Mục lục
Kem chống nắng được chỉ em sử dụng hàng ngày như cứu tinh bảo vệ sắc đẹp. Tuy nhiên mới đây các nhà khoa học đã phát hiện sử dụng một số loại kem chống nắng có thể dẫn đến các bệnh về da, trong đó có ung thư da.
Theo kết quả nghiên cứu khoa học, những chất nguy hiểm nhất có trong kem chống nắng là oxybenzone, hương liệu tổng hợp và retinyl panmitate (vitamin A) có liên quan đến nguy cơ bị ung thư da.
Không chỉ vậy, kem chống nắng còn được coi là kẻ phá hủy cấu trúc rặng san hô và các sinh vật biển khác. Do đó, an toàn nhất vẫn là sử dụng kem chống nắng có chứa kẽm oxit và titan dioxit mà không phải dạng chứa các hạt kích cỡ nano.
Kết hợp hài hòa giữa kem chống nắng và vitamin D tự nhiên
Vitamin D hay còn gọi là vitamin mặt trời khác với các loại vitamin khác do có ảnh hưởng đến tòan bộ cơ thể con người. Và trong khi nhiều nhà nghiên cứu đề cập đến vitamin D như là một vitamin thông thường thì thực chất vitamin này là một steroid hóc môn mà bạn có thể nhận được thông qua việc phơi nắng, thực phẩm cũng như qua các dạng bổ sung bằng đường uống. Các thụ thể của vitamin D được tìm thấy ở mọi nơi trong cơ thể, từ các tế bào thông thường đến các tế bào xương và não bộ.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia da liễu và phương tiện truyền thông đã có những quan điểm chưa đúng về việc chống nắng bằng việc sử dụng kem chống nắng để phòng chống ung thư da mà quên đi việc phơi nắng quan trọng thế nào với con người. Bởi việc thiếu hụt vitamin D không chỉ làm tăng nguy cơ mắc ung thư da mà còn gây ra nhiều bệnh ung thư phổ biến khác trong đó có ung thư hắc tố da – một trong những ung thư ác tính nhất.
Việc thiếu hụt vitamin D khiến chúng ta dễ mắc các bệnh ung thư vú, tuyến tiền liệt, tim mạch, tiểu đường, loãng xương và các bệnh mạn tính khác. Nhiều bằng chứng khoa học cho thấy chi tiết những lợi ích của việc tiếp xúc với tia UV, cả lợi ích về việc tổng hợp được vitamin D và nhiều lợi ích khác.
Nhưng điều quan trọng nhất vẫn là bạn ngăn ngừa được ung thư da bằng cách dành thời gian cho việc phơi nắng hằng ngày một cách thông minh nhất.Nguy cơ bị ung thư da chỉ đến khi bạn tiếp xúc quá mức với ánh nắng mặt trời và không nhạy cảm với việc tiếp xúc đó.
Mặt trái của kem chống nắng
Bảo vệ làm da trước tia UV bằng cách bôi kem chống nắng hóa học không phải là một cách đúng. Các nhà khoa học tại phòng thí nghiệm Elizabeth Plourde cho thấy việc bôi kem chống nắng hóa học kể cả tẩy trang mỗi ngày vẫn có nguy cơ bị ung thư da.
Hơn thế nữa một số chất có trong kem chống nắng hóa học trong đó có oxybenzone đang đe dọa đến cuốc sống của nhiều sinh vật biển. Việc sử dụng kem chống nắng trở lên phổ biến và rộng rãi khiến cho môi trường quá tải về các chất ô nhiễm và de dọa đến hệ sinh thái biển.
Theo các nhà khoa học, việc bôi kem chống nắng khi đi biển đã khiến biển chứa khoảng 6000 tấn chất hóa học vào tất cả các đại dương mỗi năm, gây ảnh hưởng sâu sắc đến sự sinh trưởng và phát triển, sinh tồn của nhiều loài động vật biển.
Kem chống nắng chứa nhiều chất hóa học nguy hiểm
Khi ngành công nghiệp kem chống nắng thay thế oxybenzone thành avobenzone thì nhiều nhà khoa học lại rấy lên lo ngại về tính an toàn của avobenazone.
Oxybenazone là một chất gây ra sự rối loạn nội tiết, có liên quan đến suy giảm số lượng tinh trùng và lạc nội mạc tử cung. Ít nhất có 9 chất trong thành phần kem chống nắng hóa học được cơ quan quản lý dược phẩm và thực phẩm Hoa Kỳ chứng minh là có liên quan đến rối loạn nội tiết. Mặt khác, oxybenzone- chất có mặt trong 70% các loại kem chống nắng hóa học – có thể thấm qua thành mạch vào máu gây rối loạn hóc môn.
Nhiều loại hóa chất độc hại có mặt trong các loại kem chống nắng.
Cùng cơ chế đó có rất nhiều chất có trong kem chống nắng như octyl methoxycinnamate,axitpara-aminobenxoic, octyl salicyclate, phenylbenzimidazole, octocrylene,octisalate, dioxybenzone, menthyl anthranilate, homosalate, octinoxate, cinoxate, parabens. Rất nhiều loại kem chống nắng còn chứa vitamin A hoặc và tiền chất của vitamin A là retinol,retinyl palmitate có mối liên quan đến nguy cơ ung thư da và tăng tốc độ hình thành phát triển các tế bào ác tính.
Sự nguy hiểm khi hít phải hạt nano
Kem chống nắng dạng xịt có thể gây ra nguy hiểm với con người do giải phóng những hạt có kích thước siêu nhỏ (nano) vào trong không khí. Trước đây, cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã bày tỏ lo ngại nếu trẻ nhỏhít phải những hạt hóa chất siêu nhỏ này và cảnh báo các bậc phụ huynh nên tránh sử dụng kem chống nắng dạng xịt.
Nguyên nhân, hai thành phần an toàn nhất có trong kem chống nắng có lẽ là kẽm oxit và titan dioxit được dùng phổ biến trong các kem chống nắng dạng xịt. Về khoa học, hai chất khoáng này rất an toàn cho da nhưng hít phải chúng sẽ gây kích ứng các mô phổi và tiềm ẩn nguy cơ về sức khỏe nghiêm trọng khác.
Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế đã phân loại titan đioxit là chất có khả năng gây ung thư khi hít phải ở liều cao. Theo cơ quan này, Titan Dioxit là nguyên nhân gây ra viêm ở các mức độ khác nhau và tham gia vào việc ảnh hưởng đến hệ thống hô hấp bao gồm tổn thương tế bào biểu mô phổi, u hạt, cholesterol và xơ hóa đã được chứng minh bằng thực nghiệm trên chuột.
Titan dioxit và kẽm oxit có an toàn không?
Đa số các hạt nano có trong kem chống nắng sản xuất tại Mỹ đều có chứa titan đioxit hoặc kẽm oxit. Các nghiên cứu trên động vật đã chỉ ra rằng việc hít các hạt nano có thể vào mọi ngóc ngách của đường hô hấp và gây kích ứng tại nơi chúng nằm lại, việc đào thải những hạt này tương đối khó vì thế trước khi gây bệnh phổi có lẽ chúng đã đi vào máu và theo dòng máu đi khắp cơ thể.
Một nghiên cứu khác cũng cho thấy những hạt nano trên có thể vượt qua hàng rào máu não. Nếu như vào được phổi hoặc xâm nhập qua da những hạt này sẽ phá hủy tế bào và các cơ quan trên diện rộng, ảnh hưởng tới chức năng miễn dịch, thần kinh, tim và não. Một vài nhà nghiên cứu cho rằng những hạt này có kích cỡ bằng virut do đó có thể kích hoạt đến hệ miễn dịch của cơ thể.
Hít một lượng lớn kẽm oxit cũng gây ra hội chứng “sốt kim loại hít phải” đặc trưng bởi các triệu chứng như đau ngưc, ho, khó thở, buồn nôn, ớn lạnh, khó chịu, giảm thế tích phổi và tăng bạch cầu. Một nghiên cứu trên động vật cho thấy các hạt kẽm oxit nano còn gây ra độc tính tế bào cản trở sự cân bằng kẽm trong cơ thể và cuối cùng là gây chết tế bào theo lập trình.
Tương tự, nghiên cứu ở Ấn Độ cũng kết luận rằng kẽm oxit gây độc tế bào phổi thông qua việc cản trở chết tế bào theo lập trình. Tuy nhiên, các nghiên cứu trên đang gặp nhiều hạn chế nên chưa thể đưa ra một kết luận rõ ràng về việc hít phải kẽm oxit, bởi vậy thay vì dùng kem chống nắng dạng xịt bằng kem chống nặng dạng bôi không chứa 2 loại chất nguy hiểm trên.
Cách chọn kem chống nắng an toàn
Lựa chọn cá loại kem chống nắng an toàn dạng kem có chứa kẽm oxit
Khi chọn kem chống nắng nên chọn loại kem lỏng hoặc dạng kem đặc có chứa kẽm oxit bởi chúng ổn định hơn khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và chống lại tia UVA tốt nhất, sau đó mới đến titan đioxit.
Ngoài ra hãy đảm bỏ sản phẩm đó không có chứa các chất ở dạng hạt siêu nhỏ (nano) và có tác dụng chống cả tia UVA và UVB. Cuối cùng nên nhớ chỉ số SPF chỉ bảo vệ bạn khỏi tia UVB – loại tia giúp da bạn tổng hợp được vitamin D. Phần lớn nguy hiểm nằm ở tia UVA gây ra ung thư da và phá hủy cấu trúc da.
Cuối cùng, không nên sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF trên 50. Mặc dù không có hại nhưng chỉ số SPF cao có xu hướng khiến người sủ dụng chủ quan, phơi nắng lâu hơn thời gian được khuyến cáo.
