Viêm thanh khí quản ở trẻ em là bệnh hô hấp phổ biến. Tuy nhiên, nhiều trường hợp cha mẹ “tự kê đơn, bốc thuốc” cho trẻ đã dẫn đến biến chứng nguy hiểm. Vì thế, việc bỏ túi những kiến thức về bệnh viêm thanh khí quản ở trẻ là điều cần thiết đối với các bậc cha mẹ. Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về chứng bệnh này.
Mục lục
Nguyên nhân viêm thanh khí quản ở trẻ em
Viêm thanh khí quản là một bệnh lý đường hô hấp thường gặp ở trẻ em, đặc trưng bởi tình trạng viêm nhiễm ở thanh quản và khí quản. Bệnh thường xảy ra theo mùa, thường gặp nhất là vào mùa đông và mùa xuân.
Có nhiều nguyên nhân gây viêm thanh khí quản ở trẻ em, trong đó nguyên nhân chủ yếu là do nhiễm trùng, có thể do virus hoặc vi khuẩn.
Các loại virus gây viêm thanh khí quản ở trẻ em
Các nhóm Virus xâm nhập vào cơ thể trẻ và gây nhiễm trùng đường hô hấp trên,. Trong đó bao gồm cả thanh khí quản. Từ đó có thể dẫn đến viêm thanh khí quản ở trẻ em.
Virus parainfluenza (PIV): Đây là nguyên nhân gây viêm thanh khí quản phổ biến nhất ở trẻ em, chiếm khoảng 75%. PIV thường gây bệnh ở trẻ nhỏ, dưới 5 tuổi.
Virus cúm A và B: Virus cúm cũng là một nguyên nhân gây viêm thanh khí quản ở trẻ em, đặc biệt là trong mùa cúm.
Virus sởi: Virus sởi có thể gây viêm thanh khí quản ở trẻ em, thường gặp ở trẻ em chưa tiêm phòng sởi.
Virus RSV (virus hợp bào hô hấp): Virus RSV thường gây bệnh ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, dưới 2 tuổi.
Các loại vi khuẩn gây viêm thanh khí quản ở trẻ em
Vi khuẩn Haemophilus influenzae: Vi khuẩn H. influenzae loại B (Hib) là một nguyên nhân gây viêm thanh khí quản ở trẻ em, đặc biệt là ở trẻ nhỏ, dưới 5 tuổi.
Vi khuẩn Mycoplasma pneumoniae: Vi khuẩn M. pneumoniae là một nguyên nhân gây viêm thanh khí quản ở trẻ em, đặc biệt là ở trẻ em trong độ tuổi đi học.
Ngoài ra, hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn chỉnh ở trẻ em cũng làm cho họ dễ bị nhiễm trùng và viêm nhiễm hơn. Các yếu tố như môi trường sống, lối sống, di truyền và sức khỏe tổng thể của trẻ cũng có thể ảnh hưởng đến nguy cơ mắc viêm thanh khí quản.
Triệu chứng viêm thanh khí quản ở trẻ em
Các dấu hiệu viêm thanh khí quản ở trẻ em thường bắt đầu một cách đột ngột, trong vòng 24-48 giờ sau khi nhiễm virus. Các dấu hiệu thường gặp bao gồm:
Ho khan ở trẻ em: Đây là dấu hiệu phổ biến nhất của viêm thanh khí quản. Ho thường có tiếng rít, đặc biệt khi trẻ hít vào.
Khàn giọng, khó nói: Thanh quản bị viêm khiến dây thanh âm bị sưng và mọng nước, dẫn đến khàn giọng hoặc khó nói.
Thở rít, khó thở: Khi thanh quản và khí quản bị sưng, đường thở bị hẹp lại, dẫn đến khó thở. Trẻ có thể thở rít, thở nhanh, thở gắng sức, và có thể tím tái ở môi và đầu ngón tay.
Sốt nhẹ: Trẻ có thể bị sốt nhẹ, dưới 38 độ C.
Sổ mũi, nghẹt mũi: Trẻ có thể bị sổ mũi, nghẹt mũi do nhiễm trùng đường hô hấp trên.
Trẻ quấy khóc, mệt mỏi: Trẻ có thể quấy khóc, mệt mỏi do khó thở và đau họng.
Nếu nghi ngờ rằng trẻ có dấu hiệu viêm thanh khí quản, cha mẹ hãy đưa trẻ đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị thích hợp.
Biến chứng của viêm thanh khí quản ở trẻ em
Viêm thanh khí quản ở trẻ em thường không gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bệnh có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm, bao gồm:
Suy hô hấp: Đây là biến chứng nghiêm trọng nhất của viêm thanh khí quản. Khi thanh quản và khí quản bị sưng quá mức, đường thở sẽ bị hẹp lại, dẫn đến khó thở. Nếu không được điều trị kịp thời, trẻ có thể bị suy hô hấp, thậm chí tử vong.
Viêm phổi: Vi khuẩn có thể xâm nhập vào phổi gây viêm phổi. Đây là một bệnh lý nghiêm trọng có các triệu chứng như sốt cao, ho ra đờm có màu xanh hoặc vàng, đau ngực, khó thở.
Tụt huyết áp: Trẻ có thể bị tụt huyết áp do thiếu oxy. Nó có thể khiến trẻ mệt mỏi, lừ đừ, không tỉnh táo.
Cơn co thắt thanh quản: Viêm thanh khí quản có thể làm co thắt và hẹp các đường thở trong thanh quản, gây ra cơn co thắt thanh quản. Điều này có thể gây ra khó thở, tiếng kêu khi thở và khó khăn trong việc lấy đủ không khí vào phổi.
Viêm phế quản: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, viêm thanh khí quản có thể lan sang phế quản, khiến trẻ bị viêm phế quản co thắt. Điều này có thể dẫn đến khó thở, ho khan và khó khăn trong việc thở.
Nếu trẻ có triệu chứng viêm thanh khí quản, cha mẹ cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế để thăm khám. Bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán chính xác và chỉ định phương pháp điều trị thích hợp để giảm nguy cơ biến chứng và giúp trẻ phục hồi.
Các phương pháp chẩn đoán viêm thanh khí quản ở trẻ em
Chẩn đoán viêm thanh khí quản ở trẻ em thường dựa trên các triệu chứng lâm sàng. Tuy nhiên, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm để chẩn đoán chính xác như xét nghiệm máu, chụp X-quang vùng ngực, nội soi thanh quản.
Xét nghiệm máu: có thể giúp phát hiện nhiễm trùng do virus hoặc vi khuẩn. Các xét nghiệm máu thường được chỉ định bao gồm:
- Xét nghiệm công thức máu: có thể giúp phát hiện số lượng bạch cầu tăng cao, cho thấy tình trạng nhiễm trùng.
- Xét nghiệm PCR: có thể giúp phát hiện các virus gây viêm thanh khí quản, chẳng hạn như virus parainfluenza, virus cúm, và virus sởi.
- Xét nghiệm nuôi cấy vi khuẩn: có thể giúp phát hiện các vi khuẩn gây viêm thanh khí quản, chẳng hạn như vi khuẩn Haemophilus influenzae type B (Hib) và vi khuẩn Mycoplasma pneumoniae.
Chụp X-quang ngực: giúp phát hiện các dấu hiệu của viêm phổi. Các dấu hiệu viêm phổi trên phim X-quang bao gồm: Xuất hiện vệt mờ mờ hoặc tăng đục ở vùng phổi. Tăng đậm độ của đường khí. Có hiện tượng thâm tím hoặc tụ dịch ở phổi.
Nội soi thanh quản: Khi nội soi thanh quản, bác sĩ sẽ sử dụng một ống nhỏ, mềm có gắn camera để quan sát bên trong thanh quản và khí quản. Nếu phát hiện các dấu hiệu viêm nhiễm như sưng tấy, đỏ, hoặc tiết dịch, thì có thể chẩn đoán nguyên nhân viêm thanh khí quản do vi khuẩn.
Dựa trên kết quả của các phương pháp chẩn đoán trên, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán chính xác và lựa chọn phác đồ điều trị thích hợp cho viêm thanh khí quản ở trẻ em.
Phương pháp điều trị viêm thanh khí quản ở trẻ em
Điều trị viêm thanh khí quản ở trẻ em chủ yếu là điều trị triệu chứng. Các phương pháp điều trị thường được kết hợp giữa dùng thuốc điều trị, chế độ dinh dưỡng và chăm sóc trẻ tại nhà. Ngoài ra, cha mẹ có thể sử dụng thêm một số bài thuốc dân gian giúp hỗ trợ điều trị và giảm nhẹ các triệu chứng viêm thanh khí quản ở trẻ em.
Các nhóm thuốc tây y điều trị viêm thanh khí quản ở trẻ em
Một số thuốc tây y phổ biến mà các cha mẹ hay dùng cho bé bị viêm thanh quản như:
Thuốc giảm ho – giúp giảm ho và khó thở
Cha mẹ có thể cho trẻ dùng thuốc giảm ho theo chỉ định của bác sĩ. Các loại thuốc giảm ho thường được sử dụng cho trẻ bị viêm thanh khí quản là:
Thuốc giảm ho thông thường: Thuốc giảm ho thông thường có tác dụng làm giảm ho, giúp trẻ dễ thở hơn. Các loại thuốc giảm ho thường được sử dụng cho trẻ bị viêm thanh khí quản do virus gây ra.
Thuốc giảm ho tác dụng kéo dài: Thuốc giảm ho tác dụng kéo dài có tác dụng làm giảm ho trong thời gian dài. Các loại thuốc giảm ho tác dụng kéo dài thường được sử dụng cho trẻ bị viêm thanh khí quản do vi khuẩn gây ra.
Thuốc kháng sinh – diệt vi khuẩn
Thuốc kháng sinh chỉ được sử dụng khi viêm thanh khí quản do vi khuẩn gây ra. Các loại thuốc kháng sinh thường được sử dụng cho trẻ bị viêm thanh khí quản do vi khuẩn bao gồm:
Amoxicillin: Amoxicillin là một loại thuốc kháng sinh phổ rộng, có tác dụng chống lại nhiều loại vi khuẩn gây viêm thanh khí quản.
Amoxicillin-clavulanic acid: Amoxicillin-clavulanic acid là một loại thuốc kháng sinh kết hợp, có tác dụng chống lại nhiều loại vi khuẩn gây viêm thanh khí quản, kể cả các vi khuẩn kháng lại amoxicillin.
Cefuroxime axetil: Cefuroxime axetil là một loại thuốc kháng sinh cephalosporin, có tác dụng chống lại nhiều loại vi khuẩn gây viêm thanh khí quản.
Azithromycin: Azithromycin là một loại thuốc kháng sinh macrolide, có tác dụng chống lại nhiều loại vi khuẩn gây viêm thanh khí quản.
Chăm sóc trẻ viêm thanh khí quản ở nhà
Khi chăm sóc trẻ bị viêm thanh khí quản tại nhà, có một số chăm sóc đặc biệt bạn có thể thực hiện để giúp trẻ thoải mái và khỏe mạnh hơn.
Đảm bảo trẻ được nghỉ ngơi đầy đủ: Cho trẻ nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc để giúp cơ thể hồi phục và đánh bại bệnh. Đặc biệt, trẻ cần có giấc ngủ đủ vào ban đêm.
Cung cấp đủ lượng nước: Đảm bảo trẻ uống đủ nước để giữ cho cơ thể đủ ẩm và giảm đàm. Nước ấm hoặc hơi nước ấm(không quá nóng) có thể giúp làm dịu họng và thanh quản.
Cân bằng độ ẩm: Sử dụng máy tạo ẩm hoặc đặt một ấm đun nước trong phòng ngủ của trẻ để tăng độ ẩm trong không khí. Điều này có thể giảm ngứa và khó chịu trong họng và thanh quản.
Vệ sinh mũi họng: Sử dụng dung dịch muối sinh lý hoặc dung dịch muối 0.9% để rửa mũi của trẻ. Điều này có thể giúp giảm nghẹt mũi và làm sạch các chất kích thích.
Hạn chế tiếp xúc với tác nhân dị ứng hoặc hóa chất: Tránh để trẻ tiếp xúc với khói thuốc, hóa chất mạnh, các chất kích thích khác. Các nhóm chất gây dị ứng này có thể làm tăng triệu chứng viêm thanh khí quản.
Mặc dù phần lớn các trường hợp viêm thanh khí quản ở trẻ em đều ở mức độ nhẹ. Bệnh thường ít gây ra các biến chứng hô hấp nghiêm trọng. Tuy nhiên, cha mẹ không nên chủ quan hay tự ý “kê đơn” điều trị cho trẻ. Thay vào đó, cha mẹ cần theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ hàng ngày. Nếu có các triệu chứng bất thường hãy đưa trẻ đến các cơ sở y tế chuyên khoa để thăm khám và có phác đồ điều trị đúng bệnh đúng thuốc.
