Viêm da dị ứng ở trẻ em là một bệnh da liễu phổ biến, đặc trưng bởi tình trạng viêm, ngứa da. Bệnh có thể gây ra nhiều khó chịu cho trẻ, khiến trẻ quấy khóc, khó ngủ và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cơ bản về viêm da dị ứng ở trẻ em, bao gồm nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa.
Mục lục
Viêm da dị ứng ở trẻ em là gì?
Viêm da dị ứng ở trẻ em là một bệnh lý da liễu mãn tính, gây ra tình trạng da khô, ngứa ngáy dữ dội và nổi mẩn đỏ. Bệnh thường xuất hiện ở trẻ em, nhưng cũng có thể gặp ở người lớn.
Theo các bác sĩ chuyên khoa, cơ chế chính gây ra viêm da dị ứng là do cơ địa dị ứng. Khi tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng, cơ thể sẽ sản sinh ra IgE, một loại kháng thể đặc hiệu. IgE sẽ kích hoạt các tế bào miễn dịch, gây ra phản ứng viêm trên da. Do đó, có thể chia viêm da dị ứng thành 2 cấp độ:
Theo thời gian và mức độ ảnh hưởng, viêm da dị ứng ở trẻ em có thể chia thành 2 cấp độ sau:
- Viêm da dị ứng cấp tính: các đợt viêm da dị ứng cấp tính thường chỉ kéo dài vài ngày cho tời vài tuần, hoặc lâu hơn là vài tháng. Các triệu chứng viêm da cấp tính thường gặp là phù nề, cảm giác nóng rát, ửng đỏ, có mụn nước ở da…Một số trường hợp trẻ viêm da dị ứng nặng thì có thể xuất hiện các bọng nước dễ bị vỡ và chảy dịch gây đau rát cho trẻ.
- Viêm da dị ứng mạn tính: Đây là tình trạng viêm da dị ứng tái đi tái lại nhiều lần trong năm hoặc trong nhiều năm liên tiếp. Ở cấp độ mạn tính, bệnh có thể khiến làn da trẻ chịu nhiều tổn thương hơn so với các đợt viêm cấp tính. Do đó quá trình điều trị bệnh cũng gặp nhiều khó khăn hơn so với điều trị các đợt viêm cấp tính.
Nguyên nhân viêm da dị ứng ở trẻ em
Nguyên nhân gây viêm da dị ứng ở trẻ em có thể được chia thành 2 nhóm chính:
Nguyên nhân gây viêm da dị ứng ở trẻ em từ bên trong cơ thể
- Di truyền: Trẻ có cha, mẹ hoặc cả hai mắc bệnh viêm da dị ứng thì khả năng cao cũng sẽ mắc phải tình trạng này.
- Suy giảm hệ miễn dịch: Khi hệ miễn dịch suy giảm, cơ thể dễ bị tấn công bởi các chất độc hại từ môi trường bên ngoài và gây ra tình trạng viêm nhiễm trên da.
Nguyên nhân gây bệnh đến từ yếu tố bên ngoài cơ thể
- Dị ứng với các chất trong thực phẩm, môi trường: Trẻ em có thể dị ứng với các loại thực phẩm như sữa bò, trứng, đậu phộng, đậu nành hoặc lúa mì, hải sản… gây ra tình trạng dị ứng, nổi những nốt đỏ trên da. Dị ứng thực phẩm có thể làm nổi mề đay cấp tính, kèm sưng mặt và lưỡi. Trong một số trường hợp nguy cấp có thể dẫn đến sốc phản vệ, gây tử vong. Bên cạnh đó, dị ứng với phấn hoa, sợi len, vải tổng hợp, lông động vật, nấm mốc,… cũng là những nguyên nhân có thể gây dị ứng dẫn đến viêm da gây ngứa, đau rát, nổi mẩn đỏ.
- Tiếp xúc với các loại hóa chất, độc tố từ ô nhiễm môi trường: Các loại sản phẩm như xà phòng, dầu gội, sữa tắm,… có thể chứa các chất kích thích gây ra tình trạng dị ứng ở người bệnh. Ngoài ra, bạn cũng có thể gặp các tình trạng dị ứng nếu tiếp xúc trực tiếp với các loại chất tẩy rửa hóa học. Tiếp xúc với các loại hóa chất công nghiệp như kim loại nặng, dung môi,… trong thời gian dài cũng có thể dẫn đến viêm nhiễm ở da.
- Sự thay đổi thời tiết: Nhạy cảm với sự thay đổi của thời tiết cũng là một trong những nguyên nhân bị viêm da dị ứng. Độ ẩm, nhiệt độ không khí, ánh nắng mặt trời,… chính là những yếu tố chủ yếu ảnh hưởng đến tình trạng của da.
- Stress: Căng thẳng, áp lực có thể làm tăng nồng độ IgE trong cơ thể. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng viêm da dị ứng ở tay. Người lớn và trẻ em cũng có khả năng bị viêm da bội nhiễm thứ phát do căng thẳng về thể chất và tinh thần. Ngược lại, bệnh lý này cũng có thể khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, áp lực.
Nhận biết triệu chứng viêm da dị ứng ở trẻ em
Triệu chứng viêm da dị ứng ở trẻ em có thể đa dạng và phụ thuộc vào loại viêm da cụ thể. Dưới đây là một số triệu chứng chung mà cha mẹ có thể nhận biết:
- Da đỏ và ngứa: Trẻ có thể có da đỏ, khô, và ngứa. Họ có thể cào hoặc gãi da liên tục để giảm ngứa.
- Ban nổi và mề đỏ: Trẻ có thể xuất hiện các ban nổi hoặc mề đỏ trên da. Ban nổi có thể có kích thước và hình dạng khác nhau, từ nhỏ đến lớn.
- Da bị sưng: Vùng da bị viêm có thể sưng hoặc phù nề. Sưng có thể xuất hiện ở một phần nhất định của cơ thể hoặc lan rộng trên toàn bộ da.
- Vảy và bong da: Da trẻ có thể bong vảy, đặc biệt là trong trường hợp viêm da cơ địa (eczema). Vảy có thể bong từ da và để lại vùng da mịn.
- Tái phát và cấp tính: Viêm da dị ứng thường có xu hướng tái phát sau khi trẻ tiếp xúc với chất gây dị ứng. Triệu chứng có thể trở nên cấp tính trong giai đoạn tái phát.
- Ngứa trên các bộ phận cơ thể: Viêm da dị ứng có thể xảy ra trên bất kỳ bộ phận nào của cơ thể, bao gồm mặt, cổ, tay, chân, tứ chi, bụng, lưng và vùng mông.
Nếu bạn nghi ngờ trẻ em có dấu hiệu viêm da dị ứng, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia da liễu. Họ sẽ có thể chẩn đoán chính xác và đề xuất phương pháp điều trị phù hợp dựa trên triệu chứng và tình trạng của trẻ em.
Biến chứng của viêm da dị ứng ở trẻ em
Viêm da dị ứng ở trẻ em có thể gây ra một số biến chứng và vấn đề liên quan. Dưới đây là một số biến chứng phổ biến của viêm da dị ứng ở trẻ em:
- Nhiễm trùng da: Da bị tổn thương trong viêm da dị ứng có thể dễ bị nhiễm trùng. Việc ngứa và gãi da có thể làm hở da và tạo điều kiện cho vi khuẩn hoặc nấm phát triển, dẫn đến nhiễm trùng da.
- Vết sẹo và thay đổi màu da: Trẻ em có thể tự cào hoặc gãi da một cách quá mức để giảm ngứa, dẫn đến hình thành vết sẹo hoặc thay đổi màu da. Điều này có thể gây tổn thương vĩnh viễn và ảnh hưởng đến ngoại hình của trẻ.
- Vấn đề tâm lý và xã hội: Viêm da dị ứng có thể gây ra sự khó chịu và mất tự tin ở trẻ em. Cảm giác ngứa và không thoải mái có thể ảnh hưởng đến tâm lý và sự tự tin của trẻ, dẫn đến vấn đề xã hội và tâm lý như sự cô lập, lo lắng và trầm cảm.
- Gián đoạn giấc ngủ: Ngứa và khó chịu từ viêm da dị ứng có thể gây gián đoạn giấc ngủ của trẻ. Việc không có giấc ngủ đủ có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển tổng thể của trẻ.
- Tác động lên chất lượng cuộc sống: Viêm da dị ứng có thể gây ra sự khó chịu và hạn chế hoạt động của trẻ. Nó có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của trẻ và gây ra rào cản trong việc thực hiện các hoạt động hàng ngày, như tắm, mặc quần áo và vận động.
Nếu trẻ có dấu hiệu bị viêm da dị ứng và gặp những biến chứng trên, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia da liễu để được tư vấn và điều trị phù hợp.
Phương pháp điều trị viêm da dị ứng ở trẻ em an toàn
Phương pháp điều trị viêm dạ dị ứng ở trẻ em sẽ phụ thuộc vào loại viêm da và mức độ nghiêm trọng của triệu chứng. Dưới đây là một số phương pháp điều trị thường được các bác sĩ sử dụng:
Các nhóm thuốc bôi điều trị viêm da dị ứng ở trẻ em
Thuốc bôi là phương pháp điều trị phổ biến nhất cho viêm da dị ứng ở trẻ em. Thuốc bôi có tác dụng làm dịu da, giảm ngứa, giảm viêm. Các loại thuốc bôi thường được sử dụng để điều trị viêm da dị ứng ở trẻ em bao gồm:
- Corticosteroid tại chỗ: Đây là nhóm thuốc được sử dụng phổ biến nhất để điều trị viêm da dị ứng. Corticosteroid có tác dụng giảm viêm, ngứa và sưng đỏ. Tuy nhiên, thuốc này có thể gây ra một số tác dụng phụ như teo da, rạn da,…
- Thuốc ức chế miễn dịch tại chỗ: Các loại thuốc này có tác dụng ức chế hệ miễn dịch, giúp giảm phản ứng viêm. Tuy nhiên, thuốc này có thể gây ra một số tác dụng phụ như nhiễm trùng, tăng nguy cơ ung thư da,…
- Thuốc chống dị ứng tại chỗ: Các loại thuốc này có tác dụng ngăn chặn quá trình giải phóng histamin, một chất gây ngứa. Từ đó giúp trẻ giảm nhanh các cơn ngứa tại chỗ
- Kem dưỡng ẩm: Kem dưỡng ẩm giúp giữ ẩm cho da, giúp da bớt khô và ngứa.
Thuốc uống điều trị viêm da dị ứng ở trẻ em
Thuốc uống thường được sử dụng cho các trường hợp viêm da dị ứng nặng hoặc không đáp ứng với thuốc bôi. Một số loại thuốc uống thường được sử dụng cho trẻ em bị viêm da dị ứng bao gồm:
- Corticosteroid toàn thân: Corticosteroid toàn thân có tác dụng giảm viêm mạnh hơn corticosteroid tại chỗ. Tuy nhiên, thuốc này có thể gây ra nhiều tác dụng phụ hơn, bao gồm tăng nguy cơ loãng xương, tăng huyết áp,…
- Thuốc ức chế miễn dịch toàn thân: Các loại thuốc này có tác dụng ức chế hệ miễn dịch toàn thân, giúp giảm phản ứng viêm. Tuy nhiên, thuốc này có thể gây ra nhiều tác dụng phụ hơn, bao gồm tăng nguy cơ nhiễm trùng, tăng nguy cơ ung thư,…
- Thuốc kháng histamine: có tác dụng giảm ngứa nhanh và kháng viêm mạnh mẽ
- Thuốc kháng sinh: sử dụng trong các trường hợp bị nhiễm trùng.
Lưu ý khi sử dụng các nhóm thuốc điều trị viêm da dị ứng ở trẻ em
Bên cạnh đó, khi sử dụng thuốc điều trị viêm da dị ứng ở trẻ em, cần lưu ý các vấn đề sau:
- Đối với thuốc bôi: Trước khi sử dụng thuốc bôi, cần vệ sinh sạch sẽ vùng da bị tổn thương. Sau đó, thoa một lớp thuốc mỏng lên da và massage nhẹ nhàng. Thuốc bôi thường được sử dụng 2-3 lần/ngày.
- Đối với thuốc uống: Thuốc uống thường được sử dụng theo đường uống. Tùy theo loại thuốc và tình trạng bệnh, trẻ có thể được sử dụng thuốc uống 1-2 lần/ngày.
- Sử dụng thuốc theo chỉ định từ bác sĩ: Chỉ sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Không tự ý thay đổi liều lượng hoặc loại thuốc. Đồng thời cần theo dõi tình trạng của trẻ sau khi sử dụng thuốc. Ngưng sử dụng thuốc nếu trẻ có bất kỳ phản ứng bất thường.
Viêm da dị ứng ở trẻ em – những cách chăm sóc trẻ tại nhà khoa học
Ngoài việc sử dụng thuốc điều trị viêm da dị ứng ở trẻ em, việc chăm sóc trẻ tại nhà cũng rất quan trọng. Một chế độ chăm sóc khoa học và an toàn sẽ giúp trẻ cảm thấy thoải mái và dễ chịu hơn. Dưới đây là một số lưu ý khi chăm sóc trẻ bị viêm da dị ứng:
Những điều nên làm khi chăm sóc trẻ bị viêm da dị ứng
Một trong những điều cha mẹ cần ghi nhớ trong quá trình chăm sóc trẻ viêm da dị ứng là “làm sạch” và “giữ ẩm” cho làn da của bé. Do đó, cha mẹ nên chú ý các điều sau đây:
- Giữ da sạch và khô: Tắm trẻ hàng ngày bằng nước ấm khoảng 5-10 phút. Sử dụng xà phòng nhẹ và không chứa hương liệu. Sau khi tắm, lau nhẹ nhàng da bằng khăn mềm và đảm bảo da khô hoàn toàn.
- Sử dụng các sản phẩm làm dịu da: Sử dụng kem dưỡng ẩm không hương liệu và không chứa các chất gây kích ứng để giữ cho da của trẻ mềm mịn và không bị khô. Hãy chọn các sản phẩm được khuyến nghị bởi bác sĩ hoặc chuyên gia da liễu.
- Sử dụng quần áo và chăn mềm: Chọn quần áo và chăn từ chất liệu mềm như bông, lanh hoặc vải hữu cơ để tránh gây kích ứng cho da nhạy cảm của trẻ.
- Tạo cho trẻ tâm lý thoải mái, vui vẻ. Stress, căng thẳng cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc viêm da dị ứng. Đảm bảo cho trẻ ngủ đúng giờ, đúng giấc và đủ thời gian. Một giấc ngủ sâu có thể giúp trẻ thoải mái tinh thần từ đó giúp cơ thể sản sinh ra nhiều kháng thể khỏe mạnh, ngăn ngừa viêm da dị ứng tái phát.
- Đảm bảo thực đơn cân bằng dinh dưỡng: Nên cho trẻ ăn uống đầy đủ, cân bằng dinh dưỡng. Một chế độ ăn uống lành mạnh giúp tăng cường sức đề kháng, giúp trẻ chống lại các tác nhân gây dị ứng. Với trẻ sơ sinh nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời. Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng vô giá, giúp trẻ tăng cường sức đề kháng, cải thiện hệ miễn dịch, giúp chống lại các tác nhận gây dị ứng.
Những điều cần tránh khi chăm sóc trẻ bị viêm da dị ứng
Trẻ bị viêm da dị ứng thường có một làn da rất nhạy cảm. Do đó, trong quá trình chăm sóc trẻ tại nhà, cha mẹ cần hạn chế cho trẻ tiếp xúc với các tác nhân có thể gây dị ứng hoặc kích ứng da.
- Tránh chất gây kích ứng: Đảm bảo trẻ tránh tiếp xúc với các chất gây dị ứng đã được xác định, chẳng hạn như thực phẩm, mỹ phẩm, hóa chất, chất dị ứng từ đồ chơi, vật liệu dệt may hoặc chất gây kích ứng khác.
- Tránh gãi da: Hạn chế trẻ gãi da bằng cách giữ móng tay ngắn và mặc áo mềm, không gây kích ứng. Có thể áp dụng các biện pháp giảm ngứa như sử dụng lạnh hoặc nóng nhẹ, áp dụng băng lên vùng ngứa hoặc sử dụng các thuốc giảm ngứa được đề xuất bởi bác sĩ.
- Tránh môi trường khô: Đặt máy tạo độ ẩm trong phòng của trẻ để giữ độ ẩm trong không khí và giảm nguy cơ da khô.
Viêm da dị ứng là một vấn đề sức khỏe làn da thường gặp ở trẻ em, và việc chăm sóc hiệu quả có thể giúp giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của trẻ. Bằng cách áp dụng các phương pháp điều trị và chăm sóc đúng cách, chúng ta có thể giúp trẻ vượt qua viêm da dị ứng một cách hiệu quả.
