Các bà, các chị khi chăm sóc con nhỏ vẫn thường nhắc nhau “không bế cắp nách” để tránh tật vòng kiềng cho trẻ. Tuy nhiên, trẻ bị vòng kiềng không phải hoàn toàn do nguyên nhân cắp nách mà do nhiều nguyên nhân khác nhau. Vậy, nguyên nhân gây nên hiện tượng vòng kiềng là gì? Làm thế nào để tránh vòng kiềng cho bé?
Mục lục
Chân bình thường
- Chân bình thường là hai chân luôn thẳng khít, song song với nhau.
- Khi đứng, hai đầu gối và hai mắt cá bên trong đều sát khít.
Chân vòng kiềng (chân chữ o)
Hai đầu gối của chân vòng kiềng có khe hở (ảnh minh họa)
- Chân vòng kiềng là chân khi đứng thắng, khớp gối hai bên nghiêng vào trong làm cho hai đầu gối không thẳng khít, có khe giữa khoảng 1,5cm.
Hoặc
- Khớp gối bình thường, cẳng chân cong vào trong hoặc hình cung, có khe giữa trên 1,5 cm.
Những hiện tượng chân khác thường trên, người ta gọi là chân vòng kiềng, y học gọi đó là chân chữ O.
Nguyên nhân khiến trẻ bị chân vòng kiềng
- Trẻ bị còi xương do thiếu vitamin D là nguyên nhân chính dẫn đến vòng kiềng.
- Trẻ tập đứng, tập đi quá sớm.
- Trẻ béo phì, có cân nặng quá tải đối với đôi chân.
- Do thói quen sinh hoạt một số vùng không tốt như: địu trẻ trên lưng, trẻ thường xuyên phải cưỡi ngựa, lừa…
Các biện pháp hạn chế chân vòng kiềng
1. Cho con bú sữa mẹ
- Trong sữa mẹ có nhiều dinh dưỡng, vitamin rất tốt cho sự phát triển xương của trẻ, vì vậy cần cho bé bú sữa mẹ hoàn toàn trong sáu tháng đầu.
- Trong sữa mẹ có vitamin D, một loại vitamin giúp bé hạn chế còi xương (còi xương là nguyên nhân gây vòng kiềng ở trẻ).
- Đến tuổi ăn dặm, cần bổ sung đầy đủ dưỡng chất, cung cấp đủ lượng calci và vitamin D cần thiết từ các sản phẩm từ sữa, lòng đỏ trứng… cho bé.
2. Nắn chân tay cho bé
- Nắn chân cho bé một cách nhẹ nhàng, đều cả hai chân giúp lưu thông máu, rất tốt cho sức khỏe của trẻ.
- Khi nắn chân, các bé có xu hướng duỗi thẳng chân, rất thích thú….cha, mẹ nên nắn hướng vào trong, từ đùi xuống mắt cá chân, tạo thành thói quen cho bé, hạn chế tật vòng kiềng.
- Nên nắn chân hàng ngày, đều đặn, trong khoảng thời gian từ 6 tháng đến 1 năm.
Lưu ý: Thông thường bé trên 1 tuổi, hiện tượng chân cong, chân vòng kiềng sẽ hết.
3. Không bắt trẻ tập đi sớm
- Không cho bé ngồi xe tập đi quá sớm.
- Không tập đi cho trẻ bằng phương pháp đỡ 2 nách trẻ.
- Thời gian thích hợp để tập đi là ngoài 9 tháng.
Lưu ý:
Trọng lượng của cơ thể thường dồn ép xuống chân, vì vậy không được ép trẻ đứng hoặc đi quá sớm khi hệ xương chân của trẻ chưa đủ thời gian phát triển, khiến chân trẻ bị biến dạng (vòng kiềng).
Cho bé tập đi sớm là nguyên nhân dẫn đến vòng kiêng (Ảnh minh họa)
4. Bổ sung đầy đủ vitamin D và calci
Thiếu vitaminD trong thời gian dài sẽ làm giảm việc hấp thu calci, phốt pho và khiến sự phát triển của xương gặp trở ngại.
Vitamin D và calci có tác dụng phát triển xương ở trẻ, vì vậy cần bổ sung đầy đủ calci cho trẻ, hạn chế tật vòng kiềng.
Lưu ý: Trẻ thiếu calci thường quấy khóc, hay vặn mình, ra nhiều mồ hôi, chậm phát triển chiều cao….
5. Tắm nắng cho trẻ
Tắm nắng cho trẻ giúp sản sinh ra một lượng vitamin D cần thiết cho cơ thể.
Khi trẻ đầy đủ vitamin D sẽ hạn chế các hiện tượng về xương, đặc biệt là bệnh còi xương (nguyên nhân gây vòng kiềng ở trẻ).
Lưu ý: Với những bé lớn (từ 2 đến 5 tuổi) chân bị cong nhiều, bố mẹ nên cho con đi khám bác sỹ để tư vấn về việc phẫu thuật chỉnh trục xương.
Các phương pháp để tập cho con khỏi dáng đi vòng kiềng
Phương pháp 1:
- Bé tập đi theo đường thẳng, trên đầu đặt quyển sách.
- Khi di chuyển, không để sách rơi xuống sàn.
Mục đích: Tập trung vào bước đi, muốn sách không rơi, bắt buộc chân, lưng, hông phải thẳng để lấy thăng bằng, qua đó khắc phục tật vòng kiềng ở trẻ.
Phương pháp 2:
Tập các động tác thể dục nhẹ nhàng như: vươn vai, chống tay lên hông, nhảy theo nhạc…
Mục đích: tạo thói quen giữ thẳng vai, lưng, hông và đôi chân săn chắc.
Lưu ý khi trẻ tập đi
- Tập giữ thăng bằng trọng lượng cơ thể cho trẻ trước khi tập đi.
- Luôn theo sát trẻ và đặt gối, chăn ở sát sau trẻ để nâng đỡ, tránh áp lực mạnh ảnh hưởng đến đốt sống hoặc tránh bé bị ngã ảnh hưởng tới hệ xương chân.
Phương pháp chữa bệnh vòng kiềng bẩm sinh
- Phẫu thuật bó (nẹp chân hoặc bó bột)
- Phẫu thuật sắp lại xương.
Lưu ý: khi phương pháp bó chân không có kết quả, các bác sĩ sẽ can thiệp bằng phẫu thuật khi có sự đồng ý của gia đình.
Lời kết
Phần lớn, trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi đều bị cong cẳng chân do tư thế nằm trong bụng mẹ. Tuy nhiên, đây là hiện tượng cong chân sinh lý, chân trẻ sẽ tự thẳng khi 1 tuổi mà không cần xoa bóp hay điều trị gì.
Để giữ gìn đôi chân bé được khỏe, đẹp, cần cho trẻ bú sữa mẹ trong 6 tháng đầu. Các thành phần dinh dưỡng, vitamin, đặc biệt là vitamin D trong sữa mẹ giúp hệ xương phát triển sẽ hạn chế tật vòng kiềng ở trẻ.
Ngoài ra, cha mẹ không nên nôn nóng cho bé tập đi sớm khi trẻ chưa phát triển toàn diện, ảnh hưởng đến sức khỏe đôi chân cũng như vẻ đẹp hình thể của trẻ sau này.
