Viêm gan B ở trẻ em là một bệnh nhiễm trùng gan do virus viêm gan B (HBV) gây ra. Trẻ em có nguy cơ cao bị nhiễm virus và chuyển sang thể mãn tính hơn người lớn. Bài viết này sẽ giải đáp một số câu hỏi thường gặp về viêm gan B ở trẻ em, giúp các bậc cha mẹ hiểu rõ hơn về bệnh và có biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
Mục lục
Câu hỏi 1: Tại sao trẻ sơ sinh bị viêm gan B?
Trẻ sơ sinh có thể bị viêm gan B do lây truyền từ mẹ sang con trong khi mang thai, sinh nở hoặc cho con bú. Virus viêm gan B có thể xâm nhập vào cơ thể trẻ qua nhau thai, đường sinh dục hoặc qua sữa mẹ.
Lây truyền từ mẹ sang con
Lây truyền từ mẹ sang con là con đường lây nhiễm phổ biến nhất ở trẻ em, chiếm khoảng 90%. Virus có thể lây truyền từ mẹ sang con trong khi mang thai, sinh nở hoặc cho con bú.
- Lây truyền trong khi mang thai: Virus có thể xâm nhập vào cơ thể thai nhi qua nhau thai. Điều này có thể xảy ra khi mẹ bị nhiễm virus viêm gan B trong thời kỳ mang thai hoặc khi mẹ bị tái nhiễm virus viêm gan B trong thai kỳ.
- Lây truyền khi sinh nở: Virus có thể lây truyền từ mẹ sang con qua đường sinh dục khi trẻ đi qua ống sinh.
- Lây truyền qua sữa mẹ: Virus có thể lây truyền từ mẹ sang con qua sữa mẹ. Tuy nhiên, nguy cơ lây truyền qua sữa mẹ thấp hơn so với lây truyền qua nhau thai hoặc khi sinh nở.
Các yếu tố nguy cơ khác
Ngoài lây truyền từ mẹ sang con, trẻ sơ sinh cũng có thể bị viêm gan B do lây truyền qua máu hoặc dịch tiết cơ thể.
- Lây truyền qua máu: Virus có thể lây truyền qua máu bị nhiễm, chẳng hạn như do tiếp xúc với kim tiêm bị nhiễm, truyền máu hoặc ghép nội tạng.
- Lây truyền qua dịch tiết cơ thể: Virus có thể lây truyền qua các dịch tiết cơ thể, chẳng hạn như nước tiểu, máu, tinh dịch hoặc dịch âm đạo.
Cách tốt nhất để phòng ngừa viêm gan B ở trẻ sơ sinh là tiêm vắc-xin viêm gan B. Vắc-xin viêm gan B được tiêm cho trẻ sơ sinh trong vòng 24 giờ sau sinh.
Câu hỏi 2: dấu hiệu trẻ bị mắc viêm gan B
Trẻ em bị viêm gan B có thể không có triệu chứng hoặc chỉ có các triệu chứng nhẹ như:
- Mệt mỏi: Mệt mỏi là một trong những dấu hiệu sớm nhất của viêm gan B. Trẻ có thể cảm thấy mệt mỏi và uể oải, ngay cả khi đã nghỉ ngơi đầy đủ.
- Buồn nôn và nôn: Buồn nôn và nôn là những triệu chứng phổ biến của viêm gan B. Trẻ có thể cảm thấy buồn nôn và nôn, đặc biệt là sau khi ăn.
- Chán ăn: Chán ăn là một triệu chứng phổ biến khác của viêm gan B. Trẻ có thể không muốn ăn hoặc ăn ít hơn bình thường.
- Đau bụng: Đau bụng là một triệu chứng phổ biến của viêm gan B. Trẻ có thể cảm thấy đau ở vùng bụng trên, bên phải.
- Vàng da: Vàng da là một dấu hiệu phổ biến của viêm gan B. Trẻ có thể bị vàng da ở da, mắt và niêm mạc.
- Nước tiểu sẫm màu: Nước tiểu sẫm màu là một dấu hiệu phổ biến của viêm gan B. Trẻ có thể đi tiểu có màu vàng sẫm hoặc nâu.
- Phân bạc màu: Phân bạc màu là một dấu hiệu phổ biến của viêm gan B. Trẻ có thể đi phân có màu nâu nhạt hoặc xám.
Câu hỏi 3: Trẻ sơ sinh bị viêm gan B phải làm sao?
Trẻ sơ sinh bị viêm gan B cần được theo dõi và điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa. Tùy thuộc vào thể bệnh, trẻ sơ sinh có thể cần được điều trị bằng thuốc kháng virus, truyền máu hoặc ghép gan.
Điều trị viêm gan B cấp tính ở trẻ sơ sinh
Thể cấp tính của viêm gan B thường tự khỏi trong vòng 6 tháng mà không cần điều trị. Tuy nhiên, một số trẻ có thể cần điều trị hỗ trợ, chẳng hạn như:
- Nghỉ ngơi: Trẻ cần được nghỉ ngơi đầy đủ để cơ thể có thời gian phục hồi.
- Uống nhiều nước: Trẻ cần uống nhiều nước để tránh bị mất nước.
- Ăn uống lành mạnh: Trẻ cần ăn uống lành mạnh để cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể.
Điều trị viêm gan B mãn tính ở trẻ em
Thể mãn tính cần được điều trị để ngăn ngừa các biến chứng, chẳng hạn như xơ gan và ung thư gan. Các phương pháp điều trị bao gồm:
- Thuốc kháng virus: Trẻ sơ sinh bị viêm gan B mãn tính có thể cần dùng thuốc kháng virus để kiểm soát sự nhân lên của virus. Thuốc kháng virus sẽ giúp giảm nguy cơ biến chứng, chẳng hạn như xơ gan và ung thư gan.
- Phẫu thuật ghép gan: Phẫu thuật ghép gan là phương pháp cuối cùng để điều trị viêm gan B mãn tính ở trẻ sơ sinh. Phẫu thuật ghép gan sẽ thay thế lá gan bị tổn thương bằng lá gan khỏe mạnh từ người hiến tặng.
Do đó, để tránh bệnh chuyển sang thể mãn tính với nhiều biến chứng nguy hiểm, cách tốt nhất để bảo vệ trẻ là tiêm phòng viêm gan B. Nếu mẹ bị nhiễm virus viêm gan B, trẻ sơ sinh cần được tiêm vắc-xin viêm gan B và huyết thanh kháng virus viêm gan B (HBIg) ngay trong vòng 12-24 giờ sau sinh. Huyết thanh kháng virus viêm gan B giúp tạo miễn dịch thụ động cho trẻ trong vòng 1-2 tháng, giúp trẻ có thời gian để tạo miễn dịch chủ động từ vắc-xin.
Cha mẹ cần lưu ý theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ và đưa trẻ đi khám bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.
Câu hỏi số 4: Chế độ dinh dưỡng cho trẻ viêm gan B
Chế độ dinh dưỡng cho trẻ viêm gan B cần đảm bảo cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể trẻ để giúp trẻ phục hồi và phát triển khỏe mạnh. Cha mẹ cần lưu ý những điều sau khi xây dựng chế độ dinh dưỡng cho trẻ viêm gan B:
Các dưỡng chất cần thiết cho trẻ viêm gan B
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp trẻ viêm gan B phục hồi sức khỏe. Cha mẹ cần đảm bảo trẻ được cung cấp chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ chất dinh dưỡng để giúp cơ thể trẻ chống lại virus và phục hồi tổn thương gan.
Bổ sung đủ nước: Trẻ viêm gan B cần bổ sung nước để giúp cơ thể thanh lọc và loại bỏ độc tố. Nước giúp cơ thể đào thải độc tố ra khỏi cơ thể thông qua nước tiểu và mồ hôi. Bổ sung đủ nước sẽ giúp cơ thể trẻ thải độc hiệu quả hơn, từ đó cải thiện các triệu chứng của bệnh viêm gan B. Ngoài ra, nước còn giúp trẻ giữ ẩm cho da và niêm mạc, giúp trẻ tránh bị khô da và khô miệng.
Cung cấp đầy đủ năng lượng: Trẻ bị viêm gan B thường mệt mỏi và chán ăn. Do đó, cha mẹ cần đảm bảo cung cấp đầy đủ năng lượng cho trẻ để trẻ có đủ sức khỏe để hoạt động và phục hồi. Cha mẹ nên cho trẻ ăn nhiều thực phẩm giàu năng lượng, chẳng hạn như ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau củ, protein nạc.
Cung cấp đầy đủ protein: Protein là thành phần quan trọng của tế bào và mô. Trẻ bị viêm gan B cần được cung cấp đầy đủ protein để giúp cơ thể phục hồi các tế bào và mô bị tổn thương. Cha mẹ nên cho trẻ ăn nhiều thực phẩm giàu protein, chẳng hạn như thịt, cá, trứng, sữa, các loại đậu.
Cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất: Vitamin và khoáng chất là cần thiết cho quá trình trao đổi chất và chức năng của cơ thể. Trẻ bị viêm gan B cần được cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất để giúp cơ thể khỏe mạnh và phục hồi. Cha mẹ nên cho trẻ ăn nhiều trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt để cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất cho trẻ.
Những thực phẩm trẻ viêm gan B nên ăn
Trái cây và rau củ: Trái cây và rau củ là nguồn cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ dồi dào. Cha mẹ nên cho trẻ ăn nhiều trái cây và rau củ có màu sắc sặc sỡ, chẳng hạn như cam, bưởi, kiwi, cà rốt, rau bina, ổi,…
Ngũ cốc nguyên hạt: Ngũ cốc nguyên hạt là nguồn cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất dồi dào. Cha mẹ nên cho trẻ ăn nhiều ngũ cốc nguyên hạt, chẳng hạn như gạo lứt, yến mạch, bánh mì nguyên cám,…
Protein nạc: Protein nạc là nguồn cung cấp năng lượng và các axit amin thiết yếu cho cơ thể. Cha mẹ nên cho trẻ ăn nhiều protein nạc, chẳng hạn như thịt gà, cá, trứng, đậu,…
Các thực phẩm giàu vitamin C và E: Vitamin C và E là các chất chống oxy hóa giúp bảo vệ gan khỏi tác hại của các gốc tự do. Cha mẹ nên cho trẻ ăn các thực phẩm giàu vitamin C và E, chẳng hạn như cam, bưởi, kiwi, cà rốt, rau bina, ổi, hạt óc chó, hạt hướng dương,…
Những thực phẩm trẻ viêm gan B nên hạn chế
Thực phẩm nhiều chất béo bão hòa và cholesterol: Thực phẩm nhiều chất béo bão hòa và cholesterol có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, bao gồm cả bệnh xơ gan. Cha mẹ nên hạn chế cho trẻ ăn các thực phẩm nhiều chất béo bão hòa và cholesterol, chẳng hạn như thịt đỏ, thịt mỡ, đồ ăn nhanh, đồ ăn chế biến sẵn,…
Thực phẩm nhiều đường: Thực phẩm nhiều đường có thể làm tăng nguy cơ béo phì và các bệnh mãn tính khác. Cha mẹ nên hạn chế cho trẻ ăn các thực phẩm nhiều đường, chẳng hạn như bánh kẹo, nước ngọt, đồ uống có ga,…
Cha mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ về chế độ dinh dưỡng phù hợp cho trẻ viêm gan B. Bác sĩ sẽ dựa trên tình trạng sức khỏe cụ thể của trẻ để đưa ra những lời khuyên dinh dưỡng phù hợp.
Câu hỏi 5: Cách chăm sóc cho trẻ viêm gan B tại nhà
Chế độ chăm sóc cho trẻ viêm gan B tại nhà bao gồm các biện pháp sau:
- Cung cấp chế độ ăn uống lành mạnh: Trẻ bị viêm gan B cần được cung cấp chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ chất dinh dưỡng để giúp cơ thể phục hồi. Cha mẹ nên cho trẻ ăn nhiều trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc.
- Khuyến khích trẻ nghỉ ngơi: Trẻ bị viêm gan B cần được nghỉ ngơi đầy đủ để giúp cơ thể phục hồi. Cha mẹ nên tạo điều kiện cho trẻ nghỉ ngơi nhiều hơn bình thường.
- Không cho trẻ tiếp xúc với máu hoặc dịch tiết cơ thể của người khác: Virus viêm gan B có thể lây truyền qua máu hoặc dịch tiết cơ thể của người bị nhiễm bệnh. Do đó, cha mẹ cần hạn chế tiếp xúc của trẻ với người khác, đặc biệt là những người có nguy cơ cao bị nhiễm virus viêm gan B, chẳng hạn như người tiêm chích ma túy, người có quan hệ tình dục không an toàn, người bị nhiễm HIV.
- Không cho trẻ sử dụng đồ dùng cá nhân của người khác: Virus viêm gan B có thể lây truyền qua các đồ dùng cá nhân, chẳng hạn như bàn chải đánh răng, dao cạo râu, khăn tắm. Do đó, cha mẹ cần đảm bảo trẻ chỉ sử dụng đồ dùng cá nhân của mình.
- Tiệt trùng đồ dùng cá nhân của trẻ thường xuyên: Cha mẹ cần vệ sinh và tiệt trùng đồ dùng cá nhân của trẻ thường xuyên bằng xà phòng và nước nóng.
- Giữ vệ sinh sạch sẽ cho trẻ: Cha mẹ cần dạy trẻ cách giữ vệ sinh sạch sẽ, chẳng hạn như rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước.
Cha mẹ cần theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ thường xuyên để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường. Nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay lập tức.
