Viêm loét dạ dày – tá tràng là bệnh thường gặp ở mọi lứa tuổi nhưng người lớn chiếm tỷ lệ cao hơn trẻ em. Tùy theo các vị trí viêm loét khác nhau mà bệnh có tên gọi khác nhau.
Loét dạ dày – tá tràng ở trẻ em là bệnh không thường gặp nhưng lại có nguy cơ ảnh hưởng tới tính mạng của trẻ. Bệnh dễ bị bỏ qua vì đôi khi người lớn lầm tưởng những cơn đau bụng ở trẻ thường được quy cho các nguyên nhân khác như rối loạn tiêu hóa, đau bụng giun…
Trong vòng 7 tháng qua, Bệnh viện Nhi Đồng 1 đã phát hiện 56 trường hợp loét dạ dày – tá tràng trong số 396 trẻ nội soi tiêu hóa. Số bệnh nhân nam mắc bệnh chiếm 85%, nữ 15% với độ tuổi trung bình là 11, trẻ nhỏ nhất là 6 tuổi và lớn nhất là 16 tuổi. Bệnh nhi nhập viện vì xuất huyết tiêu hóa chiếm tới 71,7%, trong đó, tiêu phân đen là 45,3% và ói ra máu 26,4%. Triệu chứng thường gặp còn lại là đau bụng kéo dài trên 3 tháng chiếm 26,4%. Đa số các bệnh nhân đều có các tiền sử trước khi được chẩn đoán xác định là đau bụng kéo dài (56,4%) và thiếu máu mạn tính (20,8%) mà chưa được nội soi. Tỉ lệ phát hiện ra loét dạ dày – tá tràng trong tất cả bệnh nhân nội soi tiêu hóa trên là 13,38% (56 trên 396 trường hợp). Tất cả bệnh nhi đều là loét dạ dày – tá tràng nguyên phát.
Viêm loét dạ dày – tá tràng ở trẻ em được cho là căn bệnh rất ít gặp nên những cơn đau bụng ở trẻ thường được quy cho những nguyên nhân khác như rối loạn tiêu hóa, đau bụng do giun… Nhưng thực tế, đau bụng do nguyên nhân loét dạ dày, tá tràng gặp khá nhiều ở trẻ dưới 15 tuổi. Nhờ kỹ thuật nội soi tiêu hóa tiến bộ nên việc chẩn đoán loét dạ dày – tá tràng không còn khó khăn như trước nhưng phải phát hiện sớm. Ở trẻ nhỏ, cơn đau dạ dày thường là dữ dội, lăn lộn dễ nhầm với bệnh giun chui ống mật. Trong khi đó, một số biểu hiện hay gặp ở người lớn như ợ hơi, ợ chua lại rất ít khi xuất hiện ở trẻ em. Vì thế, khi thấy trẻ hay đau bụng, phụ huynh cứ nghĩ là trẻ mắc bệnh giun do đó tự mua thuốc tẩy giun nhưng không thấy khỏi mới đưa trẻ đi khám. Với trẻ nhỏ, nhiều khi trẻ không biết mô tả cơn đau hoặc kêu đau bụng nhưng cha mẹ tưởng con giả vờ nên cũng không đưa trẻ đi khám…
Nên đưa trẻ đi khám ngay khi trẻ hay đau bụng.
Một lý do khác khiến nhiều bậc cha mẹ ngại không muốn cho con nội soi vì sợ con đau nhưng thực tế hiện nay, trẻ sẽ được soi dạ dày bằng ống soi nhỏ, mềm, được gây mê để trẻ không có cảm giác đau. Theo giới chuyên môn, các biểu hiện của viêm loét dạ dày – tá tràng ở trẻ em thường là ăn uống khó tiêu, đau âm ỉ vùng bụng trên rốn phía bên phải của bệnh nhân. Các triệu chứng có thể tăng lên sau khi ăn, nhất là ăn các loại thức ăn, đồ uống gây kích thích niêm mạc dạ dày như tỏi, ớt, chuối. Biểu hiện có thể rất rõ như nôn ra máu, đi tiêu phân màu đen như bã cà phê hoặc máu tươi rất nhiều nhưng đôi khi rất kín đáo mà trẻ và người nhà khó nhận biết. Các biểu hiện mệt mỏi, da xanh, ăn uống kém, gầy sút, mất tập trung trong học tập, căng thẳng thường gặp nhiều ở trẻ lớn.
Viêm loét dạ dày – tá tràng mạn tính ở trẻ em thường do vi khuẩn H.pylori (HP). Vi khuẩn này thường lây truyền theo đường miệng – miệng, tức là trong gia đình có người bị viêm loét dạ dày – tá tràng hoặc phân – miệng do vệ sinh ăn uống kém, ô nhiễm môi trường, nguồn nước nhiễm bẩn. Nếu không được điều trị dễ gây loét sâu dẫn đến xuất huyết tiêu hóa. Về lâu dài, bệnh thành mạn tính, thậm chí tiến triển thành ung thư ở tuổi lớn hơn.
Vi khuẩn H.pylori.
Điều trị bệnh dạ dày – tá tràng ở trẻ nhỏ không đơn giản vì thuốc điều trị cho trẻ cũng khó khăn hơn, trong khi đó có những trẻ khi bác sĩ chỉ định thuốc, bố mẹ không sử dụng đúng liều điều trị nên dễ dẫn đến kháng thuốc. Hơn nữa, viêm dạ dày do HP rất dễ tái đi tái lại nếu không diệt hết nguồn lây. Vì thế, phác đồ điều trị bệnh dạ dày cho trẻ cần phải điều trị luôn cho những người thân nếu trong gia đình có người có biểu hiện đau, viêm dạ dày do HP để loại trừ nguồn lây. Ngoài ra, các bậc cha mẹ nên bỏ tập quán mớm cơm cho con nhỏ vì có thể làm trẻ nhiễm vi khuẩn HP, gây viêm loét dạ dày – tá tràng. Các bác sĩ cũng cảnh báo trẻ có thể bị viêm loét dạ dày, tá tràng do cha mẹ lạm dụng các thuốc hạ sốt, giảm đau.
Trẻ em bị viêm loét dạ dày – tá tràng cần có chế độ ăn uống và điều trị phù hợp. Cha mẹ nên cho con thăm khám thực thể và các xét nghiệm cận lâm sàng tại bệnh viện hoặc các trung tâm y tế như để chẩn đoán bệnh chính xác hơn.
Benh.vn (Tổng hợp)
