Cỏ Nhọ nồi là loại thảo dược rất phổ biến tại Việt Nam. Đây là loại thảo dược có rất nhiều tác dụng có lợi cho sức khỏe đã được thừa nhận rộng rãi.
Tìm hiểu về cỏ Nhọ nồi
Cỏ nhọ nồi hay còn gọi cỏ mực, hạn liên thảo có tên khoa học là Eclipta alba Hassk, thuộc họ cúc Asteraceae. Loại cây này mọc thẳng đứng có thể cao tới 80cm, thân có lông cứng. Lá mọc đối có lông 2 mặt, dài 2 – 8cm, rộng 5 – 15mm.
Cụm hoa hình đầu màu trắng ở kẽ lá hoặc đầu cành, lá bắc thon dài 5 – 6mm, cũng có lông. Quả bế 3 cạnh, hoặc dẹt, có cánh, dài 3mm, rộng 1,5mm, đầu cụt, mọc hoang khắp nơi ở nước ta. Gọi là Nhọ nồi vì khi vò nát có nước chảy ra như mực đen. Những công dụng, thành phần hóa học: Có tinh dầu, tannin, chất đắng, caroten và chất alcaloit gọi là ecliptin.
Có tài liệu nói trong nhọ nồi có chứa chất wedelolacton là một chất curmarin lacton và tách được chất demetylwedelacton và một flavonozit. Cỏ nhọ nồi cũng giống như vitamin K có tác dụng chống lại tác dụng của discumarin, chống chảy máu tử cung trên động vật thí nghiệm. Đặc biệt loại cây này không gây tăng huyết áp, không làm giãn mạch, không độc.
Theo y học cổ truyền, cỏ nhọ nồi có vị ngọt, chua, tính lương (mát huyết), chỉ huyết (cầm máu) vào 2 kinh can và thận, tác dụng bổ thận âm, thanh can nhiệt, làm đen râu tóc, chỉ huyết lỵ, dùng chữa can thận âm kém, xuất huyết nội tạng (chảy máu dạ dày, tiểu tiện ra máu, thổ huyết do lao, rong kinh), kiết lỵ, viêm gan mạn, chấn thương sưng tấy lở loét, mẩn ngứa…Trong dân gian thường dùng cỏ nhọ nồi giã vắt lấy nước để uống cầm máu trong rong kinh, trĩ ra máu, bị thương chảy máu.
Còn dùng chữa ho hen, ho lao, viêm cổ họng, ngày dùng 6 – 12g dưới dạng thuốc sắc hay làm thành viên mà uống. Có người dùng chữa nấm ngoài da, làm thuốc mọc tóc (sắc uống hoặc ngâm vào dầu dừa mà bôi), nhuộm tóc.
Sách Nam dược thần hiệu cây nhọ nồi dùng để chữa chứng chảy máu mũi đêm ngày không dứt, lấy cỏ nhọ nồi giã nát, đắp vào giữa mỏ ác và trên trán. Sách Thần nông bản thảo gọi loại cây thảo này là ‘thuốc cầm máu nổi tiếng’. Sách Đường bản thảo viết, người bị chảy máu dữ dội dùng cỏ này đắp sẽ cầm, bôi nước lên đầu thì tóc sẽ mọc lại nhanh chóng.
Một số bài thuốc hay
1. Chữa chảy máu cam: Cỏ nhọ nồi 20g, hoa hoè sao đen 20g, 16g cam thảo đất, sắc lấy nước uống mỗi ngày một thang.
2. Chữa viêm họng: Cỏ nhọ nồi và bồ công anh mỗi vị 20g, 12g củ rẻ quạt, 16g kim ngân hoa, 16g cam thảo đất, sắc lấy nước uống. Uống mỗi ngày một thang. Dùng trong 3 – 5 ngày.
3. Chữa sốt cao: Cỏ nhọ nồi, sài đất, củ sắn dây mỗi vị 20g, 16g cây cối xay, 12g ké đầu ngựa, 16g cam thảo đất, sắc lấy nước uống mỗi ngày một thang.
4. Chữa mề đay: Nhọ nồi, rau diếp cá, lá xương sông, lá huyết dụ, lá khế, lá dưa chuột, lá nhài giã nát, cho nước vào rồi vắt lấy nước uống. Bã còn lại dùng để xoa, đắp vào chỗ sưng.
5. Chữa sốt phát ban: Cỏ nhọ nồi 60g. Sắc uống ngày một thang, chia 2 – 4 lần uống trong ngày.
Xem thêm: Những bài thuốc chữa bệnh từ cây nhọ nồi
