Rối loạn cường dương được coi là tình trạng dương vật không có khả năng đạt được độ cương cứng và/ hoặc không duy trì được tình trạng cương cứng để thực hiện trọn vẹn hoạt động tình dục đến khi đạt được cực khoái; còn tình trạng liệt dương thì hiếm gặp hơn nhiều.
Trong khoảng thời gian tồn tại của loài người, khả năng duy trì nòi giống của đàn ông, quyền làm cha được coi là một trong những quà tặng vĩ đại nhất của tự nhiên dành cho họ. Đối với đa số đàn ông, một khả năng tình dục tốt được coi là một trong các chỉ tiêu quan trọng của sự hoàn hảo, của chất lượng cuộc sống.
Đối với đàn ông, khả năng tình dục không tốt có lẽ là một trong những chấn thương tinh thần mạnh mẽ nhất, làm tổn thương không chỉ tới cuộc sống của chính họ mà còn đến cả cuộc sống của gia đình họ.
Nhiều nghiên cứu dịch tễ trên thế giới đã khẳng định, hiện nay có 15% các cặp vợ chồng không có khả năng sinh con, trong số đó 40-50% là do những nguyên nhân từ phía đàn ông. Những nghiên cứu ở Mỹ cho thấy, trên 50% đàn ông ở độ tuổi trên 40 ở mức độ nào đó có rối loạn về sinh lý, trong số đó chỉ có 10% bệnh nhân có rối loạn cường dương (không đủ độ cương cứng, liệt dương…) có đến thăm khám bác sĩ. Có lẽ nguyên nhân là do sự ngại ngùng xấu hổ, cảm giác bất lực, cảm giác không còn nam tính, một số ít thì không tin vào sự giúp đỡ của bác sĩ…
Theo các số liệu nghiên cứu thì đa số các trường hợp rối loạn sinh lý ở đàn ông là yếu sinh lý – rối loạn cường dương (erectile disfunction).
Rối loạn cường dương được coi là tình trạng dương vật không có khả năng đạt được độ cương cứng và/ hoặc không duy trì được tình trạng cương cứng để thực hiện trọn vẹn hoạt động tình dục đến khi đạt được cực khoái; còn tình trạng liệt dương thì hiếm gặp hơn nhiều.
Nguyên nhân gây ra tình trạng yếu sinh lý rất đa dạng, là những rối loạn khác nhau mà đa phần là những rối loạn ở các cơ quan và hệ thống khác nhau trong cơ thể. Một trong các nguyên nhân phổ biến nhất gây rối loạn cường dương là các bệnh lý về tim mạch.
Gần đây các nhà nam học (nghiên cứu về sức khỏe đàn ông) cho rằng, rối loạn cường dương có thể được coi là một trong những biểu hiện phản ánh tình trạng không bình thường trong hệ thống tim mạch, và những yếu tố thúc đẩy sự phát triển rối loạn cường dương cũng chính là những yếu tố thúc đẩy sự phát triển của các biến chứng tim mạch trầm trọng như nhồi máu cơ tim, đột qụy.
Một khả năng tình dục tốt chỉ có được khi chức năng tim mạch trong trạng thái tốt, thành mạch máu khỏe mạnh. Nếu thành mạch bị tổn thương như trong xơ vữa động mạch, tăng huyết áp, bệnh tiểu đường, nghiện thuốc… một trong các biểu hiện cùng với những biểu hiện khác sẽ là rối loạn cường dương. Vì như chúng ta đã biết, dương vật có hai ống mạch lớn (thể hang) ở hai bên và một thể xốp ở giữa. Lúc cương cứng chính là do máu được dồn đầy về các thể hang này.
Ở những người đàn ông bị một trong các bệnh trên các thành mạch ngày càng trở lên xơ cứng, giảm khả năng đàn hồi và giãn, trong đó có thành của các thể hang này. Đây là nguyên nhân chính làm giảm lượng máu dồn về các ống mạch của dương vật, làm giảm khả năng cương cứng của nó.
Còn tồn tại các nguyên nhân không kém phần quan trọng gây rối loạn cường dương đó là trạng thái stress tâm lý và những rối loạn tâm thần. Hệ thống thần kinh đóng vai trò điều hòa điều khiển lên các quá trình trong cơ thể, mà các quá trình (các cơ quan và hệ thống) trong cơ thể là một hệ thống thống nhất. Rối loạn một khâu trong hệ thống sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của các khâu khác (các cơ quan và hệ thống khác). Quá trình cương cứng dương vật đặc biệt phụ thuộc vào trạng thái cảm xúc tâm lý.
Theo ý kiến của các nhà nam học thì rối loạn cường dương có thể được coi là biểu hiện ban đầu (biểu hiện sớm) của bệnh lý mạch máu – xơ vữa động mạch trước khi xuất hiện các biểu hiện rối loạn tuần hoàn trong cơ tim, và y học cho rằng khả năng tình dục bình thường là chỉ tiêu của sức khỏe. Hay nói cách khác, ở những người đàn ông không có vấn đề gì trong việc đạt cực khoái sẽ ít có nguy cơ bị mắc các bệnh tim mạch và các biến chứng của chúng, còn những người đàn ông có bệnh lý tim mạch kết hợp bị rối loạn cường dương sẽ có nguy cơ bị nhồi máu cơ tim, đột qụy cao.
Tóm lại, những người đàn ông khỏe mạnh muốn duy trì “sức khỏe đàn ông” cần phải sống một cuộc sống lành mạnh, từ bỏ các thói quen có hại (hút thuốc, uống rượu); chế độ lao động và nghỉ ngơi khoa học; chế độ dinh dưỡng để duy trì cân nặng ở mức hợp lý, tập luyện các bài tập rèn chức năng tim mạch (rèn sức bền) như đi bộ nhanh, chạy, bơi, đạp xe đạp, tập thường xuyên, tùy sức; kiểm tra sức khỏe định kỳ để khám phá những yếu tố nguy cơ của bệnh lý tim mạch, chẩn đoán sớm tình trạng mãn dục nam để có các biện pháp điều chỉnh.
Còn những đức ông đã có các bệnh lý về tim mạch cần phải thực hiện các chế độ chữa trị (dùng thuốc và không dùng thuốc) để cải thiện tình trạng của bệnh, cải thiện tình trạng của thành mạch, thông qua đó sẽ cải thiện được chất lượng cuộc sống tình dục và “sức khỏe đàn ông”.
TS. Đặng Quốc Nam