Viêm ruột ở trẻ em là một căn bệnh phổ biến, có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm m. Đây được coi là “kẻ thù số 1 ” luôn rình rập sức khỏe tiêu hóa của trẻ thơ. Vậy viêm ruột ở trẻ em là gì? Bài viết này sẽ mang đến cho bạn những thông tin hữu ích về bệnh viêm ruột ở trẻ em.
Mục lục
Nguyên nhân bệnh viêm ruột ở trẻ em
Nguyên nhân gây bệnh viêm ruột ở trẻ em có thể do nhiều yếu tố, bao gồm:
Virus: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm ruột ở trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Các loại virus thường gây tiêu chảy cấp bao gồm Rotavirus, Norovirus, Adenovirus, Astrovirus,… Tiêu chảy cấp do virus thường tự khỏi trong vòng 1-2 tuần mà không cần điều trị đặc hiệu. Tuy nhiên, bệnh có thể gây mất nước nghiêm trọng ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh.
Vi khuẩn: Một số loại vi khuẩn thường gây tiêu chảy cấp bao gồm Salmonella, Shigella, Campylobacter, E. coli,… Tiêu chảy cấp do vi khuẩn thường có các triệu chứng nặng hơn tiêu chảy cấp do virus, bao gồm sốt cao, đau bụng dữ dội, nôn mửa,… Bệnh có thể gây mất nước nghiêm trọng và các biến chứng nguy hiểm khác như viêm ruột thừa, nhiễm trùng máu,…
Ký sinh trùng: Một số loại ký sinh trùng có thể gây viêm ruột ở trẻ em, bao gồm Giardia lamblia, Cryptosporidium, Ascaris lumbricoides,… Tiêu chảy do ký sinh trùng thường kéo dài hơn tiêu chảy do virus hoặc vi khuẩn.
Dị ứng: Trẻ em có cơ địa dị ứng có thể bị viêm ruột khi ăn phải thực phẩm gây dị ứng. Các triệu chứng của viêm ruột do dị ứng thường xuất hiện ngay sau khi trẻ ăn phải thực phẩm gây dị ứng, bao gồm tiêu chảy, nôn mửa, đau bụng, phát ban,…
Thuốc: Một số loại thuốc có thể gây viêm ruột, bao gồm kháng sinh, thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs), thuốc chống co giật,…
Ngoài ra, còn có một số nguyên nhân khác gây viêm ruột ở trẻ em, bao gồm:
Chế độ ăn uống không hợp lý: Trẻ em ăn uống không hợp lý, ăn quá nhiều thức ăn nhanh, đồ ăn chiên rán, đồ ăn cay nóng,… cũng có thể là nguyên nhân làm tăng khả năng mắc các bệnh viêm ruột ở trẻ em.
Môi trường sống ô nhiễm: Môi trường sống ô nhiễm, thiếu vệ sinh có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm các tác nhân gây viêm ruột.
Rối loạn miễn dịch: Trẻ em có hệ miễn dịch suy yếu có thể dễ mắc bệnh viêm ruột hơn.
Triệu chứng cảnh báo bệnh viêm ruột ở trẻ em
Triệu chứng bệnh viêm ruột ở trẻ em có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời các triệu chứng, bệnh có thể chuyển biến thành các biến chứng nguy hiểm. Ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng của trẻ
Các triệu chứng bệnh viêm ruột ở trẻ em không thể chủ quan
Bệnh viêm ruột ở trẻ em thường có các triệu chứng như sau:
Tiêu chảy: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của bệnh viêm ruột ở trẻ em. Tiêu chảy có thể xảy ra nhiều lần trong ngày, phân có thể có màu vàng, xanh lá cây, hoặc nâu.
Nôn mửa: Nôn mửa có thể xảy ra cùng với tiêu chảy hoặc sau khi tiêu chảy.
Đau bụng: Đau bụng là triệu chứng thường gặp của bệnh viêm ruột ở trẻ em. Đau bụng có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào của bụng, thường là ở vùng bụng dưới.
Sốt: Sốt là một triệu chứng thường gặp của bệnh viêm ruột ở trẻ em do vi khuẩn hoặc ký sinh trùng.
Khó chịu, mệt mỏi: Trẻ bị viêm ruột thường cảm thấy mệt mỏi, khó chịu, không muốn ăn.
Thiếu nước: Tiêu chảy và nôn mửa có thể gây mất nước ở trẻ em. Mất nước có thể gây ra các triệu chứng như môi khô, khát nước, tiểu ít, mắt trũng,…
Biến chứng nguy hiểm từ bệnh viêm ruột ở trẻ em
Trong một số trường hợp, trẻ bị viêm ruột có thể gặp các biến chứng nghiêm trọng như:
Nhiễm trùng máu: Nhiễm trùng máu là một biến chứng nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong.
Viêm ruột thừa: Viêm ruột thừa là một tình trạng viêm xảy ra ở ruột thừa, một phần nhỏ của ruột non. Viêm ruột thừa có thể gây ra đau bụng dữ dội ở vùng dưới bụng bên phải.
Viêm loét đại tràng: Viêm loét đại tràng là một bệnh viêm ruột mãn tính gây loét ở đại tràng.
Bệnh Crohn: Bệnh Crohn là một bệnh viêm ruột mãn tính gây tổn thương ở bất kỳ phần nào của đường tiêu hóa.
Do đó, để tránh các biến chứng nguy hiểm, khi trẻ có các triệu chứng của bệnh viêm ruột, cần đưa trẻ đến bệnh viện để được bác sĩ khám và điều trị kịp thời.
Điều trị bệnh viêm ruột ở trẻ em
Cách điều trị bệnh viêm ruột ở trẻ em phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh.
Điều trị bệnh viêm ruột ở trẻ em theo Tây y
Đối với tiêu chảy cấp do virus, trẻ cần được bù nước đầy đủ để tránh mất nước. Trẻ có thể uống nước lọc, nước trái cây, nước cháo loãng,… Nếu trẻ bị mất nước nặng, bác sĩ có thể chỉ định truyền dịch tĩnh mạch.
Đối với tiêu chảy cấp do vi khuẩn, trẻ có thể cần dùng kháng sinh để điều trị. Thuốc kháng sinh cần được chỉ định bởi bác sĩ để tránh tác dụng phụ.
Đối với tiêu chảy do ký sinh trùng, trẻ cần được dùng thuốc chống ký sinh trùng theo chỉ định của bác sĩ.
Đối với viêm ruột do dị ứng, trẻ cần tránh ăn các thực phẩm gây dị ứng.
Đối với viêm ruột do thuốc, trẻ cần ngừng sử dụng thuốc gây bệnh.
Liệu pháp tự nhiên trong điều trị bệnh viêm ruột ở trẻ em
Thảo dược là một phương pháp điều trị viêm ruột ở trẻ em được sử dụng từ lâu đời. Các loại thảo dược có thể giúp giảm các triệu chứng của viêm ruột, như tiêu chảy, nôn mửa, đau bụng, và đầy hơi.
Một số loại thảo dược có thể hỗ trợ điều trị viêm ruột ở trẻ em bao gồm:
Uống nước lá ổi: Lá ổi có tác dụng chống viêm và kháng khuẩn, giúp giảm các triệu chứng của viêm ruột. Cách thực hiện: Cho một nắm lá ổi vào nồi, đun sôi với 200ml nước, sau đó lọc lấy nước.
Uống nước lá mơ lông: Lá mơ lông có tác dụng chống viêm và kháng khuẩn, giúp giảm các triệu chứng của viêm ruột. Cách thực hiện: Cho một nắm lá mơ lông vào nồi, đun sôi với 200ml nước, sau đó lọc lấy nước.
Uống nước đậu xanh: Đậu xanh có tác dụng giải nhiệt và thanh lọc cơ thể, giúp giảm các triệu chứng của viêm ruột. Cách thực hiện: Cho 100g đậu xanh vào nồi, đun sôi với 1 lít nước, sau đó lọc lấy nước.
Uống nước cam thảo: Cam thảo có tác dụng chống viêm và kháng khuẩn, giúp giảm các triệu chứng của viêm ruột. Cách thực hiện: Cho một nắm cam thảo vào nồi, đun sôi với 200ml nước, sau đó lọc lấy nước.
Trà Gừng: Gừng có tác dụng chống viêm và giảm đau, giúp giảm các triệu chứng của viêm ruột. Một ly trà gừng ấm sẽ giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn mỗi ngày.
Trà Nghệ – Curcumin: Curcumin là một chất chống oxy hóa mạnh có trong nghệ, có tác dụng chống viêm và giảm đau, giúp giảm các triệu chứng của viêm ruột. Cha mẹ có thể cho trẻ uống bột nghệ cùng mật ong hoặc sữa ấm.
Các loại trà thảo dược này, bạn có thể cho trẻ uống hàng ngày từ 2 – 3 lần. Không nên cho trẻ uống quá nhiều. Điều này có thể khiến “phản tác dụng” của trà thảo dược.
Những điều cần biết khi chăm sóc trẻ bị viêm ruột
Ngoài điều trị bằng thuốc, để trẻ nhanh phục hồi, cha mẹ cần kết hợp chăm sóc tại nhà. Trẻ bị viêm ruột cần được nghỉ ngơi đầy đủ và ăn uống hợp lý. Trẻ nên ăn các loại thực phẩm dễ tiêu hóa như cháo loãng, sữa chua, súp,… và uống nhiều nước.
Chế độ chăm sóc tại nhà cho trẻ viêm ruột
Cách chăm sóc trẻ bị viêm ruột tại nhà phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Tuy nhiên, có một số biện pháp chăm sóc chung có thể giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn, bao gồm:
Bù nước: Trẻ bị viêm ruột thường bị mất nước do tiêu chảy và nôn mửa. Do đó, cần cho trẻ uống nhiều nước lọc, nước trái cây, nước cháo loãng,… để tránh mất nước. Nếu trẻ bị mất nước nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định truyền dịch tĩnh mạch.
Cho trẻ ăn các loại thực phẩm dễ tiêu hóa: Trẻ bị viêm ruột thường có hệ tiêu hóa kém, vì vậy cần cho trẻ ăn các loại thực phẩm dễ tiêu hóa, ít chất xơ như cháo loãng, sữa chua, súp,…
Cho trẻ nghỉ ngơi đầy đủ: Trẻ bị viêm ruột cần được nghỉ ngơi đầy đủ để cơ thể có thời gian phục hồi.
Giữ vệ sinh cá nhân cho trẻ sạch sẽ: Trẻ bị viêm ruột dễ bị lây nhiễm các tác nhân gây bệnh. Do đó, cần giữ vệ sinh cá nhân cho trẻ sạch sẽ, bao gồm rửa tay thường xuyên, vệ sinh hậu môn sau mỗi lần đi đại tiện.
Chế độ dinh dưỡng giúp trẻ nhanh phục hồi
Chế độ dinh dưỡng cho trẻ bị bệnh viêm ruột cần đảm bảo các nguyên tắc sau:
Dễ tiêu hóa: Trẻ bị viêm ruột thường có hệ tiêu hóa kém, vì vậy cần cho trẻ ăn các loại thực phẩm dễ tiêu hóa, ít chất xơ như cháo loãng, sữa chua, súp,…
Bổ sung đủ chất dinh dưỡng: Trẻ bị viêm ruột vẫn cần được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, bao gồm protein, chất béo, carbohydrate, vitamin và khoáng chất.
Bổ sung nước: Trẻ bị viêm ruột cần uống nhiều nước để tránh mất nước, đặc biệt là khi trẻ bị tiêu chảy và nôn mửa.
Nhóm chất dinh dưỡng mẹ cần bổ sung cho trẻ
Các nhóm chất dinh dưỡng cần bổ sung cho trẻ bị viêm ruột:
Protein: Protein là thành phần quan trọng của cơ thể, giúp xây dựng và sửa chữa các mô. Trẻ bị viêm ruột cần được bổ sung đủ protein để giúp cơ thể phục hồi. Thực phẩm giàu protein như: Thịt nạc, cá, trứng, sữa, sữa chua, phô mai, đậu,…
Carbohydrate: Đây là nguồn cung cấp năng lượng chủ yếu cho cơ thể. Trẻ bị viêm ruột cần được bổ sung đủ carbohydrate để giúp cơ thể duy trì năng lượng.
Chất béo: Chất béo giúp hấp thụ các vitamin tan trong chất béo như vitamin A, D, E và K. Trẻ bị viêm ruột vẫn cần được bổ sung đủ chất béo, nhưng nên chọn các loại chất béo lành mạnh như dầu oliu, dầu hạt cải,…
Vitamin và khoáng chất: Vitamin và khoáng chất giúp cơ thể khỏe mạnh và phát triển. Trẻ bị viêm ruột cần được bổ sung đủ vitamin và khoáng chất để giúp cơ thể phục hồi.
Cha mẹ nên cho trẻ ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày, mỗi bữa một ít để giúp trẻ dễ tiêu hóa. Ngoài ra, cha mẹ cũng nên cho trẻ uống nhiều nước để tránh mất nước.
Các nhóm thực phẩm cha mẹ cần nói “không” với trẻ viêm ruột
Các thực phẩm không nên có trong thực đơn và chế độ dinh dưỡng cho trẻ bị viêm ruột:
Thực phẩm nhiều chất xơ: Các loại thực phẩm nhiều chất xơ như rau xanh, trái cây tươi, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt,… có thể gây khó tiêu cho trẻ bị viêm ruột.
Thực phẩm nhiều dầu mỡ: Các loại thực phẩm nhiều dầu mỡ như đồ chiên rán, đồ ăn nhanh,… có thể gây khó tiêu và đầy bụng cho trẻ bị viêm ruột.
Thực phẩm cay nóng: Các loại thực phẩm cay nóng có thể gây kích thích hệ tiêu hóa của trẻ bị viêm ruột.
Thực phẩm nhiều đường: Các loại thực phẩm nhiều đường như bánh kẹo, nước ngọt,… có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh viêm ruột.
Nếu trẻ bị viêm ruột có các triệu chứng nghiêm trọng như sốt cao, đau bụng dữ dội, nôn mửa nhiều, hoặc mất nước, cần đưa trẻ đến bệnh viện để được bác sĩ khám và điều trị kịp thời.
Biện pháp phòng ngừa bệnh viêm ruột ở trẻ em
Để phòng ngừa bệnh viêm ruột ở trẻ em, cha mẹ cần thực hiện các biện pháp sau:
Vệ sinh tay sạch sẽ cho trẻ và người chăm sóc trẻ: Đây là biện pháp quan trọng nhất để phòng ngừa lây nhiễm các tác nhân gây viêm ruột.
Rửa sạch rau củ quả trước khi ăn:Rau củ quả có thể chứa các vi khuẩn, virus, ký sinh trùng gây viêm ruột. Do đó, cần rửa sạch rau củ quả trước khi ăn để loại bỏ các tác nhân này.
Nấu chín thức ăn trước khi ăn: Nấu chín thức ăn giúp tiêu diệt các vi khuẩn, virus, ký sinh trùng gây viêm ruột.
Cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời: Sữa mẹ cung cấp cho trẻ các kháng thể giúp tăng cường hệ miễn dịch, từ đó giúp trẻ ít bị nhiễm trùng đường ruột hơn.
Tiêm phòng vắc-xin Rotavirus cho trẻ: Vắc-xin Rotavirus giúp phòng ngừa tiêu chảy cấp do Rotavirus, một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm ruột ở trẻ em.
