Theo quan niệm chung của người dân, việc sử dụng các loại thuốc đông y là lựa chọn tối ưu so với tân dược bởi không chịu ảnh hưởng từ những tác dụng phụ…Tuy nhiên, một phát hiện mới đây của ba trường đại học Australia cho thấy những bài thuốc đông y cổ truyền Trung Quốc chứa kim loại độc hại hay các hợp chất không công bố thành phần như ADN của chuột hay thuốc kháng histamin cho thấy loại thuốc này cũng nguy hiểm không kém…
Theo Business Insider, đông y Trung Quốc sử dụng nguyên liệu chính là thảo dược. Tại Australia, chúng được bào chế thành dạng viên hoặc bột, do đó, không thể dùng mắt thường nhận biết từng loại thực vật và nhiều thào dược cũng không có thành phần hóa học nhận dạng đặc trưng.
Để có kết quả nghiên cứu trên, nhóm các nhà khoa học ở đại học Curtin, Murdoch và Adelaide đã phải đi một chặng đường dài, dùng kỹ thuật khối phổ (MS) tiên tiến mới phân tích được thành phần một số loại thuốc đông y cổ truyền phổ biến tại Australia.
Một thầy đông y Trung Quốc đang cân thuốc
Các nhà khoa học phân tích các mẫu thuốc theo ba yếu tố: ADN, độc tố và xét nghiệm kim loại nặng, để làm sáng tỏ thành phần phân tử của 26 loại thuốc đông y Trung Quốc (TCM) ngẫu nhiên ở thị trường thuốc tại Adelaide; mà phổ biến là thuốc chữa cảm lạnh, cảm cúm hoặc thuốc bổ nói chung.
Bảng tóm tắt các thành phần nhiễm khuẩn trong TCM cho thấy, có nhiều kim loại độc, thành phần ADN không rõ hoặc bất hợp pháp không được liệt kê, bị nhiễm độc, và kim loại nặng.
Trong đó gần một nửa số mẫu thuốc này không được cơ quan quản lý y tế Australia (TGA) cấp phép, không được phép bày bán. Đặc biệt, chất gây ô nhiễm cũng được phát hiện trong cả danh sách thuốc được cấp phép và không được cấp phép của TGA, bao gồm nhiều thành phần dược phẩm và kim loại nặng.
Sơ đồ phân loại các chất trong 26 loại thuốc TCM. Những viên thuốc viền dưới màu xanh da trời nằm trong danh sách “liệt kê” của Australia, màu đỏ nằm ngoài danh sách. Các màu xanh bạc hà, hồng và vàng lần lượt thể hiện ADN, chất độc và kim loại nặng không phù hợp quy định. Ngoài ra còn một số loại chứa cả hai hoặc ba chất (xanh lá cây, nâu, cam, vàng đậm). “Không phù hợp quy định” được định nghĩa là chứa chất cấm, hoặc chất không trong danh mục đăng ký, tính dược liệu không rõ ràng, hoặc chứa kim loại nặng bắt buộc chỉ được sử dụng liều lượng thích hợp theo ngày. Hai loại TCM “không xác định” là 17 và 10 do chưa kiểm tra được thành phần thuốc theo phương pháp này. Ảnh: Nature
ADN thực vật hoặc động vật của nhiều loài không nằm trong nhãn đăng ký như báo tuyết (động vật xếp vào nhóm nguy cấm), rắn hổ lục, ếch, chuột, mèo và chó. Ngoài ra, nhiều dược phẩm như paracetamol, thuốc kháng histamin, chống viêm, kháng sinh, chất kích thích như pseudoephedrine cũng được tìm thấy. Đáng chú ý nhất là các loại chất kháng đông như warfarin – thuốc dùng dưới sự giám sát y tế đặc biệt, nếu không, sẽ gây tổn hại lâu dài đến cơ thể; và ephederine – chất bị cấm ở Australia, cũng được tìm thấy.
Nguyên nhân đến từ nhiều lý do
Những chất với nồng độ khác nhau được tìm thấy nằm trong các sản phẩm giả mạo, hoặc nhiễm khuẩn cho thấy, chúng có thể cố tình bị thêm vào, hoặc vì nơi sản xuất không đảm bảo vệ sinh hay thảo mộc trồng ở vùng đất bị ô nhiễm.
Tuy nhiên, rất khó để xác định rõ công dụng và liều lượng từng thành phần trong một loại thuốc. Ví dụ, kim loại nặng hoặc nọc độc cóc có thể được thêm vào để tăng hiệu quả điều trị của bài thuốc. Tại Mỹ, nhiều loại thuốc thảo dược được coi như thực phẩm bổ sung. Tuy nhiên tại Australia, nó được liệt kê là thuốc.
Thuốc TGA ở Australia có thể được chấp nhận dưới dạng “đăng ký” hoặc “niêm yết”. Hầu hết các loại thuốc thảo dược ở Australia đều được phân loại là “liệt kê”. Không giống như các loại thuốc “đăng ký” như paracetamol hay warfarin, quy định thông qua thuốc “niêm yết” ít nghiêm ngặt hơn.
Các bài thuốc đông y Trung Quốc có thể bài chế dưới dạng bột, viên nhộng, hoặc thảo dược phơi khô.
Ngành công nghiệp thuốc thảo dược có mặt ở hầu khắp mọi quốc gia. Vì vậy, bộ “công cụ” xác định thành phần thảo dược do các nhà khoa học Australia đưa ra, nhằm sàng lọc các loại thuốc đông y, đảm bảo người tiêu dùng mua được đúng “dược thảo”, sử dụng hiệu quả và an toàn, đặc biệt nó còn cung cấp lộ trình kiểm soát hiệu quả hơn trong lĩnh vực dược liệu đông y.
Tổng hợp
