoa Nhiễm, viêm não mô cầu thường thấy ở trẻ em, nhưng người lớn cũng có thể mắc bệnh. Khi vào cơ thể qua đường hô hấp, vi trùng có thể gây viêm họng, nhiễm trùng huyết hoặc viêm màng não.

Với bệnh viêm não mô cầu, bệnh nhân thường bỗng nhiên sốt kèm ớn lạnh, rét run, đau đầu, co giật hoặc mê sảng ở trường hợp nặng. Một số trường hợp có biểu hiện nôn ói, nhức mỏi.

Với các vết ban đỏ nổi ngoài da đối với viêm não mô cầu, thường có tím thẫm, hoặc to bằng đầu đũa, hoặc là mảng lớn hơn. Các nốt tử ban xuất hiện trong 1-2 ngày có biểu hiện bệnh, trong khi đó sốt phát ban hay sốt xuất huyết, nốt ban thường có màu nhạt hơn và nhỏ hơn và trổ ban từ sau 3-4 ngày.

Ở thể nhẹ, bệnh nhân có thể qua khỏi nếu được nhập viện và điều trị bằng kháng sinh. Thống kê dịch tễ tại Việt Nam cho thấy, có đến 50% người mang vi trùng não mô cầu nhưng không có biểu hiện bệnh và vẫn sống khỏe.

Viêm não mô cầu lại nguy hiểm trong trường hợp bệnh nhân bị nhiễm trùng huyết cấp hoặc viêm màng não. Khả năng bị nhiễm trùng huyết cấp rất ít gặp, một số trường hợp được y văn ghi nhận bệnh nhân có thể tử vong trong vòng 2 ngày sau khi phát bệnh.

Do vi trùng mô cầu có thể truyền từ người này sang người kia qua đường hô hấp (dịch hầu họng, nước mũi) nên để phòng bệnh, người mang bệnh phải được cách ly khỏi đám đông. Người tiếp xúc có thể uống kháng sinh theo hướng dẫn của bác sĩ để phòng bệnh. Ngoài ra, viêm não mô cầu có văcxin phòng ngừa. Loại văcxin này tiêm cho trẻ từ 2 tuổi trở lên. Người lớn cũng có thể tiêm phòng.

Ở mùa thường xuất hiện viêm não mô cầu (những tháng đầu năm), nếu thấy sốt, viêm họng, người bệnh cần đi khám để được điều trị kịp thời.

Benh.vn (Theo vnexpress)

Bài viết Nguy cơ lây lan bệnh viêm não mô cầu đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Bác sỹ Nguyễn Trung Cấp, khoa Cấp cứu (Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương) cho biết, bệnh nhân mắc não mô cầu nguy hiểm là nữ, 30 tuổi (Thụy Phương, Bắc Từ Liêm, Hà Nội). Kết quả xét nghiệm cho thấy bệnh nhân mắc não mô cầu nguy hiểm.

Theo thân nhân người bệnh cho biết, ngày 27-2 bệnh nhân có biểu hiện sốt, đau đầu, nôn mửa… Sau hai ngày sốt, bệnh nhân có thêm triệu chứng lơ mơ, hôn mê nên được gia đình đưa vào BV Đa khoa Đông Anh, sau đó được chuyển tới BV Bệnh nhiệt đới Trung ương.Hiện, bệnh nhân đã tỉnh nhưng các triệu chứng viêm màng não rất rõ ràng với biểu hiện nôn, đau đầu nhiều.

Theo các chuyên gia, bệnh viêm não, màng não do não mô cầu là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi khuẩn Neisseria meningtidis gây nên. Trong đó, vi khuẩn não mô cầu gồm có bốn nhóm chính là A, B, C và D mà não mô cầu nhóm A và B thường hay gặp nhất.

Triệu chứng và nguồn lây bệnh não mô cầu

Ổ chứa vi khuẩn não mô cầu trong tự nhiên là ở người. Do vậy nguồn lây bệnh chủ yếu là bệnh nhân với người lành mang vi khuẩn. Bệnh lây qua đường hô hấp do hít phải các giọt bắn của dịch tiết hô hấp có chứa mầm bệnh.

Mọi lứa tuổi đều có thể cảm nhiễm với vi khuẩn não mô cầu. Tuy nhiên, nguy cơ mắc bệnh cao nhất là tuổi trẻ. Bệnh xuất hiện đột ngột với triệu chứng sốt cao, đau đầu dữ dội, nôn, cứng gáy, mệt mỏi, có thể có đau họng, chấm hay mảng xuất huyết, ban xuất huyết hình sao hoặc có thể có mụn nước.Đặc biệt với thể nhiễm khuẩn huyết viêm màng não mủ có thể gây diễn biến tối cấp, làm bệnh nhân tử vong ngay trong 24 giờ khởi bệnh khiến bác sĩ đôi khi chưa kịp chẩn đoán, chưa kịp điều trị thì bệnh nhân đã tử vong.

Với mục tiêu phòng bệnh lây lan, Cục Y tế dự phòng khuyến cáo người dân thực hiện 4  biện pháp sau:

1.  Thực hiện tốt vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, súc miệng, họng bằng các dung dịch sát khuẩn mũi họng thông thường.

2.  Thực hiện tốt vệ sinh nơi ở, thông thoáng nơi ở, nơi làm việc.

3.  Chủ động tiêm phòng vaccine phòng bệnh cho trẻ, vaccine được tiêm tại các cơ sở tiêm chủng dịch vụ.

4.  Khi có biểu hiện sốt cao, đau đầu, buồn nôn và nôn, cổ cứng, cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.

Tổng hợp

Bài viết Xuất hiện bệnh nhân mắc não mô cầu nguy hiểm tại Hà Nội đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Bệnh viêm não Nhật Bản

Viêm não Nhật Bản là loại viêm não thường gặp nhất ở nước ta. Bệnh gặp chủ yếu ở các vùng nông thôn vào mùa xuân-hè-thu. Trẻ em bị bệnh nhiều hơn so với người lớn do chưa có miễn dịch.

Thời gian ủ bệnh kéo dài 6-16 ngày. Virus viêm não Nhật Bản có thể gây sốt đơn thuần, viêm màng não, và viêm não. Ở trẻ em bệnh thường khởi phát đột ngột với các triệu chứng sốt cao, rối loạn tinh thần, có thể có co giật (hội chứng não cấp). Ở người lớn bệnh ít cấp tính hơn; bệnh nhân mệt mỏi trong một vài ngày, sau đó xuất hiện sốt, đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, nôn… Thăm khám lâm sàng có thể phát hiện tình trạng rối loạn tinh thần, các dấu màng não, liệt vận động, các dấu thần kinh bệnh lý. Trong trường hợp nặng, bệnh nhân có thể có các cơn xoắn vặn chi.

Xét nghiệm DNT thường thấy tăng protein vừa phải, tăng tế bào. Thành phần tế bào có thể chủ yếu là bạch cầu đa nhân trong những ngày đầu của bệnh. Trong các trường hợp viêm não không có viêm màng não, DNT có thể hoàn toàn bình thường.

Xét nghiệm chẩn đoán viêm não Nhật Bản có thể thực hiện với DNT và/hoặc huyết thanh của bệnh nhân. Sự có mặt của kháng thể IgM có giá trị chẩn đoán bệnh.

Bệnh viêm não Nhật Bản là một bệnh nặng. Bệnh nhân có thể tử vong trong giai đoạn cấp của bệnh. Nhiều bệnh nhân có di chứng thần kinh sau giai đoạn cấp của bệnh, bao gồm rối loạn phát triển trí tuệ, động kinh, liệt vận động..). Phụ nữ có thai mắc bệnh viêm não Nhật Bản trong ba tháng đầu và ba tháng thứ hai của thai kỳ có thể bị sảy thai.

Bệnh viêm màng não do quai bị

Là nguyên nhân viêm màng não và viêm não khá phổ biến. Bệnh viêm màng não-não xuất hiện ở khoảng 30-50% số bệnh nhân quai bị; nam mắc nhiều hơn nữ; lứa tuổi dễ mắc viêm màng não do quai bị nhất là trẻ em 5-9 tuổi.

Bệnh viêm màng não và viêm não do quai bị có thể xuất hiện trước, cùng lúc, hoặc sau khi sưng các tuyến nước bọt. Trong một số trường hợp, viêm màng não là biểu hiện duy nhất của bệnh. Các triệu chứng bệnh bao gồm đau đầu, sốt, li bì… Các dấu màng não có thể không rõ rệt. Các bệnh nhân viêm não thường sốt rất cao, có rối loạn ý thức, liệt thần kinh sọ não. Những biểu hiện ít gặp hơn là viêm tủy cắt ngang, hội chứng Guillain-Barre…

Xét nghiệm DNT thường phát hiện tăng tế bào. Trong ngày đầu của bệnh, bạch cầu đa nhân có thể chiếm ưu thế. Protein DNT tăng vừa phải; đường DNT có thể giảm bất thường.

Viêm màng não do quai bị thường diễn biến lành tính. Một số tổn thương não-màng não có thể để lại di chứng vĩnh viễn như điếc, não úng thủy..

Bệnh viêm não Herpes simplex

Virus gây viêm não cấp có hoại tử ở trẻ nhỏ và người trẻ tuổi.

Khởi phát cấp tính với sốt, đau đầu, rối loạn tính cách, rối loạn ngôn ngữ và trí nhớ. Giai đoạn toàn phát bệnh nhân có rối loạn tri giác, có thể hôn mê, liệt nửa người.

Chụp CT thường thấy vùng giảm tỷ trọng ở thuỳ thái dương có phù não xung quanh, đôi khi đẩy lệch đường giữa.

Nhiều trường hợp bệnh đáp ứng ngoạn mục với acyclovir (dùng đường tĩnh mạch).

Bệnh viêm não-màng não do các Enterovirus

Các virus đường ruột (Enterovirus) lây truyền qua tiếp xúc phân-miệng hoặc hô hấp, thường gây bệnh ở trẻ em và người trẻ tuổi vào mùa xuân và mùa hè.

Virus bại liệt có thể gây viêm tủy, viêm màng não, và, rất hiếm khi, viêm não. Bệnh nhân viêm tủy do bại liệt có tình trạng bại hoặc liệt một vài nhóm cơ hoặc cả một cơ lớn dẫn đến di chứng teo cơ các mức độ khác nhau và rối loạn chức năng vận động sau khi bị bệnh.

Các virus Coxsackie nhóm A và B, virus ECHO thường gây viêm màng não nước trong, có thể kèm theo bại nhẹ. Các biểu hiện thường gặp là sốt, mệt mỏi, đau đầu, nôn, hội chứng màng não. Bệnh nhân nhiễm một số virus Coxsackie nhóm A và B có thể biểu hiện bằng hội chứng “tay, chân, miệng” với các nốt phỏng trên niêm mạc miệng, lòng bàn tay và lòng bàn chân. Một số Enterovirus khác có thể gây đau cơ ngực và cơ bụng, viêm cơ tim. Phát ban dạng dát-sẩn có thể gặp, nhất là ở trẻ em.

Phần lớn các ca bệnh diễn biến lành tính; liệt thường khỏi hoàn toàn. Một số bệnh nhân có thể tiến triển nặng và tử vong.

Bệnh viêm màng não do Haemophilus influenzae type B

Haemophilus influenzae type B thường gây viêm màng não mủ ở trẻ em dưới 6 tuổi. Ở người lớn, viêm màng não do H. influenzae thường liên quan tới các ổ nhiễm trùng cận kề màng não như viêm xoang, viêm tai xương chũm, viêm tai giữa, hoặc một số bệnh tiềm tàng như đái tháo đường, suy giảm miễn dịch, viêm phổi, chấn thương nền sọ gây rò rỉ DNT..

Viêm màng não do H. influenzae type B có thể đi kèm với các biểu hiện khác của nhiễm trùng toàn thân như viêm phổi, viêm mủ hầu họng, viêm cơ, nhiễm trùng huyết, viêm tủy xương..

Biểu hiện lâm sàng của viêm màng não do H. influenzae type B không có gì đặc biệt so với các viêm màng não khác. Sốt, đau đầu, nôn là các triệu chứng nổi bật. Dấu hiệu màng não có thể rõ hoặc kín đáo.

DNT trong viêm màng não do H. influenzae type B có biến loạn đặc trưng cho viêm màng não mủ với tăng protein thường > 1g/l, đường giảm, tế bào tăng cao, chủ yếu là bạch cầu đa nhân trung tính.

Trên tiêu bản DNT nhuộm Gram, H. influenzae type B có thể nhìn thấy dưới dạng các cầu trực khuẩn Gram(-). Vi khuẩn có thể phân lập được từ DNT, máu và một số dịch thể khác. Các xét nghiệm ngưng kết latex, ELISA có khả năng cho chẩn đoán nhanh, có thể áp dụng ngay cả khi bệnh nhân đã được điều trị kháng sinh, nhưng hiện chưa có tại Việt nam.

Tỷ lệ tử vong trong viêm màng não do H. influenzae type B vào khoảng 5%. Một số bệnh nhân sau khi khỏi bệnh còn có các di chứng thần kinh như giảm thính lực hoặc điếc, chậm nói, não úng thủy.

Bệnh viêm màng não do não mô cầu

N. meningitidis là tác nhân gây viêm màng não khá phổ biến. Bệnh lây qua đường hô hấp và thường mang tính chất dịch. Trẻ em và người trẻ tuổi là nhóm mắc bệnh nhiều nhất

Viêm màng não do não mô cầu thường khởi phát cấp tới tối cấp. Hầu hết viêm màng não do não mô cầu thường đi kèm với nhiễm khuẩn huyết. Các biểu hiện thường gặp là sốt cao, rét run, đau đầu, nôn, rối loạn tinh thần. Bệnh nhân thường có hội chứng màng não nhưng không phải tất cả mọi trường hợp.

Dấu hiệu đặc trưng nhất cho nhiễm não mô cầu là ban trên da. Ban thường xuất hiện sớm, phân bố rải rác khắp cơ thể, có dạng dát sẩn mầu hồng kích thước 2-10 mm, chấm xuất huyết. Trong các trường hợp nặng, nhiều vùng da lớn bị xuất huyết và hoại tử. Tình trạng bệnh nhân thường nguy kịch, huyết áp hạ hoặc có thể có shock; suy đa cơ quan và đông máu nội quản rải rác có thể xảy ra.

Xét nghiệm DNT có tăng tế bào, chủ yếu bạch cầu đa nhân; protein tăng, đường giảm. Soi DNT có thể phát hiện N. meningitidis dưới dạng song cầu Gram (-). Vi khuẩn có thể phân lập được từ DNT, máu, dịch từ tổn thương da của bệnh nhân. Trong công thức máu, số lượng bạch cầu và tỷ lệ bạch cầu đa nhân trung tính thường tăng; một vài bệnh nhân có thể có CTM không bình thường.

Nhiễm trùng huyết và viêm màng não do não mô cầu thường có tỷ lệ tử vong cao (10-15%), nhất là trong những trường hợp bệnh tối cấp. Ở những bệnh nhân sống sót, các biến chứng thần kinh thường ít gặp.

Bệnh viêm màng não do phế cầu

Phế cầu (S. pneumoniae) là tác nhân gây viêm màng não thường gặp ở người lớn. Bệnh nhân viêm màng não thường có các ổ nhiễm phế cầu kề cận sọ não hoặc ở các cơ quan khác như viêm phổi, viêm tai giữa, viêm tai xương chũm, viêm xoang, viêm nội tâm mạc… Nhiễm phế cầu nặng thường gặp ở các bệnh nhân có các bệnh cơ địa như nghiện rượu, suy dinh dưỡng, đái tháo đường, bệnh ác tính, các bệnh suy giảm miễn dịch. S. pneumoniae là vi khuẩn thường gặp nhất gây viêm màng não mủ ở những người có tổn thương nền sọ và rò rỉ DNT.

Bệnh cảnh lâm sàng và biến đổi DNT trong viêm màng não do phế cầu không có gì khác biệt so với các viêm màng não mủ khác. S. pneumoniae có thể nhìn thấy trên tiêu bản DNT dưới dạng các cầu khuẩn Gram (+) hơi dài, xếp đôi, có vỏ bọc xung quanh. Vi khuẩn có thể phân lập được từ DNT và máu của bệnh nhân.

Bệnh viêm màng não do Listeria monocytogenes

L. monocytogenes lây theo đường tiêu hoá, là tác nhân hay gây viêm màng não mủ ở phụ nữ có thai, người già và trẻ sơ sinh và những đối tượng suy giảm miễn dịch khác.

Viêm màng não có thể cấp hoặc bán cấp với dịch não tuỷ nhiều khi có những thay đổi giống viêm màng não virus hoặc viêm màng não lao. Khi soi dịch não tuỷ có thể thấy vi khuẩn là những trực khuẩn nhỏ Gram dương, có xu hướng ở trong tế bào.

Các kháng sinh nhóm Cephalosporin không có tác dụng với vi khuẩn này. Điều trị đặc hiệu có thể dùng ampicillin hoặc cotrimoxazol.

Bệnh viêm màng não do tụ cầu vàng và trực khuẩn mủ xanh

Tụ cầu vàng (S. aureus) và trực khuẩn mủ xanh (Ps. aeruginosae) là hai vi khuẩn hàng đầu gây viêm màng não ở những bệnh nhân sau phẫu thuật thần kinh, sau chấn thương sọ não, phẫu thuật dẫn lưu DNT, viêm nội tâm mạc. Diễn biến viêm màng não do các vi khuẩn này thường nặng, điều trị khó, tỷ lệ tử vong cao.

Bệnh viêm màng não do lao

Là loại viêm màng não kéo dài (mạn tính) thường gặp nhất. Bệnh thường khởi phát bán cấp hoặc từ từ trong khoảng 1-2 tuần với sốt và đau đầu tăng dần. Trên lâm sàng, các dấu màng não thường kín đáo. Liệt các dây thần kinh sọ não là dấu hiệu thường gặp (dây VI, VII, III..). Trong các giai đoạn muộn, bệnh nhân có thể lú lẫn, hôn mê, liệt các chi.

Chọc dò tủy sống và xét nghiệm DNT là cơ sở để chẩn đoán lao màng não. Trong giai đoạn đầu của bệnh, DNT có thể trong hoặc lờ đục, protein tăng vừa phải, đường có thể giảm; tế bào DNT tăng, thành phần tế bào có thể là bạch cầu đa nhân hoặc lymphocyte. Ở các giai đoạn muộn, DNT có màu vàng chanh hoặc vàng đậm; protein tăng cao, đường và chloride giảm. Xét nghiệm soi tìm AFB trong DNT thường có tỷ lệ dương tính rất thấp. Nuôi cấy DNT tìm vi khuẩn lao có tỷ lệ dương tính cao hơn nhiều so với soi BK, hiện có thể thực hiện được ở một số bệnh viện lao lớn. Xét nghiệm PCR và ELISA chẩn đoán lao là những thăm dò cho phép chẩn đoán nhanh, nhưng độ nhạy của hai xét nghiệm vào khoảng 50-60% và độ đặc hiệu từ 85-92%.

Một vài thăm dò có thể sử dụng để hỗ trợ chẩn đoán lao màng não. Tổn thương lao cũ hoặc lao kê đồng hành có thể tìm thấy trên phim phổi. BK có thể soi thấy hoặc phân lập được từ các bệnh phẩm đờm hoặc dịch viêm ở các cơ quan và tổ chức khác của cơ thể, nếu có (dịch màng phổi, màng bụng, khớp, da..). Cấy máu trong môi trường đặc hiệu cho Mycobacteria có thể giúp phân lập được vi khuẩn lao. Xét nghiệm Mantoux có giá trị tham khảo trong chẩn đoán lao màng não.

Chụp cắt lớp vi tính sọ não là thăm dò giúp chẩn đoán phân biệt lao màng não với các tổn thương choán chỗ (abscess não, u não..) gây triệu chứng thần kinh khư trú. Các hình ảnh thường thấy trong lao màng não-não là giãn các não thất, các ổ nhồi máu trong nhu mô não; đôi khi có thể thấy tổn thương u lao (tuberculoma) hoặc ổ abscess do lao. Đánh giá tiến triển của tổn thương khư trú trong não sau một thời gian điều trị cũng là một phương pháp giúp chẩn đoán phân biệt lao và các bệnh khác.

Trong nhiều trường hợp, viêm màng não do lao không thể chẩn đoán xác định trên lâm sàng hoặc qua các xét nghiệm cận lâm sàng. Khi các viêm màng não khác đã được loại trừ, hoặc khi lao màng não được nghi ngờ hoặc không thể loại trừ, cần tiến hành điều trị bệnh nhân bằng các thuốc chống lao. Sự cải thiện trong tình trạng của bệnh nhân (giảm các triệu chứng sốt và đau đầu, tình trạng tinh thần tốt lên, giảm các dấu hiệu màng não..) trong quá trình điều trị là bằng chứng hỗ trợ cho chẩn đoán. Biến loạn DNT hồi phục muộn hơn tình trạng lâm sàng; protein duy trì hoặc thậm chí tăng lên trong một vài tuần trước khi giảm dần. Đường và chloride DNT trở về bình thường là những dấu hiệu đầu tiên cho thấy có đáp ứng với điều trị. Thành phần tế bào DNT có thể tăng lên sau điều trị; tăng số bạch cầu đa nhân trung tính cũng gặp ở những bệnh nhân đáp ứng tốt với điều trị.

Lao màng não là một bệnh nặng. Không được điều trị, tất cả các trường hợp bệnh đều tử vong. Những bệnh nhân được chẩn đoán và điều trị muộn thường có các di chứng về thần kinh như giảm trí tuệ, liệt vận động, teo dây thần kinh thị giác gây mù, liệt các dây thần kinh sọ não, não úng thủy…

Bệnh viêm màng não do Cryptococcus neoformans

Là loại viêm màng não thường gặp ở bệnh nhân HIV/AIDS, rất hiếm gặp ở người bình thường. Bệnh diễn biến từ từ; các triệu chứng chính là đau đầu, buồn nôn, lú lẫn, giảm thị lực… Sốt và dấu hiệu màng não thường nhẹ hoặc hoàn toàn không có. Liệt các dây thần kinh sọ não thường không đối xứng, xuất hiện ở khoảng 1/4 số bệnh nhân. Bệnh tiến triển dẫn tới hôn mê; bệnh nhân thường tử vong do chèn ép thân tủy.

DNT thường biến loạn không đáng kể; các bào tử nấm có thể dễ dàng tìm thấy với số lượng lớn trển tiêu bản nhuộm mực tàu. C. neoforman có thể phân lập được từ các bệnh phẩm DNT, máu, nước tiểu. Kháng nguyên cryptococcus có thể phát hiện trong DNT và máu bằng xét nghiệm ngưng kết latex.

Bệnh viêm màng não do Angiostrongilus cantonensis

Người nhiễm A. cantonensis khi ăn phải một số động vật nhuyễn thể, tôm, cá, hoặc rau xanh bị nhiễm ấu trùng của loại giun này nhưng chưa được nấu chín kỹ. Trong cơ thể người, ấu trùng A.cantonensis xâm nhập vào hệ thần kinh trung ương gây viêm, xuất huyết, hoại tử và sự hình thành các u hạt quanh ấu trùng giun trong tổ chức não.

Các dấu hiệu lâm sàng bao gồm đau đầu, buồn nôn, nôn, rối loạn cảm giác. Sốt, dấu hiệu màng não, rối loạn tinh thần và tổn thương thần kinh khư trú là các triệu chứng thường gặp.

Nhiễm giun A. cantonensis được nghĩ tới khi bệnh nhân viêm màng não có tăng bạch cầu ái toan trong DNT và trong máu ngoại vi. Protein DNT thường tăng, đường không giảm. Ấu trùng giun trong DNT rất hiếm khi được tìm thấy. Chẩn đoán có thể được khẳng định bằng xét nghiệm ELISA tìm kháng thể với A. cantonensis trong huyết thanh người bệnh.

Bệnh  vêm não do Toxoplasma gondii

Thường xảy ra ở người nhiễm HIV ở giai đoạn suy giảm miễn dịch nặng (số TCD4 < 100 tế bào/mm3)

Tiến triển từ từ với các biểu hiện thần kinh khu trú như liệt vận động, liệt thần kinh sọ, thất ngôn; đau đầu, co giật, rối loạn ý thức; sốt.

Chụp cắt lớp vi tính sọ não có cản quang kép: hình ảnh một hoặc nhiều ổ tổn thương hình vòng nhẫn kích thước <2cm ở cả hai bán cầu đại não.

Cần được điều trị sớm; điều trị theo kinh nghiệm nếu không làm được CT sọ não. Bệnh nhân thường tiến triển tốt về mặt lâm sàng trong vòng 1 tuần; các tổn thương trên phim CT sọ não cải thiện trong vòng 2 tuần.

Viện YHLS các Bệnh nhiệt đới Quốc gia.

Bài viết Chẩn đoán một số bệnh viêm màng não – viêm não thường gặp đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Theo các chuyên gia, viêm não mô cầu là bệnh cấp tính nên các triệu chứng, biểu hiện của bệnh rất đột ngột. Bệnh lây truyền qua đường hô hấp do tiếp xúc trực tiếp với các hạt nước bọt và các dịch tiết mũi họng của bệnh nhân. Sau khi ủ bệnh 3 – 4 ngày, người bệnh sốt cao đột ngột, đau đầu dữ dội, buồn nôn, cổ cứng, mắt nhạy cảm với ánh sáng và có thể xuất huyết chấm hồng hoặc mụn nước.

Người bệnh cảm thấy mệt lử rất nhanh, có thể hôn mê, có mảng xuất huyết và sốc. Vì thế, ngay khi nghi ngờ người bệnh bị viêm não mô cầu, cần khẩn trương đưa ngay bệnh nhân tới các cơ sở y tế để được điều trị sớm.

Não mô cầu là bệnh truyền nhiễm ít gặp. Tuy nhiên nếu xuất hiện ca bệnh thì bệnh có khả năng phát triển thành dịch vì dễ lây lan qua đường hô hấp, đặc biệt ở những nơi tập trung đông người. Tuổi dễ mắc bệnh nhất là trẻ em từ 36 tháng đến 3 tuổi hoặc thanh thiếu niên từ 14-20 tuổi.

Bệnh có khả năng gây tử vong trong vòng 48 tiếng, với tỷ lệ tử vong rất cao nếu bị nhiễm khuẩn huyết mặc dù được dùng thuốc kháng sinh sớm. Ngược lại, nếu phát hiện và điều trị sớm bằng kháng sinh nhạy cảm, tỷ lệ tử vong sẽ giảm chỉ còn khoảng 5% – 15%.

Phó Giám đốc Trung tâm y tế dự phòng Hà Nội, ông Nguyễn Nhật Cảm cho biết, ngay sau khi biết thông tin về ca mắc não mô cầu đầu tiên ở miền Bắc (một bệnh nhân 21 tuổi, quê Nam Định) trước khi phát bệnh đã làm việc ở Hà Nội nên Trung tâm đã chủ động giám sát ca bệnh.

Theo ông Cảm, bệnh nhân này đang bán hàng tại quầy tạp hóa ở 141 Hồng Mai, Quỳnh Lôi (quận Hai Bà Trưng) thì xin về quê ở Nam Định. 3 ngày sau đó có biểu hiện của bệnh não mô cầu. Sau 5 ngày điều trị tại Bệnh nhiệt đới Trung ương, đến chiều 16/1 bệnh nhân dần ổn định và có thể xuất viện trong tuần này.

Tại TP HCM trong tuần qua cũng đã phát hiện một số ca bệnh nhân mắc viêm não mô cầu. Hiện sức khỏe các bệnh nhân này đều ổn định.

Sở Y tế TP.HCM đã tiến hành một số phương án phòng chống bệnh, điều tra dịch tễ. Đồng thời khuyến cáo người dân, khi có dấu hiệu sốt, ho, đau họng cần đi khám bệnh kịp thời, tránh tự ý dùng kháng sinh.

Cụ thể, Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) yêu cầu giám sát chặt chẽ các trường hợp có tiếp xúc với bệnh nhân và các trường hợp nghi ngờ. Giám sát, phát hiện sớm các trường hợp nhiễm bệnh, thu dung điều trị kịp thời, xử lý triệt để ổ dịch. Chỉ đạo các cơ sở khám, chữa bệnh trên địa bàn sẵn sàng tổ chức tốt việc thu dung, cách ly, điều trị bệnh nhân nhằm hạn chế tử vong và thông báo kịp thời cho Trung tâm Y tế dự phòng để điều tra, xử lý ổ dịch. Sẵn sàng thuốc, vật tư, hóa chất, hỗ trợ kịp thời cho địa phương triển khai các hoạt động phòng, chống dịch.

Benh.vn (Theo VGP)

Bài viết Bộ Y tế yêu cầu giám sát chặt bệnh viêm não mô cầu đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Bệnh nhân B.H.Đ (nam, 21 tuổi, quê ở Phú Xuyên, Hà Nội). Trước hai ngày vào viện, bệnh nhân có biểu hiện sốt cao, đau đầu, buồn nôn, xuất hiện các nốt ban trên da. Bệnh nhân được chuyển đến BVĐK huyện Phú Xuyên, nghi ngờ nhiễm khuẩn liên cầu lợn do trước đó bệnh nhân có ăn tiết canh lợn. Sau đó, bệnh nhân được chuyển thẳng lên BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương ngày 10/2 vừa qua.

Bệnh nhân nhập viện trong trạng thái tri giác lơ mơ, ban xuất huyết hoại tử rải rác trên da, có tình trạng viêm màng não, nhiễm trùng nặng, có dấu hiệu tiền sốc. Qua thăm khám ban đầu, các bác sĩ đã xác định ngay không phải là ban của liên cầu lợn và nghi ngờ bệnh nhân nhiễm não mô cầu. Ngay lập tức, bệnh nhân được cách ly ngay, lấy mẫu bệnh phẩm xét nghiệm cho kết quả nhiễm não mô cầu.

Sau hai ngày điều trị tích cực, đến nay 12/2, bệnh nhân đã qua cơn nguy kịch, hết sốt, các vết ban đã giảm đáng kể, tình trạng bệnh tiến triển tốt. BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương cũng đã thông báo cho hệ thống y tế phòng dịch cấp thuốc dự phòng, xử lý môi trường tại địa phương bệnh nhân mắc bệnh.

Bác sĩ Nguyễn Trung Cấp, Phó trưởng khoa Cấp cứu – Điều trị tích cực (BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương) cho biết: “Não mô cầu là bệnh lý lây truyền qua đường hô hấp, vi khuẩn não mô cầu cư trú ở vùng hầu họng, khi tiếp xúc thông thường người với người sẽ lây truyền qua nước bọt, dịch tiết đường hô hấp, ho, hắt hơi. Bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ đối tượng nào, nguy cơ cao ở trẻ em và người già do sức đề kháng kém”.

Não mô cầu là một loại cầu khuẩn thường xếp thành cặp, “song cặp”, tên khoa học là Neisseria meningitidis. Một số người lành cũng có thể mang vi khuẩn đó ở vùng hầu họng, gặp điều kiện thuận lợi sẽ xuất hiện thành dịch lây lan nhanh chóng.

“Não mô cầu thường gây hai bệnh lý chính là viêm màng não mủ và nhiễm trùng máu do não mô cầu. Cả hai thể này đều nguy hiểm và có thể gây sốc, tử vong nhanh chóng nếu không được điều trị kịp thời. Với bệnh nhân Đ., khi vào viện đã có dấu hiệu viêm màng não mủ rất rõ, có nhiễm trùng huyết kèm theo, các rối loạn trên xét nghiệm khi vào cũng hướng tới tình trạng tiền sốc”- bác sĩ Cấp cho biết thêm.

Do đó, khi phát hiện bệnh nhân não mô cầu cần được cách ly nhanh chóng, sử dụng thuốc kháng sinh phù hợp, càng sớm càng tốt. Khi tiếp xúc với bệnh nhân hoặc ca bệnh nghi ngờ cần mang trang bị phòng hộ đeo găng tay, khẩu trang, rửa tay sau khi tiếp xúc với mầm bệnh. Một số đối tượng đặc biệt khi tiếp xúc với mầm bệnh mà không được phòng hộ cần được hướng dẫn sử dụng thuốc dự phòng.

Ở thể tối cấp, bệnh diễn tiến nhanh, tỉ lệ tử vong ở bệnh nhân não mô cầu lên đến 60-70%; thể viêm màng não mủ là 30-40% nếu việc điều trị không kịp thời.

Tuy nhiên, một khó khăn trong việc chẩn đoán chính xác bệnh là do vết ban hoại tử trên bệnh nhân não mô cầu rất dễ gây nhầm lẫn với bệnh nhân nhiễm liên cầu lợn. Vì vậy, các thầy thuốc luôn luôn cảnh giác với loại bệnh này, tránh việc bỏ sót.

Theo nhận định của các bác sĩ, thời gian gần đây bệnh não mô cầu tương đối ít xuất hiện. Từ tháng 4, tháng 5 năm 2013, BV Bệnh Nhiệt đới mới tiếp một bệnh nhân và đã kịp thời thông báo cho hệ thống phòng dịch, khoanh vùng xử lý dịch triệt để, không để xảy ra dịch lớn.

Nên tiêm vaccine phòng bệnh

PGS.TS Nguyễn Văn Kính, GĐ BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, bệnh não mô cầu nguy hiểm ở chỗ chỉ sau vài tiếng đồng hồ, bệnh nhân có thể bị sốc nhiễm khuẩn. Để phòng bệnh, người dân nên chủ động tiêm vaccine phòng bệnh não mô cầu.

Bên cạnh đó, thực hiện tốt vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, súc miệng, họng bằng các dung dịch sát khuẩn mũi họng thông thường. Thực hiện tốt vệ sinh thông thoáng nơi ở, nơi làm việc. Khi có biểu hiện sốt cao, đau đầu, buồn nôn và nôn, cổ cứng, cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị. Khi phạt hiện người nghi ngờ mắc bệnh viêm màng nõ do não mô cầu cần thông báo theo đường dây nóng của y tế địa phương để được điều tra giám sát xử lý kịp thời.

Theo SKĐS

Bài viết Ca bệnh não mô cầu đầu tiên năm 2014 tại BV Nhiệt đới Trung ương đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.