Vi khuẩn “ăn thịt người” Aeromonas Hydrophyla đã từng được ghi nhận ở Việt Nam với hàng chục ca mắc, trong đó một số ca bệnh có những biểu hiện giống các ca bệnh ở Mỹ từng ghi nhận.
Thời gian gần đây, có nhiều thông tin về một loại vi khuẩn “ăn thịt người” đã giết chết một bệnh nhân 55 tuổi tại Mỹ sau khi tấn công vào cánh tay và chân phải của ông ta. Trước đó, nhiều trường hợp khác ở Mỹ cũng bị vi khuẩn này tấn công sau một lần đi bơi. Dù cứu được tính mạng nhưng hầu hết bệnh nhân phải mang những thương tật nặng nề. Loại vi khuẩn này có tên gọi Aeromonas Hydrophyla (AH) thường xuất hiện ở sông, suối, ao, hồ, thậm chí trong đất.
Không rõ nguyên nhân
Theo thống kê của Bệnh viện (BV) Bệnh nhiệt đới Trung ương, Việt Nam đã từng ghi nhận nhiều trường hợp nhiễm vi khuẩn AH. Từ năm 2009-2013, đã có hàng chục ca nhiễm trùng huyết do vi khuẩn AH, trong đó nhiều ca bệnh do đứt chân tay khi làm việc dưới nước, trong đó một bệnh nhân lội cống nước thải, một bệnh nhân làm việc ở khu vực nước ngâm bè nứa. Cá biệt, có trường hợp bắt cá, bị ngạnh cá đâm vào tay gây nhiễm trùng huyết và hoại tử.
Gần đây nhất, bệnh nhân P.V.T, 40 tuổi, quê tỉnh Thái Bình, nhập viện ngày 12-4 trong tình trạng sốc nặng, viêm hoại tử lan tỏa khắp cánh tay bên trái. Trước đó, bệnh nhân có biểu hiện sốt, một ngày sau đó xuất hiện sưng nề cẳng tay trái rồi nhanh chóng lan rộng ra khắp cánh tay và lên vai. Sau khi điều trị 10 ngày, bệnh nhân thoát khỏi tình trạng sốc và nhiễm khuẩn huyết nhưng do hoại tử toàn bộ da cánh tay bên trái nên được chuyển đến Viện Bỏng Quốc gia để ghép da.
Theo bác sĩ Nguyễn Trung Cấp, Phó trưởng Khoa Cấp cứu BV Bệnh nhiệt đới Trung ương, mặc dù các biểu hiện lâm sàng hoàn toàn giống các trường hợp bệnh nhiễm vi khuẩn AH nhưng do đã dùng kháng sinh nên quá trình xét nghiệm không thấy sự hiện diện của vi khuẩn AH. Đây cũng là một trong số rất ít bệnh nhân nhiễm vi khuẩn AH hoặc có bệnh cảnh tương tự nhiễm AH được cứu sống” – bác sĩ Cấp nói.
Trước đó, trong 2 năm 2010- 2011, BV Bệnh nhiệt đới Trung ương đã ghi nhận 10 bệnh nhân nhiễm trùng huyết do khuẩn AH. Bệnh nhân đều là nam giới tuổi từ 30-77, ở nhiều tỉnh, thành khác nhau. Mười bệnh nhân này đều có đặc điểm chung là suy đa tạng, trong đó, 7 bệnh nhân có xơ gan, nhập viện với các biểu hiện sốt, vàng da, vàng mắt tăng dần. Với 3 bệnh nhân còn lại là những người khỏe mạnh, chỉ có khởi đầu là sốt, tiêu chảy rồi nhanh chóng rơi vào tình trạng hoại tử rộng trên da và các tổ chức, sốc và suy đa phủ tạng. Bác sĩ Cấp cho hay trong 10 bệnh nhân xét nghiệm có vi khuẩn AH thì chỉ có 2 trường hợp được cứu sống.
Theo bác sĩ Nguyễn Hồng Hà, Phó Giám đốc BV Bệnh nhiệt đới Trung ương, mặc dù một số ca nhiễm AH được ghi nhận tại đây có biểu hiện hoại tử cổ, ngực, chân, tay, ngực và bụng nhưng không phải thể bệnh đã phát hiện trên nhiều bệnh nhân ở Mỹ.
Nhiều di chứng, dễ tử vong
Theo GS-TS Phùng Đắc Cam, chuyên gia Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, AH là loại vi khuẩn dạng hình que, phổ biến trong tự nhiên và thường có trong môi trường nước ngọt và nước lợ. Đây là loại vi khuẩn độc, chúng có thể xâm nhập cơ thể người qua đường miệng khi uống nước, ăn rau, cá, hải sản… rồi đi vào máu. Chúng sinh ra độc tố ruột, gây độc cho tế bào, làm tổn thương tổ chức cơ thể.
Tuy nhiên, theo GS Cam, AH chỉ gây bệnh trong môi trường ô nhiễm, thay đổi nhiệt độ, trên cơ địa của những người bị suy giảm miễn dịch. Vi khuẩn này gây bệnh chủ yếu cho cá, động vật máu lạnh hoặc bò sát. “Với người, gặp nhiều nhất là thể viêm đường ruột với tình trạng tiêu chảy giống bệnh tả. Căn bệnh tiếp theo do khuẩn AH gây ra là tình trạng nhiễm trùng huyết ở bệnh nhân xơ gan hoặc viêm các tổ chức da hoặc làm hoại tử cơ, ezema. Cuối cùng, vi khuẩn này tấn công gây hoại tử cơ, đây là thể bệnh đang gặp ở một số ca bệnh tại Mỹ mà thời gian qua báo chí có thông tin. Dù hiếm gặp nhưng hoại tử cơ thường rất đáng sợ vì sẽ khiến người bệnh bị sụp cơ rất nhanh với nguy cơ tử vong cao” – GS Cam giải thích.
Các bác sĩ cũng cho biết tuy nhạy cảm với nhiều kháng sinh và dễ bị kháng sinh tiêu diệt nhưng do bệnh diễn biến nhanh, bệnh nhân hoại tử nhiều tổ chức, dễ sốc nặng và suy đa tạng nên tỉ lệ tử vong trước đây có thể tới gần 100%. Ngày nay, nhờ những tiến bộ về hồi sức, các thầy thuốc có thể hạn chế được phần nào tỉ lệ tử vong. Tuy vậy, ngoài chi phí điều trị cao, bệnh nhân dù khỏi bệnh vẫn có thể bị nhiều di chứng do hoại tử các tổ chức. Theo bác sĩ Cấp, do bệnh hiếm gặp nên khó chẩn đoán, gây khó khăn trong điều trị.
