Kẽm là một nguyên tố vi lượng cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển bình thường của các chức năng về miễn dịch, tiêu hóa, não, nội tiết, xương, cơ, sự trưởng thành giới tính cũng như chống oxy hóa. Thiếu kẽm gây ra tình trạng suy giảm tiêu thụ năng lượng nên thường kết hợp với thiếu năng lượng tế bào và nhiều dưỡng chất khác.
Mục lục
Tình hình thiếu kẽm ở trẻ em Việt Nam
Kết quả từ cuộc điều tra dinh dưỡng quốc gia năm 2010 cho thấy, tỷ lệ thiếu máu dinh dưỡng ở trẻ em dưới 5 tuổi là 29%, tỷ lệ thiếu Vitamin A tiền lâm sàng là 14% và 51% trẻ thiếu kẽm. Việt Nam có dân số khoảng 90 triệu người và ước tính, trong số đó có khoảng 7,1 triệu trẻ em ở độ tuổi dưới 5 tuổi.
Việc bổ sung thêm kẽm cũng một giải pháp để hỗ trợ tăng thêm chiều cao của trẻ em.
Thiếu hụt kẽm do chế độ ăn không cung cấp đủ
Thông tin trên vừa được Viện Dinh dưỡng Quốc gia đưa ra trong sự kiện hưởng hứng Ngày Vi chất dinh dưỡng, nhằm nhấn mạnh tầm quan trọng của việc ngăn ngừa thiếu hụt vi chất dinh dưỡng cho trẻ em dưới 5 tuổi tổ chức chiều 1/12 tại Hà Nội. Điều đáng lo lắng hiện nay là, chế độ ăn điển hình của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ không cung cấp đủ năng lượng, chất dinh dưỡng và vi chất dinh dưỡng cho trẻ em để có sự tăng trưởng và phát triển tối ưu.
Thiếu hụt vi chất ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ
Phó giáo sư Lê Danh Tuyên – Viện trưởng Viện dinh dưỡng phân tích, việc thiếu vi chất dinh dưỡng có ảnh hưởng không tốt đến sự tăng trưởng và phát triển ở trẻ em. Ở Việt Nam, tỷ lệ suy dinh dưỡng thể thấp còi ở trẻ em dưới 5 tuổi là gần 26%. Như vậy, cứ bốn bé thì có hơn một bé bị suy dinh dưỡng thấp còi, do vậy trẻ không thể đạt mức phát triển tối đa. Theo phó giáo sư Tuyên, kẽm ảnh hưởng rất rõ đến sự phát triển chiều cao của trẻ. Do vậy, tỷ lệ trẻ em Việt Nam thiếu dinh dưỡng dẫn tới việc thấp hơn so với lứa tuổi còn ở mức rất cao. Chính vì vậy, việc bổ sung thêm kẽm cũng là một giải pháp để hỗ trợ tăng thêm chiều cao của trẻ em.
Biểu hiện thiếu kẽm ở trẻ
Thiếu dinh dưỡng
Chậm lớn, suy dinh dưỡng nhẹ và vừa…
Rối loạn tiêu hóa và chuyển hóa
Trẻ có tình trạng suy giảm tiêu thụ năng lượng như chán ăn, giảm bú, không ăn thịt cá, chậm tiêu, táo bón nhẹ; buồn nôn và nôn kéo dài.
Chán ăn, không ăn thịt cá, buồn nôn kéo dài…là những biểu hiện của việc thiếu kẽm ở trẻ.
Rối loạn tâm – thần kinh
Rối loạn giấc ngủ, thức giấc nhiều lần trong đêm, khóc đêm kéo dài. Suy nhược thần kinh, rối loạn cảm xúc. Suy yếu hoạt động của não, chậm chạp, hoang tưởng, mất điều hòa lời nói, rối loạn vị giác và khứu giác, khuyết tật, bại não, chậm phát triển…
Suy giảm khả năng miễn dịch
Nhiễm trùng tái diễn ở đường hô hấp (viêm mũi họng, viêm phế quản), viêm đường tiêu hóa, viêm da, viêm niêm mạc.
Tổn thương biểu mô
Khô da, viêm da vùng mặt trước hai chi dưới, nám da, bong da, dầy sừng và nứt gót da hai bên, viêm niêm mạc miệng, viêm lưỡi, dị ứn, loạn dưỡng móng, viêm mé móng, tóc giòn dễ gãy, hói tóc.
Tổn thương mắt
Sợ ánh sáng, mất khả năng thích nghi với bóng tối, mù đêm, quáng gà, khô mắt, loét giác mạc.
Da ngứa ngáy
Các triệu chứng kèm theo là vết thương khó lành và đốm trắng trên móng tay.
Dự án cải thiện tình trạng thiếu kẽm ở trẻ
Bổ sung thêm thực phẩm chứa kẽm vào chế độ ăn
Để bổ sung thêm kẽm cho trẻ, phó giáo sư Tuyên chỉ dẫn, kẽm có trong thức ăn động vật, ở vùng núi vùng sâu vùng xa, nếu bữa ăn của trẻ chỉ có rau rừng thì không đủ kẽm. Vì vậy, các bậc phụ huynh nên cho trẻ ăn các loại thức ăn động vật phối hợp với nhiều loại thức ăn khác nhau, không nên duy trì một loại thức ăn và có thể bổ sung thêm nguồn thực phẩm bổ sung.
Sản phẩm bột bổ sung đa vi chất
Cùng với sự hỗ trợ của Liên minh toàn cầu về cải thiện dinh dưỡng và tổ chức Irish Aid (từ Đại sứ quán Ireland), Viện dinh dưỡng đã được chỉ định để xây dựng dự án “Cải thiện tình trạng dinh dưỡng bà mẹ, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ”. Dự án đã được triển khai ở 4 tỉnh: Hải Phòng, Thái Nguyên, Quảng Nam, Cà Mau.
Trong khuôn khổ dự án, Viện dinh dưỡng đã sản xuất và phân phối sản phẩm bột bổ sung đa vi chất gồm 15 loại vitamin và chất khoáng theo các tiêu chuẩn khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới. Bên cạnh đó, Viện cũng đã tiến hành tập huấn cho nhân viên y tế về tư vấn và chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ em, nước sạch và vệ sinh. Để mở rộng dự án sang các tỉnh khác trên toàn quốc, sự kiện ngày vi chất dinh dưỡng được tổ chức để cập nhật và trao đổi thông tin về vấn đề chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ em và đưa ra các khuyến nghị với tình hình Việt Nam.
Benh.vn (Tổng hợp)
