Chứng rậm lông là tăng mọc lông kiểu nam giới xảy ra ở phụ nữ. Phải phân biệt chứng rậm lông với lông tơ đơn thuần và chứng nhiều lông, tức là lông mọc nhiều ở các chi, ở đầu và ở lưng (những vùng không bị kích thích bởi androgen).
Đánh giá một trường hợp mắc chứng rậm lông nên kiểm tra kỹ tiền căn dùng thuốc và chỉ định xét nghiệm nồng độ testosterone, DHEA, định lượng cortisol trong nước tiều trong vòng 24h và nồng độ 17-hydroxyprogesterone huyết thanh (nhằm loại trừ tăng sản thượng thận bẩm sinh). Nếu kinh nguyệt vẫn bình thường, thì chứng rậm lông ở những phụ nữ này không phải do thừa androgen. Điều trị bằng biện pháp làm rụng lông.
Chứng nam tính hoá đặc hiệu ở phụ nữ bởi sự kết hợp giữa chứng rậm lông với suy giảm hoặc đảo ngược những đặc tính sinh dục nữ thứ phát xảy ra sau tuổi dậy thì (mất nữ tính hoặc nam tính hoa), đặc biệt là chứng vô kinh hoặc hành kinh ít, tiếng nói trồ nên trầm, trứng cá ở thân người và xu hướng rụng tóc, vú và cơ quan sinh dục ngoài bị teo, nhưng âm vật phì đại, nhô thanh quản (táo Adam) to ra, dáng vẻ đàn ống, tăng khối cơ.
Chứng nam tính hoá là một hội chứng tương đối hiếm thấy, do bài tiết thừa androgen, có thể từ những nguồn gốc sau đây:
Các chẩn đoán phân biệt của chứng rậm lông ở phụ nữ
– Buồng trứng: Hội chứng buồng trứng đa nang, hội chứng Stein- Leventhal, khối u buồng trứng nam tính hoá, đặc biệt là u nguyên nam tính hoá (chẩn đoán dựa vào: siêu âm, chụp cắt lớp vi tính).
– Tăng sản thượng thận không điển hình
– Sử dụng thuốc: sử dụng kéo dài androgen, progesteron, corticoid.
– Hội chứng Cushing
– U tiết androgen (ở buổng trứng, ở tuyến thượng thận)
– Tăng prolactin máu
– Androgens ngoại sinh
– Vô căn: thường mang tính gia đình, biểu hiện sau tuổi dậy thì. Hàm lượng testosteron trong huyết tương và 17-cetosteroid trong nước tiểu bình thường hoặc hơi cao.
Các thuốc nào được cho là có hoạt tính tạo androgen?
Các steroid chuyển hóa, danazol, testosterone.
Nếu triệu chứng rậm lông khởi phát đột ngột thì có ý nghía gì?
Khi chứng rậm lông khởi phát đột ngột thường có liên quan đến các khối u tiết androngen hoặc sử dụng hormone ngoại sinh.
