Trong một nghiên cứu mới nhất của Mỹ đã chỉ ra 9 quy trình chẩn đoán và điều trị thường xuyên được sử dụng trong y tế nhưng thực tế lại vô dụng nhất.
Y học giống như trò chơi của những con số. Bác sĩ luôn phải thực hiện những công việc khó khăn chỉ với những nguồn lực hạn chế. Đôi khi để tìm một sự cân bằng giữa thời gian và chi phí mà bác sĩ đã lựa chọn thuốc và quy trình chữa bệnh không mang lại hiệu quả tốt nhất cho bệnh nhân.
Nhà nghiên cứu Daniel Morgan của Trường Đại học Maryland cho biết:”Thông thường, các bác sĩ chăm sóc sức khoẻ không dựa vào những triệu chứng gần nhất của bệnh nhân và bệnh nhân cũng không được chăm sóc một cách tốt nhất. Hy vọng nghiên cứu này sẽ được truyền bá rộng rãi và sẽ có nhiều người biết đến những xét nghiệm và phương pháp điều trị đang bị lạm dụng”.
Nhóm nghiên cứu đã thu thập các bài báo trong kho lưu trữ PubMed mà có nhắc đến các cụm từ như “lạm dụng”, “điều trị quá mức”, “không thích hợp” và “không cần thiết”. Trong 2.252 tờ báo được xem xét thì có 1.224 trường hợp sử dụng thuốc quá mức. Đặc biệt có nhiều bài đề cập một số phương pháp chăm sóc “có hại nhiều hơn là có lợi”.
Sau quá trình tìm kiếm, các nhà khoc học đã đưa ra 9 phương pháp chữa trị được cho là “vô dụng” nhất:
Siêu âm tim qua thực quản
Nói một cách đơn giản, thủ tục này là việc chụp ảnh tim bằng siêu âm thông qua một ống chèn vào thực quản của bệnh nhân. Bác sĩ có thể sử dụng cách này thay vì dùng điện tâm đồ, nhưng nghiên cứu cho thấy phương pháp này là không cần thiết và có thể gây ra nguy hiểm.
Chụp CT cho tất cả bệnh nhân có triệu chứng về hô hấp
Theo nghiên cứu, việc áp dụng bất kì phương pháp chụp CT nào với bệnh nhân có những triệu chứng về hô hấp nhưng không đe dọa đến tính mạng thì không đem lại nhiều kết quả. Tệ hơn nữa, biện pháp này làm tăng nguy cơ “dương tính giả”, nghĩa là xét nghiệm ra những bệnh lý không hề tồn tại.
Chụp CT động mạch phổi
Người ta thường dùng phương pháp chụp CT để xét nghiệm chẩn đoán thuyên tắc phổi ở những bệnh nhân có các triệu chứng về hô hấp. Biện pháp này không xâm lấn và rất nhạy cảm, nhưng mức phóng xạ của nó lại ảnh hưởng đến bệnh nhân. Thêm vào đó, việc mất thời gian chờ đợi để được chụp CT cũng làm gia tăng nguy cơ bị biến chứng cho bệnh nhân.
Phẫu thuật can thiệp rách sụn chêm
Rách sụn chêm hình chữ C bên trong đầu gối là một vấn đề nghiêm trọng. Nhưng việc phẫu thuật để điều trị không đem lại nhiều lợi ích như điều trị bằng cách giữ gìn, tránh hoạt động chân mạnh và phục hồi chức năng.
Siêu âm động mạch cảnh và stent
Siêu âm động mạch cảnh được thực hiện để kiểm tra mức độ xơ vữa của động mạch lớn ở cổ, điều này có thể giúp xác định nguy cơ đột quỵ. Chẩn đoán sớm có thể cứu sống được bệnh nhân, nhưng các nhà nghiên cứu phát hiện rằng: 9 trong 10 xét nghiệm lại được thực hiện trên những bệnh nhân không có triệu chứng. Và hệ quả là bác sỹ lắp stent để mở rộng động mạch cho bệnh nhân là việc không hề cần thiết.
Hiện tại có nhiều phương pháp chữa trị y khoa không hiệu quả (Ảnh: Shutterstock)
Bổ sung oxy cho bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)
Cung cấp nhiều oxy cho bệnh nhân bị bệnh phổi COPD không giúp phổi của họ hoạt động tốt hơn hay cải thiện tình hình của bệnh nhân. Nhưng nó có thể khiến carbon dioxide độc hại lưu giữ lại trong cơ thể bệnh nhân.
Sử dụng kháng sinh
Một nghiên cứu năm 2016 ước tính rằng có 506 đơn thuốc đã được kê cho 1.000 bệnh nhân trong năm 2010 đến 2011. Và chỉ có 353 đơn thuốc trong số đó được xem là hợp lệ. Các tổ chức y tế đang nỗ lực để giảm số toa thuốc không thích hợp được kê cho những bệnh nhân ngoại trú này.
Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng: để thực hiện kế hoạch này – hiệu quả nhất là sử dụng áp lực xã hội và khuyến khích các bác sĩ đưa ra những đơn thuốc hiệu quả hơn.
Bổ sung dinh dưỡng cho bệnh nhân nội trú
Nhìn chung, suy dinh dưỡng gây hại cho bệnh nhân nhưng việc cung cấp quá nhiều dinh dưỡng cho bệnh nhân cũng không đem lại sự khác biệt. Nó không giúp bệnh nhân rút ngắn thời gian nằm viện hay sống lâu hơn, thậm chí nó còn khiến họ lên cân.
Trong trường hợp bệnh nhân bị hỏng một số cơ quan hay có các biến chứng về chuyển hóa, thì sự hỗ trợ đó còn mang lại nhiều rủi ro hơn.
Kiểm soát ung thư tuyến tiền liệt
Ung thư tuyến tiền liệt là một bệnh có thể điều trị dễ dàng nếu được phát hiện sớm. Một xét nghiệm máu để phát hiện các kháng nguyên tuyến tiền liệt có thể làm điều đó. Nhưng rất khó để nói kháng nguyên này được tạo ra bởi một khối u ác tính cần được xử lý ngay hay từ một khối u đang phát triển chậm mà trong vòng nhiều năm tới cũng chưa khiến bệnh nhân tử vong?
Chỉ 1% nam giới cắt bỏ tuyến tiền liệt có nguy cơ mắc các biến chứng và chết vì ung thư. Nhưng tỉ lệ này ở những người vẫn giữ lại tuyến tiền liệt của mình cũng không nhiều hơn.
Theo Sciencealert
