Sốt co giật ở trẻ là cơn co giật hay gặp ở trẻ từ 3 tháng đến 5 tuổi. Hầu hết sốt co giật gây ra do tương tác giữa yếu tố bẩm sinh di truyền với các yếu tố môi trường chủ yếu do virus và có diễn biến lành tính. Dưới đây là hướng dẫn để giúp bố mẹ biết cách xử trí kịp thời khi phát hiện con bị sốt cao co giật.
Mục lục
Biểu hiện sốt co giật ở trẻ
- Co giật do sốt cao thường xảy ra sớm. Cơn co giật hầu hết là cơn toàn thể, vận động hai bên, kiểu cơn co cứng – giật cơ.
- Trẻ có thể có thêm các biểu hiện nôn ói, sùi bọt mép, đồng tử lộn lên trên, mắt trắng dã. Các cơn co giật này thường là các cơn co giật toàn thể, ngắn, không quá 5 phút. Sau co giật, trẻ có thể lờ đờ, chậm chạp hoặc ngủ mất. Thời gian này có thể kéo dài cả tiếng. Trẻ thường bị 1 cơn co giật cho 1 đợt sốt.
- Có 2 loại co giật do sốt đó là: loại đơn giản và loại phức tạp. Khoảng 1/3 trẻ co giật do sốt là co giật loại phức tạp.
Đặc điểm cơn co giật do sốt thể đơn giản:
- Cơn co giật điển hình là cơn toàn thể, kiểu tăng trương lực và co cứng cơ
- Thời gian co giật 15 phút.
- Trẻ không rối loạn tri giác hay có bất kỳ dấu hiệu thần kinh nào sau cơn.
Đặc điểm cơn co giật do sốt thể phức tạp:
- Co giật khu trú.
- Kéo dài > 15 phút
- Có >= 2 cơn co giật trong vòng 24 giờ.
Biểu hiện trẻ bị sốt cao co giật
Diễn tiến
- Tỷ lệ tái phát: khoảng 25-50%, khoảng 9% có 3 cơn hoặc nhiều hơn nữa.
- 50% cơn thứ hai xảy ra trong 6 tháng sau cơn đầu, 75% xảy ra trong năm đầu sau cơn đầu và 90% trong vòng 2 năm sao cơn đầu.
- 50% co giật do sốt ở trẻ dưới 1 tuổi bị tái phát.
- Trẻ co giật khi nhiệt độ càng cao thì khả năng tái phát càng thấp.
- Tỷ lệ động kinh: 2-5%. Hầu hết các trường hợp sốt rồi có co giật kéo dài trên 15 phút, hoặc có nhiều cơn co giật trong 24 giờ đều liên quan tới bệnh lý thần kinh sẵn có
Các yếu tố làm tăng nguy cơ tái phát:
- Tuổi khởi phát < 12 tháng.
- Có tiền căn cha mẹ hoặc anh em ruột bị co giật do sốt.
- Co giật khi sốt < 40 độ C.
- Có nhiều cơn co giật trong đợt bệnh đầu tiên.
- Khởi phát co giật sớm (<1 giờ) sau khi sốt.
Mặc dù co giật do sốt gây hoảng loạn cho cha mẹ nhưng được xem là lành tính và hầu hết không gây nguy hiểm, trừ trường hợp trẻ bị chấn thương trong lúc co giật. Tỷ lệ tử vong của trẻ có co giật do sốt (1 cơn và kéo dài không quá 15 phút) không khác tỷ lệ tử vong của các trẻ không bị co giật kèm sốt cùng lứa tuổi.
Theo các nghiên cứu cho thấy không có sự khác biệt về trí tuệ của các trẻ bị co giật do sốt so với anh em cùng cha mẹ không có co giật do sốt.
Bố mẹ cần làm gì khi con bị sốt co giật?
Khi trẻ xuất hiện các triệu chứng co giật, cha mẹ cần giữ bình tĩnh và không sợ hãi. Vì phần lớn các cơn giật chỉ kéo dài vài phút và không đe dọa tính mạng. Có thể giúp trẻ bằng các bước sau:
- Đặt trẻ nằm chỗ rộng rãi và an toàn.
- Tư thế an toàn: Để trẻ chân duỗi chân co, nghiêng sang một bên vì trẻ giật sẽ nôn, để tránh thức ăn từ chất nôn lọt vào đường thở
- Nới lỏng áo ở quanh cổ, nếu có gối thì đặt gối dưới đầu trẻ.
- Không nên cho bất cứ cái gì vào trong miệng hoặc cố gắng cạy răng của trẻ.
- Không đè trẻ hoặc cố gắng dùng sức để kèm cơn co giật.
- Nếu trẻ sốt dùng hạ sốt đường hậu môn. Nhớ rằng dùng thuốc sau cùng vì thuốc tác dụng muộn nên phải làm bước 1 trước. Khi cơn đã qua, trẻ có thể lú lẫn hoặc buồn ngủ và cần được sự che chở. Nhét thuốc hạ sốt qua hậu môn nếu trẻ còn sốt.
- Đưa ngay trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để kiểm tra
Cách hạ sốt cho trẻ
- Đặt trẻ ở tư thế dễ chịu, thoải mái để thông đường hô hấp, tránh các tư thế bất thường.
- Cởi bỏ hết quần áo trẻ.
- Lau mát khi trẻ sốt cao > 39oC bằng cách đắp khăn ướt với nước ấm 36-37oC lên hai nách, hai bẹn và trán. Thường xuyên đổi khăn để việc giải nhiệt được thực hiện tốt và nhanh hơn. Không nên dùng nước đá vì sẽ gây co mạch làm chậm quá trình giải nhiệt.
- Lau khoảng 15-30 phút trong khi chờ tác dụng của thuốc hạ nhiệt.
- Kết hợp dùng thuốc hạ nhiệt qua đường hậu môn: Nên dùng Paracetamol liều lượng 10-15mg/Kg/lần, có thể lập lại sau 4-6 giờ.
- Điều trị nguyên nhân gây sốt
Sốt co giật ở trẻ không phải là một hiện tượng hiếm gặp. Mức độ nguy hiểm còn tùy thuộc vào các nguyên nhân gây co giật. Đối với sốt co giật lành tính sốt co giật ở trẻ thường tự giới hạn (khoảng 2 – 5 phút), không để lại di chứng.
Sau 5 tuổi, sốt co giật ở trẻ sẽ tự hết. Tuy nhiên, co giật đi kèm với sốt có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý nhiễm trùng nặng như viêm màng não, viêm não… Vì vậy, khi trẻ co giật có sốt cần được đưa tới các cơ sở uy tín để thăm khám.
Benh.vn (Theo BV Vinmec)
