Mục lục
Viêm khớp dạng thấp thuộc dạng bệnh lý tự miễn cần điều trị và kiểm soát bệnh bằng thuốc. Tìm hiểu ngay một số nhóm thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp theo phác đồ chuẩn của bộ Y tế.
Mục đích của việc điều trị viêm khớp dạng thấp bằng thuốc
Viêm khớp dạng thấp là bệnh lý khớp phổ biến
Viêm khớp dạng thấp là bệnh lý tự miễn phổ biến, đặc biệt ở phụ nữ. Chưa rõ nguyên nhân, nhưng các chuyên gia nhận định, bệnh do nhiễm khuẩn (hậu quả của nhiễm liên cầu beta tan huyết nhóm A), cơ địa (nữ giới, trung niên, yếu tố HLA) và rối loạn đáp ứng miễn dịch.
Bệnh lý này đặc trưng bởi tình trạng viêm đối xứng, viêm bắt đầu từ những khớp nhỏ (khớp ngón tay, ngón chân, khớp bàn…), viêm tối thiểu ở 3 nhóm khớp. Xuất hiện yếu tố thấp trong huyết thanh dương tính và hình ảnh Xquang điển hình cũng được coi là dấu hiệu chẩn đoán quan trọng của bệnh viêm khớp dạng thấp.
Bệnh diễn biến phức tạp, gây hậu quả nặng nề do đó cần được điều trị tích cực ngay từ đầu. Hiện nay, phác đồ điều trị viêm khớp dạng thấp của bộ Y tế thường kết hợp 1 số loại thuốc. Mục tiêu của điều trị viêm khớp dạng thấp là làm ngừng hoặc chậm tiến triển của bệnh, giảm đau và hạn chế tàn phế cũng như nâng cao chất lượng sống cho bệnh nhân.
Các loại thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp hiện nay
Không đơn thuần là tình trạng viêm do khớp bị bào mòn hoặc tổn thương, viêm khớp dạng thấp có liên quan đến yếu tố miễn dịch. Do vậy, việc điều trị buộc tuân theo phác đồ điều trị của bác sỹ. Sau đây, Benh.vn sẽ giới thiệu 1 số loại thuốc thường sử dụng để điều trị viêm khớp dạng thấp theo phác đồ chuẩn của bộ Y tế.
Thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm (DMARDs)
DMARDs giúp làm chậm quá trình tiến triển của bệnh
Các thuốc điều trị cơ bản hay còn gọi là nhóm thuốc DMARDs (Disease-modifying antirheumatic drugs) với 1 số thuốc kinh điển (methotrexate, sulfasalazine, hydroxychloroquine…). Nhóm thuốc này có vai trò quan trọng trong việc ổn định bệnh và cần điều trị kéo dài.
Các thuốc DMARDs kinh điển được sử dụng như như thuốc điều trị đầu tay với bệnh lý viêm khớp dạng thấp. Các thuốc nhóm này có thể sử dụng đơn độc hoặc kết hợp với nhau và kết hợp các thuốc khác tuỳ thuộc vào tiên lượng bệnh. Tuy nhiên, nếu bệnh đã chuyển nặng, không được dùng DMARDs kinh điển đơn độc mà cần kết hợp với các DMARDs sinh học (kháng TNF α, kháng Interleukin 6, kháng lympho B).
Thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAIDs)
Các thuốc giảm đau chống viêm không Steroid (NSAIDs) là thuốc điều trị triệu chứng. Thuốc điển hình trong nhóm này có Meloxicam. Các thuốc này giúp giảm đau và giảm viêm nhờ ức chế chọn lọc hoặc không chọn lọc các enzym COX1 và COX2.
Các thuốc NSAIDs ức chế chọn lọc COX2 (enzym chỉ xuất hiện tại các tế bào viêm) được chọn lựa đầu tiên vì thường phải sử dụng dài ngày và ít có tương tác bất lợi với methotrexate. Khi sử dụng NSAIDs dài ngày cần lưu ý tác dụng phụ trên dạ dày và thận. Không sử dụng NSAIDs dài ngày cho các bệnh nhân già, yếu, có tiền sử bệnh thận và dạ dày. Thông thường, bệnh nhân sử dụng NSAIDs được kê thêm 1 loại thuốc bảo vệ dạ dày, phổ biến là thuốc ức chế bơm Proton PPI (Omeprazol, Lanzoprazol…)
Steroid (Thuốc Corticosteroid)
Corticosteroids (Prednisolone, Prednisone, Methylprednisolone) thường sử dụng ngắn hạn trong khi chờ đợi các thuốc DMARDs có hiệu lực. Các thuốc corticosteroid giúp giảm đau, giảm viêm và làm chậm tổn thương khớp.
Corticosteroids cũng có thể sử dụng dài hạn trong một số trường hợp như: bệnh thể nặng, phụ thuộc corticoid hoặc có suy thượng thận do dùng corticoid kéo dài. Lưu ý các tác dụng phụ khi dùng Corticosteroid: Loãng xương, tăng cân, tiểu đường, suy thượng thận, hội chứng Cushing và hội chứng nam hoá (mọc ria mép, mọc lông mặt, thay đổi giọng nói…)
Thuốc ức chế JAK
Thuốc ức chế JAK với đại diện là Tofacitinib là nhóm thuốc mới nhất trong điều trị viêm khớp dạng thấp. Thuốc được dùng trong điều trị bệnh thể trung bình đến nặng ở các bệnh nhân đã điều trị thất bại với Methotrexat. Thuốc JAK hoạt động bằng các ức chế một hoặc nhiều enzyme Janus kinase (JAK1, JAK2, JAK3, TYK2) trong con đường truyền tín hiệu JAK-STAT. JAK-STAT là con đường nội bào có vai trò chính trong việc giải phongs các cytokin tiền viêm ở bệnh viêm khớp dạng thấp.
Trên đây là những tổng hợp về các loại thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp hiện nay. Mỗi loại thuốc đều có hiệu quả và mặt hạn chế riêng biệt. Người bệnh không nên tự ý mua và sử dụng dưới mọi hình thức. Tuân thủ phác đồ điều trị của bác sỹ để kiểm soát bệnh tốt nhất. Đồng thời, thực hiện các biện pháp hỗ trợ như: Tập thể dục, vật lý trị liệu và chế độ dinh dưỡng phù hợp.
