Cách nhận biết trẻ bị nhiễm giun sán qua các triệu chứng

Nhiễm giun sán là một bệnh nhiễm trùng phổ biến ở trẻ em, đặc biệt là ở các vùng có điều kiện vệ sinh kém. Bệnh có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về cách nhận biết trẻ bị nhiễm giun sán và cách điều trị tận gốc cho trẻ.

Nguyên nhân trẻ bị nhiễm giun sán

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến nhiễm giun sán ở trẻ em, bao gồm:

• Ăn uống không đảm bảo vệ sinh: Giun sán thường sống trong đất, nước bẩn hoặc phân người. Trẻ ăn phải thức ăn, uống nước hoặc rau sống chưa được rửa sạch có thể bị nhiễm giun. Một số loại rau sống, như rau muống, rau cải,… có thể chứa trứng giun sán. Khi trẻ ăn phải rau sống chưa được rửa sạch, trứng giun sán sẽ theo thức ăn vào cơ thể và phát triển thành giun trưởng thành.
• Uống nước chưa đun sôi để nguội: Trẻ uống nước chưa đun sôi để nguội có thể bị nhiễm các loại ấu trùng giun sán, đặc biệt là ấu trùng giun đũa. Ấu trùng giun đũa có thể sống trong nước bẩn, khi trẻ uống nước chưa đun sôi để nguội, ấu trùng giun sẽ theo nước vào cơ thể và phát triển thành giun trưởng thành.
• Tiếp xúc với động vật mang mầm bệnh: Trẻ chơi đùa với động vật bị nhiễm giun có thể bị nhiễm giun qua đường da. Chó, mèo là vật chủ trung gian của nhiều loại giun sán, như giun đũa, giun móc,… Trẻ chơi đùa với chó, mèo bị nhiễm giun có thể bị nhiễm giun qua đường da hoặc đường hô hấp.

• Không tiến hành tẩy giun định kỳ: Nhiều cha mẹ thường coi thường việc tẩy giun định kỳ cho trẻ. Trẻ đang trong giai đoạn phát triển, năng động và có sức đề kháng kém hơn người lớn, do đó trẻ rất nhạy cảm với bệnh tật. Cha mẹ cần lưu ý tẩy giun định kỳ cho trẻ và cả các thành viên khác trong gia đình để phòng ngừa sự lây lan của bệnh.
• Vệ sinh cá nhân không đảm bảo: Ấu trùng giun sán không chỉ xâm nhập vào cơ thể thông qua đường tiêu hóa mà còn có khả năng xâm nhập qua những vùng da hở, trầy xước hoặc đang bị thương. Do đó, để phòng ngừa bệnh giun sán hiệu quả, cần giữ vệ sinh cá nhân cho trẻ, nhắc nhở trẻ rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Đặc biệt, đối với trẻ nhỏ hơn, cần chú ý hơn vì trẻ có thể bò dưới đất và đưa bất cứ vật gì lấy được vào miệng.
• Thiếu vệ sinh môi trường: Giường, chăn, nệm, sân chơi của trẻ… không được giữ sạch sẽ là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh giun sán. Do đó, cần thực hiện các biện pháp vệ sinh như giặt chăn màn, chăn gối thường xuyên, giữ gìn sạch sẽ nhà cửa, vườn tược, không phóng uế và vứt rác bừa bãi.
• Tiếp xúc với người mang mầm bệnh: Việc vui đùa và ăn uống chung với người đang mang bệnh có thể truyền mầm bệnh cho trẻ.

Cách nhận biết trẻ bị nhiễm giun sán

Trẻ em ở các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam, thường bị nhiễm các loại giun như giun đũa, giun kim, giun móc, giun tóc. Khi trẻ bị nhiễm các loại giun sán khác nhau, cách nhận biết trẻ bị nhiễm giun sán cũng sẽ khác nhau. Nhiều trường hợp trẻ bị nhiễm phối hợp 2 đến 3 loại giun cùng lúc.

Cách nhận biết trẻ bị giun sán dựa vào triệu chứng thường gặp

Dưới đây là biểu hiện khi bị nhiễm các loại giun thông thường:

Giun kim: Biểu hiện đặc trưng nhất khi nhiễm giun kim là ngứa vùng hậu môn vào ban đêm. Nguyên nhân là do giun kim đẻ trứng ở vùng da quanh hậu môn, gây ngứa ngáy, khiến trẻ khó ngủ, đái dầm và khó chịu. Ngoài ra, bố mẹ có thể quan sát thấy những chấm đỏ li ti quanh vùng hậu môn do giun kim cắn ở rìa hậu môn của trẻ.

Giun đũa: Biểu hiện đặc trưng khi nhiễm giun đũa là hội chứng Loeffler, bao gồm khó thở và ho khan. Khi chụp X-quang sẽ thấy hình ảnh thâm nhiễm phổi. Ngoài ra, trẻ nhiễm giun đũa thường có các dấu hiệu đau bụng, táo bón, tiêu chảy, buồn nôn, nôn, khó tiêu, đau đầu, phù, nổi mẩn đỏ, co quắp, trướng bụng, giật kinh phong.

Giun móc: Bệnh giun móc được chia ra làm ba thời kỳ:

• Thời kỳ xâm nhập: Ấu trùng giun móc đi ngang qua da, gây ra các nốt sần đỏ, ngứa ngáy.
• Thời kỳ chu du: Ấu trùng giun móc đi đến phổi, gây ra ho khan, khó thở, khàn tiếng, khó phát âm.
• Thời kỳ toàn phát: Trẻ có các biểu hiện như rối loạn tiêu hóa, thiếu máu.

Giun tóc: Nếu bị nhiễm nhẹ, trẻ thường không có triệu chứng. Nếu bị nặng, trẻ có thể có các biểu hiện như đau bụng kèm theo tiêu chảy, sa trực tràng, thiếu máu.

Giun lươn: Giun lươn là loại giun sán sống trong đường tiêu hóa. Giun lươn có thể gây ra tổn thương cho ruột non, cản trở quá trình hấp thu chất dinh dưỡng, dẫn đến tăng trưởng chậm ở trẻ. Trẻ bị nhiễm giun lươn thường có các triệu chứng Đau bụng, táo bón, tiêu chảy, chán ăn, thiếu máu,…

Sán dây: Sán dây là loại giun sán sống trong ruột non. Sán dây có thể gây ra tổn thương cho ruột non, cản trở quá trình hấp thu chất dinh dưỡng, dẫn đến tăng trưởng chậm ở trẻ. Trẻ bị nhiễm sán dây thường có các triệu chứng đau bụng, táo bón, tiêu chảy, chán ăn, thiếu máu,…

Biến chứng nguy hiểm từ nhiễm giun sán ở trẻ em

Bệnh có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Trong một số trường hợp, nhiễm giun sán có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, đe dọa đến tính mạng.

Dưới đây là một số biến chứng nhiễm giun sán ở trẻ em:

• Thiếu máu: Giun sán có thể hút máu của trẻ, dẫn đến thiếu máu. Thiếu máu có thể khiến trẻ mệt mỏi, khó thở, xanh xao.
• Rối loạn tiêu hóa: Giun sán có thể gây ra rối loạn tiêu hóa, như tiêu chảy, táo bón, đau bụng,…
• Suy dinh dưỡng: Nhiễm giun sán có thể làm giảm khả năng hấp thu chất dinh dưỡng của trẻ, dẫn đến suy dinh dưỡng. Suy dinh dưỡng có thể khiến trẻ chậm phát triển về thể chất và tinh thần.
• Các biến chứng khác: Nhiễm giun sán có thể gây ra các biến chứng khác, như viêm ruột, viêm phổi, suy tim, giun chui cuống mật…

Cha mẹ cần chú ý đến cách nhận biết trẻ bị giun sán. Nếu trẻ có các triệu chứng nhiễm giun sán, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Chẩn đoán nhiễm giun sán ở trẻ em

Để chẩn đoán nhiễm giun sán ở trẻ em, bác sĩ sẽ dựa trên các yếu tố sau:

• Biểu hiện lâm sàng: Trẻ có các biểu hiện như ngứa hậu môn, đau bụng, tiêu chảy, táo bón, chán ăn, suy dinh dưỡng, thiếu máu,…
• Lịch sử tiếp xúc: Trẻ có tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, đất, cát, rác bẩn,…
• Xét nghiệm phân: Xét nghiệm phân là phương pháp chẩn đoán chính xác nhất để xác định loại giun và số lượng giun sán trong cơ thể.

Xét nghiệm phân

Xét nghiệm phân được thực hiện bằng cách thu thập phân của trẻ và quan sát dưới kính hiển vi. Xét nghiệm phân có thể phát hiện được trứng, ấu trùng hoặc cả giun trưởng thành.

Các loại xét nghiệm phân thường được sử dụng để chẩn đoán nhiễm giun sán ở trẻ em:

• Xét nghiệm soi tươi: Phương pháp này được sử dụng để phát hiện trứng, ấu trùng hoặc cả giun trưởng thành trong phân.
• Xét nghiệm phân cấy: Phương pháp này được sử dụng để xác định loại giun sán.
• Xét nghiệm phân tìm kháng nguyên: Phương pháp này được sử dụng để phát hiện kháng nguyên của giun sán trong phân.

Các xét nghiệm cận lâm sàng khác

Ngoài xét nghiệm phân, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm khác để chẩn đoán nhiễm giun sán ở trẻ em, bao gồm:

• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể phát hiện thiếu máu do nhiễm giun sán.
• Xét nghiệm hình ảnh: Xét nghiệm hình ảnh, chẳng hạn như chụp X-quang, siêu âm, có thể được sử dụng để phát hiện các biến chứng của nhiễm giun sán.

Xét nghiệm phân là phương pháp chẩn đoán chính xác nhất để xác định loại giun và số lượng giun sán trong cơ thể. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm khác để chẩn đoán nhiễm giun sán ở trẻ em, tùy thuộc vào biểu hiện lâm sàng và kết quả xét nghiệm phân.

Điều trị nhiễm giun sán ở trẻ em

Điều trị nhiễm giun sán cho trẻ em bao gồm các biện pháp sau:

• Sử dụng thuốc tẩy giun: Đây là biện pháp điều trị chính, giúp tiêu diệt các giun sán trong cơ thể trẻ.
• Áp dụng các biện pháp hỗ trợ: Các biện pháp này giúp loại bỏ giun sán ra khỏi cơ thể trẻ, bao gồm rửa tay sạch sẽ, cho trẻ ăn chín uống sôi, vệ sinh môi trường sống sạch sẽ và tẩy giun định kỳ.

Thuốc tẩy giun – phương pháp điều trị hiệu quả

Thuốc tẩy giun là loại thuốc có chứa các hoạt chất diệt giun sán. Thuốc tẩy giun thường được sử dụng dưới dạng viên uống hoặc viên nang. Trẻ cần uống thuốc tẩy giun theo đúng chỉ định của bác sĩ.

Liều lượng và cách dùng thuốc tẩy giun cho trẻ em được xác định dựa trên loại giun và độ tuổi của trẻ. Trẻ nên được tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần.

Các loại thuốc tẩy giun phổ biến cho trẻ em

• Albendazole: Đây là loại thuốc tẩy giun phổ biến nhất cho trẻ em. Albendazole có thể được sử dụng để điều trị các loại giun sán phổ biến ở trẻ em, như giun đũa, giun móc, giun tóc, giun kim,…
• Mebendazole: Mebendazole là loại thuốc tẩy giun khác có thể được sử dụng để điều trị các loại giun sán phổ biến ở trẻ em.
• Pyrantel pamoate: Pyrantel pamoate là loại thuốc tẩy giun có thể được sử dụng để điều trị giun đũa và giun tóc.

Thuốc tẩy giun thường được uống một lần duy nhất. Trẻ nên uống thuốc tẩy giun vào buổi sáng, trước khi ăn.

Các biện pháp giúp ngăn ngừa giun sán tấn công trẻ

Các biện pháp hỗ trợ giúp loại bỏ giun sán ra khỏi cơ thể trẻ bao gồm:

• Rửa tay sạch sẽ: Giun sán có thể lây truyền qua tiếp xúc với phân của người bị nhiễm. Rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng và nước sạch giúp loại bỏ trứng giun sán trên tay, từ đó ngăn ngừa nhiễm giun sán.
• Cho trẻ ăn chín uống sôi: Giun sán có thể bị tiêu diệt khi được nấu chín ở nhiệt độ cao. Cho trẻ ăn chín uống sôi giúp ngăn ngừa trẻ ăn phải trứng giun sán trong thức ăn.
• Vệ sinh môi trường sống sạch sẽ: Giun sán có thể sống trong môi trường đất và cát. Vệ sinh môi trường sống sạch sẽ giúp loại bỏ trứng giun sán trong môi trường, từ đó ngăn ngừa nhiễm giun sán.
• Tẩy giun định kỳ: Tẩy giun định kỳ giúp loại bỏ giun sán ra khỏi cơ thể trẻ, ngăn ngừa nhiễm giun sán tái phát.

Điều trị nhiễm giun sán cho trẻ em cần được thực hiện sớm và đúng cách để tránh các biến chứng nguy hiểm. Cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.