Rối loạn tâm thần do nghiện rượu là gì ?

Nghiện rượu chiếm 2-3% dân số trưởng thành, khoảng 10% người nghiện rượu sẽ có rối loạn tâm thần trong cuộc đời. Bệnh rối loạn tâm thần do rượu là hậu quả tác động trực tiếp và kéo dài của rượu lên não.

Các rối loạn tâm thần liên quan đến sử dụng rượu thường gặp là: nghiện rượu, loạn thần do rượu (sảng, hoang tưởng do rượu, ảo giác do rượu), rối loạn nhân cách do rượu…

Để chẩn đoán xác định các bệnh lý tâm thần do rượu phải xác định chắc chắn người bệnh có nghiện rượu.

Chẩn đoán nghiện rượu

Các triệu chứng lâm sàng nghiện rượu

Nghiện rượu là một bệnh lý nghiện chất và có đủ các triệu chứng cơ bản đặc trưng cho nhóm bệnh này. Theo ICD 10 (1992), chẩn đoán nghiện rượu khi có từ ba biểu hiện trở lên  trong các biểu hiện sau đây:

– Thèm muốn mạnh mẽ hoặc cảm thấy buộc phải sử dụng rượu.

– Khó khăn trong việc kiểm tra tập tính sử dụng rượu về mặt thời gian bắt đầu, kết thúc hoặc mức sử dụng.

– Một trạng thái cai sinh lý khi ngừng hay giảm bớt sử dụng rượu.

– Có bằng chứng về hiện tượng tăng dung nạp (chịu đựng) rượu như: cần phải tăng liều để loại bỏ những cảm giác khó chịu do thiếu rượu gây ra.

– Dần xao nhãng các thú vui hoặc những thích thú trước đây.

– Tiếp tục sử dụng rượu mặc dù có bằng chứng rõ ràng về hậu quả tai hại.

Hội chứng cai

Là biểu hiện chủ yếu của nghiện, hội chứng này xuất hiện khi ngừng hoặc giảm đột ngột lượng rượu tiêu thụ:

– Khí sắc trầm, bồn chồn, bứt rứt khó chịu, đứng ngồi không yên.

– Lo âu sợ hãi một cách mơ hồ.

– Rối loạn giấc ngủ như: giấc ngủ nông, ác mộng, đôi khi mất ngủ hoàn toàn.

– Run.

– Rối loạn thần kinh thực vật (vã mồ hôi, tim đập nhanh…).

– Có thể xuất hiện cơn co giật kiểu động kinh cũng như các ảo giác về thị giác hay thính giác, đặc bịệt về chiều tối và ban đêm.

Các triệu chứng xét nghiệm

– Thang AUDIT giúp nhận dạng các rối loạn do sử dụng rượu.

– Tăng men Gamma-GT (có thể gấp 50-60 lần giới hạn bình thường).

Chẩn đoán loạn thần do rượu

Loạn thần do rượu là trạng thái loạn thần liên quan chặt chẽ tới quá trình sử dụng rượu, biểu hiện bằng rối loạn cảm xúc, hành vi, hoang tưởng, ảo giác… Các biểu hiện rối loạn tâm thần thường mất đi sau 1-6 tháng ngừng sử dụng rượu.

Sảng rượu (sảng run)

Sảng rượu là một trạng thái loạn thần cấp tính và trầm trọng, thường xuất hiện ở người nghiện rượu mạn tính, khi cơ thể bị suy yếu hay vì một bệnh lý nào đó (nhiễm khuẩn, chấn thương…). Sảng rượu cũng có thể xuất hiện sau khi cai rượu tương đối, tuyệt đối hoặc sau khi sử dụng số lượng lớn.

Dấu hiệu lâm sàng

Giai đoạn khởi phát:

– Sảng rượu có thể khởi phát cấp tính hay từ từ. Trong giai đoạn này chủ yếu là mệt mỏi, chán ăn, rối loạn giấc ngủ, ác mộng, rối loạn thần kinh thực vật.

– Thay đổi cảm xúc biểu hiện bằng hoảng hốt, lo âu. Bệnh tiến triển nặng dần, nhất là về chiều tối, có thể có ảo tưởng thị giác, hồi ức…

Giai đoạn toàn phát:

– Tam chứng cổ điển bao gồm: Ý thức mê sảng hoặc lú lẫn; Các ảo tưởng và ảo giác sinh động và triệu chứng run nặng. Ngoài ra cũng thường có hoang tưởng, kích động, mất ngủ hoặc đảo lộn nhịp thức ngủ và hoạt động thần kinh tự trị gia tăng.

– Rối loạn năng lực định hướng thời gian và không gian, định hướng xung quanh có thể lệch lạc, định hướng bản thân còn giữ được. Người bệnh nhận thức xung quanh như là ảo ảnh, mất khả năng phê phán. Mức độ mù mờ ý thức thường nặng lên về chiều tối.

– Các ảo giác như: ảo thị, ảo thanh, ảo giác xúc giác chiếm vị trí chủ yếu, thường xuất hiện vào buổi chiều tối với các nội dung làm cho người bệnh ghê sợ, hốt hoảng. Thấy rắn rết, sau bọ bò trên da, trong nhà. Hành vi, tính cách người bệnh phù hợp với nội dung của ảo giác.

– Hoang tưởng cũng rất thường gặp và thường là các hoang tưởng cảm thụ, nội dung có liên quan đến tính chất và sự biến đổi của ảo giác.

– Có thể có kích động, rối loạn giấc ngủ…

– Song song với các rối loạn tâm thần còn có các rối loạn toàn thân rõ rệt như: run chân tay (run rẩy ở cuối chi, nhỏ, nhanh và tăng lên khi hoạt động; run lưỡi (làm cho bệnh nhân nói khó); ra nhiều mồ hôi, sốt nhẹ…

– Bệnh kéo dài thường không quá 1 tuần.

Ảo giác do rượu

Ảo giác do rượu là trạng thái loạn thần do nghiện rượu. Thường gặp ở người nghiện rượu mạn tính sau 10 năm. Lâm sàng: Hình ảnh lâm sàng nổi bật là các loại ảo giác, thường là những ảo giác thật, có thể có nhiều ảo giác trên một bệnh nhân, bao gồm: ảo thính, ảo thị, ảo giác xúc giác…

– Ảo thính: thường là ảo thính thật, nghe thấy nhiều tiếng nói bàn bạc thảo luận, doạ nạt, chửi rủa, nhạo báng người bệnh. Có thể thấy biểu hiện lo âu, lo lắng chờ đợi một điều gì đó đang đến với người bệnh. Nội dung của ảo giác chi phối hành vi của người bệnh. Đặc biệt chú ý đến các ảo thanh ra lệnh, rất nguy hiểm đối với tính mạng người bệnh và những người xung quanh. Họ có thể phá phách, đốt nhà, giết người… Khi ảo thính hết hẳn thì người bệnh có thể phê phán được trạng thái loạn thần đã qua.

– Ảo thị: ít gặp hơn ảo thanh, nội dung thường phù hợp với ảo thanh và hoang tưởng đi kèm. Thường gặp nhất là ảo thị thô sơ.

– Ảo giác xúc giác: ít gặp hơn ảo thính và ảo thị, thường xuất hiện cùng với ảo thị. Người bệnh cảm thấy những côn trùng bò trên da thịt, chuột gặm nhấm chân tay mình gây cảm giác khó chịu. Đôi khi người bệnh cảm thấy như có mạng nhện bám trên da nên họ có hành động lấy tay phủi đi hoặc cảm giác những vật lạ trong miệng và họng.

Hoang tưởng do rượu

Hoang tưởng do rượu là một hội chứng hay một thể bệnh của loạn thần do rượu. Hoang tưởng ghen tuông và hoang tưởng bị hại là những biểu hiện lâm sàng chủ yếu của hoang tưởng do rượu. Lâm sàng:

Hoang tưởng ghen tuông

– Lúc đầu hoang tưởng ghen tuông chỉ xuất hiện trong trạng thái say, về sau trở thành thường xuyên và có nội dung vô lý. Từ chỗ nghi ngờ đi đến khẳng định vợ mình không chung thuỷ. Người bệnh theo dõi vợ mình, chú ý từ những điều nhỏ nhặt, đánh đập vợ…

– Hoang tưởng ghen tuông có thể kèm theo các ý tưởng bị theo dõi, bị đầu độc.

Hoang tưởng bị hại

Hoang tưởng bị hại có thể cùng xuất hiện với hoang tưởng bị theo dõi hoặc hoang tưởng ghen tuông. Nội dung của hoang tưởng chi phối hành vi và tính cách của người bệnh và thường họ có hành vi mang tính chất xung động.

Ngoài ra, ở người bệnh loạn thần do rượu còn thấy một số hoang tưởng khác như hoang tưởng liên hệ, tự cao, nghi bệnh… nhưng với tỷ lệ thấp. Hoang tưởng và ảo giác đôi khi cùng phối hợp với nhau trong một bệnh cảch lâm sàng của loạn thần do rượu.

Trầm cảm do rượu

Trầm cảm ở người nghiện rượu và loạn thần do rượu (trầm cảm thứ phát) rất thường gặp. Tuy nhiên bệnh cảnh thường không điển hình, triệu chứng giảm khí sắc ít gặp mà thường biểu hiện bằng khí sắc không ổn định, buồn bực, cáu kỉnh, công kích. Ngoài ra, trầm cảm do rượu cũng thường biểu hiện bằng mệt mỏi, mất sinh lực, mất quan tâm thích thú và giảm hoạt động.

Mất ngủ và ác mộng cũng là triệu chứng rất thường gặp ở người bệnh trầm cảm do rượu.

Bệnh loạn thần Korsakov

– Đây là một trong các thể bệnh não thực tổn mạn tính do rượu. Hội chứng mất nhớ và viêm đa dây thần kinh là dấu hiệu chủ yếu của bệnh. Mất nhớ hoàn toàn hoặc một phần, người bệnh không thể ghi nhận được các thông tin mới. Khi trả lời câu hỏi người bệnh bịa ra những sự kiện thay thế cho sự khuyết hổng trí nhớ.

– Bệnh loạn thần Korsakov xảy ra trong giai đoạn cuối của bệnh nghiện rượu.

Điều trị các bệnh tâm thần do nghiện rượu

Điều trị nghiện rượu

Nguyên tắc điều trị

– Sử dụng dược lý kết hợp liệu pháp tâm lý và liệu pháp môi trường.

– Các liệu pháp dược lý:

+ Các phương pháp giải độc và điều trị hội chứng cai bằng thuốc.

+ Tạo phản xạ ghét sợ rượu bằng thuốc.

+ Quan tâm điều trị các rối loạn cơ thể kèm theo.

Điều trị cụ thể

– Người bệnh phải nhập viện điều trị nội trú.

– Điều trị hội chứng cai bằng các thuốc bình thản benzodiazepine (seduxen 10-20mg/ngày) và thuốc chống loạn thần (haloperidol 5-10mg/ngày) nếu có biến chứng mê sảng, bổ sung vitamin nhóm B.

– Sau khi hết hội chứng cai (thường là 5-7 ngày) tiến hành liệu pháp gây phản ứng sợ rượu bằng disulfiram (Antabuse, Esperal…) liều điều trị 250 – 500 mg/ ngày, nên dùng buổi tối trước khi đi ngủ. Thường dùng liều trên trong 1-2 tuần đầu, trong giai đoạn này tiến hành 1-2 lần gây phản ứng “rượu-Disulfiram” (sau 2 giờ uống Disulfiram, cho người bệnh uống 30 ml rượu, ít phút sau sẽ xuất hiện các triệu chứng không dung nạp rượu: khó chịu, mệt, tăng tiết mồ hôi, xung huyết dưới da, chóng mặt, khó thở…).

– Giai đoạn tiếp theo có thể cho điều trị ngoại trú Disulfiram với liều 125-250 mg/ ngày trong vòng nhiều tháng, thậm chí hàng năm, cho đến lúc chắc chắn người nghiện đã bỏ được rượu.

– Ngừng disulfiram khi có biến chứng.

– Không sử dụng disulfiram trong các trường hợp: viêm nhiều dây thần kinh, tăng huyết áp vừa và nặng, các bệnh mạch máu nặng, lao tiến triển, người trên 60 tuổi, di chứng sau đột quỵ.

– Điều trị các rối loạn cơ thể kèm theo, bồi phụ nước và điện giải.

– Bổ sung vitamin B 1 liều cao.

Điều trị loạn thần do rượu

Điều trị sảng rượu

– Điều trị sảng rượu cần phải sử dụng các biện pháp tổng hợp, đặc biệt là các bệnh nhân có rối loạn cơ thể nặng. Nguyên tắc chung là giải độc, sử dụng vitamin liều cao (nhất là vitamin nhóm B) và thuốc hướng thần.

– Sử dụng các thuốc chống loạn thần để điều trị trạng thái kích động, hoang tưởng, ảo giác. – Loại thuốc được khuyến cáo sử dụng là haloperidol 5-10mg/ngày. Có thể sử dụng risperdal 2-4mg/ngày

– Điều trị các cơn co giật do rượu: tốt nhất là seduxen tiêm bắp 10-20mg/ngày hoặc dùng phenobarbital tiêp bắp100-200mg/ngày.

– Vitamin B1 liều cao 1-2g/ngày, truyền các dung dịch ringer lactat, glucose .

Điều trị loạn thần do rượu

– Phương thức điều trị tương tự như điều trị sảng rượu: haloperidol tiêm bắp 5-10mg/ngày hoặc risperdal 2-4mg/ngày. Phối hợp seduxen 10-20mg/ngày.

– Trầm cảm là nguyên nhân dẫn đến tái nghiện . Sử dụng các thuốc chống trầm cảm khi cần: amitriptylin 25-50mg/ngày, zolofl 50-100mg/ngày.

Dự phòng bệnh tâm thần do rượu

Dự phòng nghiện rượu

– Phổ biến rộng rãi trong cộng đồng về những tác hại của rượu đối với cơ thể, tâm thần và xã hội.

– Có quy định chặt chẽ trong việc sản xuất, phân phối và sử dụng rượu. Hướng thanh thiếu niên vào cuộc sống lành mạnh.

– Hướng dẫn sử dụng rượu an toàn (Một ngày không quá 30g rượu đối với nam, 20g đối với nữ; một tuần có ít nhất 2 ngày không sử dụng đồ uống có cồn).

Cẩm nang truyền thông các bệnh thường gặp – BV Bạch Mai

Bài viết Bệnh rối loạn tâm thần liên quan sử dụng rượu đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

I. Vấn đề xã hội

Ngày nay các nhà khoa học công nhận rằng nghiện rượu là một căn bệnh. Người nghiện rượu được con là con nghiện và viêc nghiện rượu đã là một tệ nạn mà xã hội đáng lưu tâm. Rất nhiều các vụ tai nan giao thông, đánh nhau, chém nhau, li dị là do rượu. Thâm trí hiện nay vũ trường, rượu và thuốc lắc còn là nỗi lo  lớn của toàn xã hội.

Rượu làm cho con người trở nên ích kỷ, quậy phá, không làm chủ được cảm xức, hay dối trá, bê tha, nợ nần trồng chất,  dần dần trở nên mất hết tính người chỉ quan tâm đến rượu không quan tâm đến gia đình và những người xung quanh do vậy mất hết bạn bè và người thân cũng dần dần xa lánh. Rượu làm cho sức khỏe của con nghiện sa sút do đó người nghiện rượu cũng dần mất đi cả chỗ kiến tiền duy nhất để uống rượu. Cái vòng luẩn quẩn ấy đã biến người nghiện rượu hay việc nghiện rượu của họ trở thành một tệ nạn, một gánh nặng cho gia đình và xã hội.

II. Vấn đề y học

Rượu ngấn ngầm phá hoại cơ thể, nó là chất độc nhưng không gây chết người ngay tức khắc (trừ ngộ độc rượu cấp)  tuy nhiên uống rượu nhiều sẽ làm tổn thương các bộ phận  của cơ thể như: viêm gan, xơ gan, viêm dạ dày, ruột. Tổn thương thần kinh: teo não và các bệnh não do rượu, viêm đa dây thần kinh. Thiếu máu, các bệnh tim mạch: tăng huyết áp, giãn cơ tim. Tổn thương tụy và các rối loạn chuyển hóa, tổn thương tuyến sinh dục, tổn thương thai nhi ở phụ nữ có thai.Về tâm thần: rối loạn cảm xúc, nhân cách, rối loạn chức năng tình dục, ghen tuông bệnh lý…

Vì thế Y học xếp nghiện rượu vào nhóm “bệnh tâm thần”. Ở Anh, khoảng 5% số người mắc bệnh tâm thần trầm trọng phải đưa vào bệnh viện chữa trị là những người nghiện rượu. Y học cũng xếp nghiện rượu ngang hàng với tệ nạn nghiện ma túy. Một cảnh báo cho những người đang tập tễnh uống rượu rằng chỉ sau vài lần uống rượu đã có thể làm thay đổi chuyển hóa cơ bản một số tế bào não ở những vùng não điều khiển nhân cách, nhận thức, phán đoán, ngôn ngữ, thị giác v.v… Những tế bào não này sau đó sẽ hoạt động một cách bất thường, tức là có rượu thì mới hoạt động và hoạt động theo tác dụng của rượu

Lạm dụng rượu sẽ gây nghiện rượu.

III. Tác hại của rượu

a) Đối với cơ thể

· Mất khả năng kiềm chế để giữ gìn ý tứ.

· Mất khả năng điều phối hoạt động, đi đứng xiêu vẹo.

·  Nôn mửa.

· Giảm, mất cảm giác thèm ăn, uống.

· Thiếu sinh tố, đặc biệt nhóm B gây viêm nhiễm thần kinh, nhồi máu cơ tim.

· Gây viêm dạ dày, viêm tụy cấp, mạn tính.

· Gây xơ gan, thoái hoá mỡ gan.

· Ngộ độc rượu nặng gây ra tình trạng hôn mê, bất tỉnh và có thể dẫn đến tử vong.

b) Đối với tâm thần

· Gây rối loạn tâm thần.

· Nghiện rượu mạn tính.

IV.  Điều trị nghiện rượu thế nào?

Điều trị hội chứng phụ thuộc rượu căn bản là ngoại trú, giai đoạn nặng, cấp có nhiều biến chứng cần nhập viện điều trị để cắt hội chứng cai bằng benzodiazepin. Sử dụng seduxen 10mg x 2 ống/ ngày, tiêm bắp sáng, tối, trong 5-7 ngày. Điều trị các rối loạn cơ thể khác: viêm gan do rượu, viêm dạ dày, tăng huyết áp, xơ gan do rượu… bằng các thuốc thích hợp. Phải sử dụng vitamin nhóm B (B1, B6, B12) liều cao ngay từ đầu để khắc phục tình trạng thiếu vitamin nhóm B trầm trọng mạn tính ở bệnh nhân nghiện rượu. Sử dụng acid folic 1mg/24 giờ để phòng các bệnh não do rượu.

Đây là quá trình điều trị lâu, phải có sự hợp tác giữa người bệnh với thầy thuốc, sự hỗ trợ của gia đình và xã hội. Việc điều trị phải đảm bảo cho người bệnh ngừng uống rượu hoàn toàn và điều trị các tổn thương do rượu gây ra về cơ thể, tâm thần.

V. Điều trị chống tái nghiện

Dùng Disulfiram (Esperal). Cách dùng: Disulfiram 150-250mg uống vào buổi sáng, bệnh nhân không uống rượu dưới mọi hình thức. Uống thuốc kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm.

VI. Phòng  bệnh

Truyền thông rộng rãi những tác hại của rượu đối với sức khoẻ tâm thần, thể chất. Đặc biệt rượu làm huỷ hoại nhân cách của người nghiện, tha hoá về nhân cách, sa sút về tâm thần, mất hết khả năng làm việc, trở thành người vô dụng, là gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Có quy chế quản lý, kiểm soát chặt chẽ trong việc sản xuất, bán mua và tiêu thụ các loại rượu, thuốc uống có rượu.

Giáo dục thanh thiếu niên có lối sống lành mạnh, tránh lạm dụng rượu.

Benh.vn

Bài viết Tác hại của nghiện rượu và phương pháp điều trị đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Điểm đặc biệt là bệnh về gan diễn biến âm thầm, không gây đau đớn nên khi phát hiện, bệnh đã tiến triển nặng. Vì vậy, khi có những biểu hiện lạ dưới đây, chúng ta cần đi khám để kiểm tra sức khỏe ngay.

Tầm quan trọng của gan

Ai cũng biết gan là một bộ phận cực kỳ quan trọng của cơ thể. Gan đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa và dự trữ glycogen, tổng hợp protein huyết tương và thải độc.

Gan sản xuất dịch mật, một dịch thể quan trọng trong quá trình tiêu hóa và được xem là nhà máy hóa chất của cơ thể vì nó đảm trách, điều hòa các phản ứng hóa sinh mà các phản ứng này chỉ xảy ra ở một số tổ chức đặc biệt của cơ thể mà thôi.

Các dấu hiệu nhận biết sớm bệnh gan

Triệu chứng bệnh gan 1: Da đổi màu vàng

Vàng da là dấu hiệu nhận biết đầu tiên của bệnh gan. Biểu hiện đầu tiên của người bị bệnh gan là màu da. Khi quan sát chúng ta có thể thấy màu da của người bị bệnh vàng hơn người bình thường, đặc biệt là lòng bàn tay khi mang ra so sánh. Bởi lẽ, khi gan không có khả năng thải các độc tố ra ngoài cơ thể, độc tố sẽ bám lại và tích tụ dưới da, làm cho da có màu sắc bất thường.

Ngoài ra, bệnh còn thể hiện ở màu mắt và nước tiểu của người bị bệnh (nước tiểu có màu vàng đục, đậm).

Biểu hiện đầu tiên của bệnh gan là vàng da, nước tiểu có màu vàng đục…

Triệu chứng bệnh gan 2: Kém ăn, giảm cân

Thường thì người bị suy giảm chức năng gan sẽ cảm thấy kém ăn, nhiều trường hợp bị giảm cân, rối loạn chức năng gan, thiếu máu và hay có cảm giác buồn nôn.

Do đó, khi mắc bệnh về gan, người bệnh cần có chế độ ăn uống hợp lý giúp giảm tải công việc cho gan và tăng cường chức năng gan.

Triệu chứng bệnh gan :Sưng dưới xương sườn, đau khi thở

Khi có những dấu hiệu lạ vùng bụng như sưng dưới xương sườn bên phải, thậm chí gây áp lực nặng nề lên cơ hoành khiến chúng ta đau khi thở thì đó cũng là dấu hiệu nhận biết bệnh gan mà chúng ta cần đề phòng.

Triệu chứng bệnh gan 4: Thường xuyên chảy máu mũi

Bị chảy máu mũi không hẳn là dấu hiệu của bệnh gan. Tuy nhiên, nếu thường xuyên bị chảy máu mũi và cơ thể bị bầm tím có thể là do cơ thể bị thiếu protein hoặc tệ hơn là bệnh gan.

Triệu chứng bệnh gan 5: Mẩn ngứa, mề đay, mụn nhọt

Khi thấy cơ thể đột nhiên bị nổi mề đay, mụn nhọt, ngứa ngáy… (ngoại trừ các bệnh về tổ đỉa, á sừng…) thì đây cũng là dấu hiệu của bệnh gan mà người bệnh nên lưu ý.

Nguyên nhân do gan yếu, khả năng giải độc của gan kém khiến các độc tố bị tích tụ trong cơ thể. Khi chất độc tích tụ lâu ngày sẽ phát tán qua da và gây nên các triệu chứng trên.

Mẩn ngứa, mề đay, mụn nhọt là các biểu hiện của bệnh gan

Triệu chứng bệnh gan 6: Màu sắc phân thay đổi, đau quặn ruột

Trong một thời gian dài, thấy màu sắc phân khác bình thường, có màu xám, vàng hoặc bạc màu (trừ trường hợp bị tiêu chảy, ngộ độc thức ăn..) thì đó cũng có thể là dấu hiệu của rối loạn chức năng gan.

Ngoài ra, những người mắc bệnh gan cũng thường xuyên cảm thấy quặn ruột và đi tiêu đột xuất.

Triệu chứng bệnh gan 7: Màu sắc và hình dạng móng tay thay đổi

Khi thấy màu sắc và hình dạng móng tay thay đổi bất thường thì chúng ta phải nghĩ ngay đến khả năng mắc bệnh gan, đặc biệt là các đệ tử của rượu, bia.

Triệu chứng là hình dạng móng tay cong, màu trắng. Khi thấy các biểu hiện trên kèm theo khát nước, thường xuyên đi tiểu, đau đầu, chóng mặt, co thắt, trầm cảm thì biện pháp tốt nhất là chúng ta đi khám để biết mình có phải bị bệnh gan hay không.

Những người uống rượu cần đặc biệt lưu ý các dấu hiệu nhận biết bệnh gan để chẩn đoán sớm bệnh. Cách tốt nhất, hãy từ bỏ rượu bia và thực hành lối sống khoa học để bảo vệ lá gan khoẻ mạnh.

Bài viết Dấu hiệu nhận biết bệnh gan các ma men nên đề phòng đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Bệnh nhân có thể biểu hiện

– Khí sắc giảm.

– Tình trạng căng thẳng.

– Mất ngủ.

– Các biến chứng cơ thể do sử dụng rượu (loét dạ dày, viêm dạ dày, bệnh gan …).

– Tai biến hoặc chấn thương do dùng rượu.

– Trí nhớ và tập trung chú ý kém.

Còn có thể có:

– Các vấn đề liên quan đến pháp luật và xã hội do uống rượu (các rắc rối về hôn nhân, mất việc làm …).

– Các biểu hiện hội chứng cai rượu (vã mồ hôi run, nôn buổi sáng, các ảo giác).

– Đôi khi các bệnh nhân có thể không thừa nhận hoặc có thể không nhận biết về các vấn đề do rượu. Gia đình có thể đòi hỏi được giúp đỡ trước khi bệnh nhân yêu cầu (ví dụ: do bệnh nhân trở nên dễ bị kích thích ở nhà, bị mất việc làm).

2. Các đặc trưng để chẩn đoán

Sử dụng rượu gây hại:

– Uống rượu mạnh (số lượng rượu được xác định theo tiêu chuẩn địa phương ví dụ: trên 21 lần uống rượu trong 1 tuần đối với nam, hơn 14 lần uống trong 1 tuần đối với nữ).

– Dùng rượu quá nhiều đã gây ra các tổn hại về cơ thể (ví dụ: bệnh gan, chảy máy đường tiêu hóa), tổn hại về tâm lý (trầm cảm hoặc lo âu do rượu) hoặc dẫn đến các tổn hại về xã hội (ví dụ: mất việc làm…).

Các bảng phỏng vấn chuẩn (ví dụ AUDIT) có thể giúp cho việc phân định sử dụng gây hại.

Nghiện rượu:

– Tiếp tục uống rượu mặc dù biết là có hại.

– Khó khăn trong việc kiểm soát tập tính uống rượu.

– Thèm muốn được uống rượu một cách mạnh mẽ.

– Khả năng dung nạp (uống một lượng rượu lớn mà không có biểu hiện nhiếm độc).

-Hội chứng cai (lo âu, run, vã mồ hôi sau khi ngừng uống rượu).

3. Chẩn đoán phân biệt

Các triệu chứng lo âu, trầm cảm có thể xuất hiện khi dùng rượu mạnh. Các triệu chứng này vẫn còn có sau giai đoạn cai. Xem Trầm cảm và Lo âu lan tỏa.

4. Các hướng dẫn quản lý

Thông tin cơ bản cho bệnh nhân và gia đình:

– Nghiện rượu là một loại bệnh lý có những hậu quả rất nghiêm trọng.

– Ngừng hoặc giảm uống rượu sẽ có lợi cả về cơ thể và tâm thần.

– Uống rượu khi mang thai có thể gây tổn hại cho thai nhi.

– Trong một số trường hợp, khi sử dụng gây hại, chưa bị nghiện, thì việc uống rượu có kiểm soát và giảm bớt đi được là một mục tiêu hợp lý.

– Với các bệnh nhân nghiện rượu, cai rượu là mục tiêu. Vì việc cai đột ngột có thể gây ra hội chứng cai nên sự giám sát của chuyên môn y tế là cần thiết.

– Tái nghiện là rất phổ biến. Việc kiểm soát hoặc ngừng uống rượu thường đòi hỏi rất nhiều cố gắng.

5. Tư vấn cho bệnh nhân và gia đình

* Cho những người thực hiện và đã sẵn sàng ngừng uống rượu

– Xác định cụ thể một ngày để ngừng uống rượu.

– Thảo luận một chiến lược để tránh hoặc đối phó với các tình huống có nguy cơ cao (ví dụ: các tình huống xã hội, các sự kiện gây stress).

– Đặt ra một kế hoạch đặc biệt để tránh uống rượu (ví dụ: cách ứng xử với các bạn bè vẫn còn đang uống rượu).

– Giúp đỡ bệnh nhân xác định được các thành viên trong gia đình hoặc bạn bè là những người sẵn sàng trợ giúp bệnh nhân ngừng uống rượu.

– Thảo luận về các triệu chứng và cách đối phó với các biểu hiện cai rượu.

* Nếu là mục tiêu giảm uống rượu bệnh nhân chưa sẵn sàng để thôi uống rượu

– Thảo luận đưa ra một mục tiêu rõ ràng cho việc giảm uống rượu (ví dụ: không được uống quá 2 lần trong một ngày và có 2 ngày không uống rượu trong một tuần).

– Thảo luận về một chiến lược để tránh hoặc đối phó với các tình huống có nguy cơ cao (ví dụ: giới hạn chặt chẽ về thời gian uống rượu, uống một cách chậm rãi).

* Đối với những bệnh nhân hiện chưa sẵn sàng ngừng hay giảm uống rượu

– Không nên phản ứng hay khiển trách.

– Chỉ cho họ thấy một cách rõ ràng các vấn đề y tế, tâm lý, xã hội do rượu gây ra.

– Đặt một kế hoạch thời gian tới cho việc đánh giá lại sức khỏe và việc uống rượu của bệnh nhân.

* Đối với những bệnh nhân cai rượu không thành công hay tái nghiện

– Xác nhận và khen ngợi đối với bất cứ thành công nào.

– Thảo luận về các tình huống đã dẫn đến tái nghiện.

– Thực hiện lại các bước đã nêu trên.

– Các tổ chức tự giúp lẫn nhau (ví dụ: hội những người nghiện rượu, dấu tên…) thường là rất hữu ích.

6. Thuốc

– Hội chứng cai rượu có thể cần được điều trị một thời hạn ngắn bằng Benzodiazepine (ví dụ: Chlordiazepoxide 25 – 100 mg x 1 – 2 lần/ngày) nhưng với các bệnh nhân ngoại trú việc dùng thuốc này cần phải được theo dõi chặt chẽ. Hội chứng cai rượu nặng (có các ảo giác và sự không ổn định các hoạt động thần kinh tự trị) có thể đòi hỏi phải được nằm viện và điều trị bằng Benzodiazepine liều cao hơn.

– Disulfiram có thể giúp duy trì việc cai rượu ở một số trường hợp, song không cần thiết sử dụng thường quy.

7. Khám chuyên khoa

Các chương trình tư vấn chuyên khoa đối với các người nghiện rượu cần được xem xét nếu các triệu chứng nghiện trở nên nặng nề.

Benh.vn

Bài viết Các biểu hiện rối loạn tâm lý do rượu và hướng xử trí đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Thế nào là nghiện rượu

Nghiện rượu là một bệnh nghiện mãn tính. Chất gây ra là rượu, chính xác hơn là ethanol hình thành khi lên men rượu.

Chứng nghiện rượu có thể bắt đầu ngay khi uống đều đặn một lượng nhỏ. Không phải lúc nào người nghiện rượu cũng ở trong trạng thái say sưa.

Nghiện rượu diễn tiến một cách tương đối chậm chạp và khó nhận thấy. Những người mang chứng bệnh này thường không ý thức được tính nghiêm trọng của bệnh.

Rượu ảnh hưởng đến sức khỏe và cuộc sống

1.Rượu phá hủy cơ thể

–  Làm hỏng gan, phổi.

– Các bệnh về tim mạch, mất trí nhớ.

– Gây độc hại đối với hệ thần kinh trung ương, não, làm hủy hoại tế bào não.

– Nghiện rượu nặng, kéo dài sẽ gây ra bệnh loạn thần gây nên hiện tượng hoang tưởng, áo giác.

2. Rượu ảnh hưởng đến gia đình và xã hội

– Rượu hủy hoại tế bào não,  làm biến đổi tư cách một con người: bê tha, không làm chủ được hành vi, cảm xúc…

– Người nghiện rượu thường gây bạo hành trong gia đình: bạo hành với vợ, con cái, người thân quen…

Bạo hành gia đình do uống rượu (Ảnh minh họa)

– Gia đình có người nghiện rượu thường bất ổn: kinh tế khó khăn , chửi bới vợ con….gây ảnh hưởng nặng nề về tinh thần và tâm lý cho những người trong gia đình.

– Nghiện rượu dễ dẫn đến những việc làm sai trái: giết người, cướp của, hiếp dâm…

Câu chuyện đau lòng của những đệ tử “lưu linh”

N.B.L ( sinh năm 1972 ở Hòa Thành, Tây Ninh) nghiện rượu dẫn tới tự sát

Thời thanh niên, Anh L đã thường xuyên uống rượu. Khi có vợ, được bố, mẹ cho một căn nhà ra ở riêng anh vẫn chứng nào tật ấy, không chịu từ bỏ rượu chè nên tình cảm vợ chồng ngày càng rạn nứt.

Khi cậu con trai đầu lòng chuẩn bị học lớp một cũng là lúc vợ anh L. bỏ đi do không chịu được thói quen rượu chè, nhậu nhẹt…. Được cha mẹ cấp vốn, anh L mở tiệm rửa xe máy kiếm sống qua ngày để nuôi con trai…Nhưng, do lạm dụng rượu khiến anh L bỏ bê, lơ là việc làm ăn. Nhiều lần gia đình và bà con khu phố nhắc nhở khuyên can anh L nên hạn chế uống rượu để lo cho con ăn học, nhưng anh vẫn bỏ ngoài tai.

Khi say, anh thường lớn tiếng lảm nhảm một mình, kể cả lúc đêm khuya…Rồi đến một ngày…khi cậu con trai đi học về phát hiện anh L nằm bất động dưới bếp, con dao cắm vào cổ cùng nhiều vết thương ở bụng.

Cái chết của anh L được cơ quan điều tra kết luận do lạm dụng rượu dẫn đến biến chứng thần kinh, anh L không làm chủ lý trí, tự kết liễu đời mình bằng lưỡi dao oan nghiệt.

N.N.V. (35 tuổi) nghiện rượu đã bóp cổ vợ vì tưởng là quái vật

V là người không thích rượu chè, cờ bạc…Tuy nhiên, sau một vài lần không kiềm chế được bản thân, lao vào những cuộc vui quá đà, V đã bị bạn bè dụ dỗ dùng ma túy. Khi quyết tâm cai nghiện ma túy, người đàn ông này lại một lần nữa lầm đường lạc lối, lựa chọn cách say trong men rượu để quên đi “nàng tiên nâu”…

10 năm trôi qua, V. sống thờ ơ trước mọi lời khuyên can của gia đình, suốt ngày bầu bạn với “ma men” rồi trở thành kẻ cuồng loạn.

Cũng bởi thời gian lạm dụng rượu quá dài đã làm cho sức khỏe của V suy giảm nghiêm trọng: bị trướng gan, mắc chứng loạn thần, không kiểm soát được bản thân…V  sống trong sự hoang tưởng ghen tuông, nghi ngờ vợ có người đàn ông khác, vì vậy V thường xuyên đánh đập vợ.

Mỗi khi nằm ngủ với vợ con mà V cứ bị hoang tưởng vợ là “quái vật”. Đang đêm, khi vợ đang ngủ say, V. ra sức bóp cổ vợ mặc cho vợ vẫy vùng kêu cứu.

Ma men do rượu đã dẫn đến cái chết tức tười của người vợ và nỗi buồn cho những người thân trong gia đình.

Những vụ thảm sát từ rượu

Tháng 8/2011, tại khu Phú Mỹ (huyện Phú Xuyên, Hà Nội) đã xảy ra một vụ án man rợ, người chồng xuống tay sát hại vợ và hai người con. Kẻ sát thủ là V. T. T (SN 1967) và cũng là kẻ nghiện rượu nặng.

Cuối năm 2012, ở Hà Nội  xảy ra một vụ án mạng thương tâm mà nguyên nhân cũng bắt nguồn từ rượu.

Đ.V.D  (SN 1988,  Xuân Trường, Nam Định), kẻ mất hết nhân tính khi bị ma men dẫn đường chỉ lối đã ra tay sát hại người thân của mình. Mức án 20 năm tù là một bản án thích đáng cho những kẻ nghiện ngập.

Ý kiến của chuyên gia

TS.La Đức Cương- giám đốc bệnh viện Tâm thần Trung ương 1 chia sẻ

“Bối cảnh xã hội hiện nay với những áp lực công việc, stress cùng với sự sa đà trong những cuộc nhậu nhẹt khiến số người trẻ loạn thần do nghiện chất (nghiện rượu, bia, ma túy) nhập viện tăng cao. Điều đáng báo động, với những người không kiềm chế được xung đột cảm xúc có thể gây án và tự sát bất kỳ lúc nào, hoàn cảnh nào.

Những người uống quá nhiều rượu, bia có trường hợp bị sảng rượu, họ bị tình trạng lú lẫn như mất định hướng không gian, thời gian, ảo giác và ảo ảnh, nhất là thị giác, mất ngủ, đảo ngược nhịp sống ngày đêm.

Người nghiện rượu bị rối loạn nhân cách với những hoạt động tưởng tượng phù hợp với tình trạng sảng hay dấu hiệu thần kinh như: Run, nói khó, rối loạn thăng bằng, lên cơn động kinh… Tất cả những dấu hiệu đó ở người nghiện rượu dẫn tới hành vi bạo lực.

BS.Nguyễn Văn Dũng- viện Tâm thần quốc gia (bệnh viện Bạch Mai) khuyến cáo

“Khi có người thân nghiện rượu mức độ nặng hay nhẹ, các gia đình nên đưa người thân cai nghiện sớm. Tránh tuyệt đối việc tự cai nghiện tại nhà. Bởi không được điều trị kịp thời khi người nghiện rượu đã bị loạn thần do rượu mãn tính thì quá trình điều trị đòi hỏi lâu dài và phức tạp hơn.

Có một thực tế đáng lo ngại với chính bản thân các bệnh nhân, đó là họ có thể tự kết liễu đời mình bất kỳ lúc nào khi người nhà xao nhãng”.

Lời kết:

Theo quan niệm dân gian, cuộc vui nào, thậm chí cả nỗi buồn cũng phải có rượu…Tuy nhiên, mọi người nên cân bằng lượng rượu uống vào cơ thể vì hậu quả của rượu gây ra là rất lớn.

Theo những nghiên cứu gần đây, tỷ lệ tự sát ở người nghiện rượu cao thứ ba sau bệnh tâm thần phân liệt và trầm cảm. Bên cạnh việc gây loạn thần, rượu còn gây tổn thương nặng cho não, thần kinh và cơ quan nội tạng khác.

Vì vậy, tốt nhất,  chúng ta hãy tập thói quen không uống rượu, tránh xa rượu để có lối sống tích cực hơn.

Benh.vn

Bài viết Ma men rượu nguy hiểm như thế nào đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Ngoài lý do giảm sự hấp thu qua đường tiêu hóa, còn phải kể đến sự tăng cường chuyển hóa thiamin ở gan và tiêu thụ nhiều thiamin trong quá trình chuyển hoá ethanol, vì chất này cần thiết cho sự hoạt động của  enzym aldehyd dehydrogenase. Tính trung bình, cứ hai người nghiện rượu thì có một người thiếu hụt vitamin B1. Những triệu chứng xuất hiện đầu tiên khi thiếu hụt vitamin B1 là những triệu chứng về thần kinh (viêm đa giây thần kinh cảm giác và vận động). Khi thiếu hụt lâu dài sẽ có biểu hiện suy tim. Ngoài ra, bệnh Gayet – Wernicke về não, bệnh loạn thần Korsakoff là những bệnh lý về tâm thần trong đó nguyên nhân quan trọng là thiếu hụt vitamin B1.

– Hiện tượng thiếu hụt vitamin B9 (acid folic) cũng xảy ra khi uống nhiều rượu và thể hiện ở triệu chứng thiếu máu hồng cầu to.

– Hiện tượng thiếu hụt vitamin B6 (pyridoxin) thể hiện ở hiện tượng viêm da tiết bã nhờn và có thể liên quan đến sự xuất hiện các rối loạn thần kinh – tâm thần ở người nghiện rượu.

– Hiện tượng thiếu hụt vitamin PP(nicotinamid) thường xuất hiện muộn hơn các thiếu hụt nói trên và thể hiện ở nhiều trạng thái bệnh lý khác nhau (ban đỏ ngoài da, viêm lưỡi, viêm dạ dày, loạn thần)

Việc thiếu các vitamin B này cần được điều trị nhờ một khẩu phần thích hơp và bổ sung thêm các vitamin này.

Cần ăn những ngũ cốc nguyên hạt. Cần bổ sung ngay và đều đặn các viên thuốc vitamin B complex, hoặc vitamin B1 và B6 trong một thời gian để làm giảm tình trạng thiếu hụt và tái lập lại các kho dự trữ bên trong tế bào. Nhưng không dùng vitamin B6 quá lâu, khi dùng với liều cao, vì có thể gây bệnh về thần kinh cảm giác. Vì vậy, sau một thời gian, chỉ dùng riêng vitamin B1 khi những triệu chứng nhiễm độc rượu vẫn còn thể hiện.

Vitamin B9 (acid folic) thì chỉ nên dùng từng đợt cách quãng. Sau đó, khi thể tích huyết cầu trung bình đã trở lại bình thường, mà vẫn chưa thể kết luận là đã hết nhiễm độc rượu, thì lúc này sẽ xét từng trường hợp cụ thể xem có cần bổ sung vitamin PP hay không.

– Hiện tượng thiếu hụt vitamin B12 cũng có thấy xuất hiện, nhưng hiếm hơn, vì thông thường cơ thể dự trữ loại vitamin này với lượng đủ dùng trong nhiều năm, và những khẩu phần bình thường cũng có vitamin B12 thừa đủ cho nhu cầu của cơ thể. Nhưng trong những trường hợp nghiện rượu đã lâu năm, hoặc trong một số trạng thái bệnh lý khác nhau (như bệnh Biermer), có thể có thiếu hụt vitamin B12, và khi đó cần có liệu pháp bổ sung.

Tác hại của việc thiếu các vitamin này

Cơ thể chúng ta khi thiếu bất cứ một vitamin nào cũng đều không có lợi chẳng hạn, thiếu vitamin B1 có thể gây suy tim, thiếu vitamin B3 có thể gây rối loạn cho toàn bộ cơ thể và có thể dẫn đến bệnh pellagra – biểu hiện là các bệnh viêm da, tiêu chảy và tâm thần phân liệt.

Vì vậy, không nên uống nhiều rượu. Cần có chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh, không nên thức khuya, cai thuốc lá, cai rượu, ăn nhiều hoa quả và rau xanh.

Benh.vn (Theo trung tâm Dị ứng Quốc gia)

Bài viết Sự thiếu hụt các vitamin B ở người nghiện rượu đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Hoạt động của loại vaccine này có thể kéo dài từ 6 tháng tới 1 năm, chúng làm cho gan không thể tiết ra các loại enzym góp phần vào quá trình “xử lý” bia rượu. Kết quả là, cơ thể ngay lập tức có những phản ứng mạnh mẽ lại với các loại đồ uống có cồn, như  buồn nôn, tim đập nhanh và mệt mỏi. Trước mắt, các nhà khoa học tiến hành thử nghiệm trên chuột để xác định liều lượng an toàn, sau đó tới tháng 11 sẽ tiến hành nghiên cứu trên người các tình nguyện viên. Nếu thành công thì theo kế hoạch loại vaccine chống nghiện rượu này sẽ được bày bán trên thị trường dược phẩm trong vòng 2 năm tới. Thực tế ý tưởng nghiên cứu loại vaccine đặc biệt này xuất phát từ phát hiện của các nhà khoa học Chile khi thấy ở một số người châu Á có trong mình loại gene đột biến di truyền không cho phép cơ thể “tiếp nhận” và “xử lý” bia rượu.

Benh.vn (Theo ANTD)

Bài viết Cai nghiện rượu bằng vaccin đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Từ trước đến nay ở nước Anh, chưa từng có trường hợp nào nghiện rượu ở lứa tuổi nhỏ như vậy. Cậu đã giành “ngôi quán quân” của cô bé 8 tuổi ở Dundee, uống đến 4 – 5 lần mỗi tuần, một tháng trước đó được coi là bệnh nhân nghiện rượu trẻ nhất.

Lượng chất cồn quá lớn được đưa vào người quá thường xuyên khiến cậu bé ở West Midlands bị run chân tay, luôn luôn ở trong tình trạng lơ mơ. Ngoài hai trường hợp kể trên, kể từ năm 2008 đến nay, Bệnh viện Tim thuộc Hệ thống Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh (NHS) cũng phát hiện thêm 11 đứa trẻ dưới 12 tuổi khác ở Anh mắc chứng nghiện rượu. “Không chỉ gây hại thần kinh, chứng nghiện rượu còn ảnh hưởng xấu đến hệ vận động của trẻ em. Những đứa trẻ nghiện nặng thường bị tổn thương não và mắc chứng run chân tay”, bác sĩ Nicolay Sorensen, chuyên gia điều trị cai nghiện rượu, nói.

Hồng Phạm (theo The Sun)

Bài viết Ba tuổi đã nghiện rượu nặng đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.

Thuốc Selincro có thể giúp người nghiện rượu bia giảm 60% lượng tiêu thụ rượu bia/ngày trong vòng 6 tháng, AFP dẫn thông cáo của hãng dược Phần Lan Lundbeck ngày 1.3.

Sau khi được Hội đồng châu Âu phê chuẩn, Lundbeck cho biết họ sẽ bắt đầu sản xuất thuốc Selincro, dự kiến tung ra thị trường vào giữa năm 2013.

Selincro chủ yếu giúp người trưởng thành nghiện rượu bia, thường uống trên 6 ly rượu/bia/ngày, cắt cơn thèm, từ đó giảm bớt lượng rượu bia thiêu thụ trong ngày.

Lundbeck cho biết tiêu thụ rượu bia “quá đà” là một vấn đề toàn cầu, nhất là ở châu Âu với 14 triệu người lệ thuộc vào rượu bia.

Benh.vn(Theo TNO)

Bài viết Thuốc cắt cơn thèm rượu bia được EU cho phép sản xuất đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Benh.vn.