Thời gian vừa qua, một số loại vắc xin được cho là không đủ cung cấp cho thị trường dẫn đến tình trạng quá tải tại các trung tâm y tế, gây bức xúc cho một số bộ phận người dân. Điều này đã khiến ngành y tế nghiên cứu và tìm ra lời giải đáp thỏa đáng cho vấn đề trên. Vậy, nguyên nhân dẫn đến khan hiếm vắc xin dịch vụ là gì?
Mục lục
Thực trạng thiếu vắc xin dịch vụ
Hai loại vắc xin đang khan hiếm
Hai loại vắc xin trong tình trạng “khan hiếm” là vắc xin Hexa infanrix 6 trong 1 và vắc xin Pentaxim 5 trong 1 phòng các bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, có loại phòng thêm bệnh bại liệt, viêm màng não mủ.
Lý giải về việc này, Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng nhận định việc thiếu vắc xin chỉ tập trung ở hai thành phố lớn là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.
Thiếu vắc xin chỉ tập trung ở 2 thành phố lớn là Hà Nội & TP HCM
Qua thống kê cho thấy, số lượng các trẻ em tham gia tiêm chủng 2 loại vắc xin này dưới hình thức tiêm chủng dịch vụ không lớn (chiếm khoảng 8-10% số lượng trẻ em). Còn lại phần lớn trẻ em Việt Nam vẫn đang tham gia thực hiện chương trình tiêm chủng mở rộng, mỗi năm tiêm khoảng trên 1,5 triệu trẻ.
Ảnh hưởng của việc thiếu vắc xin
“Tuy nhiên, việc thiếu vắc xin trên cũng có ảnh hưởng lớn, thứ nhất làm cho các bà mẹ có tâm lý chờ đợi để có vắc xin dịch vụ để tiêm. Thứ 2, sự thiếu này nếu tuyên truyền không tốt, tạo nên cơn sốt ảo, từ đó khiến các bà mẹ khác thấy rằng vắc xin dịch vụ này tốt và lại tiếp tục chờ, dẫn tới tình trạng một số điểm tiêm dịch vụ xuất hiện hiện tượng xếp hàng, chờ đợi, rồi các thông tin cũng có thông tin tích cực và thông tin thiếu tích cực, chưa chính xác gây nên sự hiểu lầm trong việc tiêm phòng cũng như sử dụng các loại vắc xin”
Nguyên nhân dẫn đến thiếu vắc xin dịch vụ
Thiếu vắc xin do nhà sản xuất không đáp ứng đủ, vắc xin hỏng
Thông tin từ Bộ Y tế cho biết, hiện trong 20 loại vắc xin dịch vụ, chỉ thiếu 2 loại là vắc xin Hexa infanrix 6 trong 1 và vắc xin Pentaxim 5 trong 1, còn 18 loại khác đều cơ bản đáp ứng đầy đủ.
Theo các chuyên gia, nguyên nhân thiếu 2 loại vắc xin trên là do nhà sản xuất không đáp ứng đủ vì thay công nghệ, chuyển địa điểm hoặc có những lô vắc xin hỏng.
Mặt khác, vắc xin 6 trong 1 và 5 trong 1 trong dịch vụ có thị phần rất ít và không phải sự đặt hàng có tính chất quy mô từ Chính phủ như vắc xin tiêm chủng mở rộng nên không được sự quan tâm của nhà sản xuất, vì thế đã dẫn tới hiện tượng thiếu hụt.
Thiếu vắc xin do thị phần dịch vụ rất ít nên không được sự quan tâm của nhà sản xuất
Ông Nguyễn Văn Cường, Phó Trưởng Ban Chủ nhiệm Chương trình tiêm chủng mở rộng chỉ rõ, trong chương trình tiêm chủng mở rộng, vắc xin được tiêm miễn phí cho trẻ em trong rất nhiều năm nay, rất hiếm khi xảy ra tình trạng thiếu vắc xin, tất cả nhu cầu vắc xin trong chương trình này đều được Nhà nước đảm bảo.
Nhu cầu với từng loại vắc xin hàng năm đều được lập kế hoạch cụ thể căn cứ vào số lượng cầu trẻ sinh ra hàng năm. Đây là lý do tại sao vắc xin trong tiêm chủng mở rộng luôn sẵn có để đáp ứng nhu cầu tiêm chủng thường xuyên hiện nay.
Do tâm lý “mất tiền mới là vắc xin tốt”
Hiện nay, nhiều người dân có tâm lý cho rằng vắc xin rẻ là không tốt, lo lắng chất lượng vắc xin miễn phí và họ nhất quyết chờ mất tiền tiêm vắc xin dịch vụ.
Tuy nhiên, suy nghĩ như vậy là sai “Bởi vắc xin dịch vụ phải trả tiền cao hơn nhiều là vì khi đưa trẻ đi tiêm vắc xin dịch vụ, người dân phải trả tiền cho một mũi nên đắt, còn vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng nhà nước mua vài triệu liều mỗi năm.
Do vậy nếu so sánh việc mua một liều với mua vài triệu liều, đương nhiên việc mua vài triệu liều sẽ rẻ hơn, điều đó rất dễ hiểu. Vắc xin tiêm chủng mở rộng không phải tự nhiên miễn phí, Nhà nước phải trả tiền để mua, tổ chức quốc tế hỗ trợ,” ông Cường lý giải.
Bộ Y tế khẳng định chất lượng vắc xin dịch vụ & vắc xin miễn phí là như nhau
Các bà mẹ vẫn có xu hướng cho con đi tiêm vắc xin dịch vụ
Ông Đỗ Tất Đạt, Giám đốc Công ty Vắc-xin và sinh phẩm số 1 (Bộ Y tế) cho biết “Có những vắc-xin công ty cung cấp đồng thời cho cả điểm tiêm chủng dịch vụ và Chương trình tiêm chủng mở rộng nhưng người dân lại chấp nhận trả tiền để tiêm ở điểm dịch vụ. Ví dụ như vắc xin viêm não Nhật Bản, ở các điểm tiêm, chất lượng như nhau, cùng nhà sản xuất nhưng nếu người dân đến tiêm chủng mở rộng sẽ được miễn phí còn khi tiêm chủng dịch vụ sẽ phải trả tiền”
Bộ Y tế khẳng định chất lượng vắcxin dịch vụ và mở rộng là như nhau
Tiến sỹ Kohei Toda chuyên gia về tiêm chủng mở rộng của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đánh giá “Tại Việt Nam, trong một vài năm gần đây, có nổi lên một số vấn đề về tiêm chủng vì có những tai biến sau tiêm chủng và đây là lần đầu tiêm chương trình tiêm chủng mở rộng đã phải dừng lại trong một vài tháng.”
Hành động của Bộ Y tế
Tuy nhiên, Bộ Y tế và chương trình tiêm chủng mở rộng đã làm rất nhiều việc để khôi phục lại niềm tin của nhân dân. Đồng thời việc này được thực hiện với sự hỗ trợ của WHO và Unicef. Và những nỗ lực đó đã được đền đáp xứng đáng”
“Các vụ dịch xảy ra trong thời gian qua như viêm não Nhật Bản, sởi và năm nay là ho gà đã chứng minh: chương trình tiêm chủng mở rộng thực sự quan trọng và các cháu phải được sử dụng đúng lịch để có thể được bảo vệ”.
Theo đánh giá của Bộ Y tế, xét về mặt tổng thể,hoạt động trong tiêm chủng mở rộng vẫn diễn ra bình thường, lượng vắc xin vẫn cung ứng đầy đủ cho người dân. Vì vậy, người dân cần nhận thức và hiểu rõ vấn đề, cho trẻ đi tiêm chủng mở rộng trên quy mô cả nước. Vừa đảm bảo sức khỏe cho con em mình, vừa không phải mất chi phí khi tiêm.
Hải Yến – Benh.vn
