Mục lục
Xã hội phát triển giúp con người cải thiện cuộc sống, tuy nhiên cũng xuất hiện nhiều mặt trái gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Trong đó, số bệnh nhân nhiễm chì có biểu hiện gia tăng do ô nhiễm chì trong không khí, trong nước uống, do các nguồn thức ăn không đảm bảo….
Theo thống kê tại Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai trong hai năm 2013 – 2014 đã tiếp nhận 797 trường hợp có biểu hiện ngộ độc chì, trong đó có đến 179 trẻ được phát hiện chứa lượng chì trong máu quá lớn. Điểm đáng chú ý là số trẻ bị nhiễm độc chủ yếu do cha mẹ cho dùng thuốc cam hoặc hít sơn pha chì, do môi trường ô nhiễm…
Chì gây hại cho cơ thể như thế nào
Chì là kim loại nặng có màu xám xanh dùng để chế tạo xe hơi, đạn dược, thuốc nhuộm… Chì dễ tích tụ vào nước và đất, gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người và sinh vật trong khu vực.
Chì xâm nhập vào cơ thể do hít bụi từ các loại sơn cũ có chứa chất chì, do tiếp xúc với nguồn nước, nguồn đất bị ô nhiễm chì, hít thở không khí từ hoạt động công nghiệp có chì… Ngoài ra do chúng ta sử dụng các loại mỹ phẩm, thực phẩm bị ô nhiễm có chứa chì, đồ chơi có sơn chì, đạn chì hoặc đưa tay dính chì, sản phẩm có chứa chì lên miệng cũng là cách gián tiếp đưa chì vào cơ thể.
Các dấu hiệu của ngộ độc chì ở thể nhẹ đối với trẻ gồm bỏ ăn, hay quấy khóc, không nghe lời. Với các trường hợp nhiễm độc nặng trẻ có thể bị liệt, co giật, hôn mê. Đối với người lớn ăn không ngon, trí nhớ kém, khó ngủ, khả năng làm việc giảm, bị suy thận.
Bằng chứng sống từ các bệnh nhi
Bệnh viện Bạch Mai cho biết do ngộ độc chì mà một cháu bé 5 tuổi đã bị ảnh hưởng đến trí tuệ. Do đó đến năm 11 tuổi cháu mới tự lấy quần áo tắm, 17 tuổi mới có thể viết được những chữ cái đầu tiên.
Ngoài ra, nhiễm độc chì do uống thuốc cam (một loại thuốc nam dùng uống, bôi – thuốc tưa lưỡi… lưu hành bất hợp pháp có chì) cũng khiến 5 người trong một gia đình ở Nam Định ngộ độc nặng. Sau 10 ngày sử dụng, cả nhà cảm thấy mệt mỏi, đau nhức, cháu nhỏ nhất bị co giật và tử vong trước khi đến bệnh viện.
Bác sĩ Huỳnh Quang Đại cho biết chì là kim loại nặng, độc tính mạnh, có khả năng tích lũy sinh học trong cơ thể, lâu dần sẽ gây bệnh. Tuy nhiên, kim loại này không mùi, không vị nên bằng mắt thường không thể phát hiện sự tồn tại của nó trong thực phẩm, chỉ khi kiểm nghiệm mới xác định được.
Trong cuộc sống, chì có thể nhiễm vào nước, thức ăn, thực phẩm. Tuy nhiên, với lượng nhỏ trong ngưỡng quy định thì không gây hại bởi nó sẽ được đào thải qua nước tiểu, mồ hôi. Ngược lại, sử dụng hằng ngày với hàm lượng chì vượt ngưỡng, lâu dần sẽ tích lũy, gây ngộ độc chì dẫn đến thiếu máu, hoa mắt, chóng mặt, sốt và ảnh hưởng thần kinh.
Các dấu hiệu cho thấy cơ thể bị ngộ độc chì
Ngộ độc chì thường chia làm 2 nhóm. Nhóm thứ nhất là cấp tính gây tăng áp lực nội sọ, tổn thương não cấp, nơron thần kinh, triệu chứng thường gặp là nôn, lơ mơ, hôn mê, co giật.
Ngộ độc chì gây dị dạng ở thai nhi
Nhóm thứ hai là mạn tính gây độc tố tích lũy dần dần trong cơ thể. Trẻ càng nhỏ tác hại càng nặng và gây ra tình trạng rối loạn chức năng của nơron thần kinh. Bệnh nhi có thể bị kích thích tăng động, giảm thần kinh nhận thức, giảm trí thông minh (IQ), hôn mê, co giật, ngủ lịm từng lúc, liệt, thái độ hành vi kỳ dị, ít chơi, mệt mỏi, khó chịu, vô cảm, mất phối hợp, mất đi các kỹ năng học, học kém, chậm phát triển tinh thần. Khi trẻ có biểu hiện nặng trên thần kinh trung ương (hôn mê, co giật), 25 – 30% số trẻ này có di chứng (chậm phát triển trí tuệ, co giật, mù, liệt) vĩnh viễn. Ngoài ra, trẻ còn bị đau bụng, chán ăn, thiếu máu.
Đối với người trưởng thành, biểu hiện nhiễm độc chì là lơ mơ, lẫn lộn, mê sảng, dễ buồn ngủ, mất ngủ, hôn mê, co giật, đau đầu, mất trí nhớ, liệt. Miệng có vị kim loại, chán ăn, táo bón, đau bụng, đau cơ, yếu cơ, đau khớp, thiếu máu. Đặc biệt, nhiễm độc chì làm giảm ham muốn tình dục, giảm khả năng sinh đẻ, dễ sảy thai, đẻ non, chậm phát triển thai, dị dạng thai cho người đang trong độ tuổi sinh sản.
Phương pháp phòng bệnh
Bác sĩ Huỳnh Quang Đại cho biết, ngừng tiếp xúc với nguồn chì gây ra ngộ độc là điều trước tiên cần phải làm. Tiếp đến là chữa các biểu hiện ngộ độc: hôn mê, co giật cần được cấp cứu, truyền máu nếu thiếu máu nặng, tẩy độc khi mới tiếp xúc với chì (chì còn ở trên da, mắt, trong đường tiêu hóa và chưa hấp thu vào máu). Có thể tắm rửa bằng xà phòng, rửa dạ dày, rửa ruột, nội soi gắp chì trong đường tiêu hóa ra ngoài. Dùng thuốc giải độc để chì được đào thải qua nước tiểu.
Ngoài ra, để phòng ngừa nhiễm độc chì, cần thận trọng khi sử dụng các sản phẩm nghi ngờ chứa chì, đặc biệt là đồ chơi của trẻ em không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Đặc biệt, các bác sĩ khuyến cáo, trong trường hợp nghi ngờ bị nhiễm chì, người dân có thể đến các bệnh viện để yêu cầu xét nghiệm độc chất này trong máu cũng như các xét nghiệm lâm sàng để kịp thời điều trị.
Tổng hợp
