– Gây độc tính cho gan.

– Gây khuyết tật cho thai nhi.

– Tóc rụng.

– Loãng xương.

– Rối loạn sắc tố da.

– Khô da.

– Chán ăn.

– Tiêu chảy.

– Buồn nôn.

– Chóng mặt…

Với vitamin A có nguồn gốc thực vật (beta-caroten) khi cung cấp dư thừa sẽ gây nên hiện tượng vàng da. Khi ngưng sử dụng một thời gian, hiện tượng này sẽ biến mất.

Một số loại thuốc như: neomycin, cholestyramin, parafin lỏng làm giảm hấp thu vitamin A nên lưu ý không sử dụng đồng thời với nhau.

Các thuốc uống tránh thai có thể làm tăng nồng độ vitamin A trong huyết tương và có tác dụng không thuận lợi cho sự thụ thai.

Cần tránh phối hợp vitamin A với nhóm retinoid (những chất có công thức hóa học tương tự vitamin A) vì sẽ gây ra tác hại như việc sử dụng vitamin A liều cao trong thời gian dài.

Việc bổ sung vitamin A vừa có lợi lại vừa gây hại cho trẻ nhỏ. Nhiều cha mẹ nghe nói bổ sung vitamin A sẽ giúp tăng cường sức miễn dịch và ngừa nhiễm trùng. Điều là chỉ đúng trong một vài trường hợp. Trên thực tế, vitamin A có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Trong một nghiên cứu trên trẻ em châu Phi từ 6 tháng đến 5 tuổi, 44% sự giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh tiêu chảy được ghi nhận ở những em uống 4 lần vitamin A liều 100.000 tới 200.000 IU trong vòng 8 tháng. Khi phân tích sâu hơn, các nhà khoa học phát hiện ra chỉ những trẻ bị suy dinh dưỡng nặng mới có tác dụng, còn đối với trẻ khỏe mạnh, việc bổ sung này thực sự là mối đe dọa tăng nguy cơ tiêu chảy. Ngoài ra, những em được bổ sung vitamin A còn tăng 67% nguy cơ bị ho và thở gấp, có dấu hiệu nhiễm trùng phổi. Vì thế, tốt nhất là không nên bổ sung vitamin A cho trẻ trừ phi có lý do đặc biệt như chứng kém hấp thu.

Một thử nghiệm lâm sàng cho thấy những người uống 25.000 IU vitamin mỗi ngày trong 3,8 năm sẽ bị tăng 11% lượng triglycerides, 3% cholesterol và 1% lượng cholesterol HDL so với những người không bổ sung. Do đó, những người mắc bệnh tim mạch nên thận trọng khi bổ sung vitamin A lâu dài.

Ngoài ra, việc tăng cường hấp thu vitamin A từ thực phẩm còn liên quan tới tình trạng mất xương và nguy cơ gãy xương hông cao, do vitamin A kích thích hoạt động phân huỷ xương của tế bào. Trong khi đó, beta caroten lại không liên quan đến hiện tượng này, do đó, người bị loãng xương nên thận trọng bổ sung beta caroten thay vì trực tiếp vitamin A.

Uống vitamin A và sắt cùng nhau sẽ giúp ngăn ngừa chứng thiếu sắt hiệu

Bài viết Lưu ý khi sử dụng vitamin A đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Hai con đường gây ngộ độc

Bất cứ thứ gì nếu đưa vào cơ thể quá mức sẽ gây “tẩu hỏa nhập ma”, kể cả chất được đưa vào cơ thể chỉ đơn thuần là nước. Nhiều trường hợp tử vong do uống quá nhiều nước đã được ghi nhận.

Ngộ độc vitamin cũng vậy. Mức độ ngộ độc vitamin tùy thuộc vào loại vitamin được bổ sung cũng như cơ địa của mỗi người. Chẳng hạn, bổ sung quá nhiều vitamin C có thể bị tiêu chảy, bổ sung quá nhiều folate sẽ gây tổn thương thận, thậm chí tử vong nếu bổ sung quá mức các chất đa sinh tố có chứa những khoáng chất như sắt… Tình trạng này càng dễ xảy ra ở trẻ em là đối tượng thường lầm tưởng các chế phẩm bổ sung vitamin là kẹo bởi vị ngọt và màu sắc sặc sỡ của nó; hoặc cũng có thể bố mẹ vô tình gây ngộ độc cho con vì nghĩ rằng cho con dùng càng nhiều vitamin thì chúng sẽ càng thông minh, mạnh khỏe.

Sự ngộ độc vitamin có thể rơi vào 2 trường hợp. Thứ nhất, sử dụng quá nhiều vitamin vì cho rằng càng nhiều càng tốt, chẳng hạn có người ngộ nhận rằng uống 2 viên thì hiệu quả sẽ gấp 2 lần so với uống một viên. Thứ hai, do hệ tiêu hóa có vấn đề trong việc xử lý các vitamin tan trong dầu (A, D, E, K), khiến các vitamin này cứ “ăn dầm nằm dề” trong máu và sẽ gây ngộ độc.

Mức độ ngộ độc vitamin tùy thuộc vào loại vitamin được bổ sung cũng như cơ địa của mỗi người Ảnh: Hoàng Triều

Mức độ ngộ độc vitamin tùy thuộc vào loại vitamin được bổ sung cũng như cơ địa của mỗi người Ảnh: Hoàng Triều

Ngộ độc vitamin A, D rất nghiêm trọng

Một dạng ngộ độc vitamin rất phổ biến là sự quá liều vitamin A và hậu quả vô cùng nghiêm trọng. Khi chúng ta đưa vitamin A vào cơ thể, chất này sẽ được chuyển thành retinoids để thực hiện những chức năng quan trọng đối với cơ thể. Tuy nhiên, lá gan chỉ có thể “dung túng” một lượng nhất định retinoids, quá nhiều vitamin A sẽ gây họa cho cơ thể vì sẽ dẫn đến hàng loạt hệ quả bất lợi như mất ngủ, giảm cân, nóng sốt, yếu xương, giảm thị lực…

Ngộ độc vitamin D cũng rất dễ xảy ra, thường là do bổ sung quá nhiều vitamin D. Quá liều vitamin D sẽ làm tăng hàm lượng canxi trong máu với các triệu chứng như chán ăn, táo bón, mệt mỏi, yếu cơ, nôn mửa và mất nước. Nếu không xử trí kịp thời, ngộ độc vitamin D có thể gây tổn thương cho xương, sỏi thận và làm canxi lắng đọng trong thành mạch máu, các mô mềm… và cuối cùng là gây tổn thương tim và thận.

Những triệu chứng của ngộ độc vitamin bao gồm đau khớp, chán ăn, buồn nôn, ói mửa, táo bón, tiêu chảy, mệt mỏi, nhức đầu, khô da, đi đứng khó khăn, sỏi thận, sỏi bàng quang, tổn thương gan… Dạng ngộ độc và mức độ ngộ độc tùy thuộc chủng loại và liều lượng vitamin.

Để bảo đảm vitamin là bạn chứ không phải thù, người uống cần tuân thủ đúng liều lượng in rõ trên nhãn sản phẩm. Nếu còn mơ hồ thì ngại gì không tìm dược sĩ để hỏi cho ra lẽ? Mặt khác, bạn cũng đừng quên các loại vitamin “made in” thiên nhiên như trái cây, rau cải, thịt, cá, trứng, hải sản…

Sự ngộ độc do bổ sung khoáng chất dễ gặp nhất là sắt. Đây là sự lạm dụng vô cùng tai hại. Bổ sung quá nhiều chất sắt sẽ gây tổn hại tế bào của tim, gan, bộ máy tiêu hóa…

Theo Dược sĩ Nguyễn Bá Huy Cường

Bài viết Ngộ độc vì dùng quá liều vitamin đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.