Phát hiện sớm bệnh ung thư ở trẻ em

Bệnh ung thư ở trẻ em hiếm gặp, 100 người lớn bị ung thư thì có một em bé bị bệnh. Không có cách phòng ngừa, nhưng cần phát hiện sớm để điều trị tốt.

Cha mẹ mới nhận ra bệnh

Ban đầu ung thư ở các bé rất mập mờ. Trong bụng nhiều cơ quan tạng phủ có thể sinh bướu.  Bướu lớn thì mới rờ được. Tắm rửa cho bé, mẹ thấy “bụng bé to”, thường nằm bên hông bé. Cần lưu ý khi dưới da trẻ có chỗ u lên, một cục dính cứng hoặc chạy tới chạy lui, các vết lấm tấm đỏ hoặc bầm tím. Coi chừng nếu đấy là một nhóm hạch cứng, không đau, hai ba tuần lễ không teo lại hoặc chồi thịt trong miệng, mũi, lỗ tai, âm đạo. Con ngươi có đốm trắng hoặc trong xanh như mắt mèo, bé nhìn nghiêng nghiêng thì báo động ung thư mắt.

Trẻ thường bị ung thư gì?

Khoảng phân nửa là ung thư máu và ung thư hạch. Số còn lại gồm các loại bướu đặc. Khác hẳn người lớn, bướu mọc từ các tế bào non thời kỳ phôi thai gọi là bướu nguyên bào ở trẻ từ 0 – 5 tuổi, nằm ở thận, mọc ở mắt, ở gan, buồng trứng và tinh hoàn. Các bướu não gặp ở trẻ em bất kể tuổi nào. Ung thư của trẻ rất khác với người lớn, cách điều trị cũng không giống.

Bệnh bạch cầu (BBC) là loại ung thư thường gặp nhất, còn gọi là ung thư máu. Tủy xương sản sinh các bạch cầu không bình thường ngày một nhiều, lấn lướt các bạch cầu lành. Trẻ em thường mắc bệnh cấp tính (BBC nguyên bào) diễn tiến rất ác. Ngày nay nhiều tiến bộ giúp việc điều trị loại bệnh này của trẻ khả quan hơn với hóa trị hoặc xạ trị. Ghép tủy xương hoặc ghép tế bào gốc có thể giúp điều trị tốt.

Ung thư hạch (bệnh lymphôm) mọc từ hệ miễn dịch (hệ lymphô). Nhiều tế bào lymphô bất thường sản sinh lan tràn khắp cơ thể đe dọa tính mạng. Các triệu chứng gồm: hạch to không đau ở cổ, nách, bẹn, sụt cân không lý do; nóng sốt; đổ mồ hôi đêm; ho khó thở, đau ngực; mệt mỏi bải hoải, đau và đầy bụng. Hóa trị và/hoặc xạ trị là liệu pháp hiệu quả.

Các bướu não cũng hay gặp ở trẻ em. Có vài loại bướu lành. Các bướu ác là ung thư. Trẻ bị nhức đầu, nôn mửa, thay đổi tính tình, có vấn đề nhìn ngó hoặc nói năng. Có thể mổ lấy bướu hoặc phối hợp phẫu xạ hóa trị.

Bướu Wilms (ung thư thận) chỉ thấy ở trẻ em. Bướu ở bụng, đau, tiểu ra máu và nóng sốt. Mổ kết hợp với hóa trị cho kết quả tốt. Ung thư xương thì hiếm gặp. Ung thư mô mềm rất hiếm.

Nhiều tiến bộ trong điều trị

Gần đây có những thành tựu phấn khởi. Chọn lựa cách điều trị phải dựa vào loại bệnh, thời kỳ diễn tiến bệnh và tuổi của bé. Nhờ các tiến bộ y học, trên thế giới ngày càng có nhiều trẻ được điều trị tốt ở nhiều trung tâm chuyên khoa rồi về nhà và lớn lên như các trẻ khác, khoảng 50% đến 70% các trẻ được trị khỏi. Nước ta cũng không ngoại lệ khi đang có nhiều cố gắng cho các bé thoát ung thư.

Benh.vn (GS-BS Nguyễn Chấn Hùng)