Trẻ sinh non là một đối tượng cần được sự chăm sóc đặc biệt để có thể phát triển đầy đủ và an toàn. Hướng dẫn chăm sóc và dinh dưỡng cho trẻ sinh non.
Mục lục
Sự chăm sóc đặc biệt dành cho trẻ sinh non
Những nghiên cứu thực hiện trên trẻ sơ sinh phát hiện ra rằng trẻ nhận được sự âu yếm của mẹ ngay sau sinh thường khóc ít hơn, ít giật mình hơn và ngủ sâu hơn những trẻ không nhận được sự chăm sóc này. Do vậy, việc cho trẻ sơ sinh tiếp xúc trực tiếp với cơ thể mẹ càng nhiều sau khi sinh bằng phương pháp Kangaroo là cách tốt nhất để giúp trẻ thích nghi với cuộc sống bên ngoài bụng mẹ nhất là đối với trẻ sơ sinh non tháng nhẹ cân còn có nhiều đặc điểm non kém về thể chất lẫn tinh thần. Những năm gần đây phương pháp Kangaroo được sử dụng rộng rãi góp phần giảm thiểu những thiệt thòi của trẻ sinh non
Việc áp dụng phương pháp chuột túi sau sinh càng sớm càng tốt, Mỗi trẻ sinh non đều có những điểm khác nhau nên bắt đầu một cách nhẹ nhàng, thường từ một đến hai lần trong ngày, ấp bé vào ngực mỗi lần ba mươi phút, thay đổi tư thế cho bé bú rồi lại ấp bé vào ngực. Sau đó có thể kéo dài đến vài giờ, thực hiện hai đến ba lần trong ngày.
Khi thực hiện phương pháp này các bà mẹ nhận biết bé khỏe bằng cách sờ tay chân bé thấy luôn ấm áp và trẻ cũng có cùng nhịp thở và nhịp tim với mẹ.
Thời gian thích nghi về nhiệt độ của trẻ sơ sinh là từ ba tuần đến một tháng. Do vậy các bà mẹ có thể thực hiện phương pháp này trong khoảng thời gian trên hoặc cho đến khi nhiệt độ cơ thể trẻ ổn định, lúc này trẻ sẽ tự rời mẹ ra.
Dinh dưỡng cho trẻ kangaroo:
Sữa mẹ luôn là thức ăn hoàn hảo nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, nhất là đối với trẻ sinh nhẹ cân và trẻ có bệnh lý. Chưa có một sữa công thức nào có thể đạt được các dưỡng chất có khả năng đề kháng như sữa mẹ.
Đối với trẻ sinh non khả năng bú, nuốt và thở của trẻ chưa hoàn chỉnh nên trẻ bú không đạt hiệu quả hoàn toàn được. Do đó, sau khi trẻ bú mẹ cần cho ăn thêm bằng ống tiêm nhỏ giọt hoặc muỗng (thìa).
Đối với trẻ < 32 tuần chưa có khả năng bú, nuốt và thở tốt có thể cho ăn bằng ống thông dạ dày.
Đối với trẻ kangaroo nên cho ăn cách khoảng 1tiếng rưỡi đến 2 tiếng đồng hồ một lần và khoảng cách này sẽ được tăng dần khi trẻ lớn dần
+ Trẻ 1,5kilo cách 1,5 tiếng.
+ Trẻ 2 kilo cách 2 tiếng.
+ Trẻ 3 kilo cách 3 tiếng.
Những trường hợp mẹ không đủ sữa nên cho trẻ ăn thêm sữa bột dành cho trẻ non tháng, lượng sữa chỉ nên cho khoảng 1/3 nhu cầu hàng ngày của trẻ và giảm dần đến khi mẹ đủ sữa hoàn toàn (ví dụ trẻ ăn 150ml sữa chỉ nên cho 50ml sữa bột).
Không nên cho trẻ bú bình vì trẻ sẽ quen với bình sữa và từ chối bú mẹ, điều này sẽ làm cho việc nuôi con bằng sữa mẹ không thành công.
Khi trẻ được tròn 4 tháng tuổi sinh nên tập cho trẻ ăn dặm với nguyên tắc: từ ít đến nhiều, từ mềm đến cứng, từ loãng đến đặc và theo dõi sự tiêu hóa của trẻ.
Cách tính lượng sữa cho trẻ ăn hàng ngày:
Ngày đầu tiên sau sinh: 70 – 80 ml cho 1 kilo cân nặng lúc sinh, sau đó tăng 10ml mỗi ngày cho1kg cân nặng nếu trẻ dung nạp sữa tốt (lưu ý chỉ tăng tối đa đến 200ml, không tăng thêm nữa).
Ví dụ:
Trẻ sinh 1500gr thì ngày đầu tiên sau sinh ta cho 80 x 1,5kg = 120ml, 120ml chia cho 12 cữ (tức cho ăn mỗi 2 giờ một lần) = 10ml cho mỗi cữ.
Khi trẻ được 8 ngày tuổi sẽ có lượng sữa tăng thêm là 70ml/kilo: (70ml thêm + 80ml ngày đầu = 150ml), ta tính theo công thức sau:
– Nếu 2 tiếng cho ăn một lần: (150ml x 1,5kg) / 12 cữ = 18ml(225 chia cho 12)
– Nếu 1,5 tiếng cho ăn một lần: (150ml x 1,5kg) / 16 cữ = 14ml
Lợi ích của nuôi con bằng sữa mẹ
1. Lợi ích đối với con:
– Nhiều chất dinh dưỡng hoàn hảo.
– Các thành phần trong sữa mẹ được hấp thụ dễ dàng, sử dụng có hiệu quả cao.
– Bảo vệ trẻ chống nhiễm khuẩn.
– Dễ tiêu hóa, ít gây táo bón.
– Tăng cường sự gắn bó sâu sắc giữa mẹ và con, giúp trẻ phát triển tâm sinh lý tốt.
2. Lợi ích đối với mẹ:
– Giúp mẹ chậm có thai.
– Bảo vệ sức khỏe cho mẹ.
– Tiết kiệm được tiền mua sữa.
3. Những nguy hiểm của việc nuôi con bằng sữa nhân tạo (sữa bột)
– Ngăn cản sự gắn bó mẹ – con
– Dễ bị tiêu chảy và nhiễm khuẩn hô hấp.
– Dễ mắc chứng còi xương
– Suy dinh dưỡng, thiếu vitamin A.
– Dễ bị dị ứng và không dung nạp sữa.
– Tăng nguy cơ mắc một số bệnh mãn tính.
– Tăng cân quá mức.
– Điểm thử nghiệm chỉ số thông minh thấp
– Mẹ có thể sớm có thai trở lại.
– Mẹ tăng nguy cơ mắc chứng thiếu máu, ung thư vú và buồng trứng
Tư thế cho trẻ bú
– Giữ đầu và thân trẻ phải cùng nằm trên một đường thẳng
– Để mặt trẻ quay vào vú mẹ, mũi trẻ đối diện với núm vú.
– Ôm con sát người mẹ.
– Để đầu vú mẹ chạm vào môi con. Cho trẻ ngửi, liếm sữa mẹ.
– Chờ trẻ mở rộng môi, nhanh chóng đưa sát miệng con vào vú mẹ sao cho môi dưới của trẻ ngậm khít dưới núm vú mẹ, cằm trẻ phải chạm vào vú mẹ.
Cách cho ăn bằng bơm tiêm
– Tư thế mẹ ngồi, một chân nâng cao hơn chân kia làm điểm tựa.
– Bế em bé, một tay giữ phần lưng và cổ, tạo tư thế dốc cao 30 độ.
– Tư thế bé cổ ngửa, đầu vào thân nghiêng sang bên.
– Dùng bơm tiêm 1cc bơm từ từ sữa vào một bên má trẻ để trẻ nuốt dần.
Cách cho bé uống thuốc
1. Thuốc giọt
Nên pha loãng 1 giọt thuốc với 2 – 3 giọt nước:
Bé đang sử dụng ống thông dạ dày thì dùng ống tiêm bơm qua thông dạ dày.
Bé không còn sử dụng ống thông dạ dày thì bơm nhỏ giọt vào miệng như bơm sữa.
Ngày đầu khi bé chưa quen uống thuốc chúng ta nên cho trẻ uống 1 giọt và sau đó tăng mỗi ngày 1 giọt đến bằng liều đã ghi trong toa (thí dụ : toa thuốc ghi ngày uống 2 lần, lần 5 giọt thì ta cho uống ngày đầu 1 giọt, ngày thứ hai 2 giọt, ngày tiếp 3 giọt, tăng đến 5 giọt là dừng). Cách uống từng giọt này nhằm tránh gây cho trẻ bị sặc thuốc rất nguy hiểm. Nếu bé không thích uống thì ngưng lại.
Nên cho trẻ uống thuốc đúng giờ.
2. Thuốc viên nén
thí dụ như calcium D (màu xanh) nên bẻ 1 phần tư viên thuốc cho vào nước ngâm (nhớ không nghiền nát thuốc) đến khi thuốc tan hết (mềm nhũn trong nước) thì cho bé uống, có thể cho thêm ít đường. Cũng bơm thuốc vào ống thông hoặc vào miệng giống như thuốc giọt.
3. Thuốc dầu cá như vitamin AD, E
Dùng kim tiêm đâm một lỗ nhỏ trên đầu viên thuốc rồi bóp 1 giọt nhỏ vào miệng trẻ kể cả trẻ có ống thông dạ dày và giữ viên thuốc đã dùng rồi cho bé uống tiếp 2 ngày nữa hoặc mẹ uống phần còn lại cũng được.
Lưu ý: khi bé đang có ống thông dạ dày thì không được bơm sữa hoặc thuốc vào miệng bé, chỉ trừ viên dầu cá vì lượng thuốc quá ít không thể bơm qua ống thông được.
Benh.vn
