Mục lục
Các triệu chứng nhiễm COVID-19 có thể kéo dài nhiều tháng sau. Virus có thể gây tổn thương phổi, tim và não, do đó làm gia tăng các nguy cơ đối với sức khỏe lâu dài, được gọi chung là Hội chứng sau COVID hoặc “COVID kéo dài”
Hầu hết bệnh nhân COVID-19 hồi phục hoàn toàn sau một vài tuần. Tuy nhiên, một số người, kể cả những người măc triệu chứng nhẹ, vẫn tiếp tục trải qua các triệu chứng sau khi họ đã bắt đầu hồi phục.
Những trường này tự mô tả họ như “người kéo dài” và những tình trạng đó được gọi là hội chứng sau Covid hoặc “long Covid-19”. Những vẫn đề này đôi khi được gọi là tình trạng sau Covid-19. Chúng thường được coi là các tác động của COVID-19 kéo dài tới hơn 4 tuần sau khi được chẩn đoán mắc COVID-19.
Người cao tuổi và những người mắc bệnh lý nền thường trải qua các triệu chứng COVID-19 kéo dài, tuy nhiên, người trẻ, khỏe mạnh cũng có thể cảm thấy mệt mỏi trong một vài tuần hoặc một vài tháng sau khi nhiễm virus. Các dấu hiệu và triệu chứng kéo dài theo thời gian có thể bao gồm:
- Mệt mỏi
- Thở nông, khó thở.
- Ho
- Dau khớp
- Đau ngực
- Gặp vấn đề về giấc ngủ, trí nhớ, khả năng tập trung.
- Đau đầu, đau cơ
- Nhịp tim nhanh hoặc đập thình thịch
- Mất khứu giác
- Trầm cảm hoặc lo lắng
- Sốt
- Chóng mặt khi đứng
Các triệu chứng tăng nặng sau khi vận động vật lý hoặc trí óc.
Tổn thương nội tạng do COVID-19 gây ra
Mặc dù Covid-19 được xem là bệnh chủ yếu ảnh hưởng tới phổi, bệnh có thể gây tổn thương các cơ quan nội tạng khác trong cơ thể. Cơ quan bị tổn thương này có thể làm tăng nguy cơ vấn đề sức khỏe lâu dài. Các cơ quan bị tổn thương bởi COVID-19 bao gồm:
- Tim: Các xét nghiệm hình ảnh được thực hiện sau nhiều tháng phục hồi từ COVID-19 cho thấy những tổn thương kéo dài của cơ tim, kể cả với những người chỉ trải qua triệu chứng COVID-19 nhẹ. Điều này có thể làm gia tăng nguy cơ suy tim hoặc các biến chứng trên tin khác trong tương lai.
- Phổi: loại viêm phổi liên quan tới COVID-19 có thể gây tổn thương kéo dài tới các tiểu phế nang trong phổi. Các mô sẹo này có thể dẫn tới vấn đề sức khỏe lâu dài liên quan tới khả năng hít thở.
- Não: thậm chí với người trẻ, COVID-19 có thể gây đột quỵ, co giật và hội chứng Guillain-Barre – một tình trạng dẫn tới tê liệt tạm thời. COVID-19 cũng có thể làm gia tăng nguy cơ phát triển bệnh Parkinson và Alzheimer.
- Một vài người trưởng thành và trẻ em trải qua hội chứng viêm đa hệ thống sau khi mắc COVID-19. Ở tình trạng này, một số cơ quan và mô tế bào có thể bị viêm trầm trọng.
Cục máu đông và vấn đề liên quan tới mạch máu
COVID-19 có thể làm cho các tế bào máu dễ dàng tụ lại và hình thành các cục máu đông. Trong khi các cục máu đông kích thước lớn có thể gây đau tim và đột quỵ, phần nhiều các tổn thương tim do COVID-19 gây ra được tin rằng xuất phát từ các cụ máu đông kích thước nhỏ làm tắc nghẽn cách mạch máu nhỏ (mao mạch) trong cơ tim.
Các phần khác trong cơ thể bị ảnh hưởng bởi cục máu đông bao gồm phổi, chi dưới, gan và thận. COVID-19 có thể khiến các mạch máu trở nên yếu hơn và dẫn tới và có thể khiến chúng rò rỉ, điều này góp phần làm gia tăng nguy cơ tiềm ẩn lâu dài với gan và thận.
Vấn đề với tâm trạng và mệt mỏi
Những bệnh nhân có triệu chứng COVID-19 nghiêm trọng thường được điều trị trong phòng chăm sóc đặc biệt tại bệnh viện, với các hỗ trợ vật lý như thở máy. Chỉ riêng kinh nghiệm sống sót sau giai đoạn này cũng có thể khiến cho bệnh nhân dễ phát triển các hội chứng stress sau chấn thương, trầm cảm và lo lắng.
Bởi vì rất khó để dự đoán các hậu quả kéo dài do COVID-19 gây ra, nên các nhà khoa học thường sẽ dựa vào các tác động lâu dài của bệnh do virus tương tự đã gây ra trên người, chẳng hạn như virus SARS gây hội chứng hô hấp cấp tinh nghiêm trọng.
Nhiều người hồi phục sau nhiễm SARS đã mắc hội chứng mệt mỏi mạn tính, một rối loạn phức hợp được mô tả bởi tình trạng mệt mỏi nghiêm trọng nhất là sau khi vận động vật lý hoặc có hoạt động trí óc, nhưng lại không cải thiện cho dù được nghỉ ngơi. Tình trạng tương tự này có thể gặp với những bệnh nhân COVID-19 sau hồi phục.
Rất nhiều tác động lâu dài của COVID-19 hiện nay vẫn chưa được biết tới
Nhiều tác động kéo dài của COVID-19 lên bệnh nhân vẫn chưa được biết tới, tuy nhiên, các nghiên cứu vẫn tiếp tục được tiến hành. Các nhà nghiên cứu khuyến cáo các bác sỹ theo dõi sát sao bệnh nhân mắc COVID-19 để xem các cơ quan nội tạng của bệnh nhân vận hành như thế nào sau hồi phục.
Nhiều trung tâm y khoa lớn hiện nay đang mở các phòng khám đặc biệt để chăm sóc cho những bệnh nhân có các triệu chứng hoặc những vấn đề sức khỏe sau khi hồi phục từ COVID-19. Các nhóm hỗ trợ cũng đã được thành lập để giúp đỡ bệnh nhân.
Điều quan trọng là cần nhớ rằng hầu hết bệnh nhân COVID-19 đều phục hồi nhanh chóng. Tuy nhiên, những vấn đề sức khỏe tiềm ẩn kéo dài từ COVID-19 mới là vấn đề chính khiến cho việc khuyến cáo giảm lây nhiễm COVID-19 trở nên cần thiết với các khuyến cáo sau đây. Các khuyến cáo bao gồm: đeo khẩu trang, giữ khoảng cách xã hội, tránh tụ tập đông người, tiêm vắc xin khi có thể và giữ vệ sinh tay sạch sẽ.
Theo: Mayoclinic.org
