Bên cạnh những biện pháp như ngồi học đúng tư thế; nên cho mắt nghỉ ngơi, thư giãn sau 1 thời gian dài học tập; không đọc sách báo trong điều kiện ánh sáng không đảm bảo; không xem nhiều TV và chơi điện tử quá lâu; ăn nhiều thực phẩm có bổ sung vitamin A thì việc lựa chọn một chiếc đèn bàn học phù hợp cũng là biện pháp hữu ích phòng tránh bệnh cận thị ở trẻ em.

Sơ lược về cấu tạo mắt

Mắt người là một phần của não hình thành từ tuần thứ 3 của phôi kỳ, là 1 trong 5 giác quan quan trọng của con người. Mắt là cơ quan thị giác, gồm có 2 con mắt có kích thước nhỏ, đường kính khoảng 2,5 cm, có hình cầu.

1.         Con ngươi                     2. Củng mạc tròng                    3. Mí mắt trên                    4. Giác mạc tròng đen                         5. Lông mi

Tròng mắt là một hình cầu, lớp củng mạc phía ngoài, màu trắng đục (tròng trắng), phía trước bọc bởi một lớp trong gọi là kết mạc. Giác mạc nối tiếp củng mạc lồi ra phía trước, trong suốt để lộ phía trong cầu mắt, tạo thành tròng đen. Bên sau giác mạc theo thứ tự từ ngoài vào trong là khối lỏng thủy dịch, vòng cơ mi (con ngươi), thủy tinh thể nằm trong trung tâm phía sau cơ mi, khối lỏng dịch thủy tinh, và sau cùng, lót phía trong cầu mắt là võng mạc, nơi ánh sáng tác động lên nhiều đầu dây thần kinh hình nón và hình gậy. Những dây thần kinh tụ lại tại một điểm ra phía sau cầu mắt theo dây thần kinh thị giác vào não. Vì điểm này của võng mạc không có đầu thần kinh đón nhận ánh sáng nên gọi là điểm mù. Ánh sáng đi qua thủy tinh thể hội tụ rõ nhất tại hoàng điểm (điểm vàng) trên võng mạc

Các loại đèn bàn học

Đèn bàn sử dụng bóng đèn sợi đốt dạng tròn, đui xoáy hoặc đui gài

Loại đèn này không tiết kiệm điện bởi 95% lượng điện sẽ biến thành nhiệt, chỉ 5% biến thành ánh sáng dẫn đến việc tỏa nhiều nhiệt, gây nóng.

Tuy nhiên, loại đèn này lại có ưu điểm là chi phí thấp, ánh sáng liên tục không gây nhấp nháy, màu sắc của đồ vật được chiếu sáng trông thật màu nhất và dễ dàng điều chỉnh độ sáng bằng chiết áp.

Đèn bàn sử dụng bóng đèn Halogen

So với bóng đèn sợi đốt, bóng Halogen có độ sáng hơn khoảng 10%, ánh sáng đỡ vàng hơn nhưng lại toả nhiều nhiệt hơn và nóng hơn.

Cũng giống như đèn sợi đốt, bóng đèn Halogen có ưu điểm làm phát ra ánh sáng liên tục, không nhấp nháy và màu sắc của đồ vật được chiếu sáng trông thật màu nhất. Tuy nhiên, tại thị trường Việt Nam hiện nay, đèn bàn sử dụng bóng đèn Halogen đều có tuổi thọ thấp, không có nhiều bóng đèn thay thế.

Đèn bàn sử dụng bóng đèn huỳnh quang Compact

Đèn bàn sử dụng bóng đèn huỳnh quang Compact đui xoáy có gắn bộ chấn lưu điện tử ở đuôi hoặc dùng chấn lưu rời. Bóng đèn này có cả 2 loại màu ánh sáng là vàng và trắng. Tuy nhiên, nên ưu tiên chọn loại ánh sáng màu vàng dù tốn điện và nóng hơn nhưng lại tốt cho mắt hơn bởi ánh sáng đèn màu trắng không liên tục, có độ chớp rất nhanh nên không thể nhận ra do hiện tượng lưu ảnh của mắt do đó dùng rất hại cho mắt.

Ưu điểm của loại bóng đèn này là khả năng tiết kiệm điện gấp nhiều lần so với bóng đèn sợi đốt, toả nhiệt ít hơn vì thế đỡ nóng hơn và có tuổi thọ cao.

Đèn bàn sử dụng bóng đèn LED

Ưu điểm của loại bóng đèn này là tiết kiệm điện hơn so với bóng đèn sợi đốt và Halogen, toả nhiệt thấp, tuổi thọ cao hơn bóng đèn Compact và cực kì nhỏ gọn. Bóng đèn LED cũng có 2 loại màu ánh sáng là vàng và trắng. Ánh sáng hầu như liên tục và màu sắc của đồ vật được chiếu sáng trông thật màu tối đa nhất

Bóng đèn LED tiết kiệm điện và không hại cho mắt ( Ảnh minh hoạ )

Tiêu chuẩn chọn đèn bàn học

• Độ cao trung bình từ 40-50 cm
• Chân đèn bàn chắc chắn, có thể gắn trực tiếp vào bàn học
• Có chao chụp hợp lý sao cho phần mặt phản xạ ánh sáng phía trong chao chụp nên có màu sáng.
• Chọn bóng đèn LED hoặc đèn compact 1U – 11W – 5 000K có hiệu suất phát quang từ 50-60lm/W.
• Cần đèn có thể điều chỉnh linh hoạt để tập trung ánh sáng, điều chỉnh độ cao cho phù hợp với từng đối tượng.

Những lưu ý khi chọn đèn bàn học

• Phần mặt phản xạ ánh sáng phía trong chao chụp không được bóng quá và không để bóng đèn thòi ra ngoài khỏi chao chụp vì hai điều này sẽ rất dễ gây loá và chói mắt.
• Không nên dùng các loại đèn bàn có cần ngắn, chao chụp hình côn, dùng bóng sợi đốt nóng sáng trên 60W.
• Nên sử dụng bóng đèn có ánh sáng màu vàng bởi loại màu ánh sáng này k nhấp nháy liên tục mà luôn ổn định nên tốt cho mắt hơn.
• Nên kiểm tra các thông số của bóng đèn được ghi trên vỏ hộp và chọn đèn của các nhà sản xuất có uy tín.

Lời kết

Đèn bàn học là 1 trong những nguyên nhân quan trọng ảnh hưởng đến thị lực và sức khoẻ của đôi mắt. Trên thị trường hiện có vô số loại đèn bàn học của nhiều hãng khác nhau…

Để bảo vệ sức khỏe đôi mắt cho con mình, phụ huynh nên lựa chọn những sản phẩm chất lượng của những hãng đã được thẩm định và có uy tín. Bên cạnh đó cần lựa chọn loại đèn bàn học có độ sáng phù hợp, chao chụp hợp lý và có chân chắc chắn nhằm hạn chế tối đa các bệnh về mắt.

Xem thêm: Dấu hiệu nhận biết trẻ bị cận thị và phương pháp phòng tránh

Bài viết Chọn đèn bàn học phù hợp để tránh cận thị cho trẻ đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Những chấn thương mắt phổ biến với trẻ

Một trong những chấn thương mắt phổ biến nhất đối với trẻ em là bị một vật thể đập vào mắt, như quả bóng, đá hoặc khuỷu tay. Nếu điều đó xảy ra, họ có thể đặt một miếng gạc lạnh lên mắt trong 15 phút để giúp cơn đau và sưng giảm đi.

Một cái gì đó trong mắt, như bụi hoặc cát, cũng là phổ biến. Nó có thể làm tổn thương và khiến trẻ muốn dụi mắt. Thay vào đó, rửa mắt bằng nước. Làm tương tự nếu một hóa chất bắn vào mắt trong ít nhất 10 phút.

Trẻ em phải luôn nói với người lớn nếu chúng bị chấn thương mắt. Trẻ có thể cần phải đi đến bác sĩ.

Sức khỏe mắt tốt bao gồm ăn một chế độ ăn uống cân bằng, hoạt động thể chất đầy đủ, rửa tay trước khi đặt chúng gần mắt và mặc đồ bảo hộ trong các hoạt động thể thao hoặc lớp học khoa học.

newsinhealth.nih.gov

Bài viết Dạy trẻ thực hiện “an toàn mắt “ đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Vậy, những dấu hiệu nhận biết trẻ bị tắc tuyến lệ? Phương pháp điều trị tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh như thế nào?

Thế nào là tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh?

Tắc tuyến lệ còn gọi là tuyến lệ bị chặn (hệ thống thoát nước vùng mắt bị chặn). Do đó những giọt nước mắt không thể thoát ra ngoài, khiến đôi mắt của bé trở nên ngập nước.

Bệnh tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh

Dấu hiệu trẻ bị tắc tuyến lệ

Trẻ bị tắc tuyến lệ mắt lúc nào cũng ướt như vừa khóc. Đặc biệt, mỗi sáng ngủ dậy, mắt thường có nhiều gỉ vàng, dính quanh mí mắt.

Nguyên nhân gây tắc tuyến lệ

Thông thường, nước được tạo ra từ tuyến lệ đạo, rồi di chuyển trên mắt với sự giúp đỡ của mí mắt, giữ cho đôi mắt được bôi trơn và làm sạch.

Khi cử động đôi mắt, những giọt nước mắt bị ép vào các ống dẫn ở góc bên trong của mắt, nhờ đó nước mắt thoát ra khỏi mắt nhỏ xuống ống nasolacrimal – là ống dẫn vào phía sau của mũi. Vì vậy khi ống dẫn không được mở hoàn toàn, những giọt nước mắt không thoát ra ngoài sẽ tạo thành hiện tượng tắc tuyến lệ ở các bé.

Phương pháp điều trị tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh

Vệ sinh mắt

• Dùng bông gòn hoặc vải xô mềm sau đó thấm nước sạch để đảm bảo tiệt trùng.
• Nhẹ nhàng lau mắt cho bé. Lấy hết những ghèn, gỉ dính trên đôi mắt của bé (thực hiện từ 3 đến 5 lần/ngày) để giữ cho đôi mắt của bé luôn sạch sẽ.

Vệ sinh mắt cho trẻ thường xuyên bằng nước sạch

Lưu ý: Trong khi vệ sinh mắt cho bé, cha mẹ phải làm thật nhẹ nhàng và cẩn thận, tránh để mi mắt bị trầy xước dẫn đến viêm nhiễm. Đặc biệt, khi mắt bị đỏ, sưng cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và có liệu pháp điều trị thích hợp.

Massage tuyến lệ

• Dùng ngón tay (đã cắt móng và vệ sinh sạch sẽ) massage nhẹ nhàng góc mắt của bé.
• Massage bắt đầu từ góc trong của mí mắt rồi di chuyển về phía mũi.
• Thực hiện massage từ 5 đến 10 lần/ngày, thời gian massege từ 5 đến 10 phút.

Khi massege sẽ gây áp lực nhẹ nhàng đến ống dẫn, giúp thông chất lỏng khỏi những đoạn bị tắc và mở chúng ra.

Thông tuyến lệ

Nếu áp dụng những biện pháp trên không hiệu quả, cha mẹ cần đưa bé đến khám bác sĩ chuyên khoa để điều trị. Tùy vào từng trường hợp, bác sỹ có thể dùng thuốc hoặc dùng biện pháp thông tuyến lệ.

• Vệ sinh mắt cho bé để lấy hết gỉ.
• Sử dụng một ống nhỏ linh hoạt vào bên tuyến lệ bị tắc để thông.
• Thời gian thông tuyến lệ thực hiện từ 5 đến 10 phút.

Lưu ý: thực hiện nghiêm túc chỉ dẫn của bác sỹ để tránh tuyến lệ bị tắc trở lại.

Phẫu thuật mở rộng tuyến lệ

Trẻ phải phẫu thuật mở rộng tuyến lệ nếu các biện pháp khác thất bại.

Lời kết

Bệnh tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh tuy không nguy hiểm nhưng khiến cho trẻ khó chịu. Những ngày đầu mới sinh, thường rất khó để phát hiện ra bé có bị tắc tuyến lệ hay không, mà phải đến hơn một tháng tuổi những dấu hiệu mới rõ ràng hơn.

Khi thấy trẻ có biểu hiện tắc tuyến lệ như: mắt lúc nào cũng nhiều gỉ, ngấn nước hoặc sưng đỏ, cha mẹ cần vệ sinh mắt sạch sẽ cho bé hàng ngày bằng nước sạch hoặc có thể áp dụng phương pháp massage để tác động lên tuyến lệ bị tắc hoặc đưa trẻ đến bệnh viện để thông tuyến lệ.

Trong trường hợp, trẻ đã thông tuyến lệ vài lần mà không khỏi, cha mẹ cần xin tư vấn bác sỹ để phẫu thuật mở rộng tuyến lệ cho trẻ.

Benh.vn

Bài viết Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị tắc tuyến lệ và phương pháp điều trị đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Các nguyên nhân hay gặp gây chấn thương mắt lứa tuổi học đường

Về tác nhân gây ra chấn thương mắt cho các em, chúng tôi chia làm mấy nhóm tác nhân chính:

– Chấn thương mắt do đụng dập- thường do vật tù gây ra: do cạnh bàn ghế, bóng

– Chấn thương xuyên nhãn cầu- do vật sắc nhọn gây ra: bút chì, compa…

– Chấn thương xuyên có dị vật nội nhãn – thường do hỏa khí gây nên: các vụ nổ, súng đồ chơi…

– Bỏng mắt các loại- do nhiệt, hóa chất, tia xạ: bỏng axit, bỏng vôi…

Hoàn cảnh chấn thương cũng rất đa dạng

– Xảy trong trường học

– Khi tham gia các hoạt động ngoại khóa

– Trong các lớp bán trú

– Khi sinh hoạt xã hội hay tại gia đình

Hậu quả của chấn thương mắt lứa tuổi học đường

Chấn thương mắt nói chung thường gây ra hậu quả nặng nề cho con mắt, bởi vì tuy vật gây chấn thương có thể nhỏ, lực gây hại cho mắt không mạnh nhưng:

– Con mắt có thể tích rất nhỏ, khỏang 5-6cm3

– Con mắt có cấu trúc quang học, thần kinh rất tinh vi và liên quan chặt chẽ với nhau

– Rất nhiều cấu trúc giải phẫu của mắt khi bị tổn hại không thể phục hồi hay sản sinh mới được, cũng không thể cấy ghép hay dùng bộ phận nhân tạo được

Chính vì vậy chấn thương mắt thường gây ra những tổn hại không hồi phục, đi kèm với nhiều biến chứng nguy hiểm, tỷ lệ giảm thị lực và mù lòa còn rất cao tuy đã có rất nhiều tiến bộ trong việc chẩn đoán và điều trị. Với trẻ em vấn đề còn phức tạp hơn bởi tỷ lệ viêm nhiễm do chấn thương của các em sẽ cao hơn người già như viêm màng bồ đào, đáng sợ hơn là nhãn viêm giao cảm – bệnh gây hại cho mắt lành(mắt còn lại).

Tương lai của các em còn dài do vậy công việc phục hồi thị lực hữu ích để các em có thể tự phục vụ sinh hoạt, lao động nuôi sống bản thân hay cống hiến cho xã hội sẽ đè nặng lên các thày thuốc chúng tôi. Ngoài việc điều trị bằng thuốc men hay mổ xẻ thì việc điều trị bổ xung bằng tập luyện mắt, dùng các phương pháp chỉnh quang – chỉnh thị, theo dõi lâu dài sẽ đòi hỏi sự phối hợp bền bỉ giữa bản thân các em – các bậc phụ huynh – thày thuốc

Tại sao trong thời gian gần đây, tỉ lệ chấn thương mắt học đường lại tăng cao?

Tỷ lệ chấn thương mắt ở lứa tuổi học đường chưa có con số xác thực nên không thể nói nó tăng hay giảm. Thế nhưng cơ cấu các loại chấn thương đã thay đổi rất nhiều so với thập niên trước. Hoạt động học tập, nếp sinh hoạt, học cụ, môi trường học đường, các loại đồ chơi…đã thay đổi rất nhiều. Chúng ta gần như không gặp chấn thương mắt do pháo, do súng cao su, do đánh khăng mà thay vào đó là chấn thương mắt do súng đồ chơi Trung Quốc, do chơi đùa bằng học cụ: bút chọc, keo 502…

Trẻ em nông thôn hay gặp tai nạn khi vui chơi ở nhà trong khi đó các em học sinh thành phố do áp lực học tập: bán trú, học thêm nên tai nạn lại chủ yếu là ở lớp học hay khi tham gia giao thông.

Một số chấn thương mắt hay gặp và cách xử trí

Với chấn thương do va đập – chấn thương đụng giập: chúng ta nên chườm lạnh (nếu vết thương không chảy máu) hay băng mắt nếu vết thương có chảy máu và chuyển các cháu đi khám mắt

Với các vết thương có thông thương giữa mắt và môi trường bên ngòai( vết thương xuyên): nên băng mắt bằng băng vô khuẩn, dùng kháng sinh liều đầu, giảm đau và chuyển các em khám cấp cứu tại các cơ sở chuyên khoa mắt gần nhất

Với bỏng mắt các loại: nên rửa mắt ngay lần đầu bằng nước sạch sẵn có, giảm đau, không băng mắt và chuyển các em đến khám tại các cơ sở chuyên khoa mắt gần nhất

Khi bị chấn thương mắt, cần phải sơ cứu như thế nào trước khi đưa đi cấp cứu

Nhân viên y tế và phụ huynh không nên hoảng sợ đè ép vào vết thương bằng khăn, bông, giấy ăn… hay cố gắng lấy vật gây chấn thương ra ngoài mà nên chấn an các em, dùng giảm đau, kháng sinh phổ rộng hay tiêm huyết thanh chống uốn ván rồi đưa các em đi cấp cứu

Có thể phòng tránh chấn thương mắt học đường như thế nào?

Phòng tránh tai nạn thương tích cho các em cần có sự phối hợp của nhiều bên: nhà trường, phụ huynh, ngành y tế, nhà cung cấp thiết bị giáo dục hay đồ dùng học tập. Quan trọng hàng đầu vấn là ý thức phòng chống tai nạn, tự bảo vệ mình của chính các em. Sự bất cẩn của cha mẹ, người lớn hay thày cô giáo cũng đóng góp vào việc tai nạn có xảy ra hay không.

Các nhà cung cấp thiết bị học tập, đồ chơi cũng nên tuân theo nhưng qui định bắt buộc về an toàn cho người xử dụng: đồ chơi phải an tòan cho mắt, dụng cụ học tập nên thay kim loại bằng plastic, vật  sắc nhọn bằng vật tù , có nắp bảo vệ…

Các phụ huynh cần chú ý những gì để con em họ không bị chấn thương mắt

Kinh nghiệm cho thấy khi cha mẹ khi bất cẩn, sao nhãng thì tai nạn thường xảy ra với con em họ. Nhắc nhở bảo ban con em mình thường xuyên để các em tự bảo vệ bản thân là việc đầu tiên nên làm. Nếu bắt buộc phải làm việc hay thao tác với các vật dụng có khả năng gây hại cho mắt thì ý thức của các em phải rất nghiêm túc.

Đùa nghịch – chơi ném nhau bằng bút, compa, nghịch ngợm trong phòng thực tập hóa học…chơi đùa quá khích trong giờ thể dục hay hoạt động ngoại khóa là nguyên nhân gây rất nhiều tai nạn đáng tiếc. Dùng kính đi đường hay kính bảo hộ trong một vài hoàn cảnh cũng sẽ giúp ta tránh được nhiều tai nạn cho mắt.

Ths.Bs. Hoàng Cương (BV Mắt Trung Ương)

Bài viết Chấn thương mắt ở trẻ em đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.