Giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể ảnh hưởng đến khoảng 15-17% nam giới trong độ tuổi sinh sản. Bệnh có thể gây đau, khó chịu và làm giảm khả năng sinh sản ở nam giới. vậy làm thế nào để “nhận diện” kẻ thù vô hình này. Hãy cùng Benh.vn tìm hiểu về giãn mạch thừng tinh qua bài viết sau.
Mục lục
Giãn tĩnh mạch thừng tinh là gì?
Giãn tĩnh mạch thừng tinh là bệnh lý phổ biến có thể ảnh hưởng đến 15-17% nam giới ở độ tuổi sinh sản. Theo các bác sĩ chuyên khoa, giãn mạch thừng tinh thường gặp ở tinh hoàn bên trái, chiếm tỉ lệ 90%. Khoảng 10% còn lại là các trường hợp mắc cả hai bên.
Thừng tinh là một ống đi từ mỗi tinh hoàn lên phần dưới ổ bụng, trong thừng tinh chứa các ống dẫn tinh, các mạch máu, mạch bạch huyết và dây thần kinh.
Giãn tĩnh mạch thừng tinh là tình trạng các tĩnh mạch trong thừng tinh bị giãn nở, trở nên lớn hơn. Điều này có thể gây đau đớn, khó chịu cho “khổ chủ”.
Đặc biệt, nếu không được điều trị kịp thời bệnh có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh tinh, suy giảm ham muốn “chuyện phòng the” ở nam giới. Từ đó dẫn đến vô sinh hiếm muộn nam.
Nguyên nhân giãn tĩnh mạch thừng tinh
Có nhiều nguyên nhân gây giãn tĩnh mạch thừng tinh ở nam giới. Trong đó nguyên nhân chủ yếu là do suy van tĩnh mạch, gia tăng áp lực ổ bụng và những biến dạng bất thường ở tĩnh mạch tinh.
Suy van tĩnh mạch: Đây là nguyên nhân trực tiếp gây giãn tĩnh mạch thừng tinh ở nam giới. Các van tĩnh mạch có nhiệm vụ ngăn không cho máu chảy ngược trở lại tĩnh mạch. Khi các van này bị suy yếu ảnh hưởng đến chức năng chính, máu có thể chảy ngược trở lại tĩnh mạch, làm cho tĩnh mạch giãn ra.
Tăng áp lực ổ bụng: Tăng áp lực ổ bụng có thể gây ra tình trạng ứ đọng máu ở các tĩnh mạch trong bìu. Ứ đọng máu này có thể gây giãn tĩnh mạch thừng tinh. Các nguyên nhân gây tăng áp lực ổ bụng thường gặp ở nam giới như: béo phì, táo bón, ho kéo dài, chấn thương vùng bụng hoặc thắt lưng.
Bất thường vị trí đổ của tĩnh mạch tinh: Tĩnh mạch tinh là tĩnh mạch dẫn máu từ tinh hoàn về tim. Trong một số trường hợp, tĩnh mạch tinh có thể đổ vào tĩnh mạch thận trái hoặc tĩnh mạch chủ bụng thay vì đổ trực tiếp vào tĩnh mạch chủ dưới. Điều này có thể gây tăng áp lực lên tĩnh mạch tinh. Từ đó dẫn đến giãn tĩnh mạch thừng tinh.
Yếu tố di truyền: Giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể có yếu tố di truyền. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người có bố hoặc anh em bị giãn tĩnh mạch thừng tinh có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Triệu chứng giãn tĩnh mạch thừng tinh
Giãn tĩnh mạch thừng tinh là tình trạng các tĩnh mạch ở bìu bị giãn to, giống như một búi giun. Tình trạng này thường gặp ở nam giới, đặc biệt là ở độ tuổi thanh thiếu niên và nam giới trưởng thành.
Các triệu chứng của giãn tĩnh mạch thừng tinh thường gặp bao gồm:
Đau tinh hoàn: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của giãn tĩnh mạch thừng tinh. Đau thường xuất hiện ở một bên tinh hoàn, có thể âm ỉ hoặc dữ dội, và thường nặng hơn khi đứng, đi bộ hoặc khi quan hệ tình dục.
Cảm giác khó chịu, căng tức ở bìu: Một số người bệnh có thể cảm thấy khó chịu, căng tức ở bìu, nhưng không đau.
Búi tĩnh mạch ở bìu: Có thể sờ thấy một búi tĩnh mạch ở bìu, thường có màu xanh hoặc tím. Búi tĩnh mạch này thường mềm và không đau.
Tinh hoàn nhỏ hơn bình thường:Trong một số trường hợp, giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể khiến tinh hoàn bị nhỏ hơn bình thường.
Ngoài ra, một số người bệnh có thể gặp các triệu chứng khác như:
Sưng bìu: Bìu có thể sưng to lên, nhưng thường không đau.
Nóng ở bìu: Bìu có thể cảm thấy nóng hơn bình thường.
Chóng mặt, buồn nôn: Trong một số trường hợp, giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể gây ra chóng mặt, buồn nôn.
Triệu chứng giãn tĩnh mạch thừng tinh thường không rõ ràng ở giai đoạn đầu. Khi bệnh tiến triển, các triệu chứng sẽ trở nên rõ ràng hơn. Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào của giãn tĩnh mạch thừng tinh, hãy đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Biến chứng giãn tĩnh mạch thừng tinh
Tinh hoàn đóng vai trò giống như “nhà máy sản xuất tinh binh” của nam giới. Đây là sản xuất tinh trùng và testosterone cho nam giới. Giãn mạch thừng tinh ảnh hưởng đến chức năng sinh lý của tinh hoàn. Từ đó có thể ảnh hưởng đến quá trình sản xuất tinh trùng và testosterone. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến những biến chứng nguy hiểm của giãn tĩnh mạch thừng tinh.
Vô sinh
Vô sinh là biến chứng thường gặp nhất của giãn tĩnh mạch thừng tinh. Theo một nghiên cứu, khoảng 40% nam giới bị giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể bị vô sinh.
Giãn tĩnh mạch thừng tinh làm tăng nhiệt độ của tinh hoàn, từ đó ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh. Nhiệt độ bình thường của tinh hoàn là khoảng 34-35 độ C. Khi nhiệt độ của tinh hoàn tăng lên, quá trình sinh tinh sẽ bị ảnh hưởng.
Ngoài ra, giãn tĩnh mạch thừng tinh cũng có thể làm giảm lượng máu cung cấp cho tinh hoàn. Điều này cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh.
Teo tinh hoàn
Teo tinh hoàn là biến chứng ít gặp hơn của giãn tĩnh mạch thừng tinh. Theo một nghiên cứu, khoảng 10% nam giới bị giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể bị teo tinh hoàn.
Teo tinh hoàn có thể do sự thiếu máu cục bộ ở tinh hoàn do giãn tĩnh mạch thừng tinh. Sự thiếu máu cục bộ này có thể khiến tinh hoàn bị suy giảm chức năng và teo nhỏ.
Xuất huyết vùng kín
Chảy máu là biến chứng hiếm gặp của giãn tĩnh mạch thừng tinh. Chảy máu có thể do các tĩnh mạch ở bìu bị vỡ. Chảy máu do giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể gây đau đớn và sưng bìu.
Nhiễm trùng vùng kín
Nhiễm trùng là biến chứng hiếm gặp của giãn tĩnh mạch thừng tinh. Nhiễm trùng có thể do vi khuẩn xâm nhập vào các tĩnh mạch ở bìu. Nhiễm trùng do giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể gây đau đớn, sưng bìu và sốt.
Thuyên tắc tĩnh mạch
Thuyên tắc tĩnh mạch là biến chứng hiếm gặp của giãn tĩnh mạch thừng tinh. Thuyên tắc tĩnh mạch là tình trạng một cục máu đông di chuyển từ tĩnh mạch ở bìu đến các cơ quan khác trong cơ thể.
Thuyên tắc tĩnh mạch do giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể gây đau đớn, sưng bìu và các triệu chứng khác tùy thuộc vào vị trí của cục máu đông.
Để giảm nguy cơ biến chứng của giãn tĩnh mạch thừng tinh, nam giới nên đi khám bác sĩ ngay khi có các triệu chứng của bệnh.
Chẩn đoán giãn tĩnh mạch thừng tinh
Ở giai đoạn đầu, giãn tĩnh mạch thừng tinh diễn ra một cách âm thầm và lặng lẽ. Do đó ở giai đoạn đầu các triệu chứng của bệnh chưa rõ ràng. Tuy nhiên, bước vào giai đoạn tiếp theo, các triệu chứng ở bệnh có những dấu hiệu giãn tĩnh mạch thừng tinh rõ ràng hơn.
Do đó, để chẩn đoán giãn tĩnh mạch thừng tinh, bác sĩ có thể sử dụng và kết hợp các phương pháp chẩn đoán sau:
Khám lâm sàng
Khám lâm sàng là phương pháp chẩn đoán đầu tiên được sử dụng để xác định giãn tĩnh mạch thừng tinh. Trong quá trình khám, bác sĩ sẽ sờ nắn bìu để tìm các búi tĩnh mạch bị giãn to. Búi tĩnh mạch này thường có màu xanh hoặc tím và mềm.
Siêu âm, chẩn đoán hình ảnh
Siêu âm là phương pháp chẩn đoán hình ảnh chính xác nhất để xác định giãn tĩnh mạch thừng tinh. Siêu âm sử dụng sóng âm để tạo ra hình ảnh của các cơ quan và mô bên trong cơ thể. Trong trường hợp giãn tĩnh mạch thừng tinh, siêu âm có thể giúp đo đường kính của các tĩnh mạch và xác định mức độ giãn tĩnh mạch.
Chụp cộng hưởng từ (MRI)
MRI là phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác có thể được sử dụng để chẩn đoán giãn tĩnh mạch thừng tinh. MRI sử dụng từ trường và sóng radio để tạo ra hình ảnh chi tiết của các cơ quan và mô bên trong cơ thể. Trong trường hợp giãn tĩnh mạch thừng tinh, MRI có thể cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về các tĩnh mạch ở bìu.
Chụp tĩnh mạch tinh
Chụp tĩnh mạch tinh là một thủ thuật chẩn đoán xâm lấn hơn được sử dụng để xác định mức độ giãn tĩnh mạch. Trong thủ thuật này, một ống nhỏ được đưa vào tĩnh mạch ở chân và một chất cản quang được tiêm vào. Chất cản quang sẽ giúp bác sĩ nhìn thấy dòng chảy máu qua các tĩnh mạch ở bìu.
Điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh
Điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh là điều mà nhiều nam giới quan tâm. Để điều trị bệnh hiệu quả, bác sĩ có thể tư vấn kết hợp giữa phương pháp điều trị bằng thuốc, phẫu thuật và thay đổi thói quen sinh hoạt hàng ngày.
Điều trị bằng thuốc
Điều trị bằng thuốc thường được sử dụng để điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh nhẹ hoặc có triệu chứng đau đớn. Các loại thuốc có thể được sử dụng bao gồm:
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): NSAIDs có thể giúp giảm đau và viêm. Các NSAIDs phổ biến được sử dụng để điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh bao gồm ibuprofen và naproxen.
- Thuốc giãn mạch: Thuốc giãn mạch có thể giúp cải thiện lưu thông máu ở bìu. Thuốc giãn mạch phổ biến được sử dụng để điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh bao gồm pentoxifylline và sildenafil.
Phẫu thuật
Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính xác nhất cho giãn tĩnh mạch thừng tinh. Có hai phương pháp phẫu thuật chính được sử dụng để điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh:
Phẫu thuật thắt tĩnh mạch tinh: Phẫu thuật này được thực hiện thông qua một vết rạch nhỏ ở bìu. Bác sĩ sẽ thắt các tĩnh mạch bị giãn để ngăn máu chảy ngược.
Phẫu thuật thắt tĩnh mạch tinh là phương pháp điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh phổ biến nhất. Phương pháp này có hiệu quả cao trong việc điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh và giảm đau.
Phẫu thuật nút mạch: Phẫu thuật này được thực hiện thông qua một đường ống nhỏ được đưa vào tĩnh mạch ở chân. Bác sĩ sẽ sử dụng một thiết bị để tạo ra một cục máu đông ở tĩnh mạch bị giãn để ngăn máu chảy ngược.
Phẫu thuật nút mạch là một phương pháp điều trị ít xâm lấn hơn phẫu thuật thắt tĩnh mạch tinh. Phương pháp này cũng có hiệu quả cao trong việc điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh và giảm đau.
Biện pháp phòng ngừa giãn tĩnh mạch thừng tinh
Để phòng ngừa giãn tĩnh mạch thừng tinh, nam giới cần tránh xa các tác nhân gây bệnh. Đồng thời cần thay đổi thói quen sinh hoạt hàng ngày như:
Giữ cân nặng hợp lý
Thừa cân hoặc béo phì là một yếu tố nguy cơ chính của giãn tĩnh mạch thừng tinh. Khi thừa cân hoặc béo phì, áp lực lên tĩnh mạch ở tinh hoàn sẽ tăng lên, dẫn đến giãn tĩnh mạch.
Để giữ cân nặng hợp lý, bạn cần xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên. Chế độ ăn uống lành mạnh nên bao gồm nhiều trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc. Tập thể dục thường xuyên có thể giúp bạn giảm cân và cải thiện sức khỏe tổng thể.
Tránh đứng hoặc ngồi quá lâu
Việc đứng hoặc ngồi quá lâu có thể làm tăng áp lực lên tĩnh mạch ở tinh hoàn, dẫn đến giãn tĩnh mạch Để tránh đứng hoặc ngồi quá lâu, bạn nên thay đổi tư thế thường xuyên. Nếu bạn phải đứng hoặc ngồi quá lâu, bạn nên nghỉ ngơi ít nhất 5 phút mỗi giờ.
Mặc quần lót thoải mái, rộng rãi
Quần lót chật hoặc bó sát có thể gây chèn ép tinh hoàn, dẫn đến giãn tĩnh mạch. Bạn nên mặc quần lót thoải mái, rộng rãi, có độ co giãn tốt. Quần lót nên được làm từ chất liệu cotton hoặc các chất liệu mềm mại, thấm hút tốt.
Hạn chế hút thuốc lá
Hút thuốc lá có thể làm giảm lưu lượng máu đến tinh hoàn, dẫn đến giãn tĩnh mạch. Nếu bạn hút thuốc lá, hãy bỏ thuốc càng sớm càng tốt. Bỏ thuốc lá có thể giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và giảm nguy cơ phát triển các bệnh mãn tính, bao gồm giãn tĩnh mạch thừng tinh.
Chế độ ăn uống lành mạnh
Chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và giảm nguy cơ phát triển các bệnh mãn tính, bao gồm giãn tĩnh mạch thừng tinh.
Chế độ ăn uống lành mạnh nên bao gồm nhiều trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc. Những thực phẩm này có thể giúp cải thiện lưu lượng máu và sức khỏe của tinh hoàn.
Ngoài ra, bạn nên hạn chế ăn các thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, đồ uống có đường và đồ uống chứa caffeine. Những thực phẩm này có thể làm tăng nguy cơ phát triển các bệnh mãn tính, bao gồm giãn tĩnh mạch thừng tinh.
