Cách chọn cua mập, chắc, nhiều thịt

Cách phân biệt cua đực và cua cái

Cua đực thì yếm (vùng tam giác phía dưới bụng) nhỏ, cua cái thì yếm to.

Cách chọn cua

Xem càng: Xem màu lớp da lụa (da non) giữa kẹt khuỷu (cùi chỏ) trên càng cua. Nếu lớp da này màu hồng đỏ hoặc hồng sậm thì cua nhiều thịt. Và bạn cần nhìn kỹ hơn: cua mới bắt thì lớp da này thẳng bóng, đó là cua mập. Ngược lại, cua cũ sẽ ốm do bị rọng lâu ngày, lớp da này nhăn nheo.

Bóp yếm: Khi bóp yếm cua, nếu bạn cảm thấy cứng tay là cua chắc. Ngược lại, bạn nghe mềm (phập phều) thì cua ít thịt (ốp).

Bóp phần đầu đùi của que dầm bơi, phía dưới mu: Bóp vừa tay, nếu bạn thấy cua giãy giụa toàn bộ que, càng thì cua còn khỏe (thịt ngon). Ngược lại, cua đã yếu – sắp chết. Bởi trước khi chết khoảng 2 giờ, thịt cua bủn dần – nhiều nước (bán thịt).

Không nên chọn cua nhìn càng và mai trong hơi xanh, ấn tay và yếm thấy mềm là loại cua mọng nước, ít thịt, không ngon. Nếu mua cua xong phải mang đi đường xa hoặc bảo quản lâu ngày khi thời tiết nắng nóng thì bạn phải chọn con thật tươi, nhìn yếm cua vẫn còn bám chắc vào thân, chân và càng chuyển động nhịp nhàng linh hoạt, gai trên càng và mai cua còn sắc nguyên – loại cua này còn khỏe, dễ bảo quản hơn.

Cách chọn cua biển ngon

Cua biển có nhiều loại: cua gạch, cua thịt, cua nước để bạn lựa chọn theo sở thích hay theo yêu cầu chế biến của món ăn. Cua gạch và cua chắc thịt đều ngon và rất bổ dưỡng.

• Khi chọn cua, nhìn bên ngoài thấy lớp vỏ màu xám đục, dùng tay ấn vào yếm cua thấy rắn chắc, yếm to là cua có nhiều thịt.
• Không nên chọn cua nhìn que càng và mai trông hơi xanh, ấn tay vào yếm thấy mềm là loại cua mọng nước, xốp, ít thịt, không ngon.
• Bạn nên chọn con thật tươi, nhìn yến vẫn còn bám chắc vào thân, chân và càng chuyển động khỏe mạnh, linh hoạt, gai trên càng và mai cua vẫn còn sắc nguyên.
• Muốn ăn cua nhiều thịt thì chọn cua đực, muốn ăn cua có gạch thì chọn cua cái.

Cách chọn ghẹ chắc

Khác với cua, ghẹ có gạch có màu hơi ngả vàng, các chân của ghẹ khi bóp rất chắc chứ không mềm. Còn ghẹ thịt thì khi bạn bấm tay vào sát phần yếm phía dưới ức, gần chân mái chèo nếu lõm là ghẹ óp. Nếu bạn ngại sờ vào ghẹ mà chỉ cần nhìn thì nên chọn ghẹ có yếm màu đỏ, chân ghẹ tươi sẽ co chứ không duỗi.

Ghẹ có nhiều loại như ghẹ đỏ, ghẹ ba chấm, ghẹ xanh… nhưng ghẹ ngon, nhiều thịt và bổ dưỡng nhất vẫn là ghẹ xanh. Loại ghẹ xanh có 3 chấm trên mai là ngon nhất. Ghẹ này không lớn lắm nhưng thịt rất chắc và bổ dưỡng, khi cầm nên sẽ có cảm giác nặng tay.

• Theo kinh nghiệm mua ghẹ ngon của những ngư dân, thì thời điểm mua ghẹ ngon còn phụ thuộc theo mùa nước. Những ngày cuối tháng thường hoặc đầu tháng luôn là thời điểm ghẹ béo, chắc thịt. Bạn không nên mua vào những ngày giữa tháng, thời điểm này ghẹ đang lột vỏ nên ghẹ thường óp, ít thịt và ăn không ngon.
• Không nên chọn con quá lớn, con vừa phải sẽ nhiều thịt và ngon hơn.
• Chọn những con thật chắc, bằng bàn tay người lớn, bấm vào yếm không lún.
• Nếu bạn thích ăn ghẹ thịt thì chọn con đực, bạn bấm tay vào sát phần yếm (phía dưới ức, gần chân mái chèo), nếu không lõm thì đó là cua ghẹ chắc thịt.

• Nếu thích ăn ghẹ có gạch thì chọn con cái. Những con này có màu hơi ngả vàng, các chân của chúng bóp rất chắc chứ không mềm hoặc hơi lõm.
• Ghẹ đực thì yếm (vùng tam giác phía dưới bụng) nhỏ, ghẹ cái thì yếm to.
• Chú ý bộ phận sinh sản của ghẹ: Con cái thì yếm to có hình bán nguyệt, nếu đẻ nhiều ghẹ sẽ gầy ăn ko ngon, đẻ nhiều thì yếm sẽ ko khít vào thân bụng, lấy tay cạy nhẹ đã mở được ra. Nguyên do vì quá trình mang trứng nhiều lần nên yếm ko còn khít, ôm chắc vào bụng ghẹ nữa.
• Con đực yếm nhỏ hơn con cái, khi chọn con đực nên chọn con khít yếm sẽ có chất lượng ngon.

Mách bạn mẹo nhỏ

Sau khi đã có mẹo chọn mua cua ghẹ ngon thì không thể thiếu bước chế biến thế nào và ăn như nào để được nhiều thịt nhất:

• Cua ghẹ ngon ngọt nhất khi hấp với sả. Bạn cũng có thể chặt theo càng để làm món xào xả ớt, rang muối, hoặc ngâm tương nguyên con.
• Cua, ghẹ vừa làm xong còn nóng, bạn bóc yếm, mai, mang, bao tử ở gần đầu (nhớ giữ lại nước trong mai cua vì nước này rất bổ và ngon), gỡ gạch, mai của cua, ghẹ từ từ phần trên đầu xuống dưới rất dễ vì có màng gạch, bóc nhẹ là gạch sẽ ra hết, lấy chân ra bẻ phần khớp to, bẻ phần khớp dưới nhỏ hơn, kéo từ từ thịt cua ghẹ sẽ ra hết.
• Ăn cua, ghẹ xong cũng như ăn ốc, rửa tay bằng nước lá sả hoặc nước chè xanh, thêm mấy lát chanh thì sạch hết mùi tanh.
• Muốn ăn cua ngon hãy ăn vào đầu hoặc cuối tháng, vì theo kinh nghiệm trong dân gian thì chu kì cua lột vỏ để phát triển sẽ nhịn ăn trong thời gian này nên gầy và thường bị ốp (ít thịt).
• Không nên mua cua vào khoảng ngày rằm (15 âm lịch) vì đây là thời điểm cua lột vỏ, nhịn ăn nên dễ bị ốp (ít thịt).

Benh.vn/Theo ĐSPL/nguoiduatin

Bài viết Mẹo chọn mua cua, ghẹ ngon, nhiều thịt không phải ai cũng biết đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Nửa tháng nay, chị Nguyễn Thị Minh, phụ trách truyền thông của một siêu thị điện máy, đột nhiên đau nhức khắp mình mẩy, nhất là vùng cột sống lưng và cổ. “Cảm giác nhức và tê như kiểu chùn cả sống lưng, rất khó chịu. Bê chậu quần áo cũng đau, lắm hôm ngồi ở văn phòng, ngoái cổ, quay đầu còn khó nên không thể nào tập trung làm việc được.”, chị Minh cho biết.

Sau hơn một tuần thử nhiều biện pháp, dán nhiều loại cao, xoa bóp bằng dầu nóng và ráng tập thể dục mà vẫn không khỏi, chị Minh tìm mua thuốc giảm đau dành cho viêm cơ, viêm khớp. Uống vào, chị thấy tác dụng khá nhanh nhưng chỉ được một vài ngày thì lại tái phát. Lo lắng, chị đi khám thì được bác sĩ cho biết, đó là những triệu chứng của thoái hóa khớp.

Thoái hóa khớp là do quá trình tái tạo sụn không “đuổi kịp” việc lớp sụn ở khớp bị mất đi. Điều này để lâu rất nguy hiểm, bởi lớp sụn khớp phủ trên bề mặt xương dần bị mỏng đi và hư tổn sẽ gây đau, nhức, hạn chế vận động, thậm chí bệnh nhân có thể bị tàn phế. Theo đó, chị Minh được kê đơn thuốc và hướng dẫn các bài tập vận động phù hợp.

“Theo bác sĩ thì bệnh của mình do quá ít vận động, sụn khớp không được ‘kích thích’ để tái tạo nhanh chóng. Đúng là do tính chất công việc thật! Ngày ngày đến cơ quan, chỉ ngồi lì trước máy tính, nhiều hôm tối về nhà cũng ôm laptop. Hay đau cổ, vai gáy và lưng nhưng chỉ nghĩ là do mỏi. Mới 38 tuổi, tôi không nghĩ mình đã bị thoái hóa khớp nhanh vậy”, chị Minh chia sẻ.

Bài viết Thoái hóa khớp đe dọa giới văn phòng đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Lịch sử ra đời Dịch cân kinh

Dịch cân kinh là một phương pháp thể dục tập luyện đơn giản nhưng rất hiệu quả. Dịch cân kinh ngăn ngừa hoặc chữa nhiều căn bệnh trong đó có những bệnh mạn tính, nan y…

Từ năm 917 (sau Công Nguyên), khi tổ sư Đạt Ma ở chùa Thiếu Lâm chỉ dạy Dịch cân kinh cho những người mới vào tu, giúp họ tránh được bệnh tật mà vượt qua những khổ hạnh trong tu tập, thì hiệu quả mầu nhiệm của phương pháp đã lan truyền ra ngoài dân gian và đi khắp thế giới.

Sau khi làm quen với phương pháp này, có rất nhiều người đã thành công với Dịch cân kinh một cách thần kỳ. Ngược lại, một số người thất bại do không tuân thủ đúng cách, hoặc không kiên trì nên không nhận được hiệu quả. Mặt khác, do “tam sao thất bản” nên dẫn đến sai lệch làm giảm sút đi hiệu quả của phương pháp.

Cách tập đúng phương pháp Dịch cân kinh

Phương pháp đứng đúng

Khi tập Dịch cân kinh mặt phải đối diện với mặt trời, nếu ban đêm thì hướng mặt về hướng Nam. Hai chân dang rộng bằng vai (cỡ 30 – 35cm). Hai bàn chân song song hướng thẳng phía trước.

Mười đầu ngón chân bám chặt xuống sàn nhà (có thể lót một miếng vải nỉ dưới chân, hoặc đứng trên đôi dép mỏng và mềm, nhất là khi tập ngoài trời), tránh đứng vào những chỗ ẩm ướt hoặc chân trần trên nền xi măng hay nền đất.

Khi mười đầu ngón chân đã bám chặt xuống sàn (chỉ bám xuống, không co quắp ngón), cùng lúc dùng sức nhíu cơ vòng hậu môn lại và giữ “rút” nó lên một chút trong suốt thời gian tập. Đây là 1 điểm quan trọng của Dịch cân kinh cần lưu ý không được bỏ sót khi tập phương pháp này.

Thả lỏng cơ thể

Khi đã đứng đúng, nhíu chắc chắn phía dưới, phía trên cơ thể cần thả lỏng như “treo”. Đầu nhìn thẳng, mắt hướng ra xa, nhìn hơi lên một chút để tránh gục đầu.

Lưỡi chạm nhẹ chân nướu hàm trên. Răng khép nhẹ (không nghiến), môi khép nhẹ (không bặm). Hai bàn tay khép hờ các ngón tay (không xòe tay). Mu bàn tay quay về phía trước, các ngón tay để cong tự nhiên (không duỗi thẳng) và chuẩn bị tập.

Bắt đầu tập

Đưa hai tay ra trước nhẹ nhàng, khoảng 30 độ so với thân, rồi đánh hai tay cùng lúc về sau (hết cỡ) khoảng 60 độ so với trục thẳng đứng và khi trả hai tay về phía trước (cùng lúc) thì không cần dùng lực, chỉ như quán tính mà tay đưa ra nhẹ 30 độ ra trước như lúc đầu. Đó là xong 1 nhịp, thời gian trung bình khoảng 1 giây cho 1 nhịp.

Theo khoa học, về sự phân bố về lực thì chúng ta đã dùng 7 phần lực (7/10) cho việc đứng trụ, bám sàn và nhíu cơ vòng hậu môn, làm cho ta có cảm giác việc “đứng tấn” rất chắc chắn. Còn lại 3 phần lực dùng cho việc “treo” phía trên và đánh tay đều đặn.

Thở nhẹ nhàng, thoải mái

Về nhịp thở, không quan trọng phải thở đúng theo nhịp tay. Hãy để đầu óc nhẹ nhàng, thở thoải mái theo nhu cầu, không cần để tâm đến.

Lời khuyên cuối cùng, tâm trí không nên quá căng thẳng, tốt nhất hãy nghĩ đến một đấng siêu nhiên mà mình đang tôn kính hoặc tập trung đếm số lần tập vẩy tay.

Bài viết Phương pháp vẩy tay đúng theo Dịch cân kinh đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Vừa ăn kem vừa nhả khói

Tại quán kem mây trên phố Hàng Giầy, quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) lúc nào cũng đông nghịch người. Khách hàng đến đây không chỉ để tận hưởng những chiếc kem mát lạnh cùng với thú vui hít hà làn khói mờ ảo, mà khách hàng còn tận hưởng cảm giác như được ăn kem trong phòng thí nghiệm.

Kem nhả mây khói hay còn gọi là kem khói được phủ khí ni-tơ lỏng thông qua hiện tượng đông kết nhanh. Ảnh minh họa.

Một nhân viên quán IC. trên phố Hàng Giấy cho hay, để có một ly kem mây và tỏa khói là nhờ vào ni-tơ lỏng. Khi pha chế ly kem mây, nhân viên của quán lấy ra một ca nitơ lỏng bốc khói nghi ngút. Sau đó cho khoảng 6-7 viên kem, pha sirô theo loại khách chọn vào ly rồi lắc đều và đổ ni-tơ vào. Ly kem mang ra được đóng băng cả trong lẫn ngoài ly.

Theo nhân viên quán IC., kem mây ở đây được chế biến như một hợp chất hóa học nhưng lại không hề gây hại cho sức khỏe, ăn mát, mềm mịn, có nhiều loại và nhiều hương vị cho khách lựa chọn như: vị việt quất chua chua ngọt ngọt, vị socola béo ngậy cho những bạn thích ngọt, vị mâm xôi ngọt dịu, vị chanh leo chua, thơm nức mũi… Giá của loại kem mây này dao động từ 25-30.000 đồng/ly.

“Kem mịn và xốp do sử dụng ni-tơ lỏng để làm lạnh nhanh nên có thể loại bỏ những chất không tự nhiên mà những nhà sản xuất kem truyền thống thường thêm vào để kem mịn và đông lâu hơn. Tùy theo sở thích mà khách hàng có thể pha chế kem với các vị khác nhau hoặc thêm vào các loại trái cây mà mình yêu thích”, nữ nhân viên cửa hàng IC. tiếp thị.

Chia sẻ với PV, Đặng Thùy Liên (Thái Hà, Hà Nội) cho biết, cuối tuần nào cô và các bạn cùng lớp đều lên đây ăn kem mây. Cô thường gọi đây là món kem “hóa học” thần thánh. Đặc biệt trên cốc kem có một chiếc kim tiêm chứa si-rô khách ăn đến đâu có thể bơm đến đó, rất thú vị.

“Khi bước vào cửa hàng các mọi người sẽ rất ngạc nhiên vì các thiết bị làm kem ở đây làm mọi người nghĩ ngay đến các phòng thí nghiệm chỉ xuất hiện trong phim”, Liên vui vẻ nói.

“Những viên kem trông như nóng hổi nhưng khi đưa vào miệng sẽ thấy rõ cảm giác mát lạnh, có thể nhả khói ào ạt từ miệng, mũi, cứ thế mà hít hà. Kem có nhiều vị như mặn, ngọt, béo, bùi nên tha hồ mà lựa chọn và thưởng thức”, Liên nhận xét.

Một nhân viên quán kem mây trên phố Đào Duy Từ cho hay, kem mây thực chất được chế biến từ khí ni-tơ lỏng phủ bên ngoài những viên snack đủ màu sắc thông qua hiện tượng đông kết nhanh.

Vì nitơ lỏng ở dạng khí, lại rất lạnh nên khi bỏ vào miệng đương nhiên sẽ thở ra khói. Món ăn này sau khi làm cần phải ăn ngay, nếu để sau vài phút sẽ bay hơi hoặc có hiện tượng tan chảy.

Mặc dù loại kem này khiến nhiều bạn trẻ thích thú nhưng cũng không ít người tỏ ra lo ngại về độ an toàn của kem mây. Ảnh minh họa.

Thích sành điệu cẩn thận bị bỏng lạnh

Mặc dù loại kem khói này khiến nhiều bạn trẻ thích thú nhưng cũng không ít người tỏ ra lo ngại về độ an toàn của kem mây. Một chuyên gia hóa thực phẩm cho biết, việc sử dụng ni-tơ lỏng để làm đồ ăn không phải là lần đầu tiên xuất hiện.

Trên thế giới và ngay cả ở Hà Nội, TP.HCM cũng từng xuất hiện các món ăn dạng “tỏa khói” thế này như kem ni-tơ, bánh khói Jcat, bánh macaron khói đủ màu sắc… Về khói bốc lên trong món kem mây, vị chuyên gia này cho biết đây là đặc trưng bình thường của khí ni-tơ.

PGS.TS. Đỗ Quang Trung- Đại học Quốc gia Hà Nội cho hay: ni-tơ không phải là khí độc, tuy nhiên, trong trường hợp tỷ lệ ni-tơ quá cao trong cơ thể có thể gây sốc.

Song, vấn đề lớn nhất của loại khí này là độ lạnh. Bình thường, chúng ta ăn uống, hít thở cũng có khí này vào người. Khí ni-tơ lỏng không độc hại, nhưng kem xịt khí ni-tơ lỏng sẽ lạnh hơn kem bình thường. Nếu lạnh quá sâu có thể gây ra việc bỏng lạnh.

Bài viết Nguy hại khi ăn kem mây nhả khói đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Tác hại của thiếu ngủ

Hiện nay con người phải chia ca, kíp làm việc nên giấc ngủ cũng bị đảo lộn theo ca, kíp. Do đó, khi làm đêm thì chúng ta phải ngủ ngày. Việc thiếu ngủ 1-2 tiếng/ngày và kéo dài vài ngày không gây hại gì đáng kể. Nhưng tình trạng này nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe vì bộ não không được phục hồi.

Thiếu ngủ sẽ làm giảm trí nhớ, giảm khả năng phản ứng, khiến con người làm việc không hiệu quả, thiếu kiên nhẫn trong ứng xử và thiếu linh hoạt trong các mối quan hệ xã giao. Chất lượng giấc ngủ cũng rất quan trọng và tùy thuộc thời gian ngủ (chứ không phải thời gian nằm trên giường). Khi ngủ dậy, nếu bạn thấy khỏe hơn, sảng khoái hơn thì có thể coi là ngủ đủ, chất lượng giấc ngủ tốt. Rối loạn giấc ngủ có nhiều kiểu khác nhau, có khi là bình thường, có khi là bệnh lý.

Rối loạn giấc ngủ bệnh lý

Rối loạn giấc ngủ có thể là một trong các triệu chứng của rối loạn khác, hoặc là tâm thần (trầm cảm, rối loạn khí sắc…), hoặc là cơ thể (viêm não, u não, đau bao tử, đau nhức cơ, khớp…). Dưới góc độ tâm thần học, rối loạn giấc ngủ được chia thành: mất ngủ, ngủ nhiều, rối loạn nhịp thức ngủ, ác mộng, chứng mộng du (đi trong khi ngủ), chứng hoảng sợ khi ngủ.

Mất ngủ do nhiều nguyên nhân gây ra. Mất ngủ trong 1-2 ngày thường là do lạ chỗ, do chưa thích nghi với môi trường mới. Đây là kiểu mất ngủ bình thường. Mất ngủ 4-7 ngày thường là do yếu tố tâm lý, bị ảnh hưởng của stress (stress do yếu tố kinh tế như bị giật hụi, làm ăn thua lỗ; stress do yếu tố gia đình hoặc môi trường xã hội dẫn đến những mâu thuẫn, xung đột…). Nếu giải quyết được các nguyên nhân gây stress, bệnh nhân sẽ ngủ ngon.

Nếu bị mất ngủ kéo dài từ trên một tuần, vài tuần đến vài tháng, bạn cần đi khám xem có bệnh lý gì kèm theo không. Các bệnh lý kèm theo có thể là bệnh nội khoa hoặc tâm thần như rối loạn khí sắc, trầm cảm, động kinh trong giấc ngủ.

Khi bị rối loạn khí sắc, người bệnh thường có biểu hiện mất ngủ hoặc ngủ nhiều. Họ khó ngủ, thức sớm, thức dậy có cảm giác buồn, uể oải, không có sức lực, thậm chí không muốn ngồi dậy, không muốn cầm ly nước đánh răng. Mất ngủ cũng có thể là biểu hiện đầu tiên của bệnh rối loạn lo âu; người bệnh luôn có cảm giác chờ đợi nặng nề, sợ hãi vô cớ, có cảm giác không an toàn kỳ lạ…

Với bệnh động kinh trong giấc ngủ, người bệnh ngủ khó, có lúc thức đột ngột giữa đêm, có khi kèm theo tiểu dầm.

Những người bị hội chứng mệt mỏi kinh niên (do làm việc căng thẳng trong thời gian kéo dài), trầm cảm (với biểu hiện mất năng lượng, mất mọi quan tâm và hứng thú làm việc) cũng có thể bị rối loạn giấc ngủ: ngủ chập chờn, chất lượng giấc ngủ kém, ngủ không sâu, không có sức lực khi thức dậy.

Khi mắc phải vấn đề nghiêm trọng về giấc ngủ, người bệnh cần phải đến bác sĩ chuyên khoa sức khỏe tâm thần để được giúp đỡ. Không tự ý dùng thuốc ngủ và tránh lạm dụng thuốc ngủ.

Bài viết Nằm mãi không ngủ được – Dấu hiệu báo trước của bệnh tâm thần đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Trả lời:

Tai gồm có tai ngoài, tai giữa và tai trong. Tai ngoài gồm có vành tai và ống tai, cấu tạo chủ yếu là tổ chức sụn bao bọc ở lớp da và tổ chức liên kết rất lỏng lẻo, mạch máu nuôi tai rất ít, thần kinh chi phối cho tai là chung với dây thần kinh chi phối vùng họng, nên khi viêm họng hay ngoáy tai đều có cảm giác ngứa họng gây ho hoặc ngược lại đau họng cũng có cảm giác đau tai.

Hiện tượng này là hiện tượng bình thường không nguy hiểm và nếu có thì bạn chỉ nên cẩn thận dừng lại khi thấy lên cơ ho để tránh chọc vào màng nhĩ gây điếc tai. Khi ngừng ho bạn có thể tiếp tục lấy ráy tai.

Bài viết Tại sao ngoáy tai gây ho nhiều? đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Chế độ ăn uống

Những gì chúng ta đưa vào cơ thể sẽ được thẩm thấu và biểu hiện rõ rệt qua da và tóc. Một nghiên cứu về lối sống của người già khỏe mạnh tại Okinawa, Nhật Bản – nơi có tỷ lệ đông đảo người sống trên 100 tuổi – để tìm hiểu về chìa khóa việc trường thọ.

Theo đó người Nhật ưa chuộng ngũ cốc, rau và trái cây đồng thời giảm các loại thịt đỏ, trứng, sữa. Bài học rút ra là sự khôn ngoan trong việc chọn lựa chất béo và carbonhydrat. Chuyển sang lựa chọn các thực phẩm lành mạnh như bánh mì nâu, ngũ cốc nguyên hạt thay vì bột mì tinh chế như bánh mì xốp, bánh mì trắng, bánh mì ngọt.

Nhiều nghiên cứu cho thấy ăn chay thân thiện với cơ thể hơn việc dùng protein động vật. Trái cây, rau và ngũ cốc nhiều chất xơ và dinh dưỡng.

Một cuộc sống khỏe mạnh bắt đầu từ việc tập luyện mỗi ngày. (Ảnh: Lifespan).

Đừng đổ lỗi cho gene di truyền

Các gene di truyền quyết định một số bệnh bạn mắc phải khi đến một độ tuổi nhất định. Tuy nhiên nghiên cứu chỉ ra các gene quyết định 10% sức khỏe tổng thể của con người trong khi 90% còn lại nằm ở lối sống lành mạnh.

Cách chúng ta lựa chọn sống mỗi ngày ảnh hưởng đến thời gian và chất lượng sống. Vì vậy, nếu bạn đang đau mỏi lưng, hãy kiểm tra lại những việc đã làm với sức khỏe.

Ăn thực phẩm ở trạng thái tự nhiên nhất có thể

Thực phẩm ở trạng thái tự nhiên chứa nhiều chất dinh dưỡng và lượng vi chất này mất đi đáng kể qua quá trình chế biến. Hấp và nướng giúp bảo quản lượng chất dinh dưỡng trong thức ăn tốt nhất. Một cách tuyệt vời để duy trì sức khỏe là ăn 3-5 phần rau sống và trái cây mỗi ngày một cách điều độ.

Sống lành mạnh

Một tuổi thọ dài và ít bệnh tật là hệ quả tất yếu của lối sống lành mạnh từng ngày. Tránh xa thuốc lá, rượu và khéo léo từ chối những lời mời mọc, tiệc tùng.

Một tuổi thọ dài và ít bệnh tật là hệ quả tất yếu của lối sống lành mạnh từng ngày.

Tập thể dục

Tập thể dục là điều kiện cần cho một sức khỏe dẻo dai. Trên thực tế, lối sống ít vận động kéo theo bệnh tim mạch, tiểu đường và các rối loạn khác. Nghiên cứu chỉ ra rằng, thêm 15 phút vận động mỗi ngày sẽ kéo dài 3 năm tuổi thọ.

Cuộc sống bận rộn nên cần lồng ghép vận động vào sinh hoạt hằng ngày như leo cầu thang bộ, dẫn chó đi dạo công viên.

Có những người bạn thực sự thân thiết

Thế giới ảo đang khiến những mối quan hệ ngoài đời thực trở nên xa cách hơn bao giờ hết. Điều quan trọng để có cuộc sống khỏe mạnh là có những người bạn để chia sẻ vui buồn. Những mối quan hệ tiêu cực làm căng thẳng và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng quát. Nghiên cứu chỉ ra bí quyết khỏe mạnh là tin tưởng vào con người và có thật nhiều bạn bè tốt.

Hãy sống trọn vẹn từng khoảnh khắc

Làm chậm lại, thưởng thức từng khía cạnh đơn giản trong cuộc sống. Có thái độ tích cực với những chuyện xảy ra trong cuộc sống và công việc. Bí quyết là tìm niềm vui trong mỗi việc bạn làm. Ngoài ra, hãy tìm một cách phù hợp để thư giãn tâm trí và cơ thể bạn. Điều này giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, phòng chống các nguy cơ mắc bệnh.

Bài viết Nguyên tắc vàng để sống lâu sống thọ đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Rối loạn tâm thần do nghiện rượu là gì ?

Nghiện rượu chiếm 2-3% dân số trưởng thành, khoảng 10% người nghiện rượu sẽ có rối loạn tâm thần trong cuộc đời. Bệnh rối loạn tâm thần do rượu là hậu quả tác động trực tiếp và kéo dài của rượu lên não.

Các rối loạn tâm thần liên quan đến sử dụng rượu thường gặp là: nghiện rượu, loạn thần do rượu (sảng, hoang tưởng do rượu, ảo giác do rượu), rối loạn nhân cách do rượu…

Để chẩn đoán xác định các bệnh lý tâm thần do rượu phải xác định chắc chắn người bệnh có nghiện rượu.

Chẩn đoán nghiện rượu

Các triệu chứng lâm sàng nghiện rượu

Nghiện rượu là một bệnh lý nghiện chất và có đủ các triệu chứng cơ bản đặc trưng cho nhóm bệnh này. Theo ICD 10 (1992), chẩn đoán nghiện rượu khi có từ ba biểu hiện trở lên  trong các biểu hiện sau đây:

– Thèm muốn mạnh mẽ hoặc cảm thấy buộc phải sử dụng rượu.

– Khó khăn trong việc kiểm tra tập tính sử dụng rượu về mặt thời gian bắt đầu, kết thúc hoặc mức sử dụng.

– Một trạng thái cai sinh lý khi ngừng hay giảm bớt sử dụng rượu.

– Có bằng chứng về hiện tượng tăng dung nạp (chịu đựng) rượu như: cần phải tăng liều để loại bỏ những cảm giác khó chịu do thiếu rượu gây ra.

– Dần xao nhãng các thú vui hoặc những thích thú trước đây.

– Tiếp tục sử dụng rượu mặc dù có bằng chứng rõ ràng về hậu quả tai hại.

Hội chứng cai

Là biểu hiện chủ yếu của nghiện, hội chứng này xuất hiện khi ngừng hoặc giảm đột ngột lượng rượu tiêu thụ:

– Khí sắc trầm, bồn chồn, bứt rứt khó chịu, đứng ngồi không yên.

– Lo âu sợ hãi một cách mơ hồ.

– Rối loạn giấc ngủ như: giấc ngủ nông, ác mộng, đôi khi mất ngủ hoàn toàn.

– Run.

– Rối loạn thần kinh thực vật (vã mồ hôi, tim đập nhanh…).

– Có thể xuất hiện cơn co giật kiểu động kinh cũng như các ảo giác về thị giác hay thính giác, đặc bịệt về chiều tối và ban đêm.

Các triệu chứng xét nghiệm

– Thang AUDIT giúp nhận dạng các rối loạn do sử dụng rượu.

– Tăng men Gamma-GT (có thể gấp 50-60 lần giới hạn bình thường).

Chẩn đoán loạn thần do rượu

Loạn thần do rượu là trạng thái loạn thần liên quan chặt chẽ tới quá trình sử dụng rượu, biểu hiện bằng rối loạn cảm xúc, hành vi, hoang tưởng, ảo giác… Các biểu hiện rối loạn tâm thần thường mất đi sau 1-6 tháng ngừng sử dụng rượu.

Sảng rượu (sảng run)

Sảng rượu là một trạng thái loạn thần cấp tính và trầm trọng, thường xuất hiện ở người nghiện rượu mạn tính, khi cơ thể bị suy yếu hay vì một bệnh lý nào đó (nhiễm khuẩn, chấn thương…). Sảng rượu cũng có thể xuất hiện sau khi cai rượu tương đối, tuyệt đối hoặc sau khi sử dụng số lượng lớn.

Dấu hiệu lâm sàng

Giai đoạn khởi phát:

– Sảng rượu có thể khởi phát cấp tính hay từ từ. Trong giai đoạn này chủ yếu là mệt mỏi, chán ăn, rối loạn giấc ngủ, ác mộng, rối loạn thần kinh thực vật.

– Thay đổi cảm xúc biểu hiện bằng hoảng hốt, lo âu. Bệnh tiến triển nặng dần, nhất là về chiều tối, có thể có ảo tưởng thị giác, hồi ức…

Giai đoạn toàn phát:

– Tam chứng cổ điển bao gồm: Ý thức mê sảng hoặc lú lẫn; Các ảo tưởng và ảo giác sinh động và triệu chứng run nặng. Ngoài ra cũng thường có hoang tưởng, kích động, mất ngủ hoặc đảo lộn nhịp thức ngủ và hoạt động thần kinh tự trị gia tăng.

– Rối loạn năng lực định hướng thời gian và không gian, định hướng xung quanh có thể lệch lạc, định hướng bản thân còn giữ được. Người bệnh nhận thức xung quanh như là ảo ảnh, mất khả năng phê phán. Mức độ mù mờ ý thức thường nặng lên về chiều tối.

– Các ảo giác như: ảo thị, ảo thanh, ảo giác xúc giác chiếm vị trí chủ yếu, thường xuất hiện vào buổi chiều tối với các nội dung làm cho người bệnh ghê sợ, hốt hoảng. Thấy rắn rết, sau bọ bò trên da, trong nhà. Hành vi, tính cách người bệnh phù hợp với nội dung của ảo giác.

– Hoang tưởng cũng rất thường gặp và thường là các hoang tưởng cảm thụ, nội dung có liên quan đến tính chất và sự biến đổi của ảo giác.

– Có thể có kích động, rối loạn giấc ngủ…

– Song song với các rối loạn tâm thần còn có các rối loạn toàn thân rõ rệt như: run chân tay (run rẩy ở cuối chi, nhỏ, nhanh và tăng lên khi hoạt động; run lưỡi (làm cho bệnh nhân nói khó); ra nhiều mồ hôi, sốt nhẹ…

– Bệnh kéo dài thường không quá 1 tuần.

Ảo giác do rượu

Ảo giác do rượu là trạng thái loạn thần do nghiện rượu. Thường gặp ở người nghiện rượu mạn tính sau 10 năm. Lâm sàng: Hình ảnh lâm sàng nổi bật là các loại ảo giác, thường là những ảo giác thật, có thể có nhiều ảo giác trên một bệnh nhân, bao gồm: ảo thính, ảo thị, ảo giác xúc giác…

– Ảo thính: thường là ảo thính thật, nghe thấy nhiều tiếng nói bàn bạc thảo luận, doạ nạt, chửi rủa, nhạo báng người bệnh. Có thể thấy biểu hiện lo âu, lo lắng chờ đợi một điều gì đó đang đến với người bệnh. Nội dung của ảo giác chi phối hành vi của người bệnh. Đặc biệt chú ý đến các ảo thanh ra lệnh, rất nguy hiểm đối với tính mạng người bệnh và những người xung quanh. Họ có thể phá phách, đốt nhà, giết người… Khi ảo thính hết hẳn thì người bệnh có thể phê phán được trạng thái loạn thần đã qua.

– Ảo thị: ít gặp hơn ảo thanh, nội dung thường phù hợp với ảo thanh và hoang tưởng đi kèm. Thường gặp nhất là ảo thị thô sơ.

– Ảo giác xúc giác: ít gặp hơn ảo thính và ảo thị, thường xuất hiện cùng với ảo thị. Người bệnh cảm thấy những côn trùng bò trên da thịt, chuột gặm nhấm chân tay mình gây cảm giác khó chịu. Đôi khi người bệnh cảm thấy như có mạng nhện bám trên da nên họ có hành động lấy tay phủi đi hoặc cảm giác những vật lạ trong miệng và họng.

Hoang tưởng do rượu

Hoang tưởng do rượu là một hội chứng hay một thể bệnh của loạn thần do rượu. Hoang tưởng ghen tuông và hoang tưởng bị hại là những biểu hiện lâm sàng chủ yếu của hoang tưởng do rượu. Lâm sàng:

Hoang tưởng ghen tuông

– Lúc đầu hoang tưởng ghen tuông chỉ xuất hiện trong trạng thái say, về sau trở thành thường xuyên và có nội dung vô lý. Từ chỗ nghi ngờ đi đến khẳng định vợ mình không chung thuỷ. Người bệnh theo dõi vợ mình, chú ý từ những điều nhỏ nhặt, đánh đập vợ…

– Hoang tưởng ghen tuông có thể kèm theo các ý tưởng bị theo dõi, bị đầu độc.

Hoang tưởng bị hại

Hoang tưởng bị hại có thể cùng xuất hiện với hoang tưởng bị theo dõi hoặc hoang tưởng ghen tuông. Nội dung của hoang tưởng chi phối hành vi và tính cách của người bệnh và thường họ có hành vi mang tính chất xung động.

Ngoài ra, ở người bệnh loạn thần do rượu còn thấy một số hoang tưởng khác như hoang tưởng liên hệ, tự cao, nghi bệnh… nhưng với tỷ lệ thấp. Hoang tưởng và ảo giác đôi khi cùng phối hợp với nhau trong một bệnh cảch lâm sàng của loạn thần do rượu.

Trầm cảm do rượu

Trầm cảm ở người nghiện rượu và loạn thần do rượu (trầm cảm thứ phát) rất thường gặp. Tuy nhiên bệnh cảnh thường không điển hình, triệu chứng giảm khí sắc ít gặp mà thường biểu hiện bằng khí sắc không ổn định, buồn bực, cáu kỉnh, công kích. Ngoài ra, trầm cảm do rượu cũng thường biểu hiện bằng mệt mỏi, mất sinh lực, mất quan tâm thích thú và giảm hoạt động.

Mất ngủ và ác mộng cũng là triệu chứng rất thường gặp ở người bệnh trầm cảm do rượu.

Bệnh loạn thần Korsakov

– Đây là một trong các thể bệnh não thực tổn mạn tính do rượu. Hội chứng mất nhớ và viêm đa dây thần kinh là dấu hiệu chủ yếu của bệnh. Mất nhớ hoàn toàn hoặc một phần, người bệnh không thể ghi nhận được các thông tin mới. Khi trả lời câu hỏi người bệnh bịa ra những sự kiện thay thế cho sự khuyết hổng trí nhớ.

– Bệnh loạn thần Korsakov xảy ra trong giai đoạn cuối của bệnh nghiện rượu.

Điều trị các bệnh tâm thần do nghiện rượu

Điều trị nghiện rượu

Nguyên tắc điều trị

– Sử dụng dược lý kết hợp liệu pháp tâm lý và liệu pháp môi trường.

– Các liệu pháp dược lý:

+ Các phương pháp giải độc và điều trị hội chứng cai bằng thuốc.

+ Tạo phản xạ ghét sợ rượu bằng thuốc.

+ Quan tâm điều trị các rối loạn cơ thể kèm theo.

Điều trị cụ thể

– Người bệnh phải nhập viện điều trị nội trú.

– Điều trị hội chứng cai bằng các thuốc bình thản benzodiazepine (seduxen 10-20mg/ngày) và thuốc chống loạn thần (haloperidol 5-10mg/ngày) nếu có biến chứng mê sảng, bổ sung vitamin nhóm B.

– Sau khi hết hội chứng cai (thường là 5-7 ngày) tiến hành liệu pháp gây phản ứng sợ rượu bằng disulfiram (Antabuse, Esperal…) liều điều trị 250 – 500 mg/ ngày, nên dùng buổi tối trước khi đi ngủ. Thường dùng liều trên trong 1-2 tuần đầu, trong giai đoạn này tiến hành 1-2 lần gây phản ứng “rượu-Disulfiram” (sau 2 giờ uống Disulfiram, cho người bệnh uống 30 ml rượu, ít phút sau sẽ xuất hiện các triệu chứng không dung nạp rượu: khó chịu, mệt, tăng tiết mồ hôi, xung huyết dưới da, chóng mặt, khó thở…).

– Giai đoạn tiếp theo có thể cho điều trị ngoại trú Disulfiram với liều 125-250 mg/ ngày trong vòng nhiều tháng, thậm chí hàng năm, cho đến lúc chắc chắn người nghiện đã bỏ được rượu.

– Ngừng disulfiram khi có biến chứng.

– Không sử dụng disulfiram trong các trường hợp: viêm nhiều dây thần kinh, tăng huyết áp vừa và nặng, các bệnh mạch máu nặng, lao tiến triển, người trên 60 tuổi, di chứng sau đột quỵ.

– Điều trị các rối loạn cơ thể kèm theo, bồi phụ nước và điện giải.

– Bổ sung vitamin B 1 liều cao.

Điều trị loạn thần do rượu

Điều trị sảng rượu

– Điều trị sảng rượu cần phải sử dụng các biện pháp tổng hợp, đặc biệt là các bệnh nhân có rối loạn cơ thể nặng. Nguyên tắc chung là giải độc, sử dụng vitamin liều cao (nhất là vitamin nhóm B) và thuốc hướng thần.

– Sử dụng các thuốc chống loạn thần để điều trị trạng thái kích động, hoang tưởng, ảo giác. – Loại thuốc được khuyến cáo sử dụng là haloperidol 5-10mg/ngày. Có thể sử dụng risperdal 2-4mg/ngày

– Điều trị các cơn co giật do rượu: tốt nhất là seduxen tiêm bắp 10-20mg/ngày hoặc dùng phenobarbital tiêp bắp100-200mg/ngày.

– Vitamin B1 liều cao 1-2g/ngày, truyền các dung dịch ringer lactat, glucose .

Điều trị loạn thần do rượu

– Phương thức điều trị tương tự như điều trị sảng rượu: haloperidol tiêm bắp 5-10mg/ngày hoặc risperdal 2-4mg/ngày. Phối hợp seduxen 10-20mg/ngày.

– Trầm cảm là nguyên nhân dẫn đến tái nghiện . Sử dụng các thuốc chống trầm cảm khi cần: amitriptylin 25-50mg/ngày, zolofl 50-100mg/ngày.

Dự phòng bệnh tâm thần do rượu

Dự phòng nghiện rượu

– Phổ biến rộng rãi trong cộng đồng về những tác hại của rượu đối với cơ thể, tâm thần và xã hội.

– Có quy định chặt chẽ trong việc sản xuất, phân phối và sử dụng rượu. Hướng thanh thiếu niên vào cuộc sống lành mạnh.

– Hướng dẫn sử dụng rượu an toàn (Một ngày không quá 30g rượu đối với nam, 20g đối với nữ; một tuần có ít nhất 2 ngày không sử dụng đồ uống có cồn).

Cẩm nang truyền thông các bệnh thường gặp – BV Bạch Mai

Bài viết Bệnh rối loạn tâm thần liên quan sử dụng rượu đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Bệnh trầm cảm

Một nghiên cứu cho thấy trầm cảm là một tình trạng phổ biến của phụ nữ khi mang thai. Trẻ sơ sinh được sinh ra từ bà mẹ mắc bệnh trầm cảm có nguy cơ mắc bệnh trầm cảm và các bệnh lý về thần kinh trước 18 tuổi cao gấp 1,5 lần so với những trẻ có mẹ bình thường. Ngoài ra, bệnh trầm cảm còn ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi trong tử cung. Nếu người mẹ khỏe mạnh khi mang thai nhưng bị trầm cảm sau sinh, điều này cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của bé.

Trầm cảm khi mang thai ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi (ảnh minh họa)

Căng thẳng

Đây là tình trạng đa số các mẹ bầu đều trải qua khi mang thai. Điều này hoàn toàn bình thường và không tác động lâu dài tới thai nhi. Tuy nhiên, nếu mẹ bầu bị căng thẳng kéo dài, đây thật sự là một điều đáng lo ngại. Trong quá trình phát triển của thai nhi, nếu mẹ bầu thường căng thẳng, thai nhi trong bụng sẽ có nguy cơ bị căng thẳng mạn tính.

Cảm xúc không tốt

Trong thai kỳ, thai phụ đều cảm thấy mệt mỏi đặc biệt là vào ba tháng cuối. Bạn đừng để những vấn đề này khiến bạn chán nản, buồn bã, than khóc… Việc chán nản lâu dài khi mang thai có thể ảnh hưởng đến tình cảm của bạn dành cho con sau khi chào đời. Có thể bạn nghĩ đứa bé là gánh nặng, là của nợ vì nó mà bạn khổ. Điều này rất tội nghiệp bé vì nó không có quyền lựa chọn để làm con của bạn. Do đó, bạn hãy xem việc mệt mỏi khi mang thai là bình thường và thai phụ nào cũng phải trải qua. Sau thời gian 9 tháng 10 ngày, bạn sẽ không có những triệu chứng khó chịu nữa.

Vì thế, nếu có bệnh về tâm lý làm cho tâm trạng không vui khi mang thai, bạn hãy chia sẻ với người thân. Khi bị nặng hơn, bạn nên đến bệnh viện khám để được bác sĩ tư vấn. Là mẹ, ai cũng mong con khi chào đời sẽ luôn tươi cười, dễ ăn dễ ngủ hơn là suốt ngày quấy khóc, nhõng nhẽo. Muốn vậy, bạn hãy đánh bay tâm trạng buồn chán, u uất, đặc biệt là khi mang thai.

Mẹ bầu không thích việc mang thai

Theo một nghiên cứu, nếu cảm thấy khó chịu với sự phát triển của thai nhi trong bụng, mẹ bầu dễ gặp những vấn đề về tâm lý và cảm xúc. Việc mang thai khiến mẹ bầu cảm thấy ngày càng tồi tệ hơn.

Lúc này, bạn không nên giữ trong lòng mà hãy chia sẻ về nguyên nhân mình không thích mang thai với người thân (chồng, mẹ chồng hay mẹ ruột, chị em gái), bạn bè để nhận được những lời khuyên hữu ích và cùng tìm ra giải pháp. Có thể do bạn mệt mỏi, lo lắng khi lần đầu làm mẹ, sợ những rủi ro có thể xảy ra trong thai kỳ… Tất cả đều có cách giải quyết, nếu không có cách, bạn hãy nhờ người khác giúp mình.

Bài viết Cảm xúc của mẹ trong thời gian mang thai ảnh hưởng đến thai nhi như nào? đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Sự phát triển của phôi trước làm tổ

Trong cơ thể người phụ nữ, sau khi sự thụ tinh giữa tinh trùng và noãn diễn ra tại đoạn bóng vòi tử cung, hợp tử được tạo thành sẽ bắt đầu một quá trình phát triển mới. Từ vị trí thụ tinh, dưới tác động của dịch tiết vòi trứng, nhung mao, nhu động do co thắt cơ trơn vòi trứng, phôi sẽ di chuyển xuống đến buồng tử cung sau khoảng 4 –5 ngày. Song song với sự di chuyển này, trong bản thân phôi diễn ra sự phân chia và chuyển hoá với những thay đổi lớn, sự điều hoà quá trình hình thành gen và tổng hợp protein. Trong 3-4 ngày đầu, phôi phát triển qua giai đoạn phân tách đến phôi dâu, xảy ra trong vòi tử cung. Phôi dâu xuống đến tử cung chuyển thành phôi nang và thoát màng thấu quang. Sau đó, phôi nang sẽ gắn vào làm tổ ở nội mạc tử cung.

Giai đoạn phân cắt

Sau khi hai tiền nhân tiếp cận và hoà nhập vào nhau, Quan sát dưới kính hiển vi vào thời điểm 18 giờ sau thụ tinh để tìm hai tiền nhân (và thường kèm hai thể cực) là dấu hiệu chắc chắn thụ tinh đã xảy ra. Sự phân chia lần I kết thúc sau thụ tinh 24 giờ tạo thành phôi 2 tế bào, là chu kỳ kéo dài nhất, các chu kỳ sau chỉ khoảng 18 giờ. Những phân chia này kiểu như nguyên phân của tế bào bình thường, các tế bào con được tạo ra gọi là các phôi bào. Phân chia lần II kết thúc sau thụ tinh 40 giờ, tạo thành phôi với 4 phôi bào kích thước tương đương nhau. Vào ngày 3, phôi chứa 6 – 12 phôi bào và ngày 4 gồm từ 16 – 32 tế bào.

Kích thước toàn bộ của phôi không thay đổi gì trong giai đoạn phân tách mà vẫn giữ nguyên hình dạng của màng zona.

Phôi giai đoạn phân cắt

Giai đoạn phôi dâu

Sau một vài lần phân chia, phôi chứa từ 16-32 phôi bào có hình dáng như trái dâu nên gọi là phôi dâu. Giai đoạn này phôi đã xuống đến buồng tử cung. Sau lần phân chia thứ ba, trong phôi diễn ra quá trình kết đặc tế bào. Hiện tượng kết đặc tế bào xảy ra vào khoảng ngày thứ 3–4 làm cho các tế bào áp sát vào nhau và ranh giới giữa các tế bào lúc này trở nên khó phân biệt.

Quá trình kết đặc tế bào rất quan trọng trong sự biệt hoá khối tế bào trong và tế bào lá nuôi, quyết định đến sự hình thành phôi thai. Màng thấu quang trong giai đoạn phôi dâu vẫn nguyên vẹn tạo điều kiện cho sự kết đặc tế bào và ngăn hai phôi (nếu có) nhập vào nhau. Nếu lớp tế bào trong phân chia ở giai đoạn sớm này, có thể phát triển thành song thai cùng hợp tử.

Phôi dâu

Giai đoạn phôi nang

Phôi dâu nằm trong lòng tử cung được vùi trong niêm dịch của tử cung. Với sự hấp thụ của phôi, chất dịch này thấm qua màng thấu quang, vào giữa các phôi bào tạo thành những túi dịch nhỏ. Các túi dịch tăng dần kích thước, lớn dần và sáp nhập vào nhau tạo nên một khoang lớn là khoang phôi nang. Khối tế bào bên trong bị chèn tạo thành khối cô đặc và bị đẩy về một phía của khoang phôi. Khối tế bào bên ngoài trở thành một lớp biểu mô mỏng sẽ phát triển thành lá nuôi để tạo nên bánh nhau và các phần phụ của thai, còn khối tế bào trong chính là mầm phôi sẽ phát triển thành cơ thể phôi thai.

Phôi nang và sự thoát màng

Giai đoạn làm tổ

Vào ngày 5 sau thụ tinh, màng thấu quang nhanh chóng biến mất có thể do phôi trườn ra ngoài do tế bào lá nuôi tiết ra men tiêu protein tác động lên màng thấu quang. Phôi lúc này không được bao bọc và có thể tiếp xúc trực tiếp với nội mạc tử cung.

Cuối tuần lễ thứ nhất, lá nuôi ở cực phôi xâm nhập vào nội mạc tử cung và tăng sinh nhanh chóng biệt hoá thành lá nuôi tế bào và lá nuôi hợp bào. Lá nuôi hợp bào tiến sâu vào bên trong nội mạc tử cung, xen giữa các tế bào nội mạc tử cung để tạo điều kiện cho phôi làm tổ.

Về phía tử cung, để tạo điều kiện cho phôi làm tổ, nội mạc tử cung phải ở giai đoạn chế tiết với sự hỗ trợ của hoàng thể. Niêm mạc lúc này trở nên phù nề, có màu xám hơn và sẵn sàng cho việc tiếp nhận phôi vào làm tổ.

Phôi nang bắt đầu làm tổ sau thoát màng

Như vậy, sự phát triển của phôi trước khi làm tổ chỉ diễn ra trong khoảng 1 tuần đầu tiên sau thụ tinh. Hợp tử ban đầu trải qua giai đoạn phân chia làm tăng số lượng các phôi bào. Phôi dâu hình thành khoảng ngày 3-4 với đặc trưng hai khối tế bào bên trong và bên ngoài. Sự hình thành khoang phôi giữa các tế bào trong tạo nên phôi nang cùng với sự biệt hoá khối tế bào bên trong thành mầm phôi và biệt hoá khối tế bào bên ngoài thành lá nuôi. Chúng là cơ sở ban đầu cho sự hình thành cơ thể phôi cũng như bánh nhau và các phần phụ sau này. Phôi nang sẽ bắt đầu làm tổ ở nội mạc tử cung sau khi thoát khỏi màng thấu quang. Song song với những thay đổi về mặt hình thái là sự biến đổi mạnh mẽ về chuyển hoá, sinh tổng hợp protein và chuyển đổi gen. Vì thế, dù chỉ diễn ra trong thời gian ngắn, nhưng những thay đổi có tính quyết định của giai đoạn này làm cho nó đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong sự sinh sản người.

Theo BV ĐH Y Dược Huế

Bài viết Sự phát triển của phôi trước làm tổ đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.