Để ngăn chặn tình trạng trên, nhiều trường hợp các bác sỹ đã chỉ định nạo VA. Vậy, vì sao trẻ hay bị viêm VA? Khi nào thì phải nạo VA cho trẻ?

VA là bộ phận nào trên cơ thể?

VA xuất hiện ở trẻ ngay sau khi sinh, chúng cùng với amidan khẩu cái (mà ta quen gọi là amiđan) và amiđan đáy lưỡi tạo thành một vòng bạch huyết quanh họng (vòng bạch huyết  Wandayer).

VA (vegetation adenoide), là một đám tổ chức lympho nằm ở trần vòm họng (còn gọi là amidan Luschka) và quanh loa vòi nhĩ (còn gọi là amidan Gerlach).

Vị trí VA và Amidan trong cổ họng

Chức năng của VA

• Nhận biết và định dạng các yếu tố gây bệnh xâm nhập cơ thể qua đường hô hấp, tiêu hóa.
• Giúp cho hệ thống miễn dịch sản xuất ra các kháng nguyên bảo vệ cơ thể…

Khi nào thì VA bị viêm nhiễm

Trong họng có nhiều tổ chức lympho rải rác khắp niêm mạc hoặc tập trung thành từng khối ở mặt trước của họng. Khi tổ chức này viêm hoặc quá phát thành khối gọi là sùi vòm họng hay còn gọi là viêm V.A.

Viêm VA gây cản trở đến việc hít thở không khí.

Có 2 loại viêm VA là: Viêm VA cấp tính và Viêm VA mạn tính.

Triệu chứng viêm VA

Viêm VA cấp

+ Trẻ bị sốt, 38 – 39oC, cũng có thể sốt cao, kèm theo chảy mũi (chảy mũi trong, loãng, chảy mũi nhầy, mũi mủ).

+ Trẻ bị ngạt mũi, thường phải há miệng để thở khi ngủ và thường xuất hiện tiếng ngáy.

+ Trẻ mệt mỏi, biếng ăn, quấy khóc, hơi thở có mùi hôi khó chịu.

Một số dấu hiệu điển hình của viêm VA

Viêm VA mạn tính

+ Chảy mũi và nghẹt mũi mạn tính, kéo dài (bội nhiễm).

+ Trẻ ngáy to khi ngủ và phải thở đường miệng (do nghẹt mũi hoàn hoàn toàn).

+ Trẻ viêm VA mãn tính kéo dài (không được điều trị) có thể gây nên những biến đổi đặc trưng trên khuôn mặt…

Biến chứng viêm VA

• Viêm phế quản.
• Viêm tai giữa.
• Viêm thanh quản hạ thanh môn.
• Áp xe thành sau họng…

Điều trị viêm VA

Viêm VA cấp tính

+ Uống thuốc hạ sốt (nếu trẻ sốt cao trên 38oC).

+ Dùng kháng sinh.

+ Các thuốc làm loãng đờm, giảm ho.

+ Nhỏ thuốc mũi (nước muối sinh lý hoặc argyrol 1% hoặc 2% có tác dụng sát khuẩn và làm khô).

Viêm VA mạn tính biến chứng

+ Nạo VA.

Lưu ý: trẻ cần được làm sạch mũi thường xuyên và điều trị bệnh theo chỉ dẫn của bác sỹ.

Làm sạch mũi, họng bằng nước muối sinh lý để phòng tránh viêm VA

Phương pháp nạo VA

• Gây mê tại chỗ (thực hiện trong vài phút)
• Gây tê tại chỗ (trẻ có thể ăn uống bình thường sau phẫu thuật, không cần kiêng nói…)

Vì sao trẻ hay bị viêm VA?

• Do cấu trúc của VA có nhiều khe kẽ, ngóc ngách là nơi trú ẩn và phát triển của vi trùng.
• Do VA nằm ở ngay cửa ngõ của cơ thể.
• Do VA dễ bị tấn công bởi các tác nhân ngoại lai (vi khuẩn, virus) khi thời tiết thay đổi, nóng lạnh bất thường.
• Do sức đề kháng, hệ miễn dịch của trẻ yếu hơn người lớn nên dễ bị viêm nhiễm…

Khi nào thì phải nạo VA cho trẻ?

• Khi VA bị viêm nhiễm nặng (tái đi tái lại nhiều lần: nhiều hơn 5 lần/1 năm.).
• Khi VA quá phát sẽ làm bít tắc lỗ mũi sau, cản trở đường thở bằng mũi, làm ứ đọng dịch và mủ ở mũi.
• Khi VA thường xuyên bị viêm nhiễm dẫn đến thiếu oxy não, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ.
• Khi VA viêm nhiễm gây ảnh hưởng đến các khu vực lân cận như: mũi, xoang, họng, tai giữa, phế quản (Viêm VA gây biến chứng)…
• Nạo VA khi VA bị viêm nhiễm nặng ảnh hưởng đến xoang, phế quản

Phương pháp phòng ngừa viêm VA cho trẻ

• Vệ sinh mũi, họng cho trẻ thường xuyên.
• Rửa mũi, họng cho trẻ bằng dung dịch nước muối sinh lý khi trẻ bị viêm mũi, họng.
• Không cho trẻ uống nước đá, ăn kem (niêm mạc họng bị thay đổi nhiệt độ đột ngột) dẫn đến viêm nhiễm.
• Giữ ấm mũi, họng cho trẻ khi thời tiết giao mùa, trở lạnh…
• Điều trị sớm và đúng cách mỗi khi trẻ bị viêm mũi họng, viêm V.A.

Lời kết

Ở Việt Nam, tỷ lệ trẻ viêm VA chiếm khoảng 30%, lứa tuổi mắc bệnh, nhiều nhất từ 2 – 5 tuổi.  Nguyên nhân gây bệnh do: trẻ bị lạnh đột ngột, lạnh kéo dài, lây nhiễm cúm, sởi, ho gà…Viêm VA lâu ngày dẫn đến các biến chứng nguy hiểm: viêm phế quản, viêm tai giữa, viêm thanh quản, hạ thanh môn, áp se thành sau họng…

Vì vậy, để phòng ngừa bệnh VA cho trẻ chúng ta cần: vệ sinh mũi, họng cho trẻ hàng ngày bằng nước muối sinh lý, giữ ấm mũi, họng cho trẻ khi thời tiết trở lạnh, giao mùa…

Benh.vn

Bài viết Vì sao trẻ hay bị viêm VA, khi nào thì nên nạo VA cho trẻ đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Viêm VA rất phổ biến, đặc biệt là ở trẻ nhỏ

VA (Végétations Adénoides) là một khối lympho nằm ở nóc vòm, thuộc vòng bạch huyết Waldeyer của họng, mà bình thường mọi em bé đều có. Lớp tân nang này dày độ 2 mm nằm trong lớp dưới niêm mạc của nóc vòm và thành sau của vòm mũi họng, gồm nhiều nẹp nhỏ chạy dài từ sau ra trước và hướng về một chỗ lõm ở giữa nóc vòm gọi là hố Toocvan (Tornwaldt).

Khi tổ chức này bị viêm và quá phát thì nó biến thành những khối to gọi là viêm VA (hay còn gọi là viêm sùi vòm, viêm họng mũi, viêm amiđan vòm) có thể che lấp mũi sau.

Cấu tạo và chức năng của vòng Waldeyer

Trong lớp dưới niêm mạc của vùng họng mũi và vùng họng miệng có một hệ thống tổ chức bạch huyết rất phong phú, trong đó có những vùng mà tổ chức bạch huyết này tập trung thành những khối theo 1 vòng tròn ở mặt trước của họng gọi là vòng bạch huyết Waldeyer, gồm:

– VA (vegetations ad noides) nghĩa là sùi vòm, nằm ở thành sau trên của vòm và còn gọi là amiđan vòm hay amiđan của Luschka.

– Amiđan vòi ở quanh lỗ vòi Eustache còn gọi là amiđan của Gerlach.

– Amiđan khẩu cái nằm ở thành bên của họng miệng còn gọi tắt là amiđan.

– Amiđan đáy lưỡi ở 1/3 sau của lưỡi, thuộc vùng họng miệng.

Chức năng miễn dịch của vòng Waldeyer

Vòng Waldeyer nói riêng và tổ chức lympho của vùng mũi họng nói chung có vai trò bảo vệ cơ thể thông qua cơ chế miễn dịch: tạo ra miễn dịch tế bào nhờ các lympho T, tạo ra miễn dịch thể dịch nhờ vào các lympho B gây chuyển dạng tương bào sản xuất ra các globulin miễn dịch G.A.M.D.E.

Trẻ lọt lòng, miễn dịch thể dịch của trẻ chỉ có IgG được hấp thu từ bà mẹ qua nhau thai trong thời kỳ bào thai. Tỷ lệ IgG của trẻ sẽ giảm dần rồi mất hẳn sau 6 tháng tuổi. Nhờ vào quá trình tiếp xúc với các kháng nguyên từ môi trường bên ngoài, từ tháng thứ 6 trở đi, cơ thể trẻ tự sản xuất các Globulin miễn dịch, đầu tiên là IgM, kế đó là IgG.

Các tỉ lệ này sẽ đạt đến giá trị bình thường ở 18 tháng tuổi nhưng phải đến 9 tuổi mới có được sự trưởng thành miễn dịch như người lớn. Do đó, từ 6 tháng đến 9 tuổi còn được gọi là thời kỳ thiếu hụt miễn dịch sinh lý, trẻ có nhiều đợt viêm nhiễm đường hô hấp trên trong đó có viêm VA và amiđan.

Chính sự đương đầu với các kháng nguyên không đồng nhất đã giúp trẻ phát triển về hệ thống đề kháng miễn dịch. Những vùng tổ chức giàu các tế bào có khả năng miễn dịch lại nằm ở đường tiêu hóa hoặc ở đường hô hấp trên nên chúng thường xuyên tiếp xúc với các yếu tố bên ngoài. Đó là mảng Peyer của ruột và vòng Waldeyer của họng. Đơn vị mô học có chức năng miễn dịch tương ứng với trung tâm mầm chứa các lympho B và một vài lympho T (bao quanh các lympho B).

Giữa sự miễn dịch niêm mạc và miễn dịch toàn thân có những mối quan hệ với nhau. Các kháng nguyên virus hoặc vi khuẩn, một khi bị tóm bắt và được trình diện với các lymphocyte, sẽ gây nên một sự chuyển dạng các tương bào và tổng hợp nên các globulin miễn dịch G, A, M, D và E.

Các tế bào có khả năng miễn dịch và các kháng thể khác nhau đều có khả năng di trú trong toàn bộ cơ thể để phát huy hiệu quả của chúng.

Sự tấn công của các kháng nguyên mới (có khoảng gần 200 type huyết thanh virus khác nhau) đã gây nên sự gia tăng thể tích của các cơ quan bạch huyết, tăng cường hiện tượng viêm và nhiễm trùng gần như bắt buộc trong quá trình đạt đến sự trưởng thành miễn dịch ở lứa tuổi trẻ em.

Như vậy, viêm VA và viêm Amidan không biến chứng ở trẻ em là quá trình có lợi cho cơ thể vì giúp cho cơ thể hình thành sự miễn dịch cần thiết, chúng chỉ trở thành bệnh lý khi tái phát thường xuyên hoặc có biến chứng.

Dịch tễ học bệnh viêm VA

VA là tổ chức lympho bình thường của con người, lúc đẻ ra đã có, nó phát triển đến cao độ vào khoảng 2-6 tuổi (lứa tuổi nhà trẻ và mẫu giáo). Nhưng trong một số trường hợp cá biệt chúng ta có thể thấy sùi vòm quá phát to ở hài nhi hay người lớn.

Tỉ lệ viêm VA và viêm A ở nước ta khoảng 30%, ở Pháp 25%, Tiệp Khắc 12%, Đức 17%.

Viêm VA và viêm amiđan có thể gây nhiều biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe, lao động, học tập…

Nguyên nhân của viêm VA

Viêm nhiễm

Do bị lạnh, các vi khuẩn và virus có sẵn ở mũi họng trở nên gây bệnh. Vi khuẩn bội nhiễm thường là liên cầu, tụ cầu.

Sau các bệnh nhiễm khuẩn lây của đường hô hấp trên như cúm, sởi, ho gà… Do đó những trẻ sống tập thể (nhà trẻ, mẫu giáo dễ lây lan cho nhau).

Giang mai bẩm sinh là một yếu tố thuận lợi cho sự quá phát của VA.

Tổ chức bạch huyết

Có một số trẻ có tổ chức bạch huyết phát triển rất mạnh. Nhiều hạch ở cổ, ở họng quá phát rất dễ bị viêm nhiễm, tạo điều kiện thuận lợi cho viêm VA.

Do cấu trúc và vị trí của VA

VA có nhiều khe hốc, là nơi vi khuẩn dễ trú ẩn và phát triển. Hơn nữa VA nằm ở vòm mũi họng, là cửa ngõ của đường thở ở trẻ em (trẻ em thường quen thở bằng mũi là chủ yếu), nên vi khuẩn-virus dễ xâm nhập.

Bệnh viêm VA cấp

Bệnh viêm VA cấp là viêm nhiễm cấp tính xuất tiết hoặc viêm mủ ở tổ chức bạch huyết ở nóc vòm. Ngay từ nhỏ, trẻ đã có thể mắc bệnh.

Triệu chứng toàn thân

Ở trẻ nhi bệnh bắt đầu đột ngột với sốt cao 39-40oC, thể trạng nhiễm trùng. Thường kèm theo những hiện tượng phản ứng dữ dội như co giật hoặc khó thở do co thắt thanh quản. Đôi khi có phản ứng màng não như nôn mửa, rối loạn tiêu hóa, v.v…

Triệu chứng cơ năng

– Tắc mũi: là triệu chứng điển hình, có thể tắc hoàn toàn phải thở bằng miệng. Đối với trẻ nhỏ thường thở nhanh, nhịp thở không đều, bỏ bú hoặc bú ngắt quãng và quấy khóc nhiều. Đối với trẻ lớn, tắc mũi thường không hoàn toàn nhưng thở ngáy.

– Chảy mũi: chảy mũi nhầy ra cả hai mũi, cả mũi trước và mũi sau.

– Ho: do phản xạ kích thích bởi dịch mũi từ vòm họng chảy xuống thành sau họng.

– Viêm VA ở trẻ lớn: đêm ngủ thường ngáy, nói giọng mũi kín.

– Viêm VA ở người lớn: cảm giác mệt mỏi, thở khụt khịt, nhức đầu, khô rát vòm họng, có thể ù tai và nghe kém.

Triệu chứng thực thể

– Soi mũi trước: thấy hốc mũi đầy mủ nhầy, các cuốn mũi phù nề đỏ và xuất tiết. Ở trẻ lớn, sau khi hút sạch mủ và đặt thuốc co mạch Ephédrin 1% hoặc Adrénaline có thể nhìn thấy tổ chức VA màu đỏ mấp mé ở cửa mũi sau.

– Soi mũi sau gián tiếp bằng gương hoặc dùng ống nội soi: chỉ làm được với trẻ lớn và người lớn. Thấy khối VA viêm đỏ và vòm có nhiều xuất tiết nhầy.

– Khám họng: thấy niêm mạc họng đỏ, có mủ nhầy phủ lên niêm mạc thành sau họng từ trên vòm họng chảy xuống.

– Khám tai: thấy màng nhĩ thường có phản ứng, trở thành sung huyết đỏ và lõm. Đây là dấu hiệu rất có giá trị để chẩn đoán viêm VA cấp.

– Có thể sờ thấy hạch ở góc hàm, máng cảnh, có khi ở cả sau cơ ức đòn chũm. Hạch sưng, ấn đau.

– Không nên sờ vòm trong giai đoạn viêm cấp.

Bệnh viêm VA mạn tính

Là viêm VA quá phát xơ hóa sau viêm cấp nhiều lần. Bệnh hay gặp ở trẻ từ 18 tháng đến 6 tuổi.

Triệu chứng toàn thân

Em bé thường ho và sốt từng đợt gọi là sốt vặt. Chậm phát triển về thể chất và tinh thần, thiếu oxy não kéo dài, da xanh xao, đêm ngủ hay giật mình và hay đái dầm.

Triệu chứng cơ năng

– Tắc mũi liên tục.

– Chảy mũi mủ nhầy xanh kéo dài hàng tháng, có khi gây lóet tiền đỉnh mũi gọi là thò lò mũi xanh.

– Thường xuyên há mồm để thở, nói giọng mũi kín.

– Tai nghe kém nhưng thường không được chú ý.

– Đêm ngủ ngáy. Hay nghiến răng. Hay ho do phản xạ và khóc vặt.

Triệu chứng thực thể

– Soi mũi trước: thấy hốc mũi đầy mủ nhầy xanh, niêm mạc mũi phù nề, cuốn dưới to. ở trẻ lớn, sau khi hút sạch mủ và đặt thuốc co mạch có thể nhìn qua hốc mũi trước thấy tổ chức VA màu hồng nhạt mấp mé ở của mũi sau.

– Soi mũi sau: chỉ làm được với trẻ lớn và người lớn. Thấy khối VA màu hồng nhạt, quá phát, chiếm vòm mũi họng, che lấp cửa mũi sau và vòm có nhiều mủ nhầy xanh.

– Khám họng: thấy amiđan khẩu cái thường quá phát, thành sau họng có nhiều khối lympho to bằng hạt đậu xanh. Thấy mủ nhầy chảy từ vòm xuống. Màn hầu hơi bị đẩy dồn ra trước, hàm ếch thường bị hẹp theo chiều ngang và lõm sâu. Răng hay mọc lệch.

– Khám tai: thấy màng nhĩ mất bóng trở thành xám đục, hơi lõm do tắc vòi nhĩ, hoặc bị Viêm tai giữa mạn tính mủ nhầy.

– Sờ vòm: cảm giác có tổ chức VA như búi dâu, mềm. Vòm họng hẹp lại.

– Nếu bệnh để muộn, sẽ có di chứng là bộ mặt VA do còi xương nhẹ và do tắc mũi liên tục phải thở bằng mồm gây nên hiện tượng thiếu oxy mạn tính, rối loạn sự phát triển khối xương mặt và lồng ngực: miệng há hốc, răng vẩu, môi dày, cằm lẹm, ngực lép. Bộ mặt ngớ ngẩn, chậm chạp, tai nghễnh ngãng, hay ngủ gật.

Biến chứng của bệnh viêm VA

Biến chứng gần: Viêm tai giữa (hay gặp nhất), viêm thanh khí phế quản, viêm mũi, viêm xoang, viêm hạch cổ, áp xe thành sau họng, viêm kết mạc, viêm mi mắt, viêm hốc mắt.

Biến chứng xa: Viêm thận, viêm khớp, viêm tim.

Biến chứng toàn thân: Chậm phát triển thể chất và tinh thần. Rối loạn tiêu hóa.

VA quá lớn gây ảnh hưởng đến hô hấp và phát âm.

Điều trị bệnh viêm VA

Viêm VA cấp

Điều trị như một viêm mũi họng cấp thông thường: Nhỏ mũi và làm cho hốc mũi thông thoáng.

Kháng sinh nếu thấy nặng, đe dọa biến chứng. Điều trị triệu chứng. Nâng cao thể trạng.

Viêm VA mãn tính

Nạo VA. Nhỏ mũi. Nâng cao thể trạng.

Nạo VA bằng thìa La Force và bằng thìa Moure

Phòng bệnh

Nâng cao thể trạng-sức đề kháng của cơ thể và cơ địa của bệnh nhân bằng rèn luyện thân thể, dinh dưỡng hợp lý. Tránh bị nhiễm lạnh.

Vệ sinh tốt mũi-họng-răng-miệng, chú ý khi có những vụ dịch cúm, sởi, ho gà…

Xử trí kịp thời và đúng cách nếu đã bị viêm VA để tránh các biến chứng.

Bài viết Bệnh viêm VA đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Trẻ rất dễ bị viêm VA và viêm amidan

Các biểu hiện khi bị viêm VA

Viêm V.A thường xảy ra ở trẻ từ 6, 7 tháng đến 4 tuổi, tuy nhiên cũng có khi gặp ở trẻ lớn hơn. Triệu chứng dễ nhận biết nhận của VA là thở bằng mồm và chảy nước mũi dai dẳng (mũi xanh). Trẻ bị sốt, 38 – 39 độ C, đôi khi sốt cao đến 40 độ C hoặc không sốt. Trẻ có thể chỉ thở bằng mồm lúc đang ngủ, nhất là khi nằm ngửa.

Ở những trẻ còn bú mẹ, dấu hiệu ngạt mũi xuất hiện khi trẻ bú mẹ nhưng không thở được nên quấy khóc. Bệnh thường kèm theo ho, nếu có biến chứng viêm phế quản, ho sẽ trở nên trầm trọng hơn. Ngoài ra có thể thấy trẻ mệt mỏi, biếng ăn, quấy khóc, hơi thở có mùi hôi.

Lời khuyên của chuyên gia

Tùy mức độ viêm VA của trẻ mà bác sĩ ra chỉ định điều trị như dùng thuốc hạ sốt nếu trẻ sốt cao trên 38oC, làm loãng đờm giảm ho, các thuốc nhỏ mũi. Trong đó, việc làm sạch mũi thường xuyên là rất quan trọng. Ngoài ra, cần bổ sung đầy đủ các loại vitamin, dưỡng chất cho trẻ để tăng cường thể lực, giữ ấm hệ hô hấp cho trẻ khi thời tiết trở lạnh.

Song hành với các việc trên, các vị phụ huynh cần lưu ý khi trẻ có biểu hiện bị viêm VA không tự ý dùng kháng sinh mà phải đưa trẻ đi khám và tuân theo sự chỉ định của thầy thuốc. Trong những trường hợp nặng, có các triệu chứng thở bằng mồm, giọng nói mũi, nhiều đợt viêm tai giữa tái phát, trẻ bị viêm mũi họng dai dẳng hoặc tái phát có liên quan tới V.A phì đại và nhiễm khuẩn cần nạo VA.

Bài viết Trẻ nhỏ viêm VA và những điều cần lưu ý đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

VA là tổ chức lympho có từ lúc mới sinh của cơ thể, nó phát triển đến cao độ vào khoảng 2-6 tuổi (lứa tuổi nhà trẻ và mẫu giáo). VA sẽ bắt đầu co lại khi trẻ khoảng 7 tuổi và co lại đáng kể khi lớn. Đó là lý do tại sao, viêm VA thường chỉ gặp ở trẻ em trước 7 tuổi.

VA nằm trong đoạn nối giữa khoang mũi với thực quản. Nó là nơi sản sinh ra các bạch cầu đơn nhân tham gia vào quá trình miễn dịch tế bào, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh. Trong những năm đầu đời, VA giúp trẻ sơ sinh không bị nhiễm bệnh khi virus và vi khuẩn đi vào cơ thể qua đường mũi.

Vị trí Viêm VA trẻ em

Triệu chứng và chẩn đoán bệnh viêm VA

Bệnh viêm VA cấp

Bệnh hay gặp ở độ tuổi từ 6 tháng đến 3 – 4 tuổi. Trẻ biểu hiện sốt cao 39 – 40oC, quấy khóc, biếng ăn, đôi khi còn rối loạn tiêu hoá, hoặc nôn trớ, chảy nước mũi nhầy ra cửa mũi trước và xuống họng. Ngạt mũi làm trẻ bú khó, bú không được dài hơi, trẻ phải há mồm để thở nên rất dễ bị ho do không khí không được lọc và sưởi ấm qua mũi, đồng thời dịch chảy từ mũi xuống họng rơi vào thanh quản và phổi.

Khám mũi thấy hai hốc mũi đầy mủ trắng đục hoặc vàng xanh, không quan sát được khối VA. Quan sát họng thấy niêm mạc họng đỏ, thành sau họng có nhiều dịch chảy từ mũi uống. Khám tai thấy màng nhĩ đục hoặc hơi sưng huyết đỏ. Hạch dãy cảnh hoặc cơ ức đòn chũm ấn đau.

Trẻ quấy khóc, chảy nước mũi do viêm VA (ảnh minh họa)

Bệnh viêm VA mạn tính

Trẻ hay sốt vặt, toàn thân chậm phát triển so với trẻ cùng lứa tuổi, kém nhanh nhẹn, đêm ngủ không yên giấc, hay giật mình, ngáy to. Khi học kém tập trung tư tưởng do thiếu ôxy não kéo dài. Trẻ ngạt hai mũi hay phải há mồm để thở do mũi thường xuyên tăng xuất tiết, chảy dịch xanh kéo dài gây viêm loét cửa mũi.

Soi mũi thấy niêm mạc mũi phù nề đầy mủ nhầy. Nếu hút hết mủ có thể thấy tổ chức VA thấp thoáng ở cửa mũi sau. Khám họng thấy mủ nhầy trải đầy thành họng màu xanh hoặc vàng, nội song mũi xoang chỉ tiến hành được trẻ lớn sẽ thấy khối VA sùi như quả dâu, sờ vòm trong giai đoạn này thấy vòm bị hẹp. Khám tai thấy màng nhĩ lõm hoặc có nước.

Biến chứng bệnh viêm VA

Bệnh viêm VA có thể gây biến chứng nếu điều trị không đúng và kịp thời.

Xu hướng phát triển khuôn mặt khi thở bằng miệng lâu ngày do viêm VA (minh họa)

– Viêm thanh khí phế quản: trẻ ho dai dẳng, khàn tiếng, khó thở khi hoạt động mạnh.

– Viêm tai giữa cấp do viêm VA: biểu hiện bằng dấu hiệu đau tai xuất hiện sau chảy mũi mủ khoảng 5 – 7 ngày hoặc gây viêm tai thanh dịch, màng nhĩ đóng kín khó phát hiện.

– Viêm mũi xoang do mủ thường xuyên chảy vào hốc mũi: trẻ hay có rối loạn tiêu hoá, đau bụng đi ngoài phân sống.

– Viêm hạch Gillett ở thành sau họng ở trẻ dưới 2 tuổi: gây khó thở và tử vong vì mủ vỡ vào phổi, viêm kết mạc, viêm mi mắt…

– Trẻ em bị viêm VA lâu ngày ảnh hưởng tới sự phát triển của hệ thống xương sọ, mặt tạo nên bộ mặt VA: trán dô, mũi tẹt, răng vẩu, môi dầy, cằm lẹm, ngực lép, vẹo xương sống, chân tay khẳng khiu

Điều trị bệnh viêm VA

Điều trị trong đợt cấp với kháng sinh toàn thân khi cần thiết, hạ sốt, chống viêm, giảm xung huyết tại mũi bằng các thuốc nhỏ mũi có tính chất kháng sinh, co mạch.

Trong trường hợp khác, thuốc steroid dạng xịt có thể được chỉ định để làm co VA. Mặc dù vậy, thay vì dùng thuốc, thường thì bác sỹ sẽ chỉ định nạo VA khi viêm VA gây cản trở chức năng nói, thở hoặc viêm VA tái đi tái lại nhiều lần khiến trẻ thường xuyên phải sử dụng kháng sinh.

Đây là một tiểu phẫu đơn giản và không mấy nguy hiểm.

Nếu trẻ cũng thường xuyên bị viêm amidan, bác sỹ cũng có thể cắt amidan cùng với nạo VA. Ca phẫu thuật kéo dài không quá 2 giờ.

Sau khi phẫu thuật nạo VA, trẻ có thể thấy một hoặc vài triệu chứng như rát họng, chảy máu nhẹ, đau tai, tắc mũi.

Kháng sinh dự phòng chống nhiễm khuẩn sẽ được kê thêm cho trẻ. Trẻ cũng có thể được kê thuốc giảm đau trong vài ngày đầu sau phẫu thuật. Trẻ được khuyến khích uống nước lạnh, đồ uống lạnh như sữa lắc hoặc kem và tránh các thức ăn nóng trong 7 ngày đầu sau phẫu thuật.

Các triệu chứng sẽ hết trong vài tuần sau phẫu thuật.

Để phòng tránh bệnh viêm VA tái phát ở trẻ cũng như giảm nguy cơ biến chứng do viêm VA gây ra, các bậc phụ huynh cần chú ý nâng cao thể trạng, sức đề kháng của trẻ bằng cách rèn luyện thân thể, chế độ dinh dưỡng hợp lý cùng với việc vệ sinh mũi họng và cơ thể hàng ngày.

Benh.vn

Bài viết Bệnh viêm VA trẻ em: triệu chứng, chẩn đoán và điều trị đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.