Tại một số tỉnh trên cả nước đã áp dụng phương pháp xông khói bồ kết để chữa bệnh cho vật nuôi, phòng chống cúm gia cầm …. trên góc độ khoa học, sử dụng khói bồ kết diệt virus đã mang lại những kết quả rất tốt cho cộng đồng. Vậy, tác dụng của bồ kết? khói bồ kết tiêu diệt virus H5N1 như thế nào?
Ngoài ra, bồ kết là một loại cây quen thuộc được sử dụng vào cuộc sống thường ngày của người dân: dùng gội đầu, chữa ho, hen suyễn…
Tìm hiểu về cây bồ kết
Bồ kết (tên khoa học là Gleditschiaaustralis – Hems, thuộc họ Vang – Caesalpiniaceae), mọc hoang và được trồng nhiều nơi ở Việt Nam, Trung Quốc… Bồ kết thường được nhân dân chế nước để gội đầu và làm thuốc.
Quả, hạt và gai bồ kết là những bộ phận dùng làm thuốc chủ yếu trong y học hiện đại, y học cổ truyền và kinh nghiệm dân gian.
Bồ kết được dùng làm thuốc trong y học cổ truyền, y học hiện đại…(Ảnh minh họa)
Đặc tính của bồ kết
- Quả bồ kết chứa hoạt chất saponin.
- Chất men peroxydaza và một số hoạt chất khác..
Bộ phận sử dụng của Bồ kết
- Lá bồ kết.
- Quả bồ kết.
- Gai bồ kết.
- Hạt bồ kết…
Tác dụng của bồ kết
Bồ kết có rất nhiều tác dụng khác nhau, tùy theo bộ phận sử dụng, cách chế biến. Do đó, khi sử dụng bồ kết cần tìm hiểu kỹ, tránh nhầm lẫn.
Tác dụng của Quả bồ kết
- Chữa viêm xoang, ngạt mũi, khó thở.
- Chữa trúng phong, cấm khẩu, hôn mê bất tỉnh
- Chữa ho nhiều đờm, hen suyễn, thở khò khè.
- Chữa đau nhức răng, sâu răng.
- Chữa đầy bụng, ăn không tiêu cho trẻ nhỏ.
- Tiêu diệt vi khuẩn trong không khí.
- Chữa lở ngứa do nấm, trẻ em chốc đầu.
- Chữa quai bị.
- Chữa giun kim.
- Hỗ trợ giảm đường huyết.
Quả bồ kết chữa lở ngứa do nấm, trẻ em chốc đầu (Ảnh minh họa)
Tác dụng của Gai bồ kết
- Chữa viêm mũi, tắc nghẹt.
- Chữa kiết lỵ ra máu mũi lâu ngày.
- Chữa nha chu viêm (chân răng sưng đau, có thể ra mủ)
- Chữa sưng vú ở phụ nữ.
Tác dụng của Hạt bồ kết
- Chữa kiết lỵ.
- Chữa đau răng.
- Chữa ho lâu ngày.
Các tác dụng khác của bồ kết
- Các nhóm flavonoid trong bồ kết tham gia bảo vệ thành mao mạch, duy trì sự bền vững của mao mạch, hạn chế xuất huyết…
- Nông dân thường đốt bồ kết để chữa bệnh cho vật nuôi (gia cầm, gia súc hít thở khói bồ kết để phòng bệnh dịch)…
Phương pháp sử dụng khói bồ kết diệt virus H5N1
Để diệt virus cúm A H5N1 bằng bồ kết cần lưu ý cách làm như sau.
- Đốt quả bồ kết để xông khói.
- Chất saponin và các hợp chất khác có trong bồ kết sẽ thăng hoa, lẫn trong khói, lan tỏa vào đường hô hấp, bám đọng vào niêm mạc và phát huy tác dụng chống mầm bệnh.
- Chất saponin ở niêm mạc đường hô hấp từ khói bồ kết đưa vào sẽ kích thích các đầu mút thần kinh cảm giác, thông qua đó kích thích trung khu hô hấp giúp cải thiện hô hấp.
- Saponin có tác dụng kích thích các tuyến ở niêm mạc đường hô hấp tăng tiết dịch, pha loãng đờm rãi, kích thích con vật hắt hơi, khẹc mũi, tống đờm rãi ra ngoài, làm thông thoáng đường hô hấp, giúp con vật hô hấp thuận lợi.
Quả bồ kết xông khói có tác dụng chống mầm bệnh cho gia cầm, làm sạch không khí (Ảnh minh họa)
Mục đích:
- Chữa bệnh cho gia cầm.
- Làm sạch môi trường.
Những lưu ý khi sử dụng bồ kết
- Cây bồ kết có độc tính cao, vì vậy khi sử dụng làm thuốc chữa bệnh phải có chỉ định của bác sỹ để không bị ảnh hưởng đến sức khỏe.
- Phụ nữ đang mang thai, tuyệt đối không được dùng bồ kết (trái, lá, gai), vì trong bồ kết có chất tẩy rửa, tính acid nhẹ gây hưng phấn cổ tử cung dễ sinh non, sảy thai, và ảnh hưởng không tốt tới thai nhi dễ bị sinh con dị tật.
Phụ nữ mang thai, người mắc bệnh mãn tính…không sử dụng bổ kết (Ảnh minh họa)
- Người mắc bệnh về đường tiêu hóa, bệnh dạ dày, tá tràng cũng không nên dùng bồ kết vì sẽ làm cho bệnh nặng thêm …
- Những người có sức đề kháng yếu (người già, trẻ nhỏ) khi đang đói không nên dùng bồ kết vì có thể gây ngộ độc, say bồ kết…
Lời kết
Từ ngàn xưa, tổ tiên ta đã sử dụng quả bồ kết để gội đầu, làm đẹp tóc. Bên cạnh đó, bồ kết còn có tác dụng: chữa ho, đau răng, chống suy giảm hô hấp, khó thở….Đặc biệt khói bồ kết chứa chất saponin và các hợp chất khác khi đốt lan tỏa trong không khí có tác dụng làm sạch không khí, cải thiện hô hấp, chống mầm bệnh …cho gia cầm.
Tuy nhiên, khi sử dụng bồ kết để chữa bệnh, người dân cần thực hiện theo chỉ dẫn của bác sỹ. Người già, trẻ nhỏ, phụ nữ có thai, người đăng mắc bệnh…tuyệt đối không sử dụng bồ kết.
