Việt Nam có tiềm năng rất lớn về phát triển dược liệu, trong đó có nhiều loại dược liệu quý hiếm và vốn tri thức y học dân tộc với nhiều bài thuốc có giá trị. Đây thực sự là một kho tàng vô giá tạo điều kiện hình thành ngành công nghiệp dược liệu.
Tiềm năng dược liệu tại Việt Nam
Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia có tiềm năng lớn về dược liệu ở khu vực Đông Nam Á và trên thế giới. Tính đến nay đã ghi nhận 5.117 loài thực vật và nấm, 408 loài động vật và 75 loại khoáng vật có công dụng làm thuốc trên cả nước. Trong đó, có khoảng 70 loài có tiềm năng khai thác với tổng trữ lượng khoảng 18.000 tấn/năm. Chúng ta cũng may mắn sở hữu rất nhiều loài dược liệu quý hiếm, đặc hữu như: Sâm Ngọc Linh, Ba kích, Châu thụ, Ngân đằng…
Dựa trên thế mạnh về nguồn tài nguyên dược liệu, cộng đồng các dân tộc Việt Nam đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm trong sử dụng các loại cây, con làm thuốc.
Chúng ta cũng đã tổng hợp được danh lục các loài cây thuốc từ cộng đồng các dân tộc và thu thập, sưu tầm được gần 1.300 bài thuốc dân gian trên cả nước. Những tri thức bản địa này là cơ sở quan trọng hỗ trợ cho việc sàng lọc, nghiên cứu phát triển sản phẩm phục vụ công tác phòng và chữa bệnh của người dân.
Như vậy, với các tiềm năng, thế mạnh nói trên, có thể nói dược liệu Việt Nam có một lợi thế lớn so với nhiều nước khác trong khu vực cũng như trên toàn thế giới.
Cơ hội phát triển cho dược liệu Việt
Thị trường tiêu thụ dược liệu và các sản phẩm từ dược liệu là rất lớn. Hiện nay, không chỉ Việt Nam mà trên thế giới, xu hướng “Trở về thiên nhiên” ngày càng phát triển. Thuốc từ dược liệu có ưu điểm: ít có những tác động có hại và phù hợp với quy luật sinh lý của cơ thể hơn so với thuốc hóa dược.
Theo Tổ chức y tế thế giới (WHO), khoảng 80% dân số tại các quốc gia đang phát triển, việc chăm sóc sức khoẻ ít nhiều có liên quan đến y học cổ truyền hoặc thuốc từ dược thảo truyền thống.
Tại Việt Nam, nhu cầu dược liệu trong nước khoảng gần 60 đến 80 nghìn tấn/năm. Trong đó phần lớn được sử dụng làm thuốc, thực phẩm chức năng, trong khám chữa bệnh; phần còn lại dùng cho sản xuất mỹ phẩm, thực phẩm, hương liệu,xuất khẩu…
Trên thế giới đang có xu hướng định hình lại phương pháp nghiên cứu tìm ra các thuốc mới. Thay vì chú trọng đến việc tổng hợp hóa học trong phòng thí nghiệm, các nhà khoa học dược hiện đang tập trung vào sàng lọc từ thiên nhiên để tìm ra các hoạt chất sinh học mới có dược tính mạnh hơn, ít độc hơn và với chi phí nghiên cứu thấp hơn.
Hiện nay, những hoạt chất như Taxon chữa ung thư từ Thông đỏ; Acid shikimic chữa cúm từ Hồi; Vinblastin, Vincristin chữa ung thư từ Dừa cạn; hoạt chất từ Bạch quả; Sylimarin từ Cúc gai; Nhân sâm, Tam thất Trung quốc… đã và đang đem lại doanh thu hàng chục tỷ đô la mỗi năm.
Những đặc sắc về nguồn gen và tri thức bản địa chính là những lợi thế quan trọng để tiếp cận thị trường, giúp hỗ trợ mạnh cho quá trình sàng lọc này.
Mặt khác, giá trị kinh tế đem lại từ việc nuôi trồng dược liệu cao hơn hẳn so với các loại cây lương thực khác. Vì vậy, phát triển dược liệu đang và sẽ là một hướng bền vững, ổn định nhằm góp phần xóa đói giảm nghèo ở nhiều vùng miền trong cả nước.
Một trong những quan điểm phát triển ngành Dược trong Chiến lược quốc gia phát triển ngành Dược Việt Nam giai đoạn đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030, đó là phát huy thế mạnh, tiềm năng của Việt Nam để phát triển sản xuất thuốc từ dược liệu. Trong đó mục tiêu cụ thể đến năm 2020 sản xuất được 20% nhu cầu nguyên liệu cho sản xuất thuốc trong nước, thuốc sản xuất trong nước chiếm 80% tổng giá trị thuốc tiêu thụ mỗi năm, trong đó thuốc từ dược liệu chiếm 30%.
Benh.vn (Theo baosuckhoecongdong.vn)
