Ung thư đại tràng (ảnh minh họa)

Phương pháp điều trị Ung thư đại trực tràng

Điều trị phụ thuộc chủ yếu vào giai đoạn của ung thư. Ba lựa chọn điều trị chủ yếu là: phẫu thuật, hóa trị và xạ.

Phẫu thuật

Phẫu thuật ung thư đại tràng giai đoạn đầu

Nếu ung thư nhỏ, trong polyp và trong giai đoạn rất sớm, bác sĩ có thể loại bỏ nó hoàn toàn bằng nội soi. Nếu nghiên cứu bệnh học xác định bệnh ung thư ở polyp không liên quan đến gốc, nơi polyp gắn vào thành ruột, loại bỏ polyp có nghĩa ung thư đã được hoàn toàn loại bỏ.

Một số khối u lớn hơn có thể được gỡ bỏ bằng cách sử dụng phẫu thuật nội soi. Trong thủ tục này, bác sĩ phẫu thuật thực hiện qua một vài vết mổ nhỏ ở thành bụng, chèn dụng cụ gắn liền với máy ảnh hiển thị đại tràng trên một màn hình video. Cũng có thể lấy mẫu từ các hạch bạch huyết ở khu vực nơi có vị trí ung thư.

Phẫu thuật ung thư đại tràng xâm lấn

Nếu ung thư đại tràng đã phát triển qua thành đại tràng, bác sĩ phẫu thuật có thể đề nghị một phẫu thuật để loại bỏ các phần đại tràng chứa ung thư, cùng với các mô bình thường ở hai bên cạnh ung thư. Các hạch bạch huyết gần đó thường cũng bị loại bỏ và thử nghiệm bệnh ung thư.

Bác sĩ phẫu thuật thường có thể kết nối lại các phần lành của đại tràng hoặc trực tràng. Nhưng khi đó là không thể, ví dụ như bệnh ung thư tại các cửa của trực tràng, có thể cần phải có phẫu thuật tạm thời. Điều này liên quan đến việc tạo hậu môn nhân tạo. Đôi khi phẫu thuật chỉ là tạm thời. Tuy nhiên, trong một số trường hợp phẫu thuật có thể được vĩnh viễn.

Phẫu thuật điều trị triệu chứng ung thư tiến triển

Nếu ung thư hoặc sức khỏe tổng thể rất kém, bác sĩ phẫu thuật có thể đề nghị làm giảm tắc nghẽn đại tràng hoặc các điều kiện khác để cải thiện các triệu chứng. Mục đích của phẫu thuật không phải là để chữa bệnh ung thư, nhưng để làm giảm các dấu hiệu và triệu chứng, chẳng hạn như chảy máu và đau đớn.

Trong trường hợp cụ thể, ung thư đã lan tới gan và nếu sức khỏe tổng thể không tốt, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật để loại bỏ các tổn thương ung thư từ gan. Hóa trị có thể được sử dụng trước hoặc sau khi phẫu thuật này. Điều trị này giúp cải thiện tiên lượng.

Hóa trị

Hóa trị sử dụng thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư. Hóa trị có thể được dùng để tiêu diệt tế bào ung thư sau khi phẫu thuật, để kiểm soát sự tăng trưởng khối u hoặc để làm giảm triệu chứng của ung thư đại tràng. Bác sĩ có thể khuyên nên hóa trị nếu ung thư đã lan ra ngoài thành của đại tràng hoặc nếu bệnh ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết. Ở những người bị ung thư trực tràng, hóa trị liệu thường được sử dụng cùng với xạ trị.

Xạ trị

Xạ trị sử dụng các nguồn năng lượng mạnh để diệt tế bào ung thư có thể vẫn còn sau khi phẫu thuật, để thu nhỏ khối u lớn trước khi phẫu thuật hoặc làm giảm triệu chứng bệnh ung thư đại tràng và ung thư trực tràng.

Liệu pháp bức xạ rất hiếm khi được sử dụng trong ung thư đại tràng giai đoạn đầu, nhưng là bình thường của điều trị ung thư trực tràng, đặc biệt nếu ung thư đã xâm nhập qua thành của trực tràng hoặc đến các hạch bạch huyết gần đó. Xạ trị thường kết hợp với hóa trị liệu, có thể được sử dụng sau khi phẫu thuật để giảm nguy cơ ung thư tái diễn

Điều trị đích

Các thuốc điều trị đích có thể sử dụng trong ung thư đại tràng giai đoạn muộn, bao gồm bevacizumab, cetuximab và panitumumab. Thuốc điều trị đích có thể được dùng cùng với hóa trị hoặc một mình. Loại thuốc này được dành riêng cho người mắc bệnh ung thư đại tràng giai đoạn muộn.

Các nhà nghiên cứu đang làm việc để xác định ai được hưởng lợi nhiều nhất từ các loại thuốc nhắm đích này. Cho đến lúc đó, các bác sĩ cẩn thận cân nhắc các lợi ích-hạn chế của các loại thuốc điều trị đích so với nguy cơ tác dụng phụ và chi phí tốn kém khi sử dụng phương pháp này.

Điều trị thay thế

Gần như tất cả những người mắc bệnh ung thư, đều gặp phải dấu hiệu và triệu chứng của đau khổ sau khi có chẩn đoán bao gồm buồn phiền, tức giận, khó tập trung, khó ngủ và chán ăn. Phương pháp điều trị thay thế có thể giúp suy nghĩ tích cực hơn, vượt qua nỗi sợ hãi, ít nhất là tạm thời.

Phương pháp điều trị thay thế có thể bao gồm:

• Tâm lý trị liệu.
• Dance hoặc bài tập trị liệu.
• Tập thể dục.
• Thiền.
• Âm nhạc trị liệu.
• Bài tập thư giãn.

Bác sĩ có thể giới thiệu các chuyên gia để giúp bạn tìm hiểu và thử những phương pháp điều trị thay thế.

Phòng bệnh

Bệnh ung thư đại trực tràng có thể phòng được nếu mỗi người đều biết cách chăm sóc và phòng bệnh hợp lý.

Sàng lọc ung thư đại trực tràng

Tầm soát ung thư đại tràng nên bắt đầu ở tuổi 50 đối với người có nguy cơ trung bình bao gồm:

• Xét nghiệm máu hàng năm.
• Soi đại tràng sigma mỗi năm
• Soi đại tràng mỗi 10 năm.
• CT mỗi năm.
• Thử nghiệm DNA – cách tiếp cận kiểm tra mới.

Kiểm tra thường xuyên hoặc sàng lọc sớm hơn nên được áp dụng nếu tăng nguy cơ ung thư đại tràng. Thảo luận về những lợi ích và rủi ro của mỗi lựa chọn sàng lọc với bác sĩ. Có thể quyết định một hoặc nhiều xét nghiệm thích hợp.

Thay đổi lối sống

Có thể thực hiện các biện pháp sau để giảm nguy cơ ung thư đại tràng:

• Ăn nhiều loại trái cây, rau và ngũ cốc. Trái cây, rau và ngũ cốc có chứa vitamin, khoáng chất, chất xơ và chất chống oxy hóa, có thể phòng chống ung thư.
• Hạn chế uống rượu. Nếu uống rượu, hạn chế số lượng rượu uống, không vượt quá một ly một ngày với phụ nữ và hai ly với cho nam giới.
• Ngưng hút thuốc lá. Nói chuyện với bác sĩ về cách để bỏ thuốc lá
• Tập thể dục thường xuyên. It nhất 30 phút tập thể dục mỗi ngày.
• Duy trì trọng lượng khỏe mạnh. Bằng cách kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh với tập thể dục hàng ngày. Nếu cần phải giảm cân, hãy hỏi bác sĩ về những cách phù hợp để đạt được mục tiêu.

Phòng chống ung thư đại tràng cho những người có nguy cơ cao

Một số phương pháp điều trị, bao gồm dùng thuốc và phẫu thuật có thể giảm nguy cơ khối u tiền ung thư hoặc ung thư đại tràng ở những người có nguy cơ cao:

Aspirin: Một số bằng chứng cho thấy khi sử dụng aspirin thường xuyên giúp giảm nguy cơ khối u và ung thư đại tràng. Tuy nhiên mối liên quan này chỉ đúng khi dùng liều cao aspirin trong một khoảng thời gian dài. Nhưng khi dùng liều cao kéo dài sẽ gây ra nhiều tác dụng phụ đặc biệt là trên tiêu hóa

Kháng viêm không steroid (NSAIDs) khác aspirin: Các thuốc giảm đau, bao gồm các thuốc như ibuprofen và naproxen. Một số nghiên cứu đã tìm thấy NSAIDs có thể làm giảm nguy cơ khối u tiền ung thư và ung thư đại tràng. Nhưng lại gây ra tác dụng phụ bao gồm viêm loét và chảy máu đường tiêu hóa.

Celecoxib: Celecoxib và các loại thuốc ức chế COX – 2 có thể giảm nguy cơ khối u tiền ung thư ở những người đã được chẩn đoán có các khối u trong quá khứ. Nhưng COX – 2 mang đến nguy cơ về các vấn đề tim mạch. Hai chất ức chế COX – 2 đã phải rút khỏi thị trường vì những rủi ro này.

Phẫu thuật để ngăn chặn bệnh ung thư: trong một số trường hợp hiếm gặp, hội chứng di truyền như polyp u tuyến gia đình, hoặc bệnh viêm ruột như viêm loét đại tràng, bác sĩ có thể khuyên nên loại bỏ toàn bộ đại tràng và trực tràng để ngăn ngừa ung thư xảy ra trong tương lai.

Bài viết Điều trị, theo dõi và kiểm soát ung thư đại trực tràng đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Tại Hà Nội tỷ lệ mắc chuẩn theo tuổi ở nam giới là 13,9, ở nữ giới là 10,1 trên 100.000 dân. Ở TP Hồ Chí Minh tỷ lệ mắc ở nam giới là 12,5, ở nữ giới là 9,0 trên 100.000 dân.

Ung thư đại trực tràng (ảnh minh họa)

Dấu hiệu bệnh Ung thư đại trực tràng

Các triệu chứng lâm sàng

– Triệu chứng cơ năng: tuỳ vị trí u, giai đoạn bệnh mà có bệnh cảnh lâm sàng khác nhau, nhìn chung có các dấu hiệu sau: đầy bụng, đau bụng, chậm tiêu, rối loạn tiêu hoá, phân nhầy mũi. Hội chứng bán tắc ruột, tắc ruột thường gặp ở UT đại tràng trái, hội chứng lỵ hay gặp ở UT trực tràng.

– Triệu chứng thực thể: Có thể sờ thấy u qua thành bụng hoặc qua thăm khám trực tràng nếu u ở trực tràng, ống hậu môn.

Các xét nghiệm

– Nội soi đại trực tràng cho hình ảnh trực tiếp: tổn thương dạng sùi, loét, thâm nhiễm cứng hoặc dạng polyp. Kết hợp sinh thiết chẩn đoán mô bệnh học qua nội soi.

– Chụp đại tràng có thuốc cản quang: hình ảnh hẹp lòng đại trực tràng, giãn quai ruột trên u.

– Chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc cộng hưởng từ (MRI) bụng: đánh giá u đại trực tràng, sự xâm lấn xung quanh, phát hiện di căn hạch và các cơ quan khác trong ổ bụng.

– Siêu âm ổ bụng: giúp phát hiện u đại tràng, tổn thương di căn gan, hạch.

– Xạ hình xương với MDP-Tc99m bằng máy Gamma camera, SPECT giúp chẩn đoán sớm di căn xương.

– Chụp PET, PET/CT: quét toàn thân giúp phát hiện sớm, chính xác u nguyên phát và di căn hạch, các tạng trong ổ bụng, di căn xương cũng như các nơi khác trong toàn cơ thể.

– Xét nghiệm chất chỉ điểm khối u: CEA > 10 ng/ml. Chỉ số CEA có giá trị theo dõi đáp ứng điều trị và tái phát.

Nguyên nhân bệnh Ung thư đại trực tràng

Nguyên nhân UT ĐT-TT chưa rõ.

Các yếu tố nguy cơ là:

• Chế độ ăn: ít rau, nhiều chất béo, nhiều thịt, thức ăn lên men, ướp muối, xông khói, thức ăn có các gia vị, phụ gia thực phẩm độc hại, thức ăn nhiễm chất gây đột biến gen: thuốc trừ sâu, diệt cỏ, chất tăng trọng.
• Bệnh lý đại trực tràng: viêm loét niêm mạc mạn tính, polyp, bệnh Crohn, bệnh đa polyp tuyến gia đình.
• Tiền sử gia đình: trong gia đình có người (bố, mẹ, anh chị em ruột… ) đã bị mắc ung thư đại trực tràng.

Chẩn đoán

Chẩn đoán xác định

• Dựa vào các triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng.
• Sinh thiết chẩn đoán mô bệnh học là tiêu chuẩn vàng. UT ĐT-TT 95% là UT biểu mô tuyến, còn lại là u hắc tố, lymphoma và khoảng 1-2% là UT biểu mô vảy của ống hậu môn.

Xác định TNM và chẩn đoán giai đoạn

Xác định TNM

T (u nguyên phát).

• Tx: không thể xác định u nguyên phát
• Tis: Ung thư biểu mô tại chỗ
• T1: U xâm lấn tới lớp dưới niêm mạc
• T2: U xâm lấn tới lớp cơ
• T3: U xâm lấn tới thanh mạc hoặc tổ chức quanh đại tràng
• T4: U xâm lấn tới cơ quan hay tổ chức lân cận.

N (hạch vùng)

• Nx: không thể xác định di căn hạch vùng
• No: không có di căn hạch vùng
• N1: di căn từ 1-3 hạch
• N2: di căn từ 4 hạch vùng trở lên.

M (Di căn xa)

• Mx: không thể xác định di căn xa
• Mo: Không có di căn xa
• M1: có di căn xa.

Điều trị bệnh ung thư đại trực tràng

Các phương pháp cơ bản điều trị ung thư đại trực tràng

Phẫu thuật khối u và nạo vét hạch

Là phương pháp điều trị cơ bản. Nguyên tắc phẫu thuật là lấy hết tổ chức ung thư, vét hạch vùng, bảo đảm lưu thông đường tiêu hoá.

• Với ung thư đại tràng: Tuỳ theo tình huống cụ thể, phẫu thuật có thể là cắt đoạn, cắt nửa đại tràng, cắt đại tràng ngang, cắt toàn bộ đại tràng, kết hợp cắt bỏ tổn thương di căn, cắt mạc nối, vét hạch. Trường hợp u di căn xâm lấn nhiều không thể cắt bỏ được chỉ tiến hành phẫu thuật nối tắt chống tắc nghẽn.
• Với ung thư trực tràng: u thấp cách rìa hậu môn dưới 5 cm chỉ định cắt cụt trực tràng qua đường bụng và tầng sinh môn, làm hậu môn nhân tạo vĩnh viễn. U trực tràng cao và trung bình: phẫu thuật cắt đoạn ruột có u, nối tận tận.

Có thể phẫu thuật nội soi hớt niêm mạc (EMR) với các trường hợp ung thư ĐT-TT giai đoạn sớm (Tis, T1 chưa có di căn).

Hoá trị

Hoá trị là liệu pháp điều trị toàn thân giúp tăng thời gian sống, giảm tỷ lệ tử vong. Hoá trị có thể là bổ trợ trước mổ, bổ trợ sau mổ hoặc hoá trị triệu chứng khi bệnh giai đoạn muộn, với các phác đồ đơn chất hoặc kết hợp nhiều loại hoá chất.

Xạ trị

Chỉ định cho UT trực tràng thấp, trung bình, khi tổn thương chiếm trên ½ chu vi hoặc xâm lấn vào tổ chức xung quanh.

Xạ trị trước mổ chỉ định khi u lớn, xâm lấn nhiều. Xạ trị sau mổ cho các trường hợp u xâm lấn qua thanh mạc ruột ra tổ chức xung quanh.

Lựa chọn phương án điều trị

Phương án điều trị ung thư đại tràng

• Giai đoạn I: phẫu thuật triệt căn cắt bỏ khối u.
• Giai đoạn II: phẫu thuật cắt u vét hạch + cân nhắc hoá trị bổ trợ.
• Giai đoạn III: phẫu thuật + hoá trị bổ trợ.
• Giai đoạn IV: phẫu thuật nếu có thể + hoá trị + điều trị triệu chứng.
• Ung thư đại tràng tái phát: điều trị như giai đoạn IV.

Phương án điều trị ung thư trực tràng

• Giai đoạn sớm 0, I: phẫu thuật là phương pháp cơ bản.
• Giai đoạn II, III: phẫu thuật + hoá trị + xạ trị bổ trợ.
• Giai đoan IV: xạ trị, hoá trị tiền phẫu, phẫu thuật nếu có thể được.
• Điều trị hoá chất kết hợp điều trị chăm sóc triệu chứng với các trường hợp bệnh giai đoạn tiến xa.

Xử trí một số tình huống đặc biệt

• Tắc ruột do u: mổ cấp cứu làm hậu môn nhân tạo (HMNT) trên u hoặc cắt u theo phương pháp Hartmann, có thể cắt đoạn ruột có u nối ngay nếu tình trạng người bệnh cho phép.
• Vỡ u, viêm phúc mạc: mổ cấp cứu lau rửa ổ bụng, đưa đoạn ruột ra ngoài.
• Nhân di căn gan đơn độc: mổ cắt đoạn ruột có u, cắt u di căn gan, có thể làm một lần nếu tình trạng người bệnh cho phép.
• Tái phát trong ổ bụng: phẫu thuật rộng rãi + hoá trị. Tái phát tầng sinh môn: phẫu thuật hoặc xạ trị + hoá trị.
• U lớn, di căn xâm lấn nhiều không mổ cắt u được: làm phẫu thuật tạm thời (nối tắt, HMNT).

Theo dõi và tiên lượng

Sau điều trị triệt căn cần khám theo dõi phát hiện tái phát, di căn tại chỗ, hạch, ổ bụng, gan, phổi…xét nghiệm CEA, siêu âm, Xquang phổi, xạ hình xương, tốt nhất là chụp PET/CT toàn thân nếu có điều kiện.

Năm đầu tái khám 3 tháng /lần, năm thứ 2 tái khám 6 tháng /lần, sau đó 1 năm/lần.

Phòng bệnh ung thư đại trực tràng

• Thực hiện chế độ làm việc, sinh hoạt, thể dục thể thao điều độ.
• Chế độ ăn nhiều rau, chất xơ, ít chất béo; Hạn chế thức ăn lên men, ướp muối, xông khói; Không dùng các phụ gia thực phẩm, chất màu độc hại. Tránh những chất gây đột biến gen nhiễm trong thức ăn: thuốc trừ sâu, diệt cỏ, chất tăng trọng.
• Không lạm dụng rượu bia và các chất lên men khác.
• Điều trị tích cực các bệnh lý viêm nhiễm đại trực tràng.
• Phẫu thuật cắt đại tràng, cắt polyp dự phòng ung thư trong các trường hợp bệnh đa polyp, polyp lớn viêm nhiễm sùi loét.

CNTTCBTG – BV Bạch Mai

Bài viết Bệnh ung thư đại trực tràng đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Ung thư cổ tử cung

Đối với ung thư cổ tử cung là loại ung thư phổ biến thứ ba ở nữ giới. Có khoảng 270.000 ca tử vong vì căn bệnh này mỗi năm trên thế giới, tương đương 2-3 phút có một người chết vì căn bệnh này. Trong đó, 80% ca tử vong nằm ở các nước đang phát triển.

Theo thống kê ở Việt Nam, ung thư cổ tử cung đứng hàng thứ hai về mức độ phổ biến, chỉ đứng sau ung thư vú khoảng 5.100 ca mắc mới và 2.400 ca tử vong mỗi năm.

Thạc sĩ – bác sĩ Lê Thị Kiều Dung, Trưởng khoa Phụ sản, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM, cho biết “Ung thư cổ tử cung nếu được phát hiện sớm, đặc biệt là tầm soát ở giai đoạn tiền ung thư thì cơ hội chữa khỏi là 100%, tầm soát càng trễ thì tỉ lệ này giảm dần theo giai đoạn”. Đặc biệt, việc tầm soát sớm ở giai đoạn tiền ung thư cũng sẽ giúp người bệnh giảm chi phí và thời gian điều trị do phương pháp điều trị đơn giản nhẹ nhàng, tỉ lệ tái phát thấp, đảm bảo duy trì khả năng sinh sản và chất lượng cuộc sống như ban đầu của người bệnh.

Hình ảnh cổ tử cung theo các giai đoạn của bệnh Ung thư

Ung thư đại trực tràng

Thạc sĩ – bác sĩ Phạm Công Khánh, Phó trưởng khoa Nội soi, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM cho biết Tại Việt Nam, ung thư đại trực tràng là một trong 10 loại ung thư thường gặp, với tỉ lệ tử vong đứng hàng thứ 5 ở cả hai giới “Tuy nhiên, tỉ lệ phát hiện ung thư đại trực tràng ở giai đoạn sớm rất thấp chỉ từ 5,3% – 17,2%. Đa số người bệnh đến khám khi ung thư đã tiến triển, di căn đến hạch hay di căn xa nên tiên lượng thường xấu và thời gian gian sống trên 5 năm chỉ đạt 18% – 85% tùy giai đoạn”.

Hình ảnh ung thư đại trực tràng

Bác sĩ Khánh khẳng định nếu được phát hiện sớm, người bệnh sẽ được điều trị bằng những phương pháp ít xâm lấn có thể bảo tồn được đại trực tràng, tỉ lệ sống cao trên 90%. Điều trị sớm cũng giúp phục hồi nhanh và tỉ lệ tái phát thường dưới 1%. Đồng thời tiết kiệm được thời gian và chi phí điều trị”.

Ung thư vú

Tiến sĩ – bác sĩ Trần Đặng Ngọc Linh, Trưởng Bộ môn Ung thư, Đại học Y dược TPHCM chia sẻ: Ung thư vú là loại ung thư phổ biến hàng đầu ở phụ nữ Việt Nam có xu hướng gia tăng trong những năm gần đây. Ước tính hiện nay, mỗi năm cả nước có trên 11.000 ca mắc bệnh và khoảng 4.500 ca tử vong do ung thư vú.

Qua đó bác sĩ Linh khuyến cáo phụ nữ nên tầm soát ung thư vú bằng nhũ ảnh bắt đầu từ sau 40-45 tuổi nhằm giúp phát hiện các tổn thương tiền ung thư hay ung thư vú ở giai đoạn rất sớm. Việc này đã được chứng minh giúp giảm tỉ lệ mắc và tử vong do bệnh. Siêu âm có thể phát hiện các ung thư vú ở giai đoạn sớm khi chưa có biểu hiện lâm sàng, tỉ lệ điều trị khỏi cao. Ngoài ra, tự khám vú và khám vú định kỳ giúp phụ nữ có cơ hội nhận thức tuyến vú của mình.

Hình ảnh Ung thư vú

Cuối cùng, bác sĩ Linh nhắn nhủ “Phụ nữ sau 40-45 tuổi nên tham gia khám tầm soát ung thư vú mỗi 1-2 năm/lần, đây là biện pháp hữu hiệu nhất hiện nay để giảm nguy cơ mắc bệnh”. Ngay cả các trường hợp phát hiện vào giai đoạn tiến xa, di căn vẫn có cơ hội kiểm soát được bệnh.

Bài viết Ba căn bệnh ung thư có thể chữa khỏi nếu được tầm soát sớm đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Tìm hiểu về bệnh ung thư ruột kết

Ruột kết là phần đầu của ruột già, tham gia vào quá trình tiêu hóa thức ăn. Khi các tế bào nơi đây mất kiểm soát và phân chia “vô tội vạ” sẽ dẫn đến tình trạng mất cân bằng “cung cầu”, từ đó hình thành khối u.

Bệnh ung thư ruột kết

Khối u ban đầu chỉ giống như một chiếc nấm nhỏ. Tuy nhiên, sau thời gian chúng không chỉ lớn lên về kích cỡ mà còn nhân lên về số lượng, dẫn đến ung thư ruột kết.

Triệu chứng bệnh

• Đau bụng và các triệu chứng rối loạn ở đường tiêu hóa.
• Gày, sụt cân bất thường.
• Có khối u ở bụng
• Táo bón.
• Đi ngoài phân nhỏ, thay đổi hình dạng phân.
• Đi ngoài ra máu.
• Bụng nổi cuộn, sau đi ngoài hoặc trung tiện thì đỡ…
• Chụp cắt lớp ổ bụng thấy khối u
• Nội soi đại tràng là phương pháp tốt nhất chẩn đoán ung thư ruột kết, sinh thiết khối u tìm thấy tế bào ung thư trong quá trình nội soi.

Biện pháp phòng bệnh

Hạn chế tiếp xúc với bức xạ

Xung quanh chúng ta bao bọc bởi một bức tường phóng xạ nhỏ như đất, đồ điện tử gồm máy tính, TV, điện thoại… Ngoài ra khi kiểm tra sức khỏe như chụp X-quang, chụp X-quang tuyến vú, chụp cắt lớp thì nhiễm bức xạ cao hơn.

Vì vậy, cần hạn chế tối đa việc tiếp xúc với phóng xạ để bảo vệ sức khỏe và phòng ngừa ung thư ruột kết.

Không hút thuốc

Hút thuốc lá không chỉ làm tăng nguy cơ ung thư phổi mà còn dẫn đến nguy cơ ung thư ruột kết. Nguyên nhân do khói thuốc lá hít vào hoặc nuốt phải mang một số chất có nguy cơ gây ung thư đại tràng.

Theo kết quả của nhiều nghiên cứu còn cho thấy polyp sẽ tăng kích thước nếu hút thuốc lá, vì vậy càng cần thiết để cấm hút thuốc lá.

Chế độ ăn uống lành mạnh

Một trong những nguyên nhân dẫn đến ung thư ruột kết là thiếu chất xơ. Vì vậy, tăng cường trái cây và rau quả trong chế độ ăn để tăng cường chất xơ giúp giảm nguy cơ ung thư ruột kết. Ngoài ra, ngũ cốc nguyên cám cũng có thể làm giảm nguy cơ này.

Bên cạnh đó, cần hạn chế các thực phẩm gồm mỡ động vật, các loại thịt đỏ do chúng làm tăng nguy cơ ung thư ruột kết.

Tăng cường các loại rau họ cải

Theo một nghiên cứu mới đây từ Viện nghiên cứu Thực phẩm Anh cho biết, chỉ cần ăn 2-3 bữa các loại rau cải mỗi tuần có thể tránh xa căn bệnh ung thư ruột kết.

Nguyên nhân do trong quá trình chế biến, những loại rau này sản sinh một chất đặc biệt gọi tắt là AITC, có khả năng tiêu diệt tế bào ung thư.

AITC thực chất là một sản phẩm của quá trình phá vỡ hợp chất sinigrin trong các loại rau họ cải như mù tạc, bắp cải, súp lơ, củ cải Thuỵ Điển, cải xoăn, wassabi… AITC xuất hiện khi cắt, chế biến và tiêu hóa rau. Ngoài ra AITC còn có thể ngăn chặn sự xâm lấn của khối u.

Tập thể dục thường xuyên

Tập thể dục thường xuyên giúp tăng cường sức khỏe, tốt cho tim mạch và giảm nguy cơ béo phì, tiểu đường…

Ngoài ra, tập thể dục còn có tác dụng làm giảm nguy cơ ung thư ruột kết đến 40%. Vì vậy, phương pháp bảo vệ sức khỏe tốt nhất là tập thể dục đều đặn hàng ngày.

Hải Yến – Skcs.vn – Bệnh ung thư đại trực tràng – Bv Bạch Mai

Bài viết Loại bỏ bệnh ung thư ruột kết bằng phương pháp nào? đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Polyp là một chỗ nhô lên trên bề mặt lớp biểu mô của đại tràng. Polyp đại tràng có thể có cuống hay có chân rộng. Về mặt bản chất mô học, polyp đại tràng có thể xuất phát từ lớp biểu mô (polyp tuyến, polyp tăng sản) hay lớp mô đệm (hamartoma).

Ở người trên 60 tuổi, polyp đại tràng chiếm tỉ lệ khoảng 10%

Polyp đại tràng có thể được chia làm ba nhóm chính: polyp tăng sản (90%), polyp tuyến (10%) và các hội chứng đa polyp (tỉ lệ không đáng kể). Các hội chứng đa polyp có thể được chia thành hai nhóm: các hội chứng đa polyp có yếu tố di truyền và các hội chứng đa polyp không có yếu tố di truyền.

Polyp tăng sản

Thường gặp đoạn cuối đại tràng và trực tràng. Kích thước thường nhỏ hơn 5 mm. Hình dáng phổ biến: tròn, nhỏ, không cuống. Không có nguy cơ chuyển dạng sang ác tính

Polyp tuyến

Được chia làm ba loại: tuyến ống (tubular), tuyến nhung mao (vilous) và tuyến ống-nhung mao (tubulovilous). Polyp tuyến có thể gặp bất kỳ đoạn nào trên đại tràng và có cuống. Polyp nhung mao tập trung chủ yếu trực tràng và không cuống. 90% có kích thước nhỏ hơn 1,5 cm

Nguy cơ ác tính phụ thuộc vào: kích thước (lớn hơn 2 cm) và thành phần nhung mao trong polyp (polyp nhung mao có nguy cơ ác tính cao nhất)

Hội chứng đa polyp có yếu tố di truyền

• Hội chứng FAP (Familial Adenomatous Polyposis Syndrome) Hội chứng Gardner
• Hội chứng Turcot; Hội chứng đa polyp mô đệm: Hội chứng Peutz-Jegher (PJ)
• Hội chứng đa polyp người trẻ (FJP-Familial Juvenile polyposis) Bệnh Cowden
• Hội chứng Ruvalcaba-Myhre-Smith

Hội chứng đa polyp không có yếu tố di truyền

Hội chứng Cronkhite-Canada.

Các hội chứng có yếu tố di truyền trong ung thư đại trực tràng

1-Hội chứng Lynch

Còn gọi là Ung Thư Đại Tràng Do Di Truyền Không Phải Đa Polyp (HNPCC- Hereditary Nonpolyposis Colorectal Cancer).

Hội chứng Lynch chiếm 5% các trường hợp ung thư trực tràng.

Nguyên nhân của hội chứng này đã được xác định: có sự đột biến của một trong năm gene Sửa Lỗi Bắt Cặp Nhiễm Sắc Thể (Mismatch Repair Genes: MLH1, MSH2, MSH6, PMS1, PMS2).

Người có HNPCC có nguy cơ mắc các bệnh lý ác tính của đại trực tràng (70-80% trong suốt cuộc đời), nội mạc tử cung (30-60%), buồng trứng, dạ dày, ruột non, niệu quản, tuyến bã da.

Để chẩn đoán hội chứng Lynch, trước tiên cần nghĩ đến khả năng có thể có hội chứng này. Tiêu chuẩn chẩn đoán chặt chẽ nhất hiện nay là tiêu chuẩn Amsterdam:

• Có tối thiểu ba người trong phả hệ mắc ung thư đại tràng và một người là trực hệ của một trong hai người còn lại
• Ít nhất có một người bị ung thư đại tràng độ tuổi dưới 50.

20% người bị HNPCC có đột biến gene tự phát. Chẩn đoán xác định HNPCC dựa vào xét nghiệm máu xác định sự đột biến của các gene nói trên

2-Hội chứng đa polyp tuyến có tính cách gia đình (FAP)

Tại Mỹ, hội chứng FAP có tần suất 1/6000-1/30000.

Nguyên nhân của hội chứng FAP là do có sự đột biến gene APC, một lại gene có vai trò ức chế sự hình thành của khối u tân sinh đại tràng. Ngoài hội chứng FAP, sự đột biến của gene APC còn xảy ra trong hội chứng Gardner và hội chứng Turcot.

Độ tuổi bắt đầu xuất hiện triệu chứng của hội chứng FAP là 16. BN được chẩn đoán hội chứng FAP trung bình độ tuổi 36.

Chẩn đoán hội chứng FAP dựa vào:

• U quái trong xoang bụng hay vùng sau trực tràng
• Soi đáy mắt: phì đại lớp biểu mô sắc tố võng mạc
• Chẩn đoán dựa vào hình ảnh trên nội soi: hàng trăm đến hàng ngàn polyp đại tràng, nhiều polyp dạ dày (polyp phình vị và polyp tuyến hang vị), tá tràng (polyp tuyến, tập trung chủ yếu vùng quanh bóng Vater).

BN có hội chứng FAP có nguy cơ bị ung thư đại trực tràng (100% khi đển tuổi 40), ung thư dạ dày, ung thư tá tràng (4%), ung thư tuyến giáp, u hệ thống thần kinh trung ương và hepatoblastoma.

3-Hội chứng Peutz-Jegher

Hội chứng Peutz-Jegher có tần suất 1/60000-1/300000.

Nguyên nhân hội chứng Peutz-Jegher là do có sự đột biến gene STK11. Độ tuổi bắt đầu xuất hiện các triệu chứng của hội chứng Peutz-Jegher là 25.

Chẩn đoán hội chứng Peutz-Jegher dựa vào:

• Các polyp (hamartoma) rải rác trong ống tiêu hoá, nhưng tập trung chủ yếu ruột non
• Các sang thương sắc tố da và niêm mạc khoang miệng
• U tinh hoàn (u tế bào Sertoli)

Người có hội chứng Peutz-Jegher có nguy cơ mắc các bệnh lý ác tính của: ống tiêu hoá (từ thực quản đến trực tràng, cao nhất là đại tràng), tuỵ, phổi, vú, cổ tử cung, buồng trứng.

Đại cương về ung thư đại trực tràng

Ung thư đại trực tràng là bệnh lý ác tính phổ biến (đứng thứ ba tại Mỹ). Hầu hết ung thư đại trực tràng là adenocarcinoma. Các bệnh lý ác tính còn lại bao gồm carcinoid, lymphoma và sarcoma…

Một điều quan trọng cần biết là hầu hết ung thư đại trực tràng (93%) xuất phát từ một polyp tuyến của đại tràng. Thời gian chuyển từ một polyp lành tính sang ác tính trung bình khoảng 3-5 năm.

Không có sự khác biệt về giới tính các BN bị ung thư đại tràng. Đối với người bị ung thư trực tràng, nam giới có tỉ lệ mắc bệnh cao hơn nữ giới. Độ tuổi bị ung thư đại trực tràng phổ biến nhất là 70-80.

Hầu hết ung thư đại trực tràng có liên quan đến các yếu tố ngoại cảnh. Chỉ một số ít do di truyền.

Ung thư đại tràng xích ma và trực tràng chiếm 50% các trường hợp ung thư đại trực tràng. Ung thư đại tràng xuống có tỉ lệ thấp nhất. 3% BN bị ung thư hai vị trí trở lên trên khung đại tràng và trực tràng.

Yếu tố thuận lợi của ung thư đại trực tràng: chế độ ăn uống ít chất bã, nhiều thịt, mỡ động vật và cholesterol. Yếu tố nguy cơ ung thư đại trực tràng: Lớn tuổi, Polyp tuyến đại tràng, Di truyền, Bệnh viêm loét đại tràng.

Ung thư đại trực tràng là một trong số ít bệnh lý ác tính có tiên lượng khá tốt. Khoảng 50% BN bị ung thư đại trực tràng có thể được phẫu thuật triệt căn.

Ung thư đại trực tràng

Giải phẫu đại tràng và trực tràng

Đại tràng và trực tràng được cung cấp máu nuôi bởi các động mạch khác nhau.

Để có thể tiến hành phẫu thuật cắt một đoạn đại tràng hay trực tràng, cần phải hiểu rõ sự cung cấp máu cho đoạn đó:

• ĐM chính – ĐM nhánh – Đoạn đại tràng
• Mạc treo tràng trên

Một số đặc điểm giải phẫu của trực tràng có liên quan đến phẫu thuật ung thư trực tràng: 

Trực tràng dài khoảng 12 cm, tính từ bờ trên ống hậu môn đến nơi giáp với đại tràng xích- ma. Mặt sau trực tràng có lớp mỡ khá dày, được gọi là mạc treo trực tràng. Các tế bào ung thư có thể ăn lan trong mạc treo trực tràng xa hơn là ăn lan trong thành trực tràng.

Trực tràng được bao phủ bởi lá tạng của mạc nội chậu (mạc trực tràng). Lớp mạc tạng này có tác dụng làm cho đường khâu nối trực tràng được kín.

Phiá trước, trực tràng liên quan với tiền liệt tuyến, túi tinh, bàng quang (nam) hay vách sau âm đạo (nữ). Có một lớp mạc (Denonvillier) ngăn cách giữa tiền liệt tuyến và túi tinh với trực tràng.

Phiá sau, trực tràng liên quan với xương cùng. Mặt trước xương cùng được phủ bởi lá thành của mạc nội chậu (mạc trước xương cùng). Mạc cùng chậu (mạc Waldeyer) nối mạc trước xương cùng với mạc trực tràng. Giữa mạc cùng chậu và mạc trước xương cùng có đám rối tĩnh mạch trước xương cùng và các nhánh thần kinh cùng.

Phúc mạc chỉ phủ 2/3 trước và hai bên trực tràng. Nơi mà nếp phúc mạc từ mặt trước trực tràng lật lên để phủ mặt sau bàng quang được gọi là ngách trực tràng-bàng quang. Ngách trực tràng-bàng quang cách rìa hậu môn khoảng 7,5 cm (cách bờ trên ống hậu môn 3-4 cm), bằng chiều dài của một ngón tay. Khi thăm trực tràng, ngón tay chạm vào khối u có nghĩa là khối u 1/3 dưới trực tràng.

Dẫn lưu bạch mạch của đại tràng và trực tràng đi theo các cuống mạch chính.

Dẫn lưu bạch mạch đại tràng và 2/3 trên trực tràng chỉ đi theo một hướng.

Dẫn lưu bạch mạch 1/3 dưới trực tràng có thể đi theo nhiều hướng: lên trên (vào nhóm hạch cạnh động mạch chủ), sang bên (vào nhóm hạch chậu trong) hay xuống dưới (vào nhóm hạch bẹn).

Phẫu thuật ung thư trực tràng có liên quan trực tiếp đến hoạt động chức năng của cơ thắt và hoạt động sinh dục.

Chẩn đoán

1-Chẩn đoán lâm sàng

Triệu chứng của ung thư đại tràng thay đổi phụ thuộc vào vị trí của khối u. BN bị ung thư đại tràng phải có thể nhập viện vì:

• Thiếu máu thiếu sắt (do chảy máu rỉ rã từ khối u)
• Sụt cân
• Khối u bụng
• Triệu chứng thường gặp của ung thư đại tràng trái:
• Đau bụng, táo bón, Thay đổi thói quen đi tiêu, Tiêu máu, 40% BN ung thư đại tràng nhập viện với khối u gây tắc hay thủng đại tràng.

Chẩn đoán tắc ruột do ung thư đại tràng hay ung thư đại tràng thủng dựa vào:

• Tuổi tác của BN,
• Tiền căn: đau bụng âm ỉ, thay đổi thói quen đi tiêu.
• Khối u gây tắc: hội chứng tắc ruột thấp (táo bón, chướng bụng).
• Khối u đại tràng thủng biểu hiện dưới hai thể lâm sàng: áp-xe trong xoang bụng và viêm phúc mạc toàn diện. Nếu khối u vừa gây tắc ruột vừa bị thủng, BN sẽ nhập viện trong bệnh cảnh sốc nhiễm trùng nhiễm độc rất nặng.
• X-quang bụng không sửa soạn: Tắc đại tràng
• Đoạn trên chỗ tắc: đại tràng chướng hơi
• Đoạn dưới chỗ tắc: không có hơi trong đại tràng
• Nếu van hồi manh tràng hở: các quai ruột non chướng hơi và có mức nước hơi

2-Chẩn đoán giai đoạn bệnh

Các yếu tố để tiên lượng và đánh giá giai đoạn của ung thư đại trực tràng tùy thuộc vào độ sâu của u, sự xâm lấn vào vách ruột, hiện diện của hạch vùng cũng như sự di căn xa của u (TNM). Theo phân loại của Dukes, ung thư đại tràng có 4 giai đoạn:

Giai đoạn A (T1N0M0): Tổn thương ở nông, không xâm lấn vào lớp cơ hoặc hạch vùng.

Giai đoạn B: Tổn thương xâm lấn xuống sâu hơn nhưng chưa đến hạch vùng.

• B1: T2N0M0. Tổn thương chỉ giới hạn ở lớp cơ.
• B2: T3N0M0. Tổn thương xâm lấn đến thanh mạc

Giai đoạn C: TxN1M0. Có hạch vùng.

Giai đoạn D: TxNxM1. Có di căn gan, phổi, xương.

Theo Benh.vn

Bài viết Đại cương, triệu chứng, phân loại, chẩn đoán ung thư đại trực tràng đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Bệnh ung thư đại trực tràng (còn có tên gọi khác là ung thư ruột già) phát khởi từ lớp niêm mạc biểu mô lót mặt trong của ruột dạng polyp (khối thịt lồi lên có hoặc không cuống), lớn dần sẽ nhô ra trong lòng ruột. Khi phân đi qua cọ sát vào khối u và gây chảy máu, tới một điểm nhất định thì bít lòng ruột gây tắc.

Có nhiều nguyên nhân gây ra căn bệnh này, nhưng nguyên nhân chính nhất vẫn chưa được tìm ra. Trong đó, việc phát hiện sớm các dấu hiệu, triệu chứng của bệnh là yếu tố quyết định chẩn đoán và điều trị. Tuy nhiên, hầu hết triệu chứng sớm của ung thư đại trực tràng đều không được chú ý, vì vậy, rất nhiều các trường hợp khi được chẩn đoán thì bệnh đã ở giai đoạn muộn.

Hình ảnh ung thư đại trực tràng từ giai đoạn 0 đến giai đoạn 4

Các chuyên gia khuyến cáo những triệu chứng dưới đây chính là dấu hiệu cảnh báo bệnh sớm, người dân cần lưu ý:

Táo bón

Nếu đi ngoài ít hơn 3 lần trong một tuần, bạn đã mắc chứng táo bón. Chứng này được sinh ra khi bạn thay đổi chế độ ăn uống hoặc luyện tập hàng ngày, đồng thời cũng là sự cảnh báo cho bệnh ung thư đại trực tràng đang xâm lấn cơ thể bạn.

Dấu hiệu này rất dễ bị nhầm lẫn với các dấu hiệu của các vấn đề về đường tiêu hóa khác. Do đó, nhiều người chủ quan cho tới khi phát hiện bệnh.

Đi ngoài phân nhỏ

Đi ngoài phân nhỏ là một dấu hiệu chứng tỏ trên đường đào thải ra bên ngoài phân của bạn đã gặp phải những vật cản khác trong đường tiêu hóa làm cho hình dạng và kích cỡ của phân bị biến dạng, thay đổi. Những vật cản đó có thể là các khối u đang được hình thàng trong ruột kết.

Đi ngoài ra máu

Khi phân đi qua khối u không chỉ làm cho chúng thay đổi về kích cỡ mà chúng còn gây nên hiện tượng chảy máu. Do vậy mà đi ngoài ra máu cũng là một trong những triệu chứng nghiêm trọng của ung thư đại trực tràng.

Đau co thắt quanh bụng

Khi khối u phát triển trong ruột kết chúng có thể chặn đường đi và gây ra những cơn đau co thắt ở bụng vùng quanh rốn, mức độ nặng nhẹ tùy thuộc vào sự phát triển của khối u. Nếu những cơn co thắt đó đi kèm cảm giác đau thì có thể khối u đã xâm lấn sâu vào thành ruột và hình thành nên bệnh ung thư đại trực tràng một cách nghiêm trọng.

Cân nặng giảm bất thường

Khi các khối trong đại tràng tiết ra những chất hóa học làm thay đổi sự trao đổi chất trong cơ thể sẽ gây nên hiện tượng giảm cân nặng bất thường mà người bệnh không tìm được ra nguyên nhân.

Hình ảnh nội soi khối u đại trực tràng

Theo chuyên gia Ung bướu cho biết thêm ung thư đại trực tràng là loại ung thư phổ biến trên thế giới, gây tử vong cao, chỉ đứng sau ung thư dạ dày, phổi, gan. Trong đó, người bị viêm loét đại tràng lâu ngày hoặc chế độ ăn uống hàng ngày nhiều chất béo và ít chất xơ là những đối tượng có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cao nhất. Ngoài ra, những người có tiền sử gia đình (bố mẹ hoặc anh, em ruột) bị ung thư đại trực tràng, nguy cơ mắc bệnh cao gấp 2-3 lần người bình thường.

Do đó, những người có nguy cơ này và một số triệu chứng kể trên nên chủ động khám sức khỏe định kỳ để được chỉ định nội soi đại trực tràng 6 tháng một lần để phòng tránh và phát hiện sớm bệnh, đặc biệt tìm và cắt những polyp trong lòng đại trực tràng, một trong những nguyên nhân chính gây bệnh ung thư đại trực tràng.

Benh.vn (tổng hợp)

Bài viết Một số dấu hiệu sớm của bệnh ung thư đại trực tràng đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.